Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni "Krzyżem Partyzanckim"

Dekretem Rady Ministrów z dnia 26 października 1945 roku ustanowiono wojskowe odznaczenie państwowe, tzw. Krzyż Partyzancki. Odznaczenie zatwierdzone przez Krajową Radę Narodową, zostało wprowadzone „w celu upamiętnienia bohaterskiej walki zbrojnej żołnierzy oddziałów partyzanckich z hitlerowskim okupantem o Niepodległość, Wolność i Demokrację oraz celem nagrodzenia bojowych zasług w tej walce”. Ustawa z dnia 17 lutego 1960 roku o orderach i odznaczeniach w Art. 11 wyszczególniła Krzyż Partyzancki jako odznaczenie wojenne stanowiące nagrodę za udział w walkach partyzanckich z hitlerowskim okupantem. Od 1960 Krzyż Partyzancki zajmował miejsce za Złotym Medalem Zasłużonym na Polu Chwały, a przed Medalem „Za waszą wolność i naszą”, a od 1992 roku – po obecnie obowiązujących odznaczeniach państwowych. Odznaczenie było nadawane jednorazowo organizatorom, dowódcom i członkom oddziałów partyzanckich walczących z Niemcami na terenie Polski, a także Polakom walczącym w oddziałach partyzanckich na terenie ZSRR, Jugosławii i Francji oraz cudzoziemcom walczącym w oddziałach partyzanckich na terenie Polski. Odznaczenie nadawało Prezydium Krajowej Rady Narodowej w drodze uchwały, od 1952 roku Rada Państwa, a od 1989 roku Prezydent RP. Nadawane było także miejscowościom (Buczkowice, Kaniów, Kroczyce, Lędziny, Mstów, Ogrodzieniec, Brenna, Zwięczyca, Różaniec, Kazimierza Wielka). Z dniem 8 maja 1999 nadawanie Krzyża Partyzanckiego uznano za zakończone. Łącznie w latach 1945-1999 nadano 94025 krzyży.

Odznakę Krzyża Partyzanckiego stanowi mosiężny, złocony krzyż równoramienny o wymiarach 38x38 mm z brzegami zakończonymi ornamentowanym obramowaniem. Na awersie pośrodku krzyża widnieje orzeł, a na ramionach napis ZA – POLSKĘ – WOLNOŚĆ – i LUD). Na rewersie na poziomych ramionach widnieje napis PARTYZANTOM, na górnym pionowym ramieniu data 1939, a na dolnym data 1945. Wstążka odznaczenia ma kolor ciemnozielony o szerokości 35 mm, z czarnymi paskami szerokości 7 mm po bokach, umieszczonymi 2 mm od jej brzegu.

Awers i rewers Krzyża Partyzanckiego

W latach 1964-1999 Krzyżem Partyzanckim uhonorowanych zostało 32 mieszkańców gminy Żarów (w tym z Bukowa – 1, Imbramowice – 2, Kalna – 2, Mrowin – 2, Pożarzyska – 2, Przyłęgowa – 1, Tarnawy – 1, Wierzbnej – 4, Żarowa – 17).

Dyduch Bolesław
1920-1976 (Wierzbna)
Nr legitymacji 2164/I, Krzyż nadany 11.01.1964

Przygoda Władysław
1911-1987 (Przyłęgów)
Nr legitymacji Ł-41072, Krzyż nadany 15.11.1968

Piputa Józef
1919-1989 (Kalno)
Nr legitymacji 1374-69-153, Krzyż nadany 10.01.1970

Jagła Jan
1916-1993 (Kalno)
Nr legitymacji 1375, Krzyż nadany 10.01.1970

Kobylski Tadeusz
1926-1991(Żarów)
Nr legitymacji 1344-74-74, Krzyż nadany 18.12.1974

Dobrowolski Tadeusz
1922-1992 (Żarów)
Nr legitymacji 163-82-13, Krzyż nadany 24.02.1984

Sobczak Czesław
1925-1997 (Żarów)
Nr legitymacji 163-82-71, Krzyż nadany 24.02.1982

Wojtas Adam
1924-1990 (Żarów)
Nr legitymacji 163-82-95, Krzyż nadany 24.02.1982

Blicharz Józef
1904-1984 (Pożarzysko)
Nr legitymacji 1585-82-5, Krzyż nadany 29.09.1982

Adamczyk Władysław
1901-1983 (Imbramowice)
Nr legitymacji 1024-82-1, Krzyż nadany 6.10.1982

Krzyżanowski Tadeusz
1926-1984 (Żarów)
Nr legitymacji 351-83-28, Krzyż nadany 16.03.1983

Jóźwik Aniela
1908-1985 (Żarów)
Nr legitymacji 351-83-18, Krzyż nadany 16.03.1983

