Spacerkiem po Żarowie: Marienhaus

Żarowianie wyznania protestanckiego byli członkami piotrowickiej gminy wyznaniowej skupiającej ewangelików z Łażan, Żarowa, Pastuchowa, Mikoszowej i Przyłęgowa. Przez wiele lat Piotrowice były centrum ich życia religijnego. Jedynym wyjątkiem była, działająca w Żarowie od 1878 r. szkółka niedzielna. W 1910 roku Marie i Eugen von Kulmiz postanowili wybudować dom opieki nad żarowską młodzieżą. Po wykonaniu projektu przez wrocławskiego architekta Henry’ego, w 1912 r. rozpoczęto budowę na terenie należącym do rodziny von Kulmiz i przez nią finansowaną. 16 grudnia 1913 roku w budynku (nazwanym na cześć fundatorki Marienhaus – dom Marii) odprawiono pierwsze nabożeństwo i dokonano poświęcenia budowli. Dzięki zabiegom społeczności ewangelickiej, w największym pomieszczeniu urządzono kaplicę. Pozostałe pomieszczenia służyły wychowaniu młodzieży, szkoleniom; odbywały się w nich spotkania towarzystw i związków lokalnej społeczności ewangelickiej. Marienhaus mieścił również bibliotekę założoną przez von Kulmizów, którzy na początek ofiarowali jej ok. 2000 książek.

Marienhaus ok. 1913 r.

Początkowo w Marienhaus duchowni z piotrowickiej parafii odprawiali nabożeństwa tylko w świąteczne i niedzielne popołudnia. Dopiero w styczniu 1921 roku wikary z Piotrowic przeniósł się na stałe do Żarowa i zamieszkał w położonym opodal domu ofiarowanym na ten cel przez von Kulmizów.

Pastorówka

Od 1925 roku wikariat żarowski stał się autonomiczną częścią parafii w Piotrowicach. Pod koniec tego samego roku powołano nową parafię Piotrowice – Żarów, zarządzaną przez dwóch proboszczów, odprawiających nabożeństwa w obu kościołach na przemian. Taki stan trwał do lutego 1946 roku, kiedy to wójt żarowski J. Rokita zamknął Marienhaus. Kilka miesięcy poźniej, latem wysiedlono obu duchownych ewangelickich.

Krótkie dzieje Marienhasu jeszcze się nie kończą. Na modłę sowiecką świątynia została przekształcona na halę targową. Tak przetrwała jeszcze do połowy lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy to wyburzono ją wraz z częścią zabudowy mieszkalno – usługowej w centrum miasta. W ten oto sposób uzyskano miejsce dla wybudowania architektonicznej „perełki” jaką niewątpliwie jest Nefryt.

Kilkanaście lat wcześniej, taki sam los dotknął pastorówkę. W tym jednak wypadku prawdopodobnie przyczyną rozbiórki był zły stan techniczny budynku.

W tym miejscu stała niegdyś Pastorówka – dzisiaj skwerek, oaza zieleni w centrum miasta

Opracowanie
Andrzej Bielec