Niemiecka "Silesia" patentowała w Polsce

Pośród setek tysięcy dokumentów zalegających w archiwach państwowych odnaleźć można materiały niezwykle ciekawe, a wręcz zaskakujące. Mowa tutaj o dwóch opisach patentowych, które opublikowane zostały odpowiednio w 1938 i 1943 roku przez Urząd Patentowy w Warszawie, a które dotyczą wynalazków opracowanych w „Silesia, Verein chemischer Fabriken, Saarau”. Oba wspomniane opisy sporządzone zostały w języku polskim. Pierwszy z nich (nr patentu 27248) opatrzony datą 7 listopada 1938 roku, dotyczy tzw. palnika nurkowego, stosowanego do „skutecznego ogrzewania i odparowywania cieczy”. Wynalazek ten opracowany został w „Silesia, Verein chemischer Fabriken, Ida & Marienhütte (Saarau, Niemcy)”.

Nazwa wytwórcy zgłaszającego wynalazek do opatentowania, czyli „Silesii” widnieje na stronie tytułowej oraz pod szczegółowym opisem wynalazku. Drugi opis patentowy (nr patentu 31835) z dnia 22 lipca 1943 roku, dotyczy sposobu wytwarzania ultramaryny (niebieski pigment mineralny pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, stosowany do produkcji farb, lakierów i emalii oraz jako środek barwiący wielu innych substancji, w tym także jako wybielacz optyczny). Sposób wytwarzania tego pigmentu opracowany został jak czytamy na stronie tytułowej i pod opisem w „Silesia, Verein chemischer Fabriken, Saarau, Kreis Schweidnitz”. Na obu dokumentach widnieje nazwiasko rzecznika patentowego inżyniera Czesława Raczyńskiego (rzecznik patentowy – inżynier lub prawnik świadczący pomoc prawną oraz techniczną podmiotowi zgłaszającemu wynalazek do opatentowania). Niestety nie udało się ustalić nic więcej poza informacją, wedle której inżynier Czesław Raczyński został wpisany na listę rzeczników patentowych jako pierwszy już 17 kwietnia 1919 roku. >Omawiane dokumenty patentowe są szczególnie interesujące ze względu na czas ich spisania, czyli na niecały rok przed wybuchem II wojny światowej (dokument z 7 listopada 1938 roku) oraz na rok przed wybuchem powstania warszawskiego (dokument z 22 lipca 1943 roku). Uwidacznia się tutaj nie tylko fakt kontaktów i współpracy przedwojennej „Silesii” ze stroną polską (Urząd Patentowy oraz zapewne polskie firmy branży chemicznej i in.), ale również powaga dla polskiego przemysłu i potencjalnego rynku zbytu nawet w czasie okupacji, kiedy zgłaszane patenty napływały do „Urzędu Patentowego w Warschau”. Szerzej odnośnie patentu i dokumentu patentowego przeczytają Państwo poniżej.

Patent jest opisem technologii i może być traktowany jako rodzaj publikacji o charakterze technologicznym, który jest ceniony na równi z pracami naukowymi, publikowanymi w renomowanych czasopismach. Poprzez ujawnienie w zgłoszeniu patentowym szczegółów wynalazku, twórcy patentu przysługuje prawo do wyłącznego nim dysponowania (ochrona patentowa wynalazku ma charakter terytorialny, zatem wynalazek zastrzeżony w Polsce chroniony jest tylko na terytorium naszego kraju) >Niektóre korzyści dla twórcy patentu:

- możliwość sprzedaży prawa do patentu;
- na korzystanie z patentu można udzielić licencji, tzn. sprzedać prawa do korzystania z patentu. Nabywca licencji płaci za prawo do korzystania z wynalazku opisanego w patencie;
- na bazie patentu można założyć własną firmę lub wnieść prawo do patentu aportem do spółki. Dokument patentowy:

Zgłoszenie patentowe publikowane jest przez urząd patentowy po upływie 18 miesięcy od daty pierwszeństwa do uzyskania patentu (a więc, od pierwszego zgłoszenia tego wynalazku w jednym z urzędów patentowych). Zgłoszenie obejmuje następujące elementy:

- stronę tytułową – zawiera dane bibliograficzne i skrót opisu,
- opis wynalazku i rysunek (jeżeli jest konieczny) – przedstawia szczegółowo wynalazek wraz z przykładami jego wykonania i stanowi wykładnię dla zastrzeżeń patentowych.
- zastrzeżenia patentowe – określają zakres ochrony patentowej.Po przyznaniu patentu zostaje on wpisany do (jawnego) rejestru patentowego prowadzonego przez urząd patentowy.

Opisy patentowe z archiwum autora

Opracowanie
Bogdan Mucha