Zbiór fotografii z Mokrzeszowa (Kunzendorf) - cz.2

W drugiej części zbioru fotografii z Mokrzeszowa, prezentujemy egzemplarze dokumentujące działalność oddziału Służby Pracy Rzeszy nr 1/112, którego obóz przed 1945 rokiem znajdował się przy dzisiejszej ul. Wojska Polskiego w Oleśnicy (RAD-Abteilung 1/112 Oels). Poszerzając zagadnienie Służby Pracy Rzeszy, wiedzieć trzeba, że w 1933 roku po dojściu do władzy przez NSDAP, jej kierownictwo zainteresowało się działalnością niejakiego Konstantina Hierla, który od 5 czerwca 1931 roku przewodził ochotniczej organizacji robotniczej FAD (Freiwilliger Arbeitsdienst), wykonującej szereg zadań pomocniczych dla obywateli m.in. pomoc w pracach rolnych. Prowadził też działalność wśród młodzieży na rzecz kształtowanie postaw obywatelskich poprzez naukę i pracę. Na polecenie Adolfa Hitlera, Hierl został mianowany sekretarzem ds. pracy (Staatssekretär) w Ministerstwie Pracy (Reichsarbeitsministerium). Stworzył on wtedy organizację o nazwie Reichsarbeitsdienst (RAD) – Służba Pracy Rzeszy i został jej przywódcą przyjmując tytuł Reichsarbeitsführer. Celem organizacji było kształtowanie postaw młodzieży wobec państwa poprzez pracę. Początkowo do organizacji wstępowali ochotnicy. 26 czerwca 1935 wprowadzono w III Rzeszy zarządzenie o obowiązku sześciomiesięcznej pracy na rzecz państwa, a obowiązek miał być wypełniony poprzez pracę w Reichsarbeitsdienst.

Zarządzeniu temu podlegali mężczyźni w wieku od 18 do 25 lat, a od 4 września 1939 także kobiety. Wprowadzenie obowiązku pracy spowodowało gwałtowny rozwój organizacji, której struktury w szybkim czasie powstały we wszystkich landach III Rzeszy, a organizacja przybrała charakter organizacji masowej. Zaczęto też wydawać oficjalny organ prasowy organizacji Der Arbeitsmann. Organizacja wykonywała pracę na rzecz państwa w różnych dziedzinach życia gospodarczego wyznaczanych przez Ministerstwo Pracy. Po wybuchu II wojny światowej głównym zadaniem Reichsarbeitsdienst stało się wykonywanie prac na rzecz Wehrmachtu, wtedy też RAD zaczęto traktować jako formację pomocniczą Wehrmachtu. Wykonywała ona szereg pracy na rzecz Wehrmachtu, a zwłaszcza zajmowała się budową umocnień. Dziełem tej organizacji był m.in. system umocnień Wału Atlantyckiego i Linii Zygfryda. Oddziały RAD wykorzystywane w pracach na froncie wschodnim, gdzie niektóre oddziały wzięły udział w walkach z Armią Czerwoną. W 1944 część oddziałów RAD zaczęto wykorzystywać do obsługi baterii przeciwlotniczych. Wtedy też zaczęto wcielać coraz młodszych mężczyzn w wieku od 15 lat i używano ich do budowy okopów i umocnień. Zaczęto ich również włączać do Volkssturmu.

Organizacja składała się z dwóch pionów: dla mężczyzn – Reichsarbeitsdienst Männer (RAD/M) i kobiet – Reichsarbeitdienst der weiblichen Jugend (RAD/wJ). Na czele organizacji stał Reichsarbeitsführer, którą to funkcję pełnił Konstantin Hierl przez cały okres jej istnienia w latach 1933–1945. Na szczeblu landów istniały dowództwo RAD o nazwie Arbeitsgau. W skład Arbeitsgau wchodziło od 6 do 8 oddziałów Arbeitsgruppen (niem. grupa robocza – batalion), liczące od 1200–1800 ludzi (każdy). Arbeitsgruppen dzieliły się na kompanie, których było 6. Członkowie RAD nosili mundury w kolorze brązowym. Na rękawach i czapkach mieli symbole RAD: łopatę i kłosy zboża ze swastyką. 30 marca 1945 z oddziałów RAD utworzono 4 dywizje piechoty, które w kwietniu i maju 1945 walczyły w składzie 3. Armii Pancernej i 12 Armii: Dywizja Piechoty Schlageter (1 Dywizja RAD), Dywizja Piechoty Friedrich Ludwig Jahn (2 Dywizja RAD), Dywizja Piechoty Theodor Körner (3 Dywizja RAD), Dywizja Piechoty Güstrow (4 Dywizja RAD). Po upadku III Rzeszy Reichsarbeitsdienst przestała istnieć.

O oleśnickim oddziale RAD-Abteilung 1/112 – przeczytacie tutaj >>1, >>2

Składamy Serdeczne Podziękowania dla pana Waldemara za udostępnienie fotografii
Żarowskiej Izbie Historycznej

Posiadacie niepotrzebne starocie (przedmioty, fotografie, dokumenty lub inne rzeczy) ?? Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również bezpłatnie od ręki w Żarowskiej Izbie Historycznej przy ul. Dworcowej 3. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Opracowanie
Bogdan Mucha