Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!
Drukuj

Trasa Nr 7

Żarów – Bożanów – Wierzbna – Wiśniowa – Bagieniec – Bolesławice Świdnickie – Nowice – Żarów

Mapa trasy: https://en.mapy.cz/s/bekajatuga

 

 

Atrakcje na trasie

2. Neogotycka kaplica cmentarna z 1903 r. w Żarowie (GPS: 50.93511, 16.49390)

Wybudowana w stylu neogotyckim w l1903 R. Jest budowlą murowaną z cegły na kamiennym cokole. Ściany zdobi bogaty detal ceramiczny. Rozczłonkowana bryła kaplicy założona jest na planie krzyża greckiego. Ramiona krzyża nakryte są dachami dwuspadowymi o pokryciu ceramicznym. Nad skrzyżowaniem naw znajduje się masywna wieża nakryta dachem brogowym.

3. Dawny kamienny drogowskaz w Bożanowie (GPS: 50.92261, 16.50254)

Dawny kamienny drogowskaz (niem. Wegweiser) w formie odkutego z granitu słupa ustawiony na rozstaju dróg Bożanów – Piotrowice Świdnickie – Nowice.

4. Neogotycka kapliczka w Bożanowie (GPS: 50.92100, 16.50728)

Pierwsza kapliczka w Bożanowie wybudowana została w stylu barokowym na początku XVIII w. z inicjatywy opata krzeszowskiego Dominika Geyera. Budowla wyposażona była w wieżyczkę z zawieszonym dzwonem. Jej wyburzenie datowane jest na koniec lat 80-tych XIX w., kiedy to powstała nowa droga łącząca Świdnicę z Żarowem. Na początku XX w. w miejscowości wybudowana została nowa kaplica. Zachowana do dziś murowana z czerwonej cegły budowla utrzymana jest w stylu neogotyckim. Obiekt jest wolnostojący, jednokondygnacyjny z czworoboczną sygnaturką w konstrukcji drewnianej. Umieszczony osiowo otwór drzwiowy kaplicy zwieńczony jest ostrołukiem. Budowlę przykrywa dwuspadowy dach ceramiczny. Dach wieżyczki z iglicą pokryty jest blachą.

5. Kolumna morowa z XVIII w. w Wierzbnej (GPS: 50.90352, 16.49837)

XVIII-wieczny słup dziękczynny stojący przy cmentarzu. Składa się z postumentu, kolumny toskańskiej i figury przedstawiającej postać św. Marii z dłońmi złożonymi w modlitewnym geście. Słup ten upamiętnia wielka zarazę bydła, która dotknęła miejscowość i ustawiony jest w miejscu, gdzie zakopano 50 padłych zwierząt.

6. Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP z XIII/XVIII w.; Figura św. Jana Nepomucena z XVIII w.; Pałac i kompleks pocysterski; Krzyże pokutne (pojednania) w parku przypałacowym (GPS: 50.90203, 16.50323)

Kościół

Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, romański z pierwszej połowy XIII w. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1283 r. Stylistycznie datowany jest na lata 1230-1250. Przebudowany w końcu XVII wieku. W murach zewnętrznych romańskiej świątyni zachowały się dwie renesansowe płyty nagrobne, poświęcone zmarłemu w 1571 roku Leonardowi, synowi rycerza Hansa Dietricha von Rohn z Bagieńca oraz żonie rycerza Kaspra von Schindel, Helenie z domu Mubrigen i ich dziecku. Wewnątrz natomiast (kaplica Grobu Pańskiego) znajduje się barokowe epitafium, upamiętniające zmarłego w 1713 roku Joachima Friedricha von Zedlitza. W dawnym prezbiterium i apsydzie widoczne są fragmenty późnoromańskiej polichromii z 2 połowy XIII wieku oraz późnogotyckich malowideł z 1 połowy XVI wieku z przedstawieniami Ewangelistów oraz Ojców Kościoła. Wnętrze nowszego kościoła wypełnia w większości barokowe wyposażenie, które trafiło tu w 1728 roku z dawnego kościoła opackiego w Krzeszowie: ołtarz główny autorstwa Georga Schröttera z obrazem "Koronacja NMP", pędzla Georga Wilhelma Neunhertza oraz dwa ołtarze boczne, również z warsztatu Georga Schröttera: św. Rodziny i św. Józefa, z obrazami autorstwa Bernarda Krause. Do barokowego wyposażenia należy również ambona oraz chrzcielnica. Inne ciekawe elementy wyposażenia to barokowe obrazy ilustrujące Drogę Krzyżową oraz znajdujące się w prezbiterium przedstawienia czterech ewangelistów. Dekorację freskową sklepienia, obecnie przemalowaną, wykonał w 1735 roku Franz Heigel. Z 2 połowy XIX wieku pochodzą dwu manułowe, dwudziestogłosowe organy, wykonane przez wrocławską firmę Müller & Ackermann.

