Trasa Nr 1

Żarów – Mrowiny – Siedlimowice – Imbramowice – Tarnawa – Mrowiny – Żarów

Mapa trasy: https://en.mapy.cz/s/gebukogago

Atrakcje na trasie:

2. Neogotycki Kościół parafialny pw. NSPJ w Żarowie z 1909 r.; Krzyż misyjny z 1918 r., Figura św. Jakuba Starszego obok Kościoła (GPS: 50.94083, 16.49712)

Kościół wzniesiony w 1909 r. według projektu wrocławskiej firmy Overkott und Föhre. Neogotycka budowla ma formę trójnawowego kościoła halowego z czworoboczną narożną wieżą o wysokości 44 m. Wewnątrz znajdują się dwa ołtarze boczne wykonane w 2 dekadzie XX w. przez Cyryla del Antonio, ołtarz główny z 1921 roku wykonany w pracowni Augusta Wittiga, 27 piszczałkowe organy wykonane przez Paula Berschdorfa, chrzcielnica ufundowana przez H. Burkerta. Obok kościoła znajduje się kamienny krzyż misyjny z brązowym krucyfiksem ustawiony w 1918 r. oraz figura św. Jakuba Starszego przeniesiona z dawnego grobowca rodziny Neugebauer.

3. Pałac w Mrowinach z XVI w., przebud. XVIII w., 1872 r.; Zabudowa dawnego folwarku ze spichlerzem z końca XIX w. (GPS: 50.94871, 16.52424)

Pierwsza rezydencja rycerska powstała tutaj w 2 poł. XVI w. z inicjatywy rodu von Adelsbach. W połowie XVIII w. dwór został rozbudowany w stylu barokowym na planie podkowy. W 1872 r. przebudowany ponownie z inicjatywy Carla von Kulmiza. W obecnej formie zabudowany w zwartą bryłę o rzucie wydłużonego prostokąta w stylu neorenesansowym. Od strony zachodniej bryłę budowli podkreśla czterokondygnacyjna wieża. Reprezentacyjne wejście znajduje się po stronie południowej. Pałac jest budowlą trzykondygnacyjną na wysokich piwnicach. Wewnątrz znajduje się 40 pomieszczeń, w tym sporych rozmiarów sala balowa z tarasem wyprowadzonym w fasadzie północnej. Elewacje zewnętrzne zdobi bogaty tynkowany detal. Obok pałacu zabudowa dawnego folwarku ze spichlerzem z końca XIX wieku. Drogę dojazdową do pałacu i folwarku zamyka murowana, tynkowana z tynkowanym detalem neorenesansowa brama w formie łuku triumfalnego.

4. Ruina wieży Kościoła ewangelickiego z 1743 r. w Mrowinach (GPS: 50.94780, 16.52374)

Kościół ewangelicki wzniesiony w 1743 roku z cegły i kamienia łamanego w stylu surowego baroku. W 1744 roku dobudowano do niego 25 m wieżę zwieńczoną hełmem i zegarem. W październiku 1746 roku na wieży zawieszono 3 dzwony. W 1751 r. gmina ewangelicka i Zofia Elżbieta von Nostitz ufundowali wspólnie organy. Po I wojnie światowej odrestaurowano wnętrze kościoła. W 1921 r. Marie von Kramsta ufundowała tablicę z wykazem 109 poległych w trakcie I wojny światowej mieszkańców parafii. W 1924 r. gmina wyznaniowa i właściciele dóbr mrowińskich złożyli się na zakup nowych dzwonów oraz organów. W czasie II wojny światowej kościół nie poniósł żadnego uszczerbku. Później w bardzo szybkim czasie jego wyposażenie zostało rozszabrowane, a budowla popadła w całkowitą ruinę. Kościół rozebrano ostatecznie w latach 1964-1966. Do dziś zachowała się jedynie ruina czworobocznej wieży.

