Cynowo-porcelanowe podkładki piwne "Frankenthaler Brauhaus" z żarowskiego strychu

Pierwsze podstawki/podkładki pod kufel napełniony piwem, były wyrabiane z blachy, fajansu lub porcelany. Ich zadaniem była ochrona blatów stołów przed ciężkimi kuflami oraz zalaniem znajdującym się wewnątrz trunkiem. W 1892 roku Robert Sputh z Drezna opatentował podstawkę tekturową, na której z czasem browary lub piwiarnie zaczęły umieszczać swoją reklamę. Obecnie podstawki stanowią przedmiot kolekcjonerski birofilów-tegestologów. Z racji swojego kwadratowego lub okrągłego kształtu w żargonie kolekcjonerów określane są obecnie mianem wafli. My prezentujemy dzisiaj cztery podstawki cynowo-porcelanowe, które zostały wykonane w miejscowości Frankenthal (miasto w południowo zachodnich Niemczech, kraj związkowy Nadrenia-Palatynat) dla lokalnego browaru Frankenthaler Brauhaus o tradycjach sięgających 1889 roku. Na porcelanowej części owych pokładek zostały umieszczone wizerunki nadreńskich zamków Hambach i Triefels. Podkładki przekazał do Żarowskiej Izby Historycznej pan Krzysztof. Składamy panu Serdeczne Podziękowania.

Zamek Triefels, fot. A.Kohlem

Zamek Trifels został zbudowany w 1113 roku na najwyższym (494 m n.p.m.) trudno dostępnym wzniesieniu powyżej miasta Annweiler am Trifels w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, we wschodniej części Lasu Palatynackiego. Zamek zajmuje nieregularną przestrzeń o długości 145 m, szerokości – od północy 60 m, od południa zaś – zaledwie 9 m. Posiada dwa solidne donżony wchodzące w system fortyfikacji, czworoboczny i cylindryczny (Anebos i Scharfenberg). Także budynki gospodarcze zostały umocnione osobnymi murami obronnymi. Największą świetność osiągnął za czasów panowania Fryderyka I Barbarossy z rodu Hohenstaufów oraz – przede wszystkim – cesarza Fryderyka II (pierwsza połowa XIII w.). Z czasów gruntownej przebudowy zamku za Fryderyka I Barbarossy zachowała się m.in. wieża, natomiast okazała baszta, kryjąca studnię wydrążoną w skalę na głębokość 62 m, pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku, z czasów Fryderyka II. Zamek uważano za niemożliwy do zdobycia, przechowywano tu nawet insygnia królewskie, pełnił także funkcję więzienia politycznego. Przez trzy tygodnie w roku 1193 jego więźniem był król angielski – Ryszard Lwie Serce. W 1602 roku zamek spłonął od uderzenia pioruna i został opuszczony. W 1937 roku rozpoczęto prace nad odbudową, które zainicjował bawarski premier Ludwig Siebert, który uznał, że zamek może stać się „sanktuarium narodowym”. Pracami kierował Rudolf Esterer. W latach 40-tych XX wieku zbudowano utrzymaną w duchu nacjonalistycznym „Salę Cesarską”. Po upadku nazistów prace budowlane przerwano, jednak wznowiono je w 1954 roku, a w 1966 roku zbudowano wieżę główną, pomimo że nie posiadano dokładnych danych dotyczących wyglądu zamku w średniowieczu. Obecnie jest to jeden z najpopularniejszych obiektów turystycznych Palatynatu.

Zamek Hambach, fot. H.Fischer

Hambach to miejscowość i gmina w Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Rhein-Lahn. Już w pierwszej połowie XI wieku powstała tu królewska twierdza Kästenburg, która później przeszła w ręce opactwa w Spirze. W połowie XVI wieku zamek został zniszczony podczas Wojny Chłopskiej, a niedługo później popadł w ostateczną ruinę w wyniku walk w czasie Palatyńskiej Wojny Elekcyjnej. W 1823 roku ruiny zamku odkupili mieszczanie z Neustadt. Chyba nikt wtedy nie przypuszczał, że ta ruina w niecałe dziesięć lat później stanie się kolebką niemieckiej, nowoczesnej demokracji. 27 maja 1832 roku zamek był świadkiem pierwszego w nowożytnej historii Niemiec zgromadzenia ludowego, w którym udział wzięło koło 30 000 obywateli, przybyłych ze wszystkich zakątków Niemiec. To właśnie tutaj demonstrowano pod czarno-czerwono-złotą flagą na rzecz demokracji i zjednoczenia kraju. W tym ważnym wydarzeniu uczestniczyli także Polacy, weterani powstania listopadowego: Jan Czyrski, Tadeusz Krępowiecki, Aleksander Łaski, Franciszek Grzymała i Bolesław Zatwarnicki. Wiec na zamku w Hambach przeszedł do historii Niemiec jako Hambacher Fest czyli Festyn w Hambach. Do tej tradycji nawiązali w 2001 roku prezydenci Niemiec, Francji i Polski, którzy podpisali tu umowę o zacieśnieniu współpracy w ramach Trójkąta Weimarskiego.

Posiadacie niepotrzebne starocie (przedmioty, fotografie, dokumenty lub inne rzeczy) ?? Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również bezpłatnie od ręki w Żarowskiej Izbie Historycznej przy ul. Dworcowej 3. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Źródła i ilustracje:
B. Meyer, Burg Trifels, Regensburg 2002
A. Thon, S. Ulrich, Hambacher Schloss. Kästenburg – Maxburg, Regensburg 2011
https://upload.wikimedia.org/

Opracowanie
Bogdan Mucha