Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Didier Werke A.G. Saarau i jego wyroby w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Drukuj
Utworzono: poniedziałek, 23, kwiecień 2018

W okresie ostatnich 200 lat przemysł odcisnął bardzo silne piętno w rozwoju wielu miast oraz regionów. Cały szereg małych ośrodków zawdzięcza temu sektorowi gospodarki ogromny wzrost potencjału demograficznego i gospodarczego, zwłaszcza w okresie uprzemysławiania w XIX wieku. Powszechnie stosowany termin tzw. drugiej rewolucji przemysłowej, przypadającej właśnie na drugą połowę XIX i początki XX stulecia, to nic innego jak proces zmian gospodarczych, społecznych i kulturalnych, który został spowodowany przez gwałtowny rozwój nauki i techniki. W wielu przypadkach do przeistoczenia się małej miejscowości w prężny ośrodek przemysłowy potrzebny był odpowiedni impuls w postaci występujących lokalnie kopalin oraz osoby będącej energicznym działaczem i inwestorem stawiającym na innowacje techniczne. Tak było właśnie w przypadku Żarowa, gdzie surowiec mineralny w postaci kaolinu ze złożami w pobliżu Gołaszyc, Kalna, Mrowin i Żarowa, miał decydujący wpływ na powstanie Żarowskiej Fabryki Szamotowej C.Kulmiz (Chamottenfabrik Saarau, C.Kulmiz). Wydobycie kaolinu na obrzeżach Żarowa rozpoczęto już w 1843 roku. Rok wcześniej powstała żarowska cegielnia, produkująca metodami tradycyjnymi piecowe kafle, cegły, dachówki i inne materiały budowlane. Po opracowaniu nowych metod przygotowania surowca i zmechanizowaniu wytwórczości, w 1850 roku ruszyła produkcja na skalę przemysłową nowego zakładu, któremu nadano nazwę Żarowska Fabryka Szamotowa C.Kulmiz. Wkrótce potem zbudowane zostały dwie fabryki filialne. Jedna z nich powstała w 1889 roku w czeskim Halbstadt, druga w 1899 roku w bawarskim Marktredwitz. Obie zaopatrywane były w surowiec wydobywany i sprowadzany z Żarowa. W 1896 roku przedsiębiorstwo przekształcono w spółkę z.o.o. i nadano nazwę Zjednoczone Zakłady Szamotowe w Żarowie, dawniej C.Kulmiz, spółka z.o.o. (Vereinigte Chamottenfabrik vormals C.Kulmiz G.m.b.H., Saarau).

Czytaj więcej: Didier Werke A.G. Saarau i jego wyroby w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Mapa Rejencji Legnickiej z lat 1933-1937 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Drukuj
Utworzono: poniedziałek, 23, kwiecień 2018

Do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, trafił kolejny eksponat z dziedziny kartografii. Jest nim naklejona na płótno mapa tzw. Rejencji Legnickiej z lat 1933-1937, która wydrukowana została w skali 1:300 000. Po prawej stronie mapy w sąsiadującej rejencji Wrocławskiej, widoczny jest teren dzisiejszej gminy Żarów z jej miejscowościami. Mapa wydrukowana została przez powstałe jeszcze w 1 połowie XIX wieku głogowskie wydawnictwo Carl Flemming & C.T. Wiskott Aktiengesellschaft für Verlag und Kunstdruck. Eksponat przekazał do Żarowskiej Izby Historycznej pan Sławomir. Składamy panu Serdeczne Podziękowania. Rejencja legnicka (niem. Regierungsbezirk Liegnitz) – pruska jednostka administracyjna obejmująca zachodnią część prowincji Śląsk (1919-1938 i 1941–1945 – prowincji Dolny Śląsk, powstała w 1815 roku i istniejąca do końca II wojny światowej. Rejencja była zwyczajowo nazywana „Śląskiem Dolnym” (Niederschlesien). Obejmowała zachodni kraniec Śląska i część Łużyc Górnych. Rejencja legnicka objęła przede wszystkim zachodnią część Śląska przyłączonego do Królestwa Prus w wyniku wojen śląskich - państwo stanowe Carolath, księstwa legnickie, jaworskie i żagańskie oraz części księstw głogowskiego i świdnickiego. Tereny te podlegały od 1741 roku kamerze wojny i domen w Głogowie (od 1809 roku mieszczącej się w Legnicy). W 1820 roku i w 1825 roku przyłączono do rejencji legnickiej skrawki części Królestwa Saksonii nabytej przez Prusy w kongresie wiedeńskim - pruską część Łużyc Górnych.

