Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!
Drukuj

Trasa Nr 9

Żarów – Piotrowice Świdnickie – Bożanów – Kalno – Żarów

Mapa trasy: https://en.mapy.cz/s/jupaguzuru

 

 

Atrakcje na trasie:

2. Dawny szpital joannitów z XIX w., przebud. XX w. (GPS: 50.94192, 16.49166)

Jego budowę w 1870 roku współfinansował Carl von Kulmiz oraz hrabia von Burghauss z Łażan – członek Zboru Ewangelickiego i Rady Powiatu Świdnickiego. Jako kawaler Orderu Joannitów patronat nad szpitalem Joannitów w Żarowie, sprawował syn jego fundatora – Euden von Kulmiz. Przebudowany w następnym stuleciu obecnie jako Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny im. dr Zbigniewa Walla.

3. Dawny cmentarz z XIX w. (lapidarium) (GPS: 50.94275, 16.48673)

Pierwszy cmentarz w Żarowie powstał w 1865 r. przy drodze do Piotrowic (dzisiejsza ul. 1 Maja). Jego fundatorem był Carl von Kulmiz. Na cmentarzu chowano zarówno ewangelików jak i katolików o czym świadczy, znajdujący się na terenie cmentarza grobowiec katolickiej rodziny Neugebauerów. Pod koniec lat 80. XIX w. nekropolia okazała się zbyt mała w stosunku do potrzeb dynamicznie rozwijającej się osady. W 1890 r. Rada Gminy podjęła uchwałę o założeniu nowego cmentarza. Nie wiadomo kiedy dokładnie zaniechano pochówku mieszkańców Żarowa na starym cmentarzu przy dzisiejszej ul. 1 Maja. Stary cmentarz w Żarowie, określany często jako „ewangelicki”, zamknięty został dopiero uchwałą Gminnej Rady Narodowej w Żarowie dnia 4.03.1954 r., zatwierdzoną w 1962 r. przez Ministerstwo Gospodarki Komunalnej. Na jego terenie zachowały się 4 grobowce (w tym jeden mocno uszkodzony). Na dwóch czytelne się napisy z nazwiskami rodzin Klamt i Neugebauer. W 2010 roku na terenie dawnego cmentarza ustawiono obelisk z tablicą pamiątkową oraz utworzono lapidarium.

4. Kościół filialny pw. Podniesienia Krzyża z XIII w. w Piotrowicach Świdnickich; Krzyż przykościelny – dawny pomnik wojenny z XIX w. (GPS: 50.93383, 16.46220)

Świątynia wzniesiona w połowie XIII w. w stylu późnoromańskim - wczesnogotyckim jest filą parafii w Pastuchowie. Dokładne daty rozpoczęcia budowy, jej zakończenia oraz konsekracji nie są znane. W źródłach wymienia się daty 1244 i 1266, przy czym właściwa jest raczej ta pierwsza. Obecny kształt kościół uzyskał dopiero z końcem XIX wieku. Do najstarszych części budowli: nawy głównej, bocznej oraz prezbiterium około 1500 roku dobudowano wieżę dzwonną i zakrystię. Znajdujący się na wieży dzwon pochodzi z roku 1540. W 1 poł. XVI w. – w okresie rozkwitu reformacji, ewangelicy przejęli kościół rzymsko-katolicki. Stan taki trwał do roku 1654, kiedy to kościół został zredukowany i zwrócony prawowitym właścicielom tzn. katolikom. Z końcem XIX wieku dobudowano od północnej strony kruchtę - zwaną dziś przedsionkiem. W związku z przebudową empory organowej, zlikwidowano wcześniejsze wejście do kościoła. Po II wojnie światowej kościół remontowano w 1961, 1967, 1976 oraz na początkach XXI wieku. Obok kościoła w miejscu dawnego pomnika wojennego z czasów wojen pruskich, ustawiony jest obecnie krzyż wiejski.

5. Dawny kamienny drogowskaz w Bożanowie (GPS: 50.92261, 16.50254)

Dawny kamienny drogowskaz (niem. Wegweiser) w formie odkutego z granitu słupa ustawiony na rozstaju dróg Bożanów – Piotrowice Świdnickie – Nowice.

