Żarowscy uczestnicy walk o Tobruk i Monte Cassino

Polacy pielgrzymują do wielu miejsc, które uważają za święte. Wśród nich jest Jasna Góra w Częstochowie, Ostra Brama w Wilnie, miejsce kaźni w Katyniu, jest także polski cmentarz wojenny na Monte Cassino, który od chwili poświęcenia 1 września 1945 roku jest sanktuarium narodowym, do którego kierują się serca, myśli i kroki kolejnych pokoleń Polaków. Cmentarz ten jest miejscem spoczynku poległych tułaczy, bo Ci którzy padli w boju o tamtejszy klasztor, byli żołnierzami-tułaczami, pielgrzymami, w ogromnych przestrzeniach utraconej wolności, by dojść do niepodległości ducha.

Ich szlak męczeński był swego rodzaju „Drogą Krzyżową”, która wiodła przez łagry Workuty, tajgi Kołymy, ciemności Archangielska, białe i spienione piekło Murmańska, lodowate pustynie Syberii, ogrody oliwne w Ziemi Świętej, pola bitewne na piaskach i kamieniach Sahary w Libii i Egipcie. Dla 1051 żołnierzy Rzeczypospolitej, szlak do wolności i ukochanej ojczyzny zakończył się na włoskim polu bitewnym pod Monte Cassino, które pokryło się ich ciałami, a później setkami tysięcy czerwonych maków. Wśród tych, którzy przetrwali krwawe zmagania o pustynny Tobruk, skaliste wzgórze Monte Cassino, wyzwolili Anconę i Bolonię by w końcu dotrzeć do polskich granic byli Bolesław Kostecki i Antoni Święcicki z Żarowa oraz były mieszkaniec Łażan Józef Ropek.

starszy sierżant (chorąży) Bolesław Kostecki

starszy sierżant (chorąży) Bolesław Kostecki, ur. w 1895 roku. Żołnierz II Korpusu Polskiego (Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich potem 3 Dywizji Strzelców Karpackich). Uczestnik walk o Tobruk 21.08-09.12.1941, Monte Cassino 11-29.05.1944, Anconę 18.07-09.08.1944 i Bolonię 09-21.04-1945. Odznaczony: Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Gwiazdą za wojnę 1939-45, Gwiazdą Italii, Medalem Wojska, Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Pamiątkową Odznaką II Korpusu Polskiego

Bolesław Kostecki (w środku) w Rzymie 1944 r. (fot. ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej) 

plutonowy Antoni Święcicki (fot. ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej)

plutonowy Antoni Święcicki ur. 11.03.1907 roku w Tłumaczu (pow. Tłumacz, woj. stanisławowskie). Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, żołnierz II Korpusu Polskiego (Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich potem 3 Dywizji Strzelców Karpackich – 10 pułk artylerii ciężkiej). Uczestnik walk o Tobruk 21.08-09.12.1941, El-Gazalę 26.05-21.06.1942, Monte Cassino 11-29.05.1944, Anconę 18.07-09.08.1944 i Bolonię 09-21.04-1945. Odznaczony: Gwiazdą za wojnę 1939-45, Gwiazdą Afryki, Gwiazdą Italii, Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Krzyżem Walecznych, Medalem Wojska, Odznaką Grunwaldzką, Medalem za Wojnę Obronną 1939, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

Naszywki naramienne Antoniego Święcickiego. Od lewej: 8 Armia Brytyjska, Polska, 3 Dywizja Strzelców Karpackich (ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej)

Fragment zeznania z deklaracji członkowskiej do ZBoWiD

W sierpniu 1939 roku jako rezerwista powołany zostałem do 6 Dywizji Artylerii Konnej w Stanisławowie. Po wybuchu wojny przydzielono mnie do Obrony Narodowej. W 1939 roku po przegranej wojnie zostałem internowany na Węgry. Po miesiącu uciekłem do Jugosławii skąd zorganizowanym transportem trafiłem do Francji. Z Francji przewieziony zostałem następnie do Turcji, skąd w październiku 1939 roku trafiłem do Syrii, gdzie wstąpiłem do Brygady Karpackiej. Po zorganizowaniu wyjechałem do Palestyny, gdzie po półrocznym przeszkoleniu zostałem wraz z jednostką wysłany do Tobruku. W samym Tobruku i jego okolicy walczyłem z Niemcami jako artylerzysta z III Baterii Artylerii. W 1942 roku wycofano nas z Tobruku do Palestyny na odpoczynek, gdzie w międzyczasie została zorganizowana 3 Dywizja. W 1943 roku wraz z dywizją wyjechałem do Afryki – miejscowość Gazala, gdzie brałem udział w bitwach z Niemcami. Przy końcu 1943 roku przerzucono nas do Italii. Tu brałem udział w bitwie pod Monte Cassino. Po kapitulacji Niemiec i rozwiązaniu 3 dywizja 10.05.1945, wyjechałem do Anglii. W 1946 roku wróciłem do kraju.

Antoni Święcicki (w środku) pod Tobrukiem w 1942 roku (fot. ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej)

starszy saper Józef Ropek - fotografia wykonana w Bagdadzie 05.05.1943 r. (ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej)

starszy saper Józef Ropek ur. 27.03.1901 roku w Pomianowie (pow. Brzesko). Żołnierz II Korpusu Polskiego (3 batalion saperów w 3 Karpackiej Dywizji Piechoty). Uczestnik walk o Monte Cassino 11-29.05.1944 i Anconę 18.07-09.08.1944. Odznaczony: Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino, Gwiazdą za wojnę 1939-45, Gwiazdą Italii, Pamiątkową Odznaką 3 Dywizji Strzelców Karpackich

Pamiątkowe zdjęcie z ćwiczeń na Kanale Sueskim 20.11.1943 r., Józef Ropek - trzeci od lewej (fot. ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej)

Fragment zeznania z deklaracji członkowskiej do ZBoWiD

3.03.1920 roku powołany zostałem do służby wojskowej w WP i wcielony do 38 pułku Strzelców Lwowskich. 12.10.1920 r. (czasowo zwolniony). Od 24.09.1922 do 24.04.1924 r. ponownie służba wojskowa w 58 pułku piechoty jako strzelec szeregowiec. 31.08.1939 roku zostałem zmobilizowany przez Państwową Komendę Uzupełnień Wojskowych w Baranowicach i wcielony do Wojska Polskiego, a następnie internowany na tereny ZSRR – miejscowość Uchta do września 1941 roku. Następnie zaciągnąłem się na ochotnika do służby Wojska Polskiego pod dowództwem generała Andersa i zostałem przydzielony do 3 batalionu saperów w 3 Karpackiej Dywizji Piechoty. Po odbyciu szkolenia na terenie ZSRR (do 18.08.1942 r.) służyłem w Wojsku Polskim w Iraku, Palestynie i Egipcie. W 1944 roku zostałem skierowany na front do Włoch. Brałem udział w bitwie pod Monte Cassino i o Anconę. Po kapitulacji Niemiec brałem udział w likwidacji II Korpusu przy zdawaniu sprzętu bojowego. Zdemobilizowany z Wojska Polskiego zostałem 23 maja 1947 roku w Anglii. W czerwcu 1947 roku powróciłem do ojczyzny i osiedliłem się na Ziemiach Odzyskanych w miejscowości Łażany, pow. świdnicki.  

Opracowanie
Bogdan Mucha