Czytaj więcej: Mapa Rejencji Legnickiej z lat 1933-1937 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Książki z dawnej biblioteki SP Wierzbna w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Drukuj
Utworzono: czwartek, 19, kwiecień 2018

Jak czytamy w opracowaniu pt. Historii Miasta i Gminy autorstwa Tomasza Ciesielskiego, szkoła w Wierzbnej ... podjęła działalność jesienią 1945 r. jako jedna z pierwszych w okolicy. Przez cały czas realizowała pełen program nauczania. Liczba uczniów: 1960/61: 234; 1975/76: 180. Na początku lat 70-tych przeprowadzony został remont budynku szkolnego, który jednak nie rozwiązał problemów z zapleczem sanitarnym. To ostatnie zostało wykonane w trakcie remontu w latach 80-tych. W 1997 r. odnowiono elewację i pokryto budynek nowym dachem. We wrześniu 2002 r. podjęło w szkolę naukę zaledwie 33 uczniów i jej utrzymanie straciło sens zarówno ekonomiczny, jak i społeczny. W marcu 2003 r. Rada Miejska Żarowa podjęła uchwałę, a z dniem 1 IX 2003 r. oficjalnie zlikwidowano szkołę wierzbneńską. W latach 40- i 50-tych działała Publiczna Szkoła Przysposobienia Rolniczego, do której mogli uczęszczać rolnicy legitymujący się ukończeniem kilku klas szkoły podstawowej. Z dawnej biblioteki Szkoły Podstawowej w Wierzbnej do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej trafiły dwa albumy zatytułowane "Polska 1944-1955" oraz "Polska 1956-1965". Oba wydane zostały w 1966 roku przez Spółdzielnię Wydawniczą "Książka i Wiedza" z Warszawy. Książki opatrzone są dwoma rodzajami pieczęci bibliotecznych z nazwami: "Biblioteka Szkolna w Wierzbnie" i "Szkoła Podstawowa w Wierzbnej – Biblioteka" oraz pieczęcią placówki: Szkoła Podstawowa w Wierzbnie pow. Świdnica. Obie pozycje wydawnicze przekazała do Żarowskiej Izby Historycznej pani Weronika Przewoźna. Składamy Pani Serdeczne Podziękowania.

Czytaj więcej: Książki z dawnej biblioteki SP Wierzbna w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Zbiór wyrobów z dawnej fabryki szamotowej C.Kulmiz w Żarowie, powiększony o kolejny eksponat

