Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Strona główna

Samolot bombowy Boeing B-17G-60-DL Y-46697 - ocalić od zapomnienia

Drukuj
Utworzono: niedziela, 27, sierpień 2017

Nie odpuszczamy tematu związanego z samolotem bombowym Boeing B-17G Y-46697-60-DL (15. Armia Powietrzna USA AF, 429 Szwadron II Grupy Bombowej), który 22 marca 1945 roku runął na pole w pobliżu miejscowości Wierzbna (niem. Würben). 26 sierpnia 2017 roku, po raz kolejny udaliśmy się na miejsce katastrofy sprzed 72 lat, aby odnaleźć i zabezpieczyć pozostałe w tym miejscu materialne ślady tamtego wydarzenia. Tym razem w poszukiwaniach uczestniczyła Grupa Eksploracyjno-Historyczna "Hunter" z Polkowic, Wrocławska Grupa Poszukiwawcza oraz Żarowska Grupa Poszukiwawcza "Fridericus Rex". W trakcie kilkugodzinnych prac, udało się odnaleźć kilkaset różnego rodzaju drobnych elementów wspomnianej maszyny B-17G. Niebawem po oczyszczeniu i konserwacji zaprezentujemy rezultaty naszych poszukiwań, które są naprawdę owocne i imponujące. To jednak nie ostatnia akcja mająca na celu utrwalić pamięć o katastrofie lotniczej z czasów II wojny światowej w Wierzbnej. Są kolejne pomysły oraz plany, które postaramy się zrealizować. Z pewnością uczynimy to wspólnie z naszymi przyjaciółmi z Grup Eksploracyjnych i Poszukiwawczych, którzy poświęcili swój czas oraz włożyli wielki wysiłek w powodzenie całej akcji. Warto nadmienić, że podczas wczorajszych prac miało niecodzienne wydarzenie. Po 72 latach od katastrofy Boeinga B-17G Y-46697, na tym samym polu ponownie, lecz tym razem bezpiecznie, wylądował samolot, którym przylecieli pasjonaci lotnictwa i historii z Gliwic.

Czytaj więcej: Samolot bombowy Boeing B-17G-60-DL Y-46697 - ocalić od zapomnienia

Z Drezna do Żarowa w poszukiwaniu informacji o wojennych losach Hellmuta Hetze

Drukuj
Utworzono: piątek, 25, sierpień 2017

W poszukiwaniu informacji o poległym podczas II wojny światowej mieszkańcu Chemnitz (Saksonia), który w 1941 roku czasowo przebywał w Łażanach (niem. Laasan), do Żarowa dotarli państwo Christa Dammer oraz Ehrenfried Hetze. Nasi goście z Drezna przywieźli ze sobą dokumentację (korespondencja oraz fotografie), bezpośrednio związaną z losami kaprala Hellmuta Hetze (brat pana Ehrenfrieda). Zachowane źródła poświadczają, że Hellmut Hetze urodzony 8 maja 1920 roku w Rübenau, powołany (02.1941 r.) został do służby w 10. Pułku Piechoty (2. Zapasowy Batalion nr 455). Między lutym a majem 1941 roku wraz z innymi żołnierzami przebywał na szkoleniu wojskowym w Łażanach. Tutaj zamieszkiwał na prywatnej kwaterze u rodziny niejakiego Paula Türke (z zawodu murarz, w 1942 roku wymieniony pod adresem Gemaindehaus 8). W lipcu 1941 roku skierowany został na front wschodni. Dwukrotnie ranny: 5 września 1941 roku (8 tygodni w lazarecie Boppart/Rhein, 2 tygodnie w Koblencji) oraz 26 luty 1942 roku (4 tygodnie w lazarecie Bayerischer Wald). Dwukrotnie odznaczony: 17 września 1942 roku – odznaką za rany (niem. Verwundetenabzeichen) oraz 3 kwietnia 1943 roku – żelaznym krzyżem II klasy (niem. Eisernes Kreuz 2. Klasse). Poległ 5 sierpnia 1943 rok pod Akulinowką, w czasie bitwy na Łuku Kurskim (pochowany w zbiorowej mogile na cmentarzu Kursk-Besedino).

