Książeczka stanu cywilnego wydana w 1952 roku przez USC w Żarowie

Po zakończeniu II wojny światowej w Rzeczpospolitej Polskiej wprowadzono tzw. książeczki stanu cywilnego. Po raz pierwszy o dokumentach tego rodzaju wspomina dekret z dnia 25 września 1945 r. (Dz.U. 1945 nr 48 poz. 272) gdzie w art. 37 ust. (2) czytamy, że "Rozporządzenie wykonawcze unormuje sprawę wydawania książeczek stanu cywilnego". Z kolei rozporządzenie ministrów administracji publicznej i sprawiedliwości z dnia 24 listopada 1945 r. (Dz.U.45.54.304) do art 37 ust. (2) informuje:

§ 67.
(1) Upoważnia się urzędników staniu cywilnego do wydawania osobom, wstępującym w związek małżeński, lub małżonkom książeczek stanu cywilnego.

(2) Książeczka stanu cywilnego winna zawierać:

a) odpis zupełny aktu małżeństwa wraz z przypiskami pod tekstem aktu,
b) schematy, przeznaczone na wpisanie odpisów skróconych aktów urodzenia dzieci, pochodzących z tego małżeństwa,
c) schemat, przeznaczony na wpisanie odpisu skróconego aktu urodzenia dziecka przysposobionego przez małżonków po zawarciu małżeństwa (1 schemat),
d) schematy, przeznaczone na wpisanie odpisów skróconych aktów zejścia małżonków,
e) schematy, przeznaczone na wpisanie odpisów skróconych aktów zejścia dzieci (2 schematy),
f) kilka stronic wolnych (niezadrukowanych).

(3) Zamiast schematów odpisów skróconych (pkt b) - e)), wolno umieszczać schematy odpisów zupełnych; schemat, przewidziany w pkt c), wolno pominąć. Na stronicach, przeznaczonych na wpisy, wyszczególnione wyżej w pkt a) - e), należy zarezerwować miejsce na jedną wzmiankę dodatkową i na przypiski pod tekstem aktu.

(4) Na dalszych stronicach mogą być wydrukowane - według uznania urzędnika stanu cywilnego, a po aprobowaniu tekstu przez władzę administracji ogólnej drugiej instancji - zasadnicze informacje:

a) z dziedziny eugeniki,
b) z zakresu prawa obowiązującego (prawa familijnego, małżeńskiego i spadkowego,
prawa o aktach stanu cywilnego i o zmianie imion i nazwisk) - przy czym nie należy umieszczać przedruków tekstów prawa, c) spis imion najczęściej używanych; ponadto wolno zarezerwować osobne karty na:

a) poświadczenie obywatelstwa małżonków przez władzę administracji ogólnej pierwszej instancji i
b) wzory podpisów małżonków.

(5) Odpisy skrócone sporządza się w książeczkach za pobraniem opłaty zniżonej (§ 109 pkt 6)).

§ 68. Książeczkę stanu cywilnego wydaje się na żądanie jednego z małżonków, późniejsze wpisy będą dokonywane na żądanie każdego z małżonków, ich wstępnych lub dzieci.

Kolejne rozporządzenie ministrów administracji publicznej i ziem odzyskanych z dnia 23 marca 1948 roku (Dz.U. 1948 nr 21, poz. 150) w § 3, informuje, że za czynności urzędowe urzędników stanu cywilnego pobiera się opłaty w wysokości:

- za wydanie książeczki stanu cywilnego (art. 37 ust. 2) od 200 d0 400 zł
- za dokonanie wpisu w książeczce stanu cywilnego – 50 zł

Książeczkę stanu cywilnego (Nr 15/1952), która została wydana w 1952 roku przez Urząd Stanu Cywilnego w Żarowie, przekazał do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej pan Stanisław. Składamy panu Serdeczne Podziękowania.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Żarowskiej Izbie Historycznej przy ul. Dworcowej 3 lub w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Opracowanie
Bogdan Mucha