Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

VI Spacer Historyczny - Gołaszyce 17.08.2017

Drukuj
Utworzono: czwartek, 17, sierpień 2017

VI Spacer Historyczny zorganizowany w ramach wakacyjnych zajęć prowadzonych przez Gminne Centrum Kultury i Sportu na świetlicach wiejskich w gminie Żarów, tym razem odbył się w Gołaszycach. Tradycyjnie już uczestnicy mieli najpierw okazję obejrzeć drobne zabytki pochodzące ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, po czym wyruszyli na pieszą wyprawę. Nazwa wsi Gołaszyce pochodzi od słowa „gola”, określającego miejsce powstania wsi - teren nie zalesiony. Taki zapewne charakter miała obszerna dolina rzeczna Bystrzycy, z którą kontrastowały okoliczne, porośnięte lasem wzgórza. Pierwsze wzmianki o osadzie pojawiają się w źródłach pisanych na początku XIV wieku. W dokumentach z lat 1308-1318 Gołaszyce wymienione zostały wśród miejscowości płacących dziesięcinę kościołowi w Wierzbnej. Być może w tym właśnie czasie właścicielami wsi byli panowie z Wierzbnej. W nich też upatrywani są sprawcy przeniesienia na prawo niemieckie Gołaszyc. Relokacji wsi mogli dokonać też cystersi kamienieccy, którzy jak wynika z dokumentu z 31 sierpnia 1318 roku, mieli w Gołaszycach 4,5 łana ziemi, a od księcia świdnickiego Bernarda uzyskali przywileje o charakterze immunitetowym. W 1330 roku klasztor odkupił folwark gołaszycki od braci Ryswyn: Ulmana i proboszcza w Lipie Mikołaja. Powiększając swój stan posiadania konwent zadbał o uzyskanie zgody księcia na połączenie obu majątków w Gołaszycach. W 1343 roku książę świdnicko-jaworski Bolko II powołując się na dokumenty wydane przez swojego ojca ks. Bernarda, zezwolił opatom kamienieckim na swobodne dysponowanie dobrami gołaszyckimi: sprzedaż, zastawianie, lokowanie. Jednocześnie zwolnił majętność ze wszystkich zwyczajnych i nadzwyczajnych świadczeń na rzecz władcy: podatków, obowiązku udzielania stacji (gościny księciu i jego świcie), a także służby wojskowej (wystawiania zbrojnych na żądanie księcia).

Czytaj więcej: VI Spacer Historyczny - Gołaszyce 17.08.2017

Kolejne znalezisko "ogródkowe" z Żarowa

Drukuj
Utworzono: środa, 16, sierpień 2017

Kolejne interesujące znalezisko z dziedziny falerystyki, czyli nauki zajmującej się orderami, odznaczeniami i odznakami, odnalezione w przydomowym ogródku w Żarowie. Tym razem jest to niewielka, lecz stosunkowo rzadka pamiątkowa odznaka pruska z czasów panowania cesarza Wilhelma I Hohenzollerna, a dokładnie z roku 1887. Odznaczenie wykonane w brązie, ma formę kwadratu o wymiarach 2 x 2 cm. W jednym z jego rogów znajduje się uszko. Na awersie widnieje wizerunek cesarza Wilhelma I, skierowany w prawą stronę, z koroną cesarską nad głową i wieńcem laurowym dookoła. Napis umieszczony na brzegach awersu brzmią WILHELM I KAISER V.DEUTSCHLAND G.KÖNIG V.PREUSSEN. Na rewersie widnieją daty i napisy JAN. 1807 - ZUM 80 JÄHRIGEN DIENSTJUBILÄUM - S.M.D. KAISERS - V. DEUTSCHLAND - JAN. 1887. Jak informuje napis z rewersu oraz źródła katalogowe, odznaczenie to powstało z okazji jubileuszu 80. rocznicy, kiedy w 1807 roku zaledwie 10 letni kronprinc (książę koronny – nastęca tronu) Wilhelm, został mianowany oficerem (podporucznikiem) przez swego ojca Fryderyka III Pruskiego (tzw. medal 80 lat służby wojskowej cesarza Wilhelma I). Brak jest szerszych informacji dotyczących niniejszego przedmiotu poza zbliżonymi formą analogicznymi znaleziskami.

