Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Medalem "Za udział w walkach o Berlin"

Dla uczczenia zwycięstwa nad niemieckim faszyzmem oraz wkładu Wojska Polskiego w zdobyciu Berlina w 1945 roku, Sejm ustawą z dnia 21 kwietnia 1966 roku ustanowił tzw. Medal „Za udział w walkach o Berlin”. Zgodnie ze wspomnianą ustawą medal stanowił wyraz uznania dla osób, które brały udział w walkach o Berlin w kwietniu i maju 1945 roku. Zasady i tryb nadawania medalu, wzór odznaki oraz sposób jego noszenia określało Rozporządzenie z dnia 25 kwietnia 1966 roku Ministra Obrony Narodowej określiło zasady Projektantem medalu był Wacław Kowalik – rzeźbiarz i medalier, współpracownikiem Mennicy Państwowej, dla której stworzył ponad sto wzorów medalierskich, plakiet oraz projektów monet. Medal „Za udział w walkach o Berlin” nadawany był osobom, które pełniły służbę wojskową w okresie od kwietnia 1945 roku do 9 maja 1945 roku w następujących jednostkach Wojska Polskiego: 1 Warszawska Dywizja Piechoty (dowództwo, 1, 2, 3 pułk piechoty, 1 pułk artylerii lekkiej, 1 dywizjon artylerii pancernej, 1 batalion saperów), 2 Pomorska Brygada Haubic (dowództwo, 7, 8, 9 pułk artylerii haubic), 1 Samodzielna Brygada Moździerzy (dowództwo, 5, 8, 10, 11 pułk moździerzy), 6 Warszawski Batalion Pontonowo – Mostowy, Samodzielny Batalion Szturmowy.

Medal mógł być nadany również osobom, które pełniły służbę wojskową w wymienionym okresie w dowództwach i sztabach kierujących walką o Berlin, a także w sztabach i jednostkach Wojska Polskiego współdziałających w zdobyciu Berlina. Medal można było nadawać pośmiertnie. Nadanie odznaczenia następowało na podstawie dokumentów stwierdzających spełnienie wymaganych warunków, a wniosek o jego nadanie przedstawiała specjalna komisja powołana przez Ministra Obrony Narodowej. Wraz z odznaką wyróżnienia wręczana była legitymacja. W razie nadania medalu pośmiertnie, odznakę medalu oraz legitymację wręczano najbliższemu członkowi rodziny. Medal wręczano głównie podczas uroczystości związanych z Dniem Zwycięstwa (9 maja): żołnierzom zawodowym (przez dowódców jednostek wojskowych lub wyższych przełożonych), żołnierzom rezerwy i żołnierzom w stanie spoczynku (przez szefów wojewódzkich sztabów wojskowych lub ich zastępców albo przez inne osoby upoważnione przez Ministra Obrony Narodowej). Podobnie jak w przypadku większości orderów i odznaczeń wojennych, z dniem 23 grudnia 1992 roku nadawanie Medalu „Za udział w walkach o Berlin” uznano za zakończone. Obecnie odznaczenie noszone jest na lewej piersi w kolejności bezpośredniej po aktualnie nadawanych odznaczeniach polskich.

Medale „Za udział w walkach o Berlin” w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Odznaką medalu jest srebrzony i oksydowany krążek o średnicy 38 mm, na którego awersie widnieje wizerunek Orderu Krzyża Grunwaldu otoczony na obwodzie napisem ZA UDZIAŁ W WALKACH O BERLIN. Na rewersie widnieje pionowa gałązka lauru, na której jest wkomponowany poziomy napis w trzech wierszach: MINISTERSTWO / OBRONY NARODOWEJ / PRL. Odznaka medalu jest zawieszona na czerwonej wstążce o szerokości 38 mm z żółtymi i czarnymi paskami o szerokości 4 mm po bokach.

Medalem „Za udział w walkach o Berlin” uhonorowanych zostało 79 mieszkańców gminy Żarów, byłych żołnierzy biorących udział w szturmie i zdobyciu Berlina w 1945 roku. Wśród byli mieszkańcy: Bożanów – 2, Gołaszyce – 3, Imbramowice – 5, Kalno – 6, Kruków – 1, Łażany – 7, Marcinowiczki – 1, Mielęcin – 2, Mikoszowa – 3, Mrowiny – 5, Pożarzysko – 2, Przyłęgów – 6, Pyszczyn – 1, Siedlimowice – 2, Wierzbna – 6, Zastruże – 2, Żarów – 25. Jako pierwsi Medalem „Za udział w walkach o Berlin” odznaczeni zostali w 1966 r.: Stanisław Walus (Żarów) – legitymacja nr 01049, data nadania 2.05.1966 r., Mieczysław Skoczyński (Pożarzysko) – legitymacja nr 04416, data nadania 11.10.1966 r., Franciszek Kryjak (Wierzbna) – legitymacja nr 04311, data nadania 11.10.1966 r., Władysław Szill (Wierzbna) – legitymacja nr 04455, data nadania: 11.10.1966 r.,

Stanisław Walus (Żarów) - 1917-1991
legitymacja nr 01049, data nadania 2.05.1966 r.

Ponadto odznaczony: Medal za udział w wojnie obronnej 1939, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski V klasy, Medal Zasłużonym na Polu Chwały – brązowy (trzykrotnie), Krzyż bitwy pod Lenino

Mieczysław Skoczyński (Pożarzysko) - 1923-1986
legitymacja nr 04416, data nadania 11.10.1966 r.

Ponadto odznaczony: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski IV klasy, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski V klasy, Krzyż Czynu I i II Armii Wojska Polskiego, Medal za Warszawę 1939-1945, Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk

Franciszek Kryjak (Wierzbna) - 1923-1990
legitymacja nr 04311, data nadania 11.10.1966 r.

