Pamiątkowa tablica z 1965 roku odsłonięta podczas remontu Szkoły im. Jana Brzechwy w Żarowie

Jesienią 1945 roku działalność podjęła Szkoła Podstawowa nr 1 w Żarowie, która mieściła się w budynku przy ul. Szkolnej 2. Organizatorem tej placówki szkolnej i jej pierwszym kierownikiem był pan Wojciech Pacuł. W 1947 roku zastąpił go na tym stanowisku pan Jan Laska, który pozostał kierownikiem szkoły do 1972 roku. Sytuacja lokalowa Szkoły Podstawowej nr 1 poprawiła się z chwilą remontu obiektu przy ul. Szkolnej 2, który miał miejsce latem 1946 roku. W 1949 roku Szkole przydzielono budynek przy ul. Armii Krajowej 15, a w 1954 roku przy ul. Armii Krajowej 58. W 1949 roku patronem Szkoły Podstawowej nr 1 w Żarowie został Henryk Sienkiewicz. W roku szkolnym 1956/57 wydzielono ze Szkoły Podstawowej nr 1, Szkołę Podstawową nr 2, która przejęła najstarszy budynek przy ul. Szkolnej 1. W 1967 roku SP 1 otrzymała sztandar. W tym samym roku powstała nowa Szkoła Podstawowa nr 3 im. Juliusza Słowackiego. W roku szkolnym 1976/77 w związku z wprowadzaną reformą oświatową Szkoły Podstawowe nr 1 i 2 zostały połączone (od tego czasu pod nazwą SP 1). W 1999 roku część pomieszczeń Szkoły Podstawowej nr 1 przekazano Gimnazjum Gminnemu. W 2002 roku Rada Miejska podjęła uchwałę o likwidacji Szkoły Podstawowej nr 1 i 3 oraz utworzeniu w ich miejsce jednej Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy przy ul. 1 Maja 2. Cała baza lokalowa Szkoły Podstawowej nr 1 (budynki przy ul. Armii Krajowej 15 i Armii Krajowej nr 58) została przekazana tymczasowo Gimnazjum Miejskiemu. Od 2002 roku bazą Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Żarowie są budynki przy ul. 1 Maja 2, Armii Krajowej 58 oraz Ogrodowej 1.

Czytaj więcej: Pamiątkowa tablica z 1965 roku odsłonięta podczas remontu Szkoły im. Jana Brzechwy w Żarowie

W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.14

W kolejnej części cyklu "W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów" prezentujemy kolejny zestaw starych fotografii, które nadesłał nam pan Rafał Okruta. Zbiór ten datowany jest ogólnie na lata 50-70-te. W wiadomości mailowej pan Rafał napisał: "po raz drugi przesyłam kilka zdjęć z mojego rodzinnego albumu oraz z albumów mieszkańców ulicy Górniczej w Żarowie za udostępnienie których serdecznie dziękuję." My z kolei Składamy Serdeczne Podziękowania dla pana Rafała za udostępnienie poniższych fotografii do Żarowskiej Izby Historycznej.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Czytaj więcej: W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.14

Dokumentacja przekazana do Działu Naukowo-Badawczego Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy

Obóz koncentracyjny Gross-Rosen został założony latem 1940 roku. Pierwszy transport więźniów dotarł 2 sierpnia 1940 roku. Do 1 maja 1941 roku obóz funkcjonował jako filia KL Sachsenhausen, następnie uzyskał status samodzielnego obozu koncentracyjnego. Komendantami obozu Groß-Rosen byli: Arthur Rödl (1940–1942), Wilhelm Gideon (1942–1943), Johannes Hassebroek (1943–1945). W latach 1941-1942 KL Groß-Rosen był niewielkim obozem pracy, którego więźniowie byli wykorzystywani przy wydobywaniu granitu z pobliskiego kamieniołomu. Z pracy więźniów korzystało również kilka firm niemieckich, wśród nich Siemens und Halske oraz Blaupunkt. Na terenie obozu istniały odgrodzone części, m.in. obóz kobiecy. Jeńców radzieckich mordowano po przywiezieniu, ok. 2500 z nich zostało zamordowanych na przełomie 1941 i 1942 roku. Jesienią 1943 roku został założony na terenie Gross-Rosen tzw. wychowawczy obóz pracy, jako placówka wrocławskiego Gestapo. Byli doń kierowani głównie ludzie młodzi, za rozmaite przewinienia, dla reedukacji przez pracę. W wyniku decyzji o tzw. „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”, czyli zagładzie Żydów cała seria obozów pracy wykorzystujących więźniów żydowskich na obszarze Dolnego Śląska i okręgu Kraj Sudetów została podporządkowana w 1944 roku komendanturze Gross-Rosen. Powstał wówczas jeden z największych konglomeratów obozów pracy, skupiających obozy w około stu lokalizacjach, o bardzo zróżnicowanej strukturze, typie działalności, stopniu podporządkowania obozowi-matce. Wśród nich wymienić należy cały zespół obozów związanych z kompleksem jednej z największych wojennych budowli III Rzeszy, znanej pod kryptonimem „Riese”, znajdującej się w Górach Sowich. Budowa ta była objęta całkowitą tajemnicą, toteż w większości zatrudniono przy niej więźniów żydowskich – przeznaczonych do wymordowania. Wobec nikłych źródeł i dokumentów do dziś historycy nie są zgodni, co do przeznaczenia kompleksu „Riese”, w tym olbrzymich tuneli i korytarzy drążonych w skałach. Najważniejsze tezy mówią o nowej kwaterze Hitlera lub o olbrzymiej fabryce tajnej broni V-2.

