Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Panowie von Adelsbach z Mrowin

Drukuj
Utworzono: czwartek, 14, maj 2020

Jesienią 1557 roku niejaki Hans von Siebitz sprzedał Hansowi von Adelsbach „zu Freudentahal” (z Weseliny) majętność mrowińską, którą tworzyło 56 łanów ziemi i spalony młyn. Hans piszący się od tego roku z „Nickelsdorf auf Konradswalde” był właścicielem Mrowin do 1573 roku. Po nim dobrami władał Gottfried von Adelsbach, który zobowiązany był wystawiać na wyprawę wojenną 1 żołnierza konnego i 1/4 pieszego. Wiadomo, że był kanclerzem księcia oleśnickiego Karola I. W 1528 roku sprzedał wieś Pogroda klasztorowi w Henrykowie. Trzy lata później był świadkiem na dokumencie biskupa wrocławskiego Jakoba von Salza i księcia śląskiego Jana. W 1537 roku przeznaczył ze swoich gruntów 2 m² czynszu na rzecz szpitala (hospicjum) św. Krzyża w Głuchołazach (Ziegenhals). Jako najemnik brał też udział w wojnie o niepodległość Niderlandów. Zmarł w 1594 roku. Wedle dokumentu z 1605 roku, właścicielem całych Mrowin z siedzibą rycerską (Rittersitz) i folwarkiem, Weseliny, Wostówki oraz dwóch gospodarstw zagrodniczych w Pożarzysku był Friedrich von Motschelnitz (Mutschelnitz). To właśnie dziełem panów von Adelsbach, było wzniesienie wspomnianej siedziby rycerskiej – dworu w Mrowinach. Majętni rycerze, których fortuna wyrosła na wojennych wyprawach, po śmierci zostali pochowani w krypcie Kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu (ob. bazylika kolegiacka). Tam też znajdują się tablice nagrobne z ich wizerunkami.

Czytaj więcej: Panowie von Adelsbach z Mrowin

Wiejskie sklepy w okolicy Żarowa do 1945 roku

Drukuj
Utworzono: wtorek, 12, maj 2020

W średniowieczu i w czasach późniejszych nieodłącznym elementem wiejskiego krajobrazu były przydrożne karczmy (znane także pod określeniem: austeria, gospoda, oberża, zajazd). Budynki tego rodzaju służyły różnym celom. Można w nich było stawać na popas i zjeść posiłek, można było napić się piwa lub mocniejszego trunku, można było też przenocować i zabawić się. W karczmach często urzędowali poborcy ceł i myta, tutaj odprawiano również wiejskie sądy. Karczmy pełniły ponadto funkcję wiejskich sklepów, zaopatrujących mieszkańców w artykuły codziennego użytku oraz rolę drobnych „zakładów wytwórczych" jak piekarnia, rzeźnia, browar czy gorzelnia. Taki stan rzeczy utrzymał się do połowy XIX wieku, kiedy rozwój handlu detalicznego, wykroczył poza tradycyjne związki z karczmą. Już pod koniec XIX stulecia w dużych wsiach istniały sklepy branży spożywczej i przemysłowej lub sklepy wielobranżowe. W pierwszej ćwierci XX wieku, zakupy można było zrobić w prawie każdej wsi w pobliżu Żarowa. Sklepy (czasami kilka w jednej miejscowości) działały m.in. w Bukowie, Imbramowicach, Łażanach, Mielęcinie, Mrowinach, Przyłęgowie i Wierzbnej. Z kolei w Gołaszycach i Kalnie, prosperowały sklepy kolonialne zaopatrzone w towary spożywcze (jak kawa, herbata, ryż, przyprawy) sprowadzane z zamorskich krajów, głównie z kolonii. Z pomocą książek adresowych oraz dawnych kart pocztowych, możemy dzisiaj wymienić nazwiska kupców – właścicieli wiejskich punktów sprzedaży.

Czytaj więcej: Wiejskie sklepy w okolicy Żarowa do 1945 roku

Cmentarz wojenny w Żarowie - na granicy fikcji i rzeczywistości

Drukuj
Utworzono: piątek, 08, maj 2020

Pierwszych zbiorczych obliczeń pochowanych na obszarze Polski żołnierzy Armii Czerwonej, dokonano po zakończeniu ekshumacji, które przeprowadzono w latach 1948-1954. W tym okresie ekshumowano około 400 000 żołnierzy sowieckich. Wynik ten uległ zwiększeniu po przeprowadzeniu kolejnych ekshumacji w latach 1957-1958. Kolejne obliczenia miały miejsce w latach 60-tych. Wynikało z nich, że na terytorium Polski zostało pochowanych w latach 1944-1945 około 500 000 żołnierzy, poległych w walkach i zmarłych z odniesionych ran. Pochówki żołnierzy Armii Czerwonej odnotowano w 477 miejscach, z których 175 to cmentarze (w tym 55 wspólne z żołnierzami Wojska Polskiego), 71 – kwatery usytuowane na cmentarzach komunalnych lub wyznaniowych (w tym 26 wspólnych z żołnierzami innych armii) i 210 – mogiły zbiorowe i pojedyncze. W końcu lat 80-tych i na początku 90-tych, ówczesne Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa podjęło działania, mające na celu uściślenie posiadanych danych ewidencyjnych. Wedle zebranych informacji, liczba miejsc pochowania żołnierzy sowieckich, poległych w walkach i jeńców, którzy zginęli w różnych okolicznościach zwiększyła się w porównaniu do ustaleń z lat 1974-1975 (612 miejsc pochowania), do około 700. Odnosiło się to do grobów zbiorowych lub pojedynczych, pominiętych w poprzednich spisach ewidencyjnych, bądź niedokładnie rozpoznanych.

