Po zakończeniu II wojny światowej, na Ziemi Żarowskiej osiadli uczestnicy walk o Wolność i Niepodległość Polski. Wśród nich byli żołnierze Legionów Polskich 1914-1918, żołnierze Wojska Polskiego 1919-1939 oraz żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1943-1947. Dowodem ich odwagi, poświęcenia oraz krwi przelanej w walce, są licznie zachowane dokumenty, fotografie i odznaczenia. Dziś na ich grobach, oprócz nazwisk i dat, z rzadka widnieje informacja, kim byli i jakie były ich losy podczas I i II wojny światowej. Dla lokalnej społeczności pozostają anonimowi w obliczu swoich zasług i czynów.
W upamiętnieniu byłych mieszkańców Ziemi Żarowskiej, których córki, synowie i wnuki nadal tutaj mieszkają, nie może zabraknąć miejsca dla partyzantów podziemia w tym Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych oraz żołnierzy I i II Armii Wojska Polskiego.
Wedle kwerendy archiwalnej przeprowadzonej w 2024 r.
na cmentarzu komunalnym przy ul. Spokojnej w Wierzbnej, spoczywają:
● 2 – byłych żołnierzy Kampanii Wrześniowej 1939
● 8 – byłych żołnierzy I Armii WP (w tym uczestnicy walk o Berlin w 1945 r.)
● 3 – byłych żołnierzy konspiracji podziemnej
● 2 – byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych
na cmentarzu komunalnym przy ul. Armii Krajowej w Żarowie, spoczywają:
● 1 – były żołnierz Legionów Polskich
● 2 – byłych żołnierzy / uczestników Wojny z Bolszewikami w 1920 r.
● 62 – byłych żołnierzy Kampanii Wrześniowej 1939
● 9 – byłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (w tym II Korpusu Polskiego)
● 13 – byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych
● 56 – byłych żołnierzy I i II Armii Wojska Polskiego (w tym wielu uczestników walk o Berlin w 1945 r.)
● 24 – byłych żołnierzy konspiracji podziemnej w tym Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich
Zachęcamy do aktywnego uczestnictwa w projekcie "Ocalmy pamięć o naszych lokalnych bochaterach", który realizowany jest wspólnie przez Gminę Żarów oraz Żarowską Izbę Historycznę.
Szczegóły poniżej !!
Głęboko wierzymy, że takie groby będą również obiektem szczególnej opieki ze strony instytucji oświatowych z naszej gminy. Gmina Żarów planuje upamiętnić czyny tych osób poprzez umieszczenie przy ich grobach stosownych informacji z biogramem i krótkim opisem ich wojennych losów. Takie informacje będą również umieszczone w programie do zarządzania cmentarzem i dostępne z poziomu mobilnych urządzeń.
Aby móc to zrobić zwracamy się z prośbą do rodzin, które posiadają rodzinne pamiątki po świadkach tamtych czasów o ich przekazanie do Żarowska Izba Historyczna. Jeśli posiadają Państwo odznaczenia, legitymacje, zdjęcia, spisane wspomnienia lub relacje prosimy o bezpośredni kontakt z Panem Bogdan Mucha specjalistą ds. zbiorów muzealnych, archeologiem z Żarowskiej Izby Historycznej przy ul. Dworcowej 3 (budynek PKP) lub pracownikiem Referatu Komunalnego Urzędu Miejskiego. Wspomnienia lub zdjęcia po ich skopiowaniu zostaną oddane rodzinie.
Zbudujmy na solidnych fundamentach pamięć i tożsamość przyszłych pokoleń! Niech nasze dzieci i młodzież nie przechodzą obojętnie obok grobów ludzi, których losy i dokonania zasługują na choć chwilowe przystanięcie i zadumę. W sprawie pamiątek po zmarłych bohaterach można kontaktować się również z Panem Tomaszem Kuską z Referatu Komunalnego UM Żarów, nr tel. 74 30 67 334.