Czytaj więcej: Z Drezna do Żarowa w poszukiwaniu informacji o wojennych losach Hellmuta Hetze

VIII Spacer Historyczny - Łażany 24.08.2017

Drukuj
Utworzono: czwartek, 24, sierpień 2017

Łażany (niem. Laasan), były miejscem VIII Spaceru Historycznego, który odbył się 24 sierpnia w ramach wakacyjnych zajęć prowadzonych przez GCKiS Żarów w gminnych świetlicach wiejskich. Udział w spacerze wzięły dzieci z Łażan, Mikoszowej, Mielęcina i Przyłęgowa. Jak zwykle uczestnicy mieli okazję obejrzeć drobne zabytki ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, po czym udali się na pieszą wędrówkę. U jej początku znajdowały się ruiny pałacu oraz przypałacowy park. Pierwsza wzmianka o istnieniu w Łażanach siedziby rycerskiej pochodzi z 1369 roku. W ciągu następnych 200 lat dwór obronny będący siedzibą znanych na Śląsku możnych rodów von Seidlitz i von Mühlheim, został rozbudowany (kolejnymi właścicielami były równie znamienite rody von Zedlitz, von Nostitz, von Pfeil-Burghauss). Trzon zachowanego do dnia dzisiejszego pałacu został wzniesiony na przełomie XVI/XVII wieku. Zbudowano wówczas otoczony fosą czteroskrzydłowy obronny dwór na planie prostokąta. Jego budowę zakończono przed 1622 roku. Pałac dwukrotnie przebudowywano. Po raz pierwszy na przełomie XVII i XVIII wieku, po raz drugi w latach 50-tych XVIII wieku. Elewacjom oraz wnętrzom nadano charakter barokowy. Zachowano jednak niektóre elementy wystroju renesansowego, np. kamienne portale. Po XVIII-wiecznej przebudowie pałac był budynkiem piętrowym pokrytym dwuspadowym dachem kryjącym trzecią kondygnację. W XIX wieku zmieniono wygląd dachu, w początkach XX wieku zlikwidowano umieszczoną nad wejściem wieżyczkę. Obecnie pozostały jedynie fragmenty murów budowli.

Czytaj więcej: VIII Spacer Historyczny - Łażany 24.08.2017

VII Spacer Historyczny - Wierzbna 23.08.2017

Drukuj
Utworzono: środa, 23, sierpień 2017

VII Spacer Historyczny zorganizowany w ramach wakacyjnych zajęć prowadzonych przez Gminne Centrum Kultury i Sportu na świetlicach wiejskich w gminie Żarów, tym razem odbył się w Wierzbenj. Jak zwykle uczestnicy pieszej wyprawy mieli okazję obejrzeć drobne zabytki pochodzące ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej. W Wierzbnej znajduje się wiele interesujących budowli i historycznych reliktów. Wyjątkowa jest z pewnością tutejsza figura św. Jana Nepomucena. Składa się z postumentu z chronogramem (data 1701), kolumny toskańskiej oraz spoczywającej na niej figury przedstawiającej postać świętego w typie kanonicznym – święty stoi w stroju kanonika z krucyfiksem w lewej ręce. Kolumna z figurą świętego, ustawiona została w centrum miejscowości przez mieszkańców w podzięce za wieloletni brak wylewów Strzegomki. Wedle daty zawartej w chronostychu, jest to najstarsza figura św. Jana Nepomucena w Polsce. W dalszej kolejności uczestnicy wycieczki obejrzeli miejscowy kościół pw. Wniebowzięcia NMP. Świątynia ta wybudowana została w latach 1230-1250. Pierwsza wzmianka pisemna pochodzi z 1283 roku. Budowla wzniesiona została zapewne z fundacji możnego śląskiego rodu Wierzbnów, który posiadał patronat nad świątynią. Pierwotnie był to orientowany kościół romański, który prawdopodobnie posiadał wezwanie maryjne. W 1347 roku biskup Henryk z Wierzbna przekazał patronat nad kościołem cystersom z Kamieńca Ząbkowickiego. Następnie w 1585 roku wykupili go wraz z całym lennem cystersi z Krzeszowa.