5. Dawny kamieniołom granitu z XIX w. (GPS: 50.93649, 16.54204)

Skalne wyrobisko o głębokości ok. 20 m przy drodze Siedlimowice – Mrowiny. Eksploatację pokładów granitu rozpoczęto tutaj w XIX wieku. Obecnie nieczynny kamieniołom położony na terenie Lasów Państwowych i zalany wodą.

6. Ruina pałacu von Kornów, przebud. 1873-1875; Ruina zabudowy folwarku ze spichlerzem z XIX w.; Zabytkowy kompleks młyna z XIX-XX w. (GPS: 50.93015, 16.57409)

Pałac

Już w 1386 r. stał we wsi dwór obronny będący własnością rycerza Heinemanna von Seidlitz. Brak wiadomości, dotyczących jego przebudowany i rozbudowany na przełomie XVI i XVII wieku. W połowie XVIII w. stał w Siedlimowicach okazały trzykondygnacyjny, czteroskrzydłowy pałac z wewnętrznym dziedzińcem, pokryty dachem dwuspadowym, przebudowany w stylu barokowym prawdopodobnie na przełomie XVII i XVIII w. W latach 1873-75 ówczesny właściciel Heinrich Korn całkowicie przebudował pałac. Nowy obiekt o cechach renesansowych i barokowych powstał na planie prostokąta. Od strony wschodniej dostawiona została kaplica, a od północnej wysoka wieża połączona z korpusem głównym przejściem arkadowym. Dwukondygnacyjny korpus pałacu pokryty był dwuspadowym dachem, natomiast trzykondygnacyjna wieża ażurową, cebulowatą kopułą. Elewacje pałacu zdobił bogaty tynkowany detal (pilastry, obramienia otworów, boniowanie, dekoracyjne szczyty, sterczyny, a także gryfy i maszkarony). Po II wojnie światowej nie użytkowany pałac uległ stopniowej dewastacji. W latach 90-tych XX w. pałac był już całkowicie zrujnowany.

Zabudowa gospodarcza w zespole pałacowym

Powstała w latach 40-tych XIX w., przebudowana w latach 1873-75. Obecnie w całkowitej ruinie budynki gospodarcze (obora, stajnia, 3 stodoły). Wszystkie murowane z cegły, tynkowane, jednokondygnacyjne o zwartej bryle na planie prostokąta. Stodoły dwu- i trójprzejazdowe. Do dnia dzisiejszego zachowały się dwie oficyny mieszkalne. Oficyna przyległa do zabudowy gospodarczej: murowana i tynkowana, jednokondygnacyjna (użytkowe poddasze), podpiwniczona o bryle regularnej na planie prostokąta z dachem mansardowym, pokrytym dachówką ceramiczną. Oficyna pałacowa: murowana i tynkowana z tynkowanym detalem (resztki boniowań w tynku), dwukondygnacyjna o bryle regularnej na planie prostokąta z dachem dwuspadowym pokrytym papą o małym kącie nachylenia połaci.

Spichlerz

Wybudowany w 1 poł. XIX w., przebudowany w latach 1873-75. Murowany, tynkowany z tynkowanym detalem (pasy gzymsów kordonowych), trzykondygnacyjny z trzykondygnacyjnym strychem. Obiekt o zwartej, regularnej bryle na planie prostokąta. W ścianach regularny układ małych otworów okiennych. Dach dwuspadowy.

Młyn

Istniał w Siedlimowicach już w średniowieczu (XIV w. ?, na pewno w latach 1486-88). Kolejne informacje o nim pochodzą kolejno z 1685, 1703, 1726 r. Pod koniec XIX wieku na miejscu starego młyna, wybudowano nowy – parowo-wodny. Po II wojnie światowej w latach 40-tych XX w. nosił nazwę „Zwycięstwo”. Był to już wówczas młyn elektryczno-wodny, do pierwszej połowy lat 60-tych XX w., kiedy zrezygnowano z wykorzystywania wody jako źródła energii. Młyn funkcjonuje do dnia dzisiejszego, ze sprawnymi zabytkowymi urządzeniami wewnątrz. Jest murowaną budowlą o regularnej bryle na planie prostokąta. Elewacje jego dwóch dolnych kondygnacji są tynkowane. Dwie górne kondygnacje wzniesione zostały w konstrukcji drewnianej – ryglowej z wypełnieniem ceglanym. Budynek pokrywa dwuspadowy dach o małym kącie nachylenia połaci.