Wolski Jan
1924-1988 (Żarów)
Nr legitymacji 351-83-66, Krzyż nadany 16.03.1983

Palej Józef
1919-1991 (Żarów)
Nr legitymacji 351-83-45, Krzyż nadany 16.03.1983

Łukasik Władysław
1920-2007 (Żarów)
Nr legitymacji 351-83-32, Krzyż nadany 16.03.1983

Hałaczkiewicz Zygmunt
1923-2007 (Buków)
Nr legitymacji 351-83-13, Krzyż nadany 16.03.1983

Piaseczny Władysław
1924-2010 (Żarów)
Nr legitymacji 1024-82-85, Krzyż nadany 6.10.1982

Galwas Stanisław
1919-1994 (Żarów)
Nr legitymacji 1024-82-31, Krzyż nadany 6.10.1982

Blicharz Leokadia
1912-2004 (Pożarzysko)
Nr legitymacji 483-84-6, Krzyż nadany 4.04.1984

Kowalski Stefan
1920-1996 (Żarów)
Nr legitymacji 483-84-15, Krzyż nadany 4.04.1984

Muraszkiewicz Edward
1923-1993 (Tarnawa)
Nr legitymacji 188-85-23, Krzyż nadany 20.03.1985

Kaszuba Kazimierz
1922-1985 (Żarów)
Nr legitymacji 188-85-14, Krzyż nadany 20.03.1985

Kalista Jan
1910-1985 (Wierzbna)
Nr legitymacji 188-85-12, Krzyż nadany 20.03.1985

Rozpondek Jan
1910-1986 (Mrowiny)
Nr legitymacji 188-85-28, Krzyż nadany 20.03.1985

Kortko Jan
1923-1993 (Żarów)
Nr legitymacji 119-86-30, Krzyż nadany 22.01.1986

Wójcikowski Edward
1922-2008 (Żarów)
Nr legitymacji 563-86-46, Krzyż nadany 9.04.1986

Borsukiewicz Wincenty
1916-1988 (Wierzbna)
Nr legitymacji 3629-86-8, Krzyż nadany 10.09.1986

Martyniak Jan
1921-1993 (Żarów)
Nr legitymacji 514-89-60, Krzyż nadany 20.09.1989

Sromek Jan
1917-1997 (Imbramowice)
Nr legitymacji 512-89-62, Krzyż nadany 20.09.1989

Sztanko Zygmunt
1922-1994 (Wierzbna)
Nr legitymacji 512-89-107, Krzyż nadany 20.09.1989

Zabrzeski Jan
1925-1993 (Mrowiny)
Nr legitymacji 512-89-72, Krzyż nadany 20.09.1989

Chęcik Władysław
1926-2008 (Żarów)
Nr legitymacji 13-99-14, Krzyż nadany 16.02.1999

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..

Zobacz też:
1. Mieszkańcy gminy Żarów uczestnikami Akcji "Burza" w latach 1944-45
2. Partyzanci Batalionów Chłopskich z gminy Żarów
3. Mieszkańcy Gminy Żarów - byli więźniowie niemieckich obozów koncentracyjnych, odznaczeni Krzyżem Oświęcimskim
4. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej 1939-1945
5. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Medalem "Zasłużonym na Polu Chwały"
6. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni brytyjskim i francuskim "Medalem za Wojnę 1939-45"
7. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Krzyżem Walecznych
8. Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni "Medalem za udział w walkach o Berlin"

Źródła i ilustracje:
● Dekret z dnia 26 października 1945 r. o „Krzyżu Partyzanckim” (Dz.U. z 1945 r. nr 50, poz. 288)
● Ustawa z dnia 17 lutego 1960 r. o orderach i odznaczeniach (Dz.U. z 1960 r. nr 10, poz. 66)
● Instrukcja Kancelarii Rady Państwa z dnia 29 lutego 1960 r. w sprawie sposobu noszenia orderów i odznaczeń (M.P. z 1960 r. nr 25, poz. 122)
● Uchwała Rady Państwa z dnia 6 stycznia 1977 r. w sprawie opisu odznak orderów i odznaczeń oraz sposobu ich noszenia (M.P. z 1977 r. nr 2, poz. 13)
● Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 listopada 1992 r. w sprawie opisu, materiału, wymiarów wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń (Dz.U. z 1992 r. nr 90, poz. 452)
● S. Oberleitner, Ordery, odznaczenia i odznaki III Rzeczypospolitej Polskiej 1990–1999, Toruń 2001
● Z. Krotke, Polski Krzyż Zasługi 1923-2000. Dzieje i katalog, Białystok, Lublin 2010
● Dokumentacja ZBoWiD Żarów 1964-1990
● Dokumentacja ZKRPiBWP Żarów 1990-1999

Opracowanie
Bogdan Mucha