Czytaj więcej: VII Spacer Historyczny - Wierzbna 23.08.2017

Cykliści "Old Spokes" w Ośrodku Sportów Wodnych i Rekreacji w Borzygniewie

Drukuj
Utworzono: środa, 23, sierpień 2017

W dniu 22 sierpnia 2017 roku Żarowski Klub Cyklistów "Old Spokes" przy GCKiS odbył 5-ą wakacyjną wycieczkę rowerową. Tym razem cykliści "Old Spokes" wyruszyli do Ośrodka Sportów Wodnych i Rekreacji Powiatu Wrocławskiego w Borzygniewie, gm. Mietków. Obrana trasa wycieczki nie należała do łatwych i w połowie składała się z dróg polnych. Krajobrazy były jednak przepiękne. Żarowscy Klubowicze wraz z połączoną grupą rowerzystów z Kalna, Gołaszyc i Śmiałowic, przybyli następującą trasę: Żarów-Kalno-Wostówka-Pożarzysko-Domanice-Borzygniew i z powrotem (przez Siedlimowice) – w sumie 33 km. Łącznie wszyscy uczestnicy wycieczki pokonali dystans ponad 1300 km. Po dotarciu do Ośrodka Sportów Wodnych i Rekreacji w Borzygniewie uczestnicy wyprawy brali udział w grach i zabawach oraz wspólnym ognisku. Podczas pobytu w Ośrodku, Klubowicze "Old Spokes", wręczyli także drobny upominek oraz odśpiewali "100 lat" dla Ewy Wołek z Kalana – solenizantki, obchodzącej swoje urodziny. Na kolejną wycieczkę rowerową ZAPRASZAMY już 29 sierpnia (wtorek). Zbiórka jak zawsze o godz. 9:30 pod GCKiS przy ul. Piastowskiej 10.

Czytaj więcej: Cykliści "Old Spokes" w Ośrodku Sportów Wodnych i Rekreacji w Borzygniewie

Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" Żarów w latach 1945-1995, cz.1

Drukuj
Utworzono: niedziela, 20, sierpień 2017

W dniu 16 września 1945 roku odbyło się w Żarowie zebranie mieszkańców miasta i okolicznych wsi zwołane przez ówczesnego wójta Janusza Rokitę. W spotkaniu wzięły udział 84 osoby, głównie młodzi pionierzy osadnictwa na ówczesnych Ziemiach Odzyskanych, którzy przybyli w te strony zwłaszcza z okolic Bochni i Wadowic. W tym czasie gminę Żarów zamieszkiwało 6117 osób i nie istniała tutaj żadna organizacja społeczna. Najbliższa spółdzielnia we wsi Konradswaldau (późniejsze Mrowiny), oddalona była od Żarowa o 2 km. Zebranie inspirowane przez Związek "Samopomocy Chłopskiej", przekształciło się w zebranie założycielskie Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska". Przewodniczącym zebrania został Janusz Rokita, a sekretarzem Franciszek Gruszka (sekretarz Gminy Żarów). Do Gminnej Spółdzielni przystąpiło 84 członków, wpłacając fundusz udziałowy w kwocie 1500 zł (wysokość udziału wyniosła 100 zł, a w latach następnych: 1947 – 500 zł, 1950 – 15 zł, 1955 – 50 zł). Zgromadzenie przyjęło wzorcowy statut Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska", który jako członkowie-założyciele podpisali:

Czytaj więcej: Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" Żarów w latach 1945-1995, cz.1

VI Spacer Historyczny - Gołaszyce 17.08.2017

Drukuj
Utworzono: czwartek, 17, sierpień 2017

VI Spacer Historyczny zorganizowany w ramach wakacyjnych zajęć prowadzonych przez Gminne Centrum Kultury i Sportu na świetlicach wiejskich w gminie Żarów, tym razem odbył się w Gołaszycach. Tradycyjnie już uczestnicy mieli najpierw okazję obejrzeć drobne zabytki pochodzące ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, po czym wyruszyli na pieszą wyprawę. Nazwa wsi Gołaszyce pochodzi od słowa „gola”, określającego miejsce powstania wsi - teren nie zalesiony. Taki zapewne charakter miała obszerna dolina rzeczna Bystrzycy, z którą kontrastowały okoliczne, porośnięte lasem wzgórza. Pierwsze wzmianki o osadzie pojawiają się w źródłach pisanych na początku XIV wieku. W dokumentach z lat 1308-1318 Gołaszyce wymienione zostały wśród miejscowości płacących dziesięcinę kościołowi w Wierzbnej. Być może w tym właśnie czasie właścicielami wsi byli panowie z Wierzbnej. W nich też upatrywani są sprawcy przeniesienia na prawo niemieckie Gołaszyc. Relokacji wsi mogli dokonać też cystersi kamienieccy, którzy jak wynika z dokumentu z 31 sierpnia 1318 roku, mieli w Gołaszycach 4,5 łana ziemi, a od księcia świdnickiego Bernarda uzyskali przywileje o charakterze immunitetowym. W 1330 roku klasztor odkupił folwark gołaszycki od braci Ryswyn: Ulmana i proboszcza w Lipie Mikołaja. Powiększając swój stan posiadania konwent zadbał o uzyskanie zgody księcia na połączenie obu majątków w Gołaszycach. W 1343 roku książę świdnicko-jaworski Bolko II powołując się na dokumenty wydane przez swojego ojca ks. Bernarda, zezwolił opatom kamienieckim na swobodne dysponowanie dobrami gołaszyckimi: sprzedaż, zastawianie, lokowanie. Jednocześnie zwolnił majętność ze wszystkich zwyczajnych i nadzwyczajnych świadczeń na rzecz władcy: podatków, obowiązku udzielania stacji (gościny księciu i jego świcie), a także służby wojskowej (wystawiania zbrojnych na żądanie księcia).

