Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

XIX-wieczne butle z dawnego sklepu Hermanna Neugebauera w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Drukuj
Utworzono: wtorek, 17, kwiecień 2018

Pierwsze sklepy i zakłady rzemieślniczo-usługowe w Żarowie zaczęły powstawać w połowie XIX wieku. Jak przekonują karty pocztowe z lat 90-tych XIX wieku, już wtedy przy ówczesnej Schweidnitzer Strasse (dzisiaj ul. Armii Krajowej 47), działał sklep (dom handlowy) prowadzony przez miejscowego kupca Hermann Neugebauera. Ten poważany mieszkaniec Żarowa wraz ze swoją małżonką Magdaleną, ufundował w 1927 roku trzy nowe dzwony dla żarowskiego kościoła pw. NSPJ (stare zostały przekazane podczas I wojny światowej na przetop). Grobowiec, w który pochowano zasłużone dla Żarowa małżeństwo Neugebauerów, znajduje się przy ul. 1 Maja (dawny cmentarz, obecnie lapidarium). Rzeźba św. Jakuba Starszego, która pierwotnie umieszczona była w centralnym punkcie rodowego grobowca Neugebauerów, obecnie stoi przy kościele pw. NSPJ w Żarowie. Kolekcję Żarowskiej Izby Historycznej powiększył wspaniały zbiór 11 kamionkowych, 1-litrowych butli po wodzie mineralnej z końca XIX lub przełomu XIX/XX wieku. Butle pochodzą z piwnicy budynku przy ul. Armii Krajowej 47, w którym niegdyś mieścił się sklep Hermanna Neugeuabera. Za ich przekazanie do Żarowskiej Izby Historycznej Składamy Serdeczne Podziękowania pani Weronice Przewoźnej.

Czytaj więcej: XIX-wieczne butle z dawnego sklepu Hermanna Neugebauera w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Propagandowa tablica "Brygady Pracy Socjalistycznej" z ŻZMO w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Drukuj
Utworzono: wtorek, 17, kwiecień 2018

Ważnymi postaciami w socrealizmie (kierunek w sztuce, określany jako metoda twórcza, istniejący od 1934 roku w sztuce radzieckiej, a następnie w pozostałych krajach socjalistycznych) byli przodownicy pracy. Przodownicy pracy to byli pracownicy (np. górnicy, hutnicy, murarze, stoczniowcy), którzy przekraczali tzw "normę", czyli wyznaczone i ustalone przez partię określone zadania do wykonania (na dzień, tydzień, miesiąc, kwartał i pół roku naprzód). Ważnym elementem było socjalistyczne współzawodnictwo pracy (np. w ramach brygady czy w ramach jednego zakładu pracy) - która brygada szybciej ułoży więcej cegieł, która brygada urobi więcej węgla itp. Przodownicy pracy jako element socjalistycznej propagandy zaczęli się pojawiać w latach 30-tych XX wieku w Związku Radzieckim. Komunistyczna propaganda wykorzystywała postacie przodowników pracy do manipulowania ludźmi i tworzenia kłamliwego obrazu rzeczywistości. Jako przeciwieństwo przodowników pracy przedstawiano bumelantów, którzy według komunistycznej propagandy byli wrogami ludu i imperialistycznymi, kapitalistycznymi agentami.

Czytaj więcej: Propagandowa tablica "Brygady Pracy Socjalistycznej" z ŻZMO w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Rachunek żarowskiej "Silesii" z 1869 roku opatrzony podpisem Carla von Kulmiza w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Drukuj
Utworzono: wtorek, 10, kwiecień 2018

Druga połowa XIX wieku przyniosła dynamiczny rozwój branży chemicznej w przemyśle. Karl Kulmiz, człowiek otwarty na wszelkie innowacje, postanowił to wykorzystać. 25 października 1858 roku powołał spółkę komandytową Silesia w Ida und Marienhűtte. Zakład, jako pierwszy na Śląsku, rozpoczął produkcję kwasu siarkowego w oparciu o odkryte niedawno lokalne złoża pirytu (po ich wyczerpaniu, produkcję kontynuowano w oparciu o surowiec importowany z Westfalii i Węgier). Asortyment produkcji był ustawicznie rozszerzany. Po zaledwie czterech latach od uruchomienia, zakład produkował także kwas azotowy, ług żrący, sodę krystaliczną, sól glauberską, wapno chlorowane oraz superfosfat. Firma przynosiła duże zyski, co dawało asumpt do dalszego w nią inwestowania. Aby łatwiej sfinansować inwestycje, w 1862 roku spółkę komandytową przekształcono w spółkę akcyjną, której głównymi akcjonariuszami byli Karl oraz Paul Kulmizowie. Rok 1872 przynosi kolejne przekształcenie spółki, na bazie Silesii zostaje powołane zrzeszenie zakładów chemicznych Silesia Verein Chemischer Fabrik in Saarau. W skład nowej spółki akcyjnej wchodziły: żarowski zakład chemiczny, przedsiębiorstwo handlowe K. Kulmiza, huty Ida i Maria, fabryka nawozów sztucznych, kopalnie pirytu i rud siarki w Nassau, Norwegii i Kanadzie oraz w niedługim czasie kombinat górniczo – hutniczy w Marciszowie. Następne lata przynoszą nowe inwestycje: rozwój produkcji w zakładzie żarowskim, tworzenie i przejęcia działających na rynku firm. W 1911 roku Silesia Verein Chemischer Fabrik in Saarau zarządza już 16 zakładami na terenie całych Niemiec. Jej kapitał akcyjny wzrósł do kwoty 5 600 000 marek.