Czytaj więcej: Cmentarz wojenny w Żarowie - na granicy fikcji i rzeczywistości

O koronacji obrazu i "zaginięciu" złotych precjozów z Kościoła pw. NSPJ w Żarowie

Drukuj
Utworzono: poniedziałek, 11, maj 2020

Zwyczaj koronowania szczególnie czczonych i słynących łaskami wizerunków Matki Bożej, narodził się w początkach XVI wieku. Zwyczaj ów jako forma pobożności, szybko został zaakceptowany przez Stolicę Apostolską. Jedna z pierwszych formalnych koronacji odbyła się już w 1527 roku, kiedy papież Klemens VII, ukoronował wizerunek Matki Bożej Śnieżnej – Salus Populi Romani – w bazylice Santa Maria Maggiore w Rzymie. Inne znane koronacje obrazów, miały miejsce m.in. w Cremonie (1595 r.) i w Parmie (1600 r.). Z kolei w 1630 roku dziekan Kapituły Watykańskiej, Aleksander Sforza Pallavicini z Borgonovo (Piacenza), przeznaczył specjalny fundusz na zakup złotych koron do cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny. Wspomniana Kapituła, wydała następnie specjalne przepisy odnoszące się do spraw związanych z koronacją obrazów Najświętszej Maryi Panny. W myśl postanowień watykańskich, koronowany obraz powinien być od dawna czczony i słynąć cudami, a ordynariusz danego miejsca musiał to stwierdzić w swej prośbie. Kapituła w pozytywnej odpowiedzi i zgodzie na koronację wyznaczała koronatora (zwykle był nim biskup ordynariusz), dzień uroczystości oraz wyjednywała u papieża odpust zupełny dla wiernych, którzy będą odwiedzać sanktuarium.

Czytaj więcej: O koronacji obrazu i "zaginięciu" złotych precjozów z Kościoła pw. NSPJ w Żarowie

Szpula z taśmą filmową 35 mm – relikt żarowskiego kina "Świt"

Drukuj
Utworzono: środa, 06, maj 2020

O żarowskim kinie "Świt" napisano już wiele. Informacje o jego działalności, dotyczą głównie okresu z lat 60 - 90. XX wieku. Tak naprawdę wyświetlanie filmów w Żarowie, rozpoczęto już w 1945 roku i być może zasługę w tym mieli Rosjanie, którzy wówczas kwaterowali w osadzie. Jak możemy bowiem przeczytać w opracowaniu Roberta Kaśkowa pt. "Zamknięte miasteczko radzieckie w Żarowie" ... Wszyscy moi rozmówcy wspominali, że żołnierze radzieccy razem z oficerami regularnie co niedzielę odwiedzali kino, czasami także w środku tygodnia. Od szlabanu na ul. Zamkowej maszerowali dwójkami w szyku. Oficer zawsze otwierał czoło kolumny. Bezpośrednio przed kinem zatrzymywali się i palili papierosy. „A palili dużo”, jak pamięta H. Żebrowski. „Przed kinem zawsze kurzyli machorkę”, dodał A. Biłyk. Wspominał A. Biłyk: „Mieli w żarowskim kinie seanse zawsze o godz. 12.00. Ich dowódca – pułkownik zawsze siadał w pierwszym rzędzie. Jeśli miał być, a jeszcze go nie było na sali, czekali. Pan Adamowicz – kierownik kina dawał znać operatorowi, żeby zaczynał, gdy pojawił się komandir”. Rosjanie pozwalali, aby razem z nimi seanse oglądały polskie dzieci. Jakoś przemykały się do środka, przy cichej aprobacie żołnierzy. Dorośli nie mogli uczestniczyć w tych seansach. Filmy oczywiście miały charakter propagandowy. A. Biłyk zapamiętał, że oglądał kroniki radzieckie i „ruskie” filmy fabularne, np. filmy „Zoja” oraz „Ona broni ojczyznę”. Nieco inaczej było z Niemcami. We wspomnieniach Ernsta Guentera Lierke czytamy: „Obowiązkowe, także dla dzieci, było oglądanie propagandowych filmów rosyjskich. W ten sposób już jako dziecko mogłem obejrzeć „Iwana Groźnego” i film „Pancernik Potiomkin” i to w oryginale”.

Czytaj więcej: Szpula z taśmą filmową 35 mm – relikt żarowskiego kina "Świt"

Więcej artykułów…

  1. Żarowska Izba Historyczna ponownie otwarta
  2. Sprawozdanie sytuacyjne wójta gminy Żarów za miesiąc styczeń 1950 roku
  3. Okolice Żarowa na XVII-XVIII wiecznych mapach ze zbiorów Biblioteki Ziemi Morawskiej w Brnie, cz.1
  4. Francuscy jeńcy wojenni w Pożarzysku podczas II wojny światowej

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Wednesday the 10th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.