Rycerz Hans von Stiebitz - pan na Marcinowiczkach i Mrowinach

Właścicielem niewielkiej wsi Marzdorf (dzisiaj Marcinowiczki w gminie Żarów), był w latach 20. XVI wieku, rycerz Hans von Stiebitz, który przed 1528 rokiem, nabył także pobliski majątek ziemski w Mrowinach (wówczas Conradtswalde). W 1550 roku dla celów podatkowych dobra rycerskie von Stiebitza oszacowano na 2186 złotych florenów (1703 – Mrowiny, 483 – Marcinowiczki). W tym czasie na gruntach ziemskich w Marcinowiczkach wysiewano 16 małdratów zboża (a), hodowano ok. 250 sztuk owiec, a z niewielkiego stawu odławiano rocznie 6 kop ryb (360 sztuk). Z kolei w Mrowinach, wysiewanych było ok. 20 małdratów zboża, hodowano 450 owiec, a stawy rybne przynosiły rocznie aż 38 kop karpia (2280 sztuk). Właściciel obu majątków, zobowiązany był do wystawienia na wyprawę wojenną 2 żołnierzy konnych i 2/4 żołnierza pieszego (b). W 1551 roku pan na Marcinowiczkach i Mrowinach, sporządził testament, w którym wszystkie swoje dobra zapisał córce Annie, żonie rycerza Hansa "Ziernau" z Jerzmanowa. Rok później von Stiebitz dokonał innego zapisu na Mrowinach. Na jego mocy dożywocie na majątku w Conradtswalde otrzymała jego małżonka Alma w zamian za przekazanie dóbr odziedziczonych po jej ojcu. Wedle zachowanych źródeł, jesienią 1557 roku Hans von Stiebitz sprzedał Mrowiny Juliusowi von Adelsbach. Majętność tworzyło wówczas 56 łanów ziemi i spalony młyn wodny. Julius piszący się od tego czasu z Mikoszowej i Mrowin, był ich właścicielem do 1573 roku.

Rycerz Hans von Stiebitz zmarł w 1560 roku i został pochowany w kościele pw. św. Piotra i Pawła w Strzegomiu, gdzie do dziś zachowała się płyta nagrobna z jego wizerunkiem. Ciekawostką jest, że von Stiebitz aż do śmierci pisał się z Marcinowiczek (Hans Styvitz auf Märzdorf) pomimo, że Mrowiny były większym majątkiem z dworem rycerskim (brak w tym czasie informacji o podobnej budowli w Marcinowiczkach). Niewątpliwie jednak w czasach Hansa von Stiebitza, do Marcinowiczek dotarła nauka reformacyjna ks. dr Marcina Lutra. Kto wie, być może miało to miejse za sprawą samego właściciela, którego kamienną sylwetkę możemy nadal podziwiać w strzegomskiej bazylice mniejszej.

Płyta nagrobna rycerza Hansa von Stiebitz + 1560, fot. Danuta i Marek Juszczuk (źródło)

Napis na płycie brzmi: ANNO 1560 AM SVNTAGE SEPTVAGESIMA VMB SEINS IST AVF DEM BVRGLEHEN ZVR STRIGAV IN GOT VORSCHIDEN DER EDLE EFRENT VESTE WOLBENAMTE HER HANS STHIBIZ VON MERTZ DORF AVF KONRITZ WALDE DEM GOT GNAD 

Przedstawiona na płycie postać Hansa von Stiebitz, stoi w postawie frontalnej. Rycerz ma na sobie zbroję płytową, która składa się z obojczyka (?), kanelowanego (u góry w odwróconą literę V) napierśnika bez haka na kopię oraz trójfolgowego fartucha połączonego paskami z pięciofolgowymi długimi taszkami, zakończonymi na dole w formie prostej. Pod nimi nałożone są spodenki kolcze. Naręczak (ochrona ręki) wyposażony jest w zdobione motywem geometrycznym (wilcze zęby) naramienniki z płotem. Dalej znajdują się pięciofolgowe opachy, nałokcice ze skrzydełkami zamkniętymi oraz zarękawia. Na dłoniach rękawice palczaste, trójfolgowe z długim mankietem. Ochrona nogi składa się z siedmiofolgowych (od wewnątrz) nakolanników, nagolenic i siedmiofolgowych trzewików. Opachy, zarękawia, nakolanniki i nagolenice również ze zdobieniem geometrycznym (wilcze zęby). Na głowę rycerza nałożony jest hełm z otwartą przyłbicą. U lewego boku widnieje miecz półtoraręczny.

(a) Małdr (Małdrat, Maldratum) – jednostka liczeniowo-transportowa (odpowiednik wozu) oraz zdolność produkcyjna (zdolność przemiałowa młyna przez jeden dzień; 1 małdr = ok. 156-162 litrów)

(b) Podane wartości oznaczają: 1 – w pełni uzbrojonego żołnierza konnego lub pieszego, który wyruszał na wyprawę wojenną oraz ⅛, ¼, ½, ¾, ⅞ – części ekwipunku i uzbrojenia żołnierza konnego lub pieszego, na zakup którego przeznaczano odpowiednią kwotę pieniężną

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Źródła i ilustracje:
1. J. Drabina, Miasta śląskie w średniowieczu, Katowice 1987
2. T. Ciesielski, Żarów. Historia miasta i gminy, Żarów 2006
3. M. Cieśla, Broń renesansowa na Śląsku, Racibórz 2008
4. S. Nowotny, A. Dobkiewicz, Leksykon historii wsi powiatu świdnickiego do 1945 roku, Świdnica 2018
5. http://www.dokumentyslaska.pl/
6. http://www.wappenbuch.de/

Opracowanie
Bogdan Mucha