7. Wzgórze "Luizy"; Dawny kamieniołom granitu z XIX w.; Głazy narzutowe (GPS: 50.93535, 16.57931)

Wzgórze "Luizy" o wys. 192 m n.p.m. znajduje się nieopodal Siedlimowic przy drodze do Domanic. Jego nazwa pochodzi od imienia starszej córki Heinricha von Korna, która upodobała sobie to miejsce do częstych spacerów. W 2 połowie XX wieku na wzniesienoi powstał pawilon widokowy, który został zniszczony po zakończeniu II wojny światowej. Sąsiednie, niższe wzniesienie, kryje wewnątrz stary kamieniołom ze skalną ścianą o wysokości ponad 2 m. Na jego obrzeżu, tuż przy drodze spoczywają dwa sporej wielkości głazy narzutowe, będące pozostałością zlodowacenia środkowopolskiego sprzed 300-230 000 lat.

8. Krzyż pokutny (pojednania) w Imbramowicach (GPS: 50.96715, 16.57401)

Granitowy Krzyż pokutny (pojednania) – łaciński. Ustawiony jest przy moście na skrzyżowaniu dróg Buków – Żarów – Domanice. Wymiary: 77 x 84 x 12 cm.

9. Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Imbramowicach z XIV/XV w.; Krzyż pokutny (pojednania); Pozostałość pomnika wojennego z XIX w. (GPS: 50.96814, 16.56676)

Kościół wzniesiony w XIV w., murowany z kamienia łamanego i cegły. Salowy z prostokątnym dwuprzęsłowym prezbiterium, sklepienie chóru kolebkowe z lunetami (2 połowa XVII w.). Świątynia orientowana, od południa dobudowana czworoboczna wieża oraz kaplica nakryta neogotyckim sklepieniem gwiaździstym. Wewnątrz gotyckie sakramentarium z XIV w., renesansowa chrzcielnica, barokowy ołtarz główny, ambona z XVIII/XIX w., dwa epitafia: kamienne z 1589 r. i drewniane z 1593 r, płyty nagrobne z lat 1588-1626. Przy kościele kamienny krzyż pokutny (relikt) o wymiarach 43 x 20 x 15 cm, oraz żelazny krzyż z 1824 r. upamiętniający francuską guwernantkę Julie Belier. Przed kościołem ustawiony jest granitowy blok, który pierwotnie był podstawą pomnika wojennego (tzw. pomnik zwycięstwa) z czasów wojen pruskich (1864 z Danią, 1866 z Austrią i 1870-71 z Francją). Pomnik ten wzniesiono w 1879 roku przy dawnym Urzędzie Pocztowym w Imbramowicach. Zniszczony został po zakończeniu II wojny światowej.

10. Zabudowa dawnego folwarku w Tarnawie z bramą wjazdową z XIX w. (GPS: 50.96.238, 16.53973)

Budynek gospodarczy w dawnym zespole folwarczno-pałacowym, wybudowany na początku XX wieku. Murowany, 2 kondygnacyjnym w ciągu zabudowy gospodarczej, założony na planie prostokąta i pokrytym dachem dwuspadowym. Pierwsza kondygnacja licowana jest kamieniem, druga – cegłą. Detal ceramiczny stanowią pilastry, obramienia okien i drzwi. Obecnie budynek wchodzi w skład prywatnego gospodarstwa rolnego.

11. Kamień graniczny z XIX w. (GPS: 50.96453, 16.53729)

Kamień graniczny (granicznik) związany z dawną XIX-wiecznej właścicielką majątku w Tarnawie. Kamień ma formę osadzonej prostopadle w ziemi granitowej tablicy, na powierzchni której widnieją wyryte inicjały CVF (C – Charlotte, V – von, F – Fūrstenberg).