Figura św. Jana Nepomucena

Składa się z postumentu z chronogramem (data 1701), kolumny toskańskiej oraz spoczywającej na niej figury przedstawiającej postać świętego w typie kanonicznym – święty stoi w stroju kanonika z krucyfiksem w lewej ręce. Kolumna z figurą świętego, ustawiona została w centrum miejscowości przez mieszkańców w podzięce za wieloletni brak wylewów Strzegomki.

Pałac i kompleks pocysterski

Pałac

Barokowy z drugiej połowy XVIII w., przebudowany pod koniec XIX w.; przeprowadzone w latach 1999-2000 badania archeologiczne wykazały, że w XIII w. w pobliżu kościoła stała murowana budowla. Mogła to być pierwotna rezydencja. Zniszczona została na przełomie XIII i XIV w. W pierwszej połowie XV w. niemal na tym samym miejscu powstała kolejna budowla. W początkach XVI w. doszło do przebudowy obiektu. Po utworzeniu w 1683 r. dwór przebudowano na okazałą rezydencję. W wyniku dodania do starego dworu dwóch skrzydeł powstało założenie pałacowe o kształcie podkowy. Około 1893 r. nastąpiła przebudowa pałacu w celu nadania mu odpowiedniego dla epoki standardu mieszkalnego. Po zakończeniu II wojny światowej majątek i pałac zajęła Armia Czerwona. Budynek pałacowy został wtedy zdewastowany. Po przejęciu dóbr podworskich przez PGR, pałac nie został zagospodarowany i w szybkim tempie niszczał. Od kompletnej ruiny uchroniła go decyzja o przekształceniu budowli na cele mieszkalne. W latach 60. XX wieku przeprowadzono pobieżny remont, w trakcie którego dokonano szeregu zmian w rozplanowaniu wnętrz. Nie powstrzymało to procesu degradacji budowli, która na przełomie wieków była już tylko zamieszkałą ruiną. Zimą 2002 r. kompleks pałacowo-parkowy nabyła Fundacja Zamek Chudów. W krótkim czasie zabezpieczyła zespół pałacowy ogradzając jego obszar oraz uporządkowała park, który pozostał ogólnodostępny.

Budynek klasztorny, tzw. długi dom

Wybudowany został ok. 1696 roku (przed 1729 ?). Mieściły się w nim w części południowej pomieszczenia konwentu z kaplicą, a w części północnej zaplecze gospodarcze z browarem w piwnicy. Budynek założony był na planie wydłużonego prostokąta o wymiarach 95,7x12 m. Była to budowla dwukondygnacyjna, 16 i 2-osiowa z bardzo skromnymi elewacjami i detalem architektonicznym. Po sekularyzacji dóbr klasztornych w 1810 roku, budynek zaczął pełnić funkcję oficyny pałacowej. Ok. 1893 roku został przebudowany. Do barokowego wystroju budynku dodano wówczas elementy neogotyckie: gzyms arkadowy, pilastry, ostrołukowe okna w kaplicy, a od strony południowej dobudowano loggie z tarasem. Nad drzwiami umieszczono supraportę z dwoma herbami (jeden rodziny von Waldenberg). Po zakończeniu II wojny światowej budynek został kompletnie zdewastowany. Przez następnych 30 lat (do lat 70-tych XX w.) służył jako magazyn. Fatalny stan techniczny budowli pogarszał się przez kolejnych kilkanaście lat, zmieniając ją w kompletną ruinę.

Park – z drugiej połowy XVII w., XIX w.

Ogrodzenie – mur z bramą, z drugiej połowy XVII w.