Czytaj więcej: Rachunek żarowskiej "Silesii" z 1869 roku opatrzony podpisem Carla von Kulmiza w zbiorach...

O nieistniejącym budynku mieszkalnym przy ulicy Krasińskiego 1 w Żarowie

Drukuj
Utworzono: wtorek, 17, kwiecień 2018

15 lat po uruchomieniu produkcji przez Zakłady Szamotowe Carla Kulmiza, w Żarowie były zaledwie 4 nieutwardzone trakty. Ówczesna zabudowa mieszkalna skupiała się przy tzw. trakcie Mrowińskim i Świdnickim. W opracowaniu pt. "100 lat Kościoła w Żarowie" autorstwa Zbigniewa Malickiego, przeczytać można wspomnienia żarowskiego kupca Gustava Pätzolda, który tak oto opisuje wygląd Żarowa w roku 1865: Po lewej stronie drogi prowadzącej z Łażan stał okazały budynek, należący do istniejącej od kilku lat "Silesii", nieco dalej hotel "Zur Hütte". Od niego aż do drogi do Mrowin tylko jeden kryty słomą dom i hotel Hillnera, późniejszy hotel Brodtkego, który wtedy był parterowym budynkiem. Dalej tylko pole. Po drugiej stronie ulicy trzy domy, także kryte strzechą. Również przy torach kolejowych zaledwie kilka krytych słomą chałup. Urząd pocztowy znajdował się w budynku stacji kolejowej. Wedle relacji Pätzolda jeszcze w 1865 roku zabudowa niewielkiej osady przemysłowej, jaką był Żarów, składała się głównie z drewnianych chałup pokrytych strzechą. Budynków murowanych było zaledwie kilka w tym duże wielorodzinne domy, budynek stacji kolejowej z pocztą oraz tylko jeden budynek gospodarczy wzniesiony ok.1850 roku (dawna obora/stajnia w zespole mieszkalno-gospodarczym przy dzisiejszej ul. Armii Krajowej 11). Sytuacja ta uległa zmianie po 1870 roku, kiedy wielki pożar pochłonął niemal w całości starą zabudowę drewnianą. Na ok.1870 rok datowane są pierwsze nowe budynki murowane wzniesione w stylu eklektycznym, m.in. budynek przy ul. Ogrodowej 2 – ob. komisariat Policji, budynek przy ul. Mickiewicza 13, budynek przy ul. Zamkowej 2 – ob. siedziba Urzędu Miasta i Gminy Żarów, budynek przy ul. Zamkowej 1 – dawna willa Kulmizów. W następnych latach liczba murowanych budynków mieszkalnych wzrastała wskutek nabywania ziemi przez zakłady przemysłowe i inwestorów indywidualnych: 1871 r. – 50 budynków, 1885 r. – 55 budynków, 1905 r. – 147 budynków, 1939 r. – 178 budynków. Do dnia dzisiejszego w zabudowie Żarowa dominują domy mieszkalne powstałe w czwartej ćwierci XIX i pierwszej ćwierci XX wieku.

Czytaj więcej: O nieistniejącym budynku mieszkalnym przy ulicy Krasińskiego 1 w Żarowie

O Szkole Podstawowej nr 3 w Żarowie i pozostałych placówkach oświatowych gminy Żarów w artykule z Gazety Robotniczej wydanej w pażdzierniku 1982 roku

Drukuj
Utworzono: poniedziałek, 09, kwiecień 2018

Po raz kolejny napisał do nas pan Arkadiusz, mieszkaniec Żarowa: Dzień dobry. Oto kolejna rzecz, którą dzięki istnieniu i uprzejmości Izby Historycznej, pragnę się podzielić. Wprawdzie trzy, cztery dekady temu, Żarów nie miał strony internetowej i nie wydawano miejskiej gazety, ale to nie znaczy, że nie pisało się o Żarowie w prasie, czy nie słyszało w regionalnym radiu, a nawet telewizji. Jednym z przykładów obecności naszego miasta i gminy w mediach o dużym "zasięgu", niech będzie ciekawy artykuł, z popularnej przed laty "Gazety Robotniczej" - ob. "Gazeta Wrocławska". 14 października 1982 roku, ukazał się "okraszony" fotografiami, obszerny wywiad przeprowadzony dwa dni przedtem. Choć rzecz dzieje się w niegdysiejszej Szkole Podstawowej nr 3, przez nielicznych znanej jako "1000-latka", nieco zastanawiający wydaje się tytuł artykułu: "W wiejskiej szkole". Usprawiedliwieniem dla takowego, jest dość szeroko omówiona sytuacja gospodarczo-ekonomiczna, wszystkich placówek oświatowych gminy. Przecież wówczas szkół wiejskich, wcale nie było mało. Z odkurzonej i co najważniejsze, zachowanej gazety, którą kiedyś z pewnością przekażę do Izby: o niezwykle uroczystym dla szkoły dniu, nauczycielach i dzieciakach z Żarowa.

Czytaj więcej: O Szkole Podstawowej nr 3 w Żarowie i pozostałych placówkach oświatowych gminy Żarów w artykule z...

Więcej artykułów…

  1. List archidiakona głogowskiego Johanna Kirsteina z 1786 roku w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
  2. Wyroby ze szkła uranowego w zbiorach Żarowskie Izby Historycznej
  3. Odnalezione na strychu "oleodruki" w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
  4. Elektryczne zespoły trakcyjne w ruchu pasażerskim na stacjach PKP Imbramowice i PKP Żarów od 2010 roku

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Friday the 12th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.