Księga Pamiątkowa Zjednoczonych Fabryk Chemicznych "Silesia" w Żarowie k./Świdnicy

Jak czytamy we wspomnieniach Teodora Pyrka – byłego pracownika DZCH, opublikowanych na łamach jednodniówki "Chemik Żarowski" z czerwca 1968 roku: "W zakładach chemicznych w Tarnowskich Górach, gdzie pracowałem od 1926 roku, powiedziano mi: pojedziecie do Żarowa na dwa, trzy tygodnie i uruchomicie zakład. Wytypowano około 20 osób. 10 sierpnia 1945 roku załadowaliśmy na ciężarówkę narzędzia, aparat spawalniczy, garnki, koce, trochę żywności i jazda do Żarowa. Przyjechaliśmy wieczorem. Ciemno, pusto, tylko gdzieniegdzie stały warty wojsk radzieckich zabezpieczające w tym czasie zakład. Zakwaterowaliśmy się w budynku przy Armii Czerwonej 76 w jednym pokoju. Spaliśmy na podłodze, bo nie było ani łóżek, ani materacy. Nazajutrz okazało się, że w Żarowie przebywa grupa operacyjna, która pomogła nam się zagospodarować. Potem zaprowiantowano nas w stołówce mieszczącej się w starym klubie. Tam otrzymywaliśmy wszystkie posiłki. Jedzenie, jak na owe czasy, było tam niezłe. Na śniadanie chleb ze smalcem lub marmoladą i kawa, na obiad zupa, kasza i od czasu do czasu mięso. W sierpniu nastąpiło formalne przekazanie zakładu władzom polskim. W warsztacie mechanicznym nie było nic. Wszystkie urządzenia były zdemontowane i wywiezione przez Niemców. Mieliśmy z sobą najpotrzebniejsze narzędzia, więc trzeba było z fragmentów, które ocalały zrobić maszyny zdatne do pracy. Pierwsze chwile były trudne, bo większość części trzeba było dorabiać ręcznie. W tym czasie inż. Starkel, ówczesny dyrektor zwołał wszystkich pozostałych w Żarowie Niemców i porozdzielał ich do pracy według zawodów. Kilku z nich trafiło również do warsztatu mechanicznego. Tak upływały dni. Bez radia, gazet, bez wiadomości o tym, co się dzieje na świecie. W pierwszych dniach września przyjechała około 20-osobowa grupa rozruchowa z Zakładów Sodowych "Solway" koło Krakowa. Warsztat mechaniczny był już wtedy w takim stanie, że można było przystąpić do uruchamiania podstawowych obiektów zakładu: kotłowni i generatorów. Ludzi przybywało. Uruchomiono stołówkę zakładową, w której każdy pracujący, również zatrudnieni w zakładach Niemcy, otrzymywali posiłki. Minęły trzy tygodnie. O powrocie w rodzinne strony, na Górny Śląsk, nie było mowy. Byłem potrzebny w Żarowie. Inż. Starkel namawiał, żebym został dłużej. Jeszcze trzy miesiące – zachęcał – pojedziecie do żony ... Zostałem. Do dziś". W sierpniu br miną dokładnie 72 lata od przejęcia przez polską administrację i uruchomienia Dolnośląskich Zakładów Chemicznych w Żarowie. Pomimo, że DZCH, nie istnieją już od 15 lat, to trwale zapisały się na kartach historii Żarowa oraz we wspomnieniach mieszkańców, którzy niejednokrotnie spędzili tam nawet kilkadziesiąt lat swojego życia.

Czytaj więcej: Księga Pamiątkowa Zjednoczonych Fabryk Chemicznych "Silesia" w Żarowie k./Świdnicy