Czytaj więcej: VI Spacer Historyczny - Gołaszyce 17.08.2017

Kolejne znalezisko "ogródkowe" z Żarowa

Drukuj
Utworzono: środa, 16, sierpień 2017

Kolejne interesujące znalezisko z dziedziny falerystyki, czyli nauki zajmującej się orderami, odznaczeniami i odznakami, odnalezione w przydomowym ogródku w Żarowie. Tym razem jest to niewielka, lecz stosunkowo rzadka pamiątkowa odznaka pruska z czasów panowania cesarza Wilhelma I Hohenzollerna, a dokładnie z roku 1887. Odznaczenie wykonane w brązie, ma formę kwadratu o wymiarach 2 x 2 cm. W jednym z jego rogów znajduje się uszko. Na awersie widnieje wizerunek cesarza Wilhelma I, skierowany w prawą stronę, z koroną cesarską nad głową i wieńcem laurowym dookoła. Napis umieszczony na brzegach awersu brzmią WILHELM I KAISER V.DEUTSCHLAND G.KÖNIG V.PREUSSEN. Na rewersie widnieją daty i napisy JAN. 1807 - ZUM 80 JÄHRIGEN DIENSTJUBILÄUM - S.M.D. KAISERS - V. DEUTSCHLAND - JAN. 1887. Jak informuje napis z rewersu oraz źródła katalogowe, odznaczenie to powstało z okazji jubileuszu 80. rocznicy, kiedy w 1807 roku zaledwie 10 letni kronprinc (książę koronny – nastęca tronu) Wilhelm, został mianowany oficerem (podporucznikiem) przez swego ojca Fryderyka III Pruskiego (tzw. medal 80 lat służby wojskowej cesarza Wilhelma I). Brak jest szerszych informacji dotyczących niniejszego przedmiotu poza zbliżonymi formą analogicznymi znaleziskami.

Czytaj więcej: Kolejne znalezisko "ogródkowe" z Żarowa

Żarowski "Marienhaus" - plany architektoniczne i fotografie

Drukuj
Utworzono: środa, 16, sierpień 2017

Jak pisze Tomasz Ciesielski w swoim opracowaniu pt. Żarów. Historia Miasta i Gminy ... W 1910 r. małżonkowie Eugen Karl i Marie Anna von Kulmiz postanowili wybudować w Żarowie dom opieki nad młodzieżą. Projekt budynku opracował wrocławski architekt Henry. Budowę rozpoczęto na terenach i ze środków von Kulmizów w 1912 r. i ukończono po ponad roku. W dniu 16 XII 1913 r. odbyło się pierwsze nabożeństwo i nastąpiło poświęcenie budynku, który od imienia fundatorki otrzymał nazwę „Marienhaus”. W wyniku starań miejscowej społeczności ewangelickiej w największym pomieszczeniu urządzono kaplicę. Ściany i sufit pokryte były polichromią, a duże okna otrzymały kolorowe szyby. Przy ścianach północnej i wschodniej wznosiły się empory. Skromny ołtarz umieszczony był w południowej części sali, w niewielkiej niszy. W 1931 r. wzbogacono wystrój ołtarza o obraz „Chrystus na morzu”. Pozostałe pomieszczenia „Marienhausu” wykorzystywano zgodnie z założeniem - służyły wychowaniu kulturalnemu i zawodowemu młodzieży. Odbywały się w nim zebrania gminy, towarzystw i związków ewangelickich. Była też w „Marienhaus” biblioteka założona przez von Kulmizów (podarowali ok. 2000 książek). Wkrótce po wybudowaniu von Kulmiz przekazali obiekt gminie, ale darowizna obciążona była usterkami natury prawnej. Wyszło to na jaw w 1926 r., kiedy likwidowano fabrykę maszyn „Marie”. Okazało się wtedy, że gmina wyznaniowa nie nabyła praw własności do placów, na którym stały „Marienhaus” i pobliskie probostwo. Konieczne stało się wykupienie terenu. Dzięki pomocy władz kościelnych, Związku Gustawa Adolfa i Towarzystwa Ewangelickiego żarowskiej społeczności protestanckiej udało się bardzo szybko zebrać potrzebną na ten cel kwotę 36000 marek. Sprawy własnościowe uporządkowano ostatecznie w 1927 r.

