Wilhelm Wolff - dziennikarz, polityk i rewolucjonista z Tarnawy
W terminologii historycznej, pod pojęciem "Wiosna Ludów", kryję się seria ludowych zrywów rewolucyjnych i narodowych jakie miały miejsce w Europie w latach 1848-1849. W kontekście „Wiosny Ludów” można wyróżnić trzy główne nurty: społeczny – dotyczący warstw społecznych chcących polepszenia warunków bytowych, ustrojowy – dotyczący społeczności chcących udziału w rządzeniu państwem, narodowy – dotyczący narodowości walczących o autonomię, niepodległość lub uznanie w danym państwie. Wiosna Ludów objęła niemal całą Europę. Do wystąpień nie doszło w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz w Imperium Rosyjskim, zaś na Półwyspie Iberyjskim doszło jedynie do wystąpień chłopskich. Te ostatnie, mające charakter społeczny miały miejsce także w najbliższej okolicy leżącego wówczas na pruskim Śląsku Żarowa. Od lata 1815 roku ordynatem – właścicielem majątku rodowego w Łażanach był Ludwig Hermann Friedrich Nikolas von Burghauss. Po zakończeniu w 1826 roku narzuconego rozporządzeniami władz państwowych pierwszego etapu reform uwłaszczeniowych, hrabia von Burghauss nie potrafił ich kontynuować. W majoracie łazańskim utrzymano wysokie świadczenia feudalne, co spowodowało, że stosunki na linii dwór-poddani były bardzo złe. W 1848 roku doszło do rozruchów chłopskich. Poddani ze wszystkich dóbr von Burghaussa zebrali się w Piotrowicach i udali pod pałac łazański, domagając się zniesienia wszystkich świadczeń na rzecz dworu. Rozruchy uspokoiło dopiero przybycie wezwanego przez hrabiego oddziału wojskowego ze Świdnicy. Wkrótce potem von Burghauss zawarł z poddanymi ugodę przewidującą zniesienie wszystkich świadczeń na w miarę korzystnych dla chłopów warunkach. Być może wzburzonym mieszkańcom z dóbr łazańskich, znana była wówczas postać Fryderyka Wilhelma Wolffa – dziennikarza i polityka o lewicowo-rewolucyjnych poglądach.
Czytaj więcej: Wilhelm Wolff - dziennikarz, polityk i rewolucjonista z Tarnawy
Etykiety z Saarauer Mühlenwerke G.m.b.H. w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Równo miesiąc temu pisaliśmy: W 1916 r. na miejscu żarowskiej brykietowni węgla brunatnego został zbudowany duży młyn, będący własnością spółki z ograniczona odpowiedzialnością „Żarowskie Zakłady Młynarskie” („Saarauer Mühlenwerke G.m.b.H.”). Zdolności przemiałowe zakładu wynosiły 60 t zboża na dobę. Oprócz mąki produkowano w nim płatki zbożowe oraz makaron. W latach 30-tych młyn zatrudniał 30-35 pracowników. W 1932 r. został przejęty przez wrocławski kombinat młynarski, którego największymi zakładami były młyn i fabryka makaronu we Wrocławiu - Różance. Następnie wraz z wrocławskim kombinatem stała się własnością jednej ze spółek angielskiego koncernu „New Rice Company Ltd London”. W 1942 r. część maszyn z młyna żarowskiego przewieziono pod Kijów i zostały bezpowrotnie stracone. W przejętych przez armię niemiecką obiektach, ulokowano wydział produkcyjny koncernu Schorch-Werke A.G., Rheyd, który zajmował wytwarzaniem urządzeń elektrycznych dla Luftwaffe. Pan Arkadiusz Wolski z Warszawy, który trafił do Żarowa w 1944 roku, tak opisuje produkcję realizowaną w byłych Zakładach Młynarskich: ... tutaj robi się takie małe silniki, tak jakby prądnice, jakby coś, dla Niemców. I na dole pracowały na prasach, na takich ciężkich maszynach, Ukrainki. Osiemdziesiąt ich chyba było, sześćdziesiąt albo osiemdziesiąt. I one chodziły w takich kombinezonach roboczych granatowych i miały taką okrągłą wizytówkę, białą, z taką obwódką niebieską, i było napisane Ost ... Dosyć często te kontrole przychodziły do fabryki, bo proces technologiczny to był taki, że Ukrainki robiły tam wypraski i różne takie korpusy do silników, do tych prądnic, a na górze, na pierwszym piętrze był montaż. Tam zakładali te wirniki do silniczków, łożyska, [inne części] ... one to składały i potem jeszcze na przód, na ten wirnik, takie śmigiełka jakieś się zakładało i w specjalnych paletach, w takich jarzmach te silniki się układało i to wywozili na trzecie piętro. Tam była, jak dzisiaj by się na to powiedziało, hamownia i te silniki chodziły dwadzieścia cztery godziny. Jak się któryś zepsuł, no to do naprawy, jeśli się dało. A jeśli nie, to potem przychodziły niemieckie wozy i to zabierali. Już po sprawdzeniu, po wszystkim. Dużo tego robiły. Tam jeszcze oprócz [Polaków, Ukraińców], ale to w [dziale] transportu, pracowali Włosi i Holendrzy. Ilu ich tam było, to nie wiem. Niedużo. W tym samym miejscu znajdowało się komando pracy nr 1171a, w skład którego wchodzili m.in. jeńcy narodowości rosyjskiej.