Ponadto odznaczony: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski V klasy, Krzyż Czynu I i II Armii Wojska Polskiego, Medal za Warszawę 1939-1945, Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, Krzyż Bitwy pod Lenino, Odznaka Grunwaldzka

Władysław Szill (Wierzbna) - 1910-1992
legitymacja nr 04455, data nadania: 11.10.1966 r.

Ponadto odznaczony: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski V klasy, Medal za Warszawę 1939-1945, Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, Krzyż Bitwy pod Lenino

Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Medalem „Za udział w walkach o Berlin”

● Mucha Antoni – Bożanów
● Szydło Stefan – Bożanów
● Fiołka Michał – Gołaszyce
● Kozów Jan – Gołaszyce
● Mietkowski Józef – Gołaszyce
● Chaiński Antoni – Imbramowice
● Kot Piotr – Imbramowice
● Pawlukiewicz Bernadeta – Imbramowice
● Skowroński Kazimierz – Imbramowice
● Wojciechowski Wojciech – Imbramowice
● Animucki Stanisław – Kalno
● Czerniachowicz Kazimierz – Kalno
● Legiejew Stafan – Kalno
● Kiełt Józef – Kalno
● Makarski Wojciech – Kalno
● Olszewski Klemens – Kalno
● Rogowski Stanisław – Kruków
● Błażej Jerzy – Łażany
● Giec Jarosław – Łażany
● Kizimiszyn Mikołaj – Łażany
● Muzyka Antoni – Łażany
● Nowakowski Leon – Łażany
● Nowakowski Leopold – Łażany
● Wojak Stanisław – Łażany
● Pitak Tomasz – Marcinowiczki
● Stasyszyn Jan – Mielęcin
● Zadworny Jan – Mielęcin
● Biesiada Jan – Mikoszowa
● Szczepanik Józef – Mikoszowa
● Szwaj Józef – Mikoszowa
● Dziedzic Józef – Mrowiny
● Kuriata Dionizy – Mrowiny
● Osiak Aleksander – Mrowiny
● Paluch Wojciech – Mrowiny
● Pietraga Alojzy – Mrowiny
● Sarniuk Anna – Pożarzysko
● Skoczyński Mieczysław – Pożarzysko
● Popytak Paweł – Przyłęgów
● Chonciuk Zygmunt – Przyłęgów
● Dmytrasz Stanisław – Przyłęgów
● Kowalczuk Mikołaj – Przyłęgów
● Stankiewicz Jan – Przyłęgów
● Szwarc Antoni – Przyłęgów
● Kot Michał – Pyszczyn
● Bandzarewicz Franciszek – Siedlimowice
● Krawczyszyn Kazimierz – Siedlimowice
● Biegus Jan – Wierzbna
● Kryjak Franciszek – Wierzbna
● Kryjak Józef – Wierzbna
● Malinowski Gustaw – Wierzbna
● Szill Władysław – Wierzbna
● Wilk Stanisław – Wierzbna
● Bal Stanisław – Zastruże
● Mielniczek Stanisław – Zastruże
● Bobowski Bolesław – Żarów
● Capała Stanisław – Żarów
● Czuchrowski Piotr – Żarów
● Jandzio Bolesław – Żarów
● Hajduk Wiktor – Żarów
● Hryciuk Stanisław – Żarów
● Kachnikiewicz Ignacy – Żarów
● Kłodziński Władysław – Żarów
● Kłonowski Michał – Żarów
● Książek Stanisław – Żarów
● Łowczanin Józef – Żarów
● Mackiewicz Wincenty – Żarów
● Maściuch Jan – Żarów
● Mordasiewicz Władysław – Żarów
● Ożga Eugeniusz – Żarów
● Pacholewski Marian – Żarów
● Pawłowski Mieczysław – Żarów
● Piekarski Stanisław – Żarów
● Rzeczycki Wacław – Żarów
● Sieradzki Edward – Żarów
● Szafrański Piotr – Żarów
● Skrzypiec Kazimierz – Żarów
● Szyba Władysław – Żarów
● Walus Stanisław – Żarów
● Zarzecki Bronisław – Żarów

Zobacz też:
1. Mieszkańcy gminy Żarów uczestnikami Akcji "Burza" w latach 1944-45
2. Partyzanci Batalionów Chłopskich z gminy Żarów
3. Mieszkańcy Gminy Żarów - byli więźniowie niemieckich obozów koncentracyjnych, odznaczeni Krzyżem Oświęcimskim
4. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej 1939-1945
5. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Medalem "Zasłużonym na Polu Chwały"
6. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni brytyjskim i francuskim "Medalem za Wojnę 1939-45"
7. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Krzyżem Walecznych

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Źródła i ilustracje:
● Ustawa z dnia 21 kwietnia 1966 r. o ustanowieniu medalu "Za udział w walkach o Berlin" i medalu "Za zasługi dla obronności kraju" (Dz.U. z 2019 r. poz. 425)
● Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 kwietnia 1966 r. w sprawie zasad i trybu nadawania medalu "Za udział w walkach o Berlin" i medalu "Za zasługi dla obronności kraju" oraz wzorów odznak tych medali i sposobu ich noszenia (Dz.U. z 1966 r. nr 14, poz. 89)
● Ustawa z dnia 16 października 1992 r. Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy (Dz.U. z 1992 r. nr 90, poz. 451)
● T. Jeziorowski, M. Skotnicki (red.), Blask orderów, t. III, Warszawa 2019
● Dokumentacja ZBoWiD Żarów-Świdnica 1966-1992

Opracowanie
Bogdan Mucha