Czytaj więcej: Żarowski "Marienhaus" - plany architektoniczne i fotografie

Koncern AEG w Świebodzicach

Drukuj
Utworzono: wtorek, 15, sierpień 2017

W 1943 r. została utworzona na terenie Świebodzic filia niemieckiego koncernu AEG (Algemeine Elektricitats Gesselchaft), w której setki więźniów realizowało zapotrzebowanie frontowe III Rzeszy. Firma posadowiona została na terenie dawnej przędzalni należącej do Hermanna Teichgraebera przy ul. Strzegomskiej (po wojnie Zakłady Przemysłu Lniarskiego “Silena”). W tej sprawie zachował się nawet raport, sporządzony w dniu 22 października 1943 r. przez Inspekcję Zbrojeniową z Wrocławia, w którym czytamy, że: “firma AEG z Berlina ma przenieść do fabryki Teichgreabera w Świebodzicach produkcję komponentów zbrojeniowych. W związku z tym zatrudnieni do tej pory w przędzalni Teichgreabera pracownicy w liczbie 500 osób zostaną automatycznie przeniesieni do AEG, a kolejne 100 osób ma znaleźć zatrudnienie w zakładzie NKF-Hodermann (w Pełcznicy - przyp. RW). Przędzalnia w Świebodzicach miała zostać zamknięta, jednak, że otrzymuje ona nadal zamówienia, zdecydowano o jej przeniesieniu do miejscowości Skarbków koło Mirska”.

Czytaj więcej: Koncern AEG w Świebodzicach

W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.6: Monety III Rzeszy 1933-1945

Drukuj
Utworzono: wtorek, 15, sierpień 2017

W 1930 roku NSDAP zdobyła 18,3% głosów, w 1932 roku w lipcu – 37,4%, w listopadzie – 33,1%. 30 stycznia 1933 roku prezydent Rzeszy powierzył Hitlerowi tekę kanclerza Rzeszy. W kolejnych wyborach w marcu 1933 roku NSDAP uzyskało 43,9% głosów co przełożyło się na 44,5% miejsc w Bundestagu. 6 lipca 1933 roku Hitler proklamował zakończenie „rewolucji narodowosocjalistycznej”. Do 1 maja 1933 roku do partii nazistowskiej wstąpiło 1,6 mln osób. Ustawą z 14 lipca 1933 roku zakazano działalności wszelkich partii politycznych poza NSDAP. W wyborach 12 listopada 1933 roku NSDAP zdobyła 92,2% głosów. Od 1 sierpnia 1934 roku Hitler łączył stanowiska prezydenta i kanclerza Rzeszy. Odtąd pełnia władzy należała do Hitlera, mógł robić co chciał. Stał ponad państwem, a jego wola stanowiła najwyższe prawo. Według rocznika statystycznego w 1932 roku było w Niemczech 141 000 domów mieszkalnych, w następnym roku po dojściu Hitlera do władzy było ich już 284 000 W latach 1933-1938 dochód narodowy Niemiec wzrósł ponad dwukrotnie, podobnie przemysł ciężki i zbrojeniowy zwiększył moce ponad dwukrotnie, produkcja stali wzrosła ponad czterokrotnie, a wydobycie rud żelaza wzrosło prawie pięciokrotnie. Wskaźnik produkcji dóbr przemysłowych w latach 1932-1938 wzrósł ponad dwukrotnie, w tym dóbr inwestycyjnych ponad trzykrotnie. Zbudowano w tym okresie od podstaw przemysł włókien sztucznych, produkcję syntetycznej benzyny i kauczuku, a w produkcji aluminium Niemcy wysunęły się na pierwsze miejsce w świecie. W przemyśle samochodowym zatrudnienie wzrosło z 65 000 (1933 r.) do 220 000 (1938 r.). Wprowadzono program wielkich robót publicznych, w tym ponad 5 tys. km autostrad oraz pierwsze na świecie lotniska i poligony. W rolnictwie średnia wydajność produkcji zbóż wzrosła z 21 do 26 q/ha. Bezrobocie spadło z 30% na 1,3% tj. zmalało ponad dwudziestokrotnie. W 1932 roku zawodowo czynnych było 18,0 mln osób, z tego zatrudnionych 12,0 mln, a bezrobotnych 6,0 mln osób, natomiast w 1938 roku zawodowo czynnych było już 21,0 mln osób, zatrudnionych 20,8 mln, a bezrobotnych zaledwie 200 000. Po 1938 roku odczuwany był w Niemczech brak rąk do pracy.

Czytaj więcej: W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.6: Monety III Rzeszy 1933-1945

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Wednesday the 4th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.