Dokument z zamurowanej butelki

W 1987 roku podczas prac związanych z naprawą muru okalającego dawną posiadłość rodziny von Matuschka w Pyszczynie, odnaleziono zamurowaną butelkę, w której znajdował się dokument spisany 2 października 1923 r. przez Juliusa Kinkkopfa, asystenta gospodarczego w tamtejszym majątku. Treść odnalezionego dokumentu brzmi następująco:

 Dokument

W dniu 2 października 1923 roku administracja majątku zdecydowała się na ogrodzenie masywnym murem na lewo i prawo od bramy wejściowej, które dotychczas było wykonane płotem sztachetowym. Administracja była zmuszona do tego ze względu na panujące niepokoje i częste włamania, przygotowywane i wykonywane komunistyczną ręką. Owe w większości elementy obce, starające się, być użyteczne narodowi przez urzeczywistnienie swoich fantastycznych planów. Ale w ich szeregach znajdowały się elementy które wkraczały na nieuczciwą drogę szybkiego wzbogacania się bez uczciwej pracy. Dla upamiętnienia owych strasznych czasów, kiedy to naród niemiecki został zniewolony, zdeptany i wykorzystywany przez żydowski kapitał, administracja postanawia dokument ten włożyć do butelki i wmurować w nowym murze. Przyszłym pokoleniom dla przypomnienia i ostrzeżenia, jak naród przez samounicestwienie i rozkład wewnętrzny ginie i wpada w przepaść. Tylko taki naród może istnieć, który nie pozwoli sobie ukraść godności narodowej i nie podąża za domenowym śpiewem międzynarodówki.

Nazwiska ówczesnego pana majątku i jego urzędników.

                                   Heinrich Gottfried Hrabia von Matuschka właściciel majątku
                                   Julius Kinkkopf – I asystent
                                   Ernst Weiser – II asystent
                                   Hans Köhler – Leśniczy
                                   Iue Kolka – Mistrz

Mur został postawiony przez majątkowego murarza mistrza, pana Selle. Materiał na budowę został pobrany z tutejszej cegielni.

                                   Z polecenia administracji
                                   Julius  Kinkkopf
                                   asystent gospodarczy

 Dokument spisany przez Juliusa Kinkkopfa 2 października 1923 roku w majątku Heinricha Gottfrieda hrabiego von Matuschka

Dokument spisany został na swego rodzaju „firmowym” papierze, na którym znalazły się podstawowe informacje o majątku pyszczyńskim. Wyszczególniono przy tym:

Nr telefonu 32 z centralą w Imbramowicach; Poczta – Imbramowice; Pobliska stacja kolejowa w Imbramowicach na linii Wrocław Świebodzki - Jelenia Góra; Konta bankowe: Bank Ernesta Heimanna we Wrocławiu, Bank Powiatowy nr 86 w Strzegomiu, Filia Banku Rolniczego nr 320 w Strzegomiu; Pocztowe konto czekowe nr 71814 we Wrocławiu

Ponadto w dokumencie znalazły miejsce informacje dotyczące: hodowli mlecznej i zarodowej bydła ras szlachetnych, hodowli trzody chlewnej oraz koni belgijskich, uprawy na gruntach majątkowych różnych odmian pszenicy, jęczmienia i żyta. W należącej do majątku pyszczyńskiego cegielni produkowano cegły, dachówki, gąsiory narożniki i płyty cementowe.

Herb rodziny hrabiów von Matuschka, baronów Toppolczan-Spättgen

Rodzina hrabiów Matuschka, baronów Toppolczan-Spättgen (tytuł hrabiowski i herb odziedziczony w 1744 roku po zmarłym Heinrichu Gottfriedzie Graf von Spättgen) władała Pyszczynem od 1744 do 1945 roku. Ich dziełem była rozbudowa w latach 1794-96 tamtejszego pałacu – głównej rezydencji rodowej oraz przyległego folwarku. Ostatni właściciel majątku, Hans Heinrich Gottfried Maria hr. von Matuschka, baron Toppolczan –  Spättgen został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich 17 maja 1945 roku w Pyszczynie. Ofiarami II wojny światowej byli też jego trzej synowie, którzy służąc w armii niemieckiej polegli na froncie wschodnim: Hans Karl Joseph – 11 sierpnia 1944 r. pod Orłem, Hans Friedrich Rudolph – 15 listopada 1942 r. pod Tschechowem k. Królewca oraz Hans Ernst Joahim – 15 lipca 1944 r. pod Lwowem na Ukrainie. Zabudowa majątku pyszczyńskiego von Matuschków nie ucierpiała w działaniach wojennych z 1945 roku. Do końca lat 40-tych XX wieku całością administrowały Państwowe Nieruchomości Ziemskie. W 1949 roku na 241 ha gruntów rolnych i 112 ha lasu utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Ilustracja z archiwum autora

Opracowanie
Bogdan Mucha