Drukuj
Utworzono: piątek, 20, kwiecień 2018

W 1985 roku na łamach kwartalnika "Materiały Ogniotrwałe", ukazał się artykuł zatytułowany "Żarowskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych w 40-lecie pracy w Polsce Ludowej". Jego autorzy, dr inż. Jurand Bocian (wówczas dyrektor ŻZMO) i dr inż. Justyn Stachurski w rysie historycznym poświęconym ŻZMO, tak pisali o wytwórczości przedsiębiorstwa na przełomie XIX i XX wieku: Zakład przeznaczany do wytwarzania materiałów ogniotrwałych został zbudowany w okresie 1860-1870 r., a jego założycielem był przemysłowiec von Kulmiz, właściciel sąsiednich zakładów chemicznych. W późniejszych latach zakład należał do spółki akcyjnej. O jego lokalizacji zadecydowało odkrycie w bezpośrednim sąsiedztwie złoża kaolinu oraz miejscowe paliwo i dogodne połączenie kolejowe na linii Wrocław-Wałbrzych. Zakład był wyposażony wówczas w piec 14-komorowy opalany gazem generatorowym, sprzężone ze sobą piece okresowe i pławialnię kaolinu. Produktami zakładu były wyroby i zaprawy szamotowe. Na ówczesny czas zakład ten można było uznać za posiadający postępowe urządzenia i technologię. W okresie późniejszym nastąpiło włączenie zakładu do koncernu „Didier Werke AG". Podstawową bazą surowcową, na której była oparta produkcja wyrobów szamotowych w zakładzie Żarów, był kaolin surowy z obecnej kopalni kaolinu „Andrzej", częściowo pławiony w zakładzie, jego odpady po pławieniu, ogniotrwałe gliny surowe z okolic Żarowa i z rejonu pobliskiego Jaroszowa, ogniotrwałe gliny palone we własnym zakresie, złomy szamotowe i lupki prażone z Nowej Rudy. W zakładzie tym gliny suszono w szopach na powietrzu, a przemielano je w młynach kulowych, zaś rozdrabnianie i przemiał surowców schudzających odbywały się w kruszarkach szczękowych i gniotownikach walcowych. Przygotowanie mas przeprowadzano metodą plastyczną przy zastosowaniu pras ślimakowych. Do formowania półfabrykatów używano różnych dotłaczarek, jednakże znaczną ich część formowano ręcznie. Około 1910 r. uruchomiono piec kanałowy według patentu E. G. Faugerona. Specjalnością zakładu już w 1899 r. było wytwarzanie retort dla pieców gazowniczych. W 1900 r. produkcja zakładu wynosiła około 20 tys. ton rocznie, a po uruchomieniu w 1910 r. pieca kanałowego wzrosła do około 25 tys. ton rocznie. W okresie międzywojennym i wojennym wytwarzano w zakładzie wyroby szamotowe, kwasoodporne i izolacyjne, a w ramach wyrobów szamotowych kształtki do budowy wielkich pieców i bloki do wyłożenia pieców szklarskich.

Czytaj więcej: Zbiór wyrobów z dawnej fabryki szamotowej C.Kulmiz w Żarowie, powiększony o kolejny eksponat

Historyczne pamiątki z gruzowiska budynku przy ul. Krasińskiego 1 w Żarowie

Drukuj
Utworzono: wtorek, 17, kwiecień 2018

Jak się okazuje historyczne pamiątki podnieść można również ze sterty gruzowiska. Mowa jest o wyburzonym budynku przy ulicy Krasińskiego 1 (przed 1945 r. Büttnerstrasse 1) w Żarowie, o którym już dzisiaj pisaliśmy. Oprócz pamiątek w postaci zdemontowanej metalowej ramki z klapką służącej do wrzucania korespondencji (sprzed 1945 r.) oraz żeliwnej tablicy z nazwą ul. Krasińskiego (przytwierdzona w 1945 r.), udało nam się dzisiaj wypatrzeć pośród wywożonego gruzu dwie cegły z wybitą marką C.Kulmiz, a także porcelanową zatyczkę od butelki piwa z napisami Wilhelm Ludwig Kostenblut (ob. Kostomłoty, pow. średzki). Sklep prowadzony przez wspomnianego mieszkańca Kostomłotów, utrwalony został na jednej z kart pocztowych z lat 1900-1910. Nazwisko Wilhelm Ludwig wymienione zostało także w książce adresowej mieszkańców Kostomłotów z 1940 roku.

Czytaj więcej: Historyczne pamiątki z gruzowiska budynku przy ul. Krasińskiego 1 w Żarowie

Więcej artykułów…

  1. XIX-wieczne butle z dawnego sklepu Hermanna Neugebauera w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
  2. Propagandowa tablica "Brygady Pracy Socjalistycznej" z ŻZMO w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
  3. O nieistniejącym budynku mieszkalnym przy ulicy Krasińskiego 1 w Żarowie
  4. Rachunek żarowskiej "Silesii" z 1869 roku opatrzony podpisem Carla von Kulmiza w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Friday the 12th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.