Czytaj więcej: Kolejne znalezisko "ogródkowe" z Żarowa

Koncern AEG w Świebodzicach

Drukuj
Utworzono: wtorek, 15, sierpień 2017

W 1943 r. została utworzona na terenie Świebodzic filia niemieckiego koncernu AEG (Algemeine Elektricitats Gesselchaft), w której setki więźniów realizowało zapotrzebowanie frontowe III Rzeszy. Firma posadowiona została na terenie dawnej przędzalni należącej do Hermanna Teichgraebera przy ul. Strzegomskiej (po wojnie Zakłady Przemysłu Lniarskiego “Silena”). W tej sprawie zachował się nawet raport, sporządzony w dniu 22 października 1943 r. przez Inspekcję Zbrojeniową z Wrocławia, w którym czytamy, że: “firma AEG z Berlina ma przenieść do fabryki Teichgreabera w Świebodzicach produkcję komponentów zbrojeniowych. W związku z tym zatrudnieni do tej pory w przędzalni Teichgreabera pracownicy w liczbie 500 osób zostaną automatycznie przeniesieni do AEG, a kolejne 100 osób ma znaleźć zatrudnienie w zakładzie NKF-Hodermann (w Pełcznicy - przyp. RW). Przędzalnia w Świebodzicach miała zostać zamknięta, jednak, że otrzymuje ona nadal zamówienia, zdecydowano o jej przeniesieniu do miejscowości Skarbków koło Mirska”.

Czytaj więcej: Koncern AEG w Świebodzicach

Żarowski "Marienhaus" - plany architektoniczne i fotografie

Drukuj
Utworzono: środa, 16, sierpień 2017

Jak pisze Tomasz Ciesielski w swoim opracowaniu pt. Żarów. Historia Miasta i Gminy ... W 1910 r. małżonkowie Eugen Karl i Marie Anna von Kulmiz postanowili wybudować w Żarowie dom opieki nad młodzieżą. Projekt budynku opracował wrocławski architekt Henry. Budowę rozpoczęto na terenach i ze środków von Kulmizów w 1912 r. i ukończono po ponad roku. W dniu 16 XII 1913 r. odbyło się pierwsze nabożeństwo i nastąpiło poświęcenie budynku, który od imienia fundatorki otrzymał nazwę „Marienhaus”. W wyniku starań miejscowej społeczności ewangelickiej w największym pomieszczeniu urządzono kaplicę. Ściany i sufit pokryte były polichromią, a duże okna otrzymały kolorowe szyby. Przy ścianach północnej i wschodniej wznosiły się empory. Skromny ołtarz umieszczony był w południowej części sali, w niewielkiej niszy. W 1931 r. wzbogacono wystrój ołtarza o obraz „Chrystus na morzu”. Pozostałe pomieszczenia „Marienhausu” wykorzystywano zgodnie z założeniem - służyły wychowaniu kulturalnemu i zawodowemu młodzieży. Odbywały się w nim zebrania gminy, towarzystw i związków ewangelickich. Była też w „Marienhaus” biblioteka założona przez von Kulmizów (podarowali ok. 2000 książek). Wkrótce po wybudowaniu von Kulmiz przekazali obiekt gminie, ale darowizna obciążona była usterkami natury prawnej. Wyszło to na jaw w 1926 r., kiedy likwidowano fabrykę maszyn „Marie”. Okazało się wtedy, że gmina wyznaniowa nie nabyła praw własności do placów, na którym stały „Marienhaus” i pobliskie probostwo. Konieczne stało się wykupienie terenu. Dzięki pomocy władz kościelnych, Związku Gustawa Adolfa i Towarzystwa Ewangelickiego żarowskiej społeczności protestanckiej udało się bardzo szybko zebrać potrzebną na ten cel kwotę 36000 marek. Sprawy własnościowe uporządkowano ostatecznie w 1927 r.