Folwark

Powstałe w latach 80-tych XVIII w. (po 1784 r.) w miejscu wcześniejszej zabudowy gospodarczej, która została zniszczona przez wielki pożar. Na polecenie opata krzeszowskiego Placidusa Mundferinga wybudowano wtedy wielki kompleks budynków folwarcznych zorganizowanych wokół 3 dziedzińców. W latach 60-tych XX w. część zabudowy folwarcznej została wyburzona. Kolejne rozbiórki i wpływ czynników atmosferycznych sprawił, że do początku lat 90-tych, przetrwały tylko fragmenty 4 budynków gospodarczych.

Krzyże pokutne (pojednania)

1) łaciński wykonany z granitu. Wymiary: 100 x 73 x 22 cm. W parku przypałacowym

2) maltański, granitowy z wyrytą dolną aureolą. Wymiary: 113 x 85 x 27 cm. W parku przypałacowym

3) maltański wykonany w granicie. Wyryta jest na nim włócznia o wymiarach 120 x 7 cm. Wymiary krzyża: 172 x 85 x 23 cm. W parku przypałacowym

4) maltański, granitowy z wyrytą pełną aureolą i mieczem. Wymiary: 147 x 68 x 36 cm. W parku przypałacowym

5) maltański, granitowy. Wymiary: 96x83x15 cm. W parku przypałacowym

6) łaciński wykonany z piaskowca. Wyryta jest na nim kusza. Znajduje się przy ogrodzeniu dawnej szkoły

7) łaciński, granitowy. Stał 1,5 km od Wierzbnej przy rozwidleniu dróg polnych do Pankowa i Gołaszyc (obecnie na terenie przykościelnym)

8) łaciński wykonany z granitu. Stał się odległości 700 m od Kalna przy polnej drodze do Wierzbnej. Wymiary: 184 x 63 x 21 cm (obecnie na terenie przykościelnym)

7. Wieża wodna (ciśnień) z XVII w. w Wierzbnej (GPS: 50.89629, 16.50924)

Wybudowana została przed 1683 r. w celu zaopatrywania majątku klasztornego w wodę. Jest budowlą murowaną i tynkowaną, założoną na planie kwadratu. Posiada kształt prostopadłościanu, lekko zwężającego się ku górze. Pierwotnie jej wysokość wynosiła ok. 50m (obecnie ponad 30 m, 6 kondygnacji), czyli mniej więcej tyle ile wynosiła różnica wzniesień pomiędzy rzeką, a klasztorem. Na szczycie wieży znajdował się zbiornik na wodę (dostarczana mechanizmem czerpakowym), podgrzewany w porze zimowej. Do zabudowań przeoratu cysterskiego woda płynęła drewnianym wodociągiem. W XIX wieku system wodociągowy przestał być wykorzystywany. Zdemontowano wówczas zbiornik wodny. W latach 30-tych XX w. przeprowadzono prace zabezpieczając budowlę, którą nazwano na cześć poety świdnickiego, wieżą Paula Kellera. Ok. 1935 roku wmurowano w ścianę wieży tablicę z popiersiem poety.

8. Pałac z XVI w. w Bagieńcu (GPS: 50.89022, 16.48239)

Pierwotne założenie to prawdopodobnie dwór obronny z XIII w. W drugiej poł. XVI w. przekształcony w renesansowy zamek wodny. Kolejna przebudowa w poł. XVIII w. nadała budowli wystrój barokowy. Ostatecznie przebudowany na pocz. XX w. w stylu neorenesansowym. Obecnie – pałac, trójkondygnacyjny, podpiwniczony, powstały na planie regularnym. Zbudowany jest głównie z cegły, z niewieloma dodatkami kamienia, kryty dachem czterospadowym. Kubatura obiektu to niespełna 5000 m³. Zabytek znajduje się w centrum wsi Bagieniec, otoczony jest jeziorem, które kiedyś pełniło rolę fosy. Do pałacu można się dostać kamiennym mostem wybudowanym w miejscu mostu zwodzonego. Zachowały się m.in. XIX-wieczny kamienny portal, kartusz herbowy oraz pomieszczenia ze sklepieniami kolebkowymi. W pałacu gościło wiele znanych osobistości takich jak: Johann Wolfgang Goethe czy Friedrich Bogislav von Tauentzien. Własność prywatna w odbudowie. Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzi jeszcze park.