Czytaj więcej: Etykiety z Saarauer Mühlenwerke G.m.b.H. w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Wystawa "KL Gross-Rosen – Pamiętajmy"
Żarowska Izba Historyczna oraz Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy Serdecznie Zapraszają Państwa na wystawę zatytułowaną "KL Gross-Rosen – Pamiętajmy". Wystawa jest rezultatem II edycji konkursu fotograficznego, organizowanego przez Muzeum Gross-Rosen na przełomie 2012/2013 r. Ekspozycję tworzy zbiór ponad 100 fotografii, które napłynęły na konkurs z różnych stron Polski w dwóch kategoriach wiekowych. Wystawa przedstawia ujęte w obiektywie, ciekawe i nowatorskie spojrzenie odwiedzających na teren byłego obozu koncentracyjnego. Te fotografie to wyraz głębszej refleksji i dążenia do zachowania tego miejsca w naszej pamięci. Dodać trzeba, że wystawa "KL Gross-Rosen – Pamiętajmy" jest trzecim wspólnym przedsięwzięciem Żarowskiej Izby Historycznej i Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy, organizowanym dla mieszkańców Żarowa i jego okolic. Już w przyszłym tygodniu Żarowska Izba Historyczna zaprosi zainteresowanych na trzy kolejne wystawy, z których dwie obejrzeć będzie można w Żarowskiej Izbie Historycznej przy ul. Armii Krajowej 40, a trzecią w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Składamy podziękowania firmie Auto Shop Żarów za pomoc w transporcie wystawy do Żarowa.
Dokumentacja przekazana do Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy
Obóz Gross-Rosen powstał w sierpniu 1940 roku jako filia KL Sachsenhausen, której więźniowie przeznaczeni byli do pracy w miejscowym kamieniołomie granitu. Pierwszy transport przybył tam 2 sierpnia 1940 roku. 1 maja 1941 roku Arbeitslager Gross-Rosen uzyskał status samodzielnego obozu koncentracyjnego. W pierwszych dwóch latach istnienia KL Gross-Rosen był małym obozem nastawionym w dalszym ciągu na obsługę kamieniołomu. Mordercza 12-godzinna praca w kamieniołomie, głodowe racje żywnościowe, brak należytej opieki lekarskiej, nieustanne maltretowanie i terroryzowanie więźniów zarówno przez załogę SS, jak i więźniów funkcyjnych powodowały duża śmiertelność, a KL Gross-Rosen był postrzegany jako jeden z najcięższych obozów koncentracyjnych. Zasadnicza rozbudowa obozu Gross-Rosen przypada na rok 1944, zmienia się również jego charakter; obok centrali w Gross-Rosen powstają liczne filie (około 100) zlokalizowane przede wszystkim na terenie Dolnego Śląska, Sudetów i Ziemi Lubuskiej. Do największych należały obozy: AL Fünfteichen w Jelczu, 4 obozy we Wrocławiu (Breslau), Dyhernfurth w Brzegu Dolnym, Landeshut w Kamiennej Górze oraz w zespół obozów Riese zlokalizowanych w Górach Sowich. Ogółem przez Gross-Rosen – obóz macierzysty i jego filie – przeszło około 125 000 więźniów, w tym również więźniowie nie rejestrowani, przywożenia do obozu na egzekucję, np. 2 500 radzieckich jeńców wojennych. Do najliczniejszych grup narodowościowych w kompleksie Gross-Rosen (obóz główny i jego filie) należeli Żydzi (obywatele różnych państw europejskich), Polacy oraz obywatele byłego Związku Radzieckiego. Szacunkowa liczba ofiar obozu Gross-Rosen wynosi około 40 000. Jednym z najtragiczniejszych okresów w dziejach tego obozu była jego ewakuacja. Podczas transportów (nawet kilkutygodniowych) zginęło wiele tysięcy więźniów. Od jesieni 1943 roku do lutego 1945 roku działał na terenie KL Gross-Rosen wychowawczy obóz pracy wrocławskiego gestapo (AEL), przez który przeszło 4 200 więźniów.
Czytaj więcej: Dokumentacja przekazana do Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy
Pamiątkowe medale i wpinka w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Jak wynika definicji "Medal" jest to niewielki, najczęściej okrągły lub owalny, płaski wytwór metalowy (odmiana wieloboczna jest zwana plakietką), wykonany zazwyczaj techniką odlewu lub bicia. Jest zwykle ozdobiony po jednej lub obu stronach reliefem. Często jest zawieszony na wstążce. Pierwsze medale epoki nowożytnej pochodzą z XIV-wiecznych Włoch, a rozkwit medalierstwa przypada na wieki XV i XVI. Pierwszy medal w Polsce został wybity dla Jana Turzo, w 1508 roku. Medale wykonuje się dla upamiętnienia ważnych wydarzeń lub jako odznaczenia, nagrody za wybitne osiągnięcia, np. sportowe, wojskowe itp. Medal za osiągnięcia sportowe jest to okrągły lub owalny krążek zdobiony po jednej lub po obu stronach reliefem. Medale wojskowe mają dużo bardziej różnorodną formę. Ich kształt, kolor, czy wielkość zależą w większości od pomysłowości twórcy i wymogów państwowych. W zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej są medale dawnych mieszkańców m.in. Medal za Wojnę Prusko-Francuską 1870-71 i miniatura medalu, Krzyż Kriegsverein Saarau 1871 (nadawany przez Związek Wojenny z Żarowa), Medal cesarza Wilhelma I z 1897 roku oraz inne medale okolicznościowe wraz z bogatym zestawem medali-pamiątek po mieszkańcach gminy Żarów – kombatantach i uczestnikach II wojny światowej.
Czytaj więcej: Pamiątkowe medale i wpinka w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Więcej artykułów…
Strona 196 z 280
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 90
Warning: Illegal string offset 'active' in /home/virtualki/259278/domains/centrum.zarow.pl/public_html/izba/templates/malita-fjt/html/pagination.php on line 96