Czytaj więcej: Żarowski "Marienhaus" - plany architektoniczne i fotografie

W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.6: Monety III Rzeszy 1933-1945

Drukuj
Utworzono: wtorek, 15, sierpień 2017

W 1930 roku NSDAP zdobyła 18,3% głosów, w 1932 roku w lipcu – 37,4%, w listopadzie – 33,1%. 30 stycznia 1933 roku prezydent Rzeszy powierzył Hitlerowi tekę kanclerza Rzeszy. W kolejnych wyborach w marcu 1933 roku NSDAP uzyskało 43,9% głosów co przełożyło się na 44,5% miejsc w Bundestagu. 6 lipca 1933 roku Hitler proklamował zakończenie „rewolucji narodowosocjalistycznej”. Do 1 maja 1933 roku do partii nazistowskiej wstąpiło 1,6 mln osób. Ustawą z 14 lipca 1933 roku zakazano działalności wszelkich partii politycznych poza NSDAP. W wyborach 12 listopada 1933 roku NSDAP zdobyła 92,2% głosów. Od 1 sierpnia 1934 roku Hitler łączył stanowiska prezydenta i kanclerza Rzeszy. Odtąd pełnia władzy należała do Hitlera, mógł robić co chciał. Stał ponad państwem, a jego wola stanowiła najwyższe prawo. Według rocznika statystycznego w 1932 roku było w Niemczech 141 000 domów mieszkalnych, w następnym roku po dojściu Hitlera do władzy było ich już 284 000 W latach 1933-1938 dochód narodowy Niemiec wzrósł ponad dwukrotnie, podobnie przemysł ciężki i zbrojeniowy zwiększył moce ponad dwukrotnie, produkcja stali wzrosła ponad czterokrotnie, a wydobycie rud żelaza wzrosło prawie pięciokrotnie. Wskaźnik produkcji dóbr przemysłowych w latach 1932-1938 wzrósł ponad dwukrotnie, w tym dóbr inwestycyjnych ponad trzykrotnie. Zbudowano w tym okresie od podstaw przemysł włókien sztucznych, produkcję syntetycznej benzyny i kauczuku, a w produkcji aluminium Niemcy wysunęły się na pierwsze miejsce w świecie. W przemyśle samochodowym zatrudnienie wzrosło z 65 000 (1933 r.) do 220 000 (1938 r.). Wprowadzono program wielkich robót publicznych, w tym ponad 5 tys. km autostrad oraz pierwsze na świecie lotniska i poligony. W rolnictwie średnia wydajność produkcji zbóż wzrosła z 21 do 26 q/ha. Bezrobocie spadło z 30% na 1,3% tj. zmalało ponad dwudziestokrotnie. W 1932 roku zawodowo czynnych było 18,0 mln osób, z tego zatrudnionych 12,0 mln, a bezrobotnych 6,0 mln osób, natomiast w 1938 roku zawodowo czynnych było już 21,0 mln osób, zatrudnionych 20,8 mln, a bezrobotnych zaledwie 200 000. Po 1938 roku odczuwany był w Niemczech brak rąk do pracy.

Czytaj więcej: W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.6: Monety III Rzeszy 1933-1945

Więcej artykułów…

  1. II Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji - 13.08.2017
  2. W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.17
  3. Dokumentacja i sztandar GS "Samopomoc Chłopska" w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
  4. Rakietowe wyrzutnie "Katiusza" na linii frontu w pobliżu Żarowa w kwietniu 1945 r.

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Thursday the 15th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.