9. Stary cmentarz z kaplicą w Bagieńcu (GPS: 50.88977, 16.47894)

Cmentarz tzw. "śródpolny", zlokalizowany na skraju miejscowości przy drodze do Bolesławic Świdnickich. Zapuszczony i zdewastowany. Na nim neogotycka kaplica z XIX w.

10. Kościół filialny pw. św. Jadwigi z XIV w. w Bolesławicach Świdnickich (GPS: 50.89469, 16.46406)

Kościół filialny pw. św. Jadwigi, gotycki z 1318 r., XVI w. Zachowane detale gotyckie m.in. portal zakrystii, późnogotyckie sakramentarium z 1515 r.. Renesansowy ołtarz główny z XVII w. i obraz Matki Bożej z XVI w. ze szkoły włoskiej. Polichromie i sgrafitto z 1696 r., dzwon z 1678 r.

11. Krzyże pojednania (pokutne) w Bolesławicach Świdnickich (GPS: 50.89691, 16.46304)

W bliskim sąsiedztwie cmentarza, przy skrzyżowaniu dróg z Nowic do Bolesławic, Tomkowej, Starego Jaworowa i Jaworzyny Śląskiej. Pierwszy o wymiarach 107cm x 69cm x 25cm, z bardzo słabo widocznym rytem kopii. Drugi o wymiarach 95 x 60 x 23 cm z wyrytym mieczem.

12. Dawna karczma sądowa w Nowicach (GPS: 50.91141, 16.46732)

Dawna karczma sądowa Hermanna z rzeźnią przy drodze do Bolesławic Świdnickich. Po prawej stronie głównej drogi do Bolesławic Świdnickich. Obecnie budynek mieszkalny z XIX w.

13. Stary cmentarz w Nowicach (odnowiony) (GPS: 50.91333, 16.46878)

Dawny cmentarz ewangelicki we wsi Nowice leży na uboczu. Od wschodu graniczy z tzw. Koziarnią. Prawdopodobnie cmentarz podlegał pod nieistniejący kościół ewangelicki w sąsiednich Piotrowicach Świdnickich. Pierwsze udokumentowane pogrzeby odbywały się na tym cmentarzu już na początku XIX wieku. Tak jak wiele dawnych niemieckich cmentarzy na Dolnym Śląsku ten również przez powojenne dziesięciolecia niszczał. W 2007 r. wszystko zaczęło się zmieniać za sprawą dawnego mieszkańca Nowic (obecnie Wałbrzycha), który rozpoczął systematyczne, trwające do dziś sprzątanie i odtwarzanie cmentarza. Pozamykał otwarte i splądrowane grobowce, ustawił przewrócone nagrobki, usypał z ziemi groby i mozolnie odtwarza rozbite płyty, sklejając je z dziesiątków mniejszych i większych kawałków.

14. Dawny pomnik wojenny z XIX w. przy Węglowej Drodze (GPS: 50.93311, 16.48147)

Pomnik powstał w 1873 roku w miejscu zwanym Steinberg między Żarowem i Piotrowicami. Inicjatorem budowy monumentu był hrabia von Burghaussa z Łażan, a wykonawcą firma C.Thust. Pomnik upamiętniał mieszkańców Łażan, Nowic, Piotrowic, Żarowa oraz przysiółka Hummel, którzy brali udział w wojnach z lat 1864, 1866, 1870-71, a przynależeli do parafii ewangelickiej w Piotrowicach. Na jego powierzchni, odczytać można jeszcze nazwiska 8 mieszkańców Nowic, 37 mieszkańców Łażan, 25 mieszkańców Piotrowic Świdnickich, 14 mieszkańców Żarowa i 1 mieszkańca kolonii Hummel. Na francuskiej ziemi polegli w walce mieszkańcy Łażan: August Gebhard i August Karsch w bitwie pod St. Privat, Willi Schubert w bitwie pod Le Mans oraz mieszkaniec Piotrowic Heinrich Laufer w bitwie pod Wörth. Po II wojnie światowej z pomnika zerwany został cesarski orzeł. Sam monument zapomniany i spowity zaroślami przetrwał do dziś w mocno sfatygowanej już postaci.

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Friday the 13th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.