6. Neogotycka kapliczka w Bożanowie (GPS: 50.92100, 16.50728)

Pierwsza kapliczka w Bożanowie wybudowana została w stylu barokowym na początku XVIII w. z inicjatywy opata krzeszowskiego Dominika Geyera. Budowla wyposażona była w wieżyczkę z zawieszonym dzwonem. Jej wyburzenie datowane jest na koniec lat 80-tych XIX w., kiedy to powstała nowa droga łącząca Świdnicę z Żarowem. Na początku XX w. w miejscowości wybudowana została nowa kaplica. Zachowana do dziś murowana z czerwonej cegły budowla utrzymana jest w stylu neogotyckim. Obiekt jest wolnostojący, jednokondygnacyjny z czworoboczną sygnaturką w konstrukcji drewnianej. Umieszczony osiowo otwór drzwiowy kaplicy zwieńczony jest ostrołukiem. Budowlę przykrywa dwuspadowy dach ceramiczny. Dach wieżyczki z iglicą pokryty jest blachą.

7. Pomnik wojenny w Kalnie (50.92275, 16.52044)

Nieistniejący obecnie pomnik, który upamiętniał poległych podczas I wojny światowej mieszkańców Kalna (niem. Kallendorf), ustawiony był obok dawnego budynku szkoły (przy jego południowo-zachodnim narożniku). Lokalizację posadowienia monumentu potwierdza karta pocztowa oraz fotografia z lat 30-tych XX wieku. Pomnik miał formę tablicy, która była ustawiona pionowo na trójstopniowym postumencie. W jej górnej części widniał motyw Żelaznego Krzyża w otoku liści laurowych. Poniżej utrwalono wyryte w kamieniu imiona i nazwiska oraz daty śmierci poległych mieszkańców Kalna. Po zakończeniu II wojnie światowej pomnik został zdemontowany. Z dawnej konstrukcji, zachował się jedynie trójstopniowy postument. Ciekawostką jest, że analogiczny kształtem pomnik wojenny znajdował się niegdyś w miejscowości Szczepanów, gm. Marcinowice (niem. Stephansdorf). Być może oba pomniki zostały zaprojektowane i wykonane przez tą samą firmę kamieniarską.

8. Dawna kapliczka z XIX w. w Kalnie (50.92391, 16.52227)

Obiekt ten zachował się do dnia dzisiejszego w nieco zmienionej postaci. Obecnie znajduje się na terenie posesji nr 42, tuż przy głównej drodze wiodącej przez miejscowość. Jest to budowla jednokondygnacyjna, tynkowana, założona na planie prostokąta, którą pokrywa dwuspadowy dach ceramiczny. Otwór wejściowy umieszczony został osiowo w elewacji, zwieńczonej trójkątnym szczytem, w którym znajduje się wnęka (w niej umieszczony był pierwotnie krzyż lub święta figura ?). Zamurowany dziś otwór wejściowy prowadził niegdyś do wnętrza przez wykonany z piaskowca portal, na którym umieszczona została informacja o czasie jej wzniesienia – wyryte litery i data J.M. A.D. 1806. Forma tej niewielkiej budowli, nawiązującej do wielu wolnostojących kapliczek wiejskich znajdujących się w naszej pobliskiej okolicy, zdradza jej pierwotną sakralną funkcję.

9. Kapliczka barokowa z XVIII w. w Kalnie (GPS: 50.92517, 16.52388)

Wybudowana na początku XVIII w. z inicjatywy opata krzeszowskiego Dominika Geyera. Jest murowaną (tynkowana z tynkowanym detalem) kapliczką jednokondygnacyjną o prostej bryle, nakrytej dwuspadowym dachem ceramicznym. Fasada z osiowym wejściem do kapliczki, zwieńczona jest falistym szczytem, zamkniętym profilowanym wyładowanym gzymsem. Wieżyczka z umieszczonym w niej dzwonem, nakryta jest baniastym hełmem z krzyżem i chorągiewką wiatrową z datą 1872 (data przeprowadzonego remontu). W kalenicy drewniana wieloboczna sygnaturka. Do pierwotnego wyposażenia kapliczki należała rzeźby św. Floriana i Pieta (przedstawienie martwego Jezusa Chrystusa na kolanach boleściwej Marii). W 2 połowie XIX w. w kapliczce przestano odprawiać nabożeństwa. Na początku XX w. obiekt został przyłączony tylną ścianą do powstałej wówczas remizy ochotniczej straży pożarnej (Freiwillige Feuerwehr). W 2010 roku kapliczka została gruntownie wyremontowana.

 

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Friday the 13th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.