Czytaj więcej: Dokumentacja przekazana do Działu Naukowo-Badawczego Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Wierzbnej, gm. Żarów - perła architektury romańskiej na Dolnym Śląsku

Na Dolnym Śląsku znajduje się 56 zabytkowych obiektów wzniesionych w stylu romańskim. Pośród nich występują katedry, kościoły, kolegiaty, rotundy, rzeźby oraz zamki. W grupie romańskich kościołów wiejskich na pierwsze miejsce wysuwa się najbardziej reprezentatywny zabytek tego rodzaju w woj. dolnośląskim, pochodzący z ok. poł. XIII w. kościół p.w. Wniebowzięcia NMP w Wierzbnej, gm. Żarów. Przeprowadzone w latach 1997-2004 badania archeologiczne w rejonie kościoła, objęły jego przyziemie w wykopie obiegającym zewnętrzne lico całej budowli. Najstarszymi śladami osadnictwa w tym rejonie okazały się pozostałości osady ludności kultury łużyckiej z V okresu epoki brązu – lata 950/850-750/700 p.n.e., która ulokowana została na skraju wysoczyzny, nad skarpą utworzoną przez doliną Bystrzycy, a jednocześnie nad strefą źródliskową (dolinką) drobnego cieku wodnego. Kolejnym etapem osadniczym były ślady osadnictwa z młodszych faz wczesnego średniowiecza. ¬Wyniki przeprowadzonych badań archeologicznych umożliwiły prześledzenie techniki budowy przyziemia świątyni, której fundament stanowiła ława wykonana z łamanego kamienia (gł. kwarcyt), spajanego gliną. Wyjątek stanowił odcinek muru pod wieżami, którego najwyższy poziom był warstwą granitowych ciosów, spojonych zaprawą wapienną. Nad podwaliną wznosił się cokół z granitowych ciosów o zróżnicowanej wysokości od 0,45 do 0,60 m. W przypadku wież podstawę cokołu tworzyły fazowane ciosy przykryte detalem z wałkiem. Przed pierwotnym wejściem do świątyni, znajdującym się w południowej ścianie nawy, umiejscowiony był murowany cokół o wymiarach 1 x 4,7 x 0,9-1,0 m, który wzniesiono z kamienia łamanego i niestarannie obrobionych kwadr. Cokół ten stanowił fundament dla konstrukcji portalu o wejściu szerokości ok. 2,5 m. W jego ościeżach zachowały się mocno zniszczone ciosy, osadzone w masywie ściany i wychodzące przed jej lico. Elementy te oraz widoczny zarys górnych części wejścia, tworzyły pierwotnie uskokową formę portalu, zaopatrzonego w trójkątne zwieńczenie. Podczas wybicia nowego otworu wejściowego do kościoła, starszy został zamurowany przy użyciu ciosów z częściowo wyburzonej północnej ściany nawy. Pośród detali odkrytych w czasie prac archeologicznych w najniższym poziomie muru, znalazł się również granitowy element w formie lilii, który najpewniej stanowił część ornamentu archiwolty portalu.

Czytaj więcej: Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Wierzbnej, gm. Żarów - perła architektury romańskiej na Dolnym...