Elementy bombowca B-17G Y-46697
161 przedmiotów i elementów związanych z samolotem bombowym Boeing B-17G nr taktyczny Y-46697. Wśród nich fragmenty amunicji od broni pokładowej w postaci 20 pocisków kal. 12,7 mm, 26 fragmentów łusek nabojów 12,7x99 mm (.50 BGM) oraz 115 w większości aluminiowych (7 mosiężnych, 3 żelazne, 1 plastikowy, 1 fragment gumowej osłony okablowania) fragmentów wnętrza samolotu, poszycia kadłuba oraz części urządzeń i mechanizmów pokładowych. Wszystkie elementy amerykańskiej "latającej fortecy" obejrzeć będzie można na październikowej wystawie "Broni i militariów II wojny światowej" w Żarowskiej Izbie Historycznej.
Uzbrojenie samolotu bombowego Boeing B-17G stanowiło 13 wielkokalibrowych karabinów maszynowych Browning M2. Broń ta zasilana była amunicją kalibru 12,7x99 mm (oznaczenie w systemie calowym to .50 BGM), której w czasie II Wojny Światowej stosowano następujące odmiany: M2 – nabój z pociskiem zwykłym, M1 – nabój z pociskiem smugowym, M8 – nabój z pociskiem przeciwpancerno-zapalającym, M1 – nabój z pociskiem zapalającym. Oznaczenia poszczególnych rodzajów przedstawia poniższy rysunek:
Oznaczenia: Ball - nabój z pociskiem zwykłym, Tracer (TR) - smugowy, Armor Piercing (AP) - przeciwpancerny, Incendiary (INC) - zapalający, Armor Piercing Incendiary (API) - przeciwpancerno-zapalający
Nabój 12,7x99 mm (.50 BGM): wymiary w cm (po lewej), w systemie calowym (po prawej)
W czasie II wojny światowej amunicję kaliber 12,7x99 mm (.50 BGM), produkowały następujące zakłady (skrót literowy wytwórni wybijany na spodzie łuski – nazwa wytwórni – lokalizacja):
FA – Frankford Arsenal – Philadelphia, Pennsylvania
DM – Des Moines Ordnance Plant – Ankeny, Iowa
KS – Kelly Springfield, Allegany Ordnance Plant – Cumberland, Maryland
LC – Lake City Army Ammunition Plant – Independence, Missouri
LM – Lowell Ordnance Plant – Lowell, Massachusetts
M – Milwaukee Ordnance Plant – Milwaukee, Wisconsin
RA – Remington Arms – Bridgeport, Connecticut
SL – St. Louis Ordnance Plant – St. Louis, Missouri
TW – Twin Cities Ordnance Plant – Minneapolis, Minnesota
U – Utah Ordnance Plant – Salt Lake City, Utah
UT – Utah Ordnance Plant – Salt Lake City, Utah
WRA – Winchester Repeating Arms – New Haven, Connecticut
W trakcie poszukiwań pod Wierzbną odnaleziono 20 pocisków od nabojów kal. 12,7x99 mm.
Pociski od nabojów kal. 12,7x99 mm (.50 BGM) odnalezione pod Wierzbną.
(Pociski nie zawierają substancji nie bezpiecznych lub materiałów wybuchowych)
Oprócz pocisków odnaleziono 26 fragmentów łusek. Wśród nich są egzemplarze z następującymi oznaczeniami: SL 4 (14 sztuk), SL 43 (5 sztuk), TW 4 (3 sztuki), DM 4 (1 sztuka), LC 42 (2 sztuki), LC43 (1 sztuka). Wedle poniższych zestawień łuski te zostały wprodukowane przez cztery różne wytwórnie w latach 1942-1944:
SL – Saint Louis Ordnance Plant – Saint Loius, Missouri (1943, 1944 r.)
TW – Twin Cities Ordnance Plant – Minneapolis, Minnesota (1944 r.)
DM – Des Moines Ordnance Plant – Ankeney, Iowa (1944 r.)
LC – Lake City Arsenal – Independence, Missouri (1942-1943 r.)
Oznaczenia łusek produkowanych w latach 1942-1945 przez Des Moines i Twin Cities
Oznaczenia łusek produkowanych w latach 1942-1945 w Saint Louis
Oznaczenia łusek produkowanych w latach 1941-1945 przez Lake City
Fragmenty łusek od nabojów kal. 12,7x99 mm (.50 BGM) odnalezione pod Wierzbną.
(Przedmioty nie zawierają substancji nie bezpiecznych lub materiałów wybuchowych)
Oznaczenia łusek odnalezionych pod Wierzbną: DM 4, SL 43, LC 42, LC 43
Spora część odnalezionych elementów aluminiowych została stopiona (forma zbrylonego aluminium) w skutek pożaru jaki wybuchł na pokładzie po walce z samolotami myśliwskimi i awaryjnym lądowaniu. Wśród różnych elementów znajdują się przedmioty wstępnie określone (prawdopodobnie ?) jako: fragment butli z instalacji powietrznej, pompa z instalacji hydraulicznej, łącznik instalacji powietrznej, fragment wzdłużnicy statecznika (z zachowaną powierzchniową malaturą), końcówka przewodu antenowego/radiowego, końcówka przewodu hydraulicznego, fragment mocowania pasów bezpieczeństwa, zawór lub wyłącznik prądowy, element instalacji powietrznej (zatopiony w bryle aluminium), pompka instalacji hydraulicznej lub paliwa, obudowa wskaźnika/zegara pokładowego (dolnego panelu ?), fragment obudowy wskaźnika/zegara pokładowego, fragment wspornika wnętrza kadłuba/kabiny pilotów (z zachowaną powierzchniową malaturą).
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną. Pierwsza od lewej końcówka przewodu hydraulicznego ?
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną. Od lewej na górze: fragment pompki paliwowej lub hydraulicznej ?, zawór lub wyłącznik prądowy ?, fragment tarczy wskaźnika lub urządzenia pokładowego ?, końcówka przewodu antenowego/radiowego ?, (na dole): obudowa wskaźnika/zagara pokładowego z dolnego panelu ?, fragment obudowy zegara/wskaźnika pokładowego ?
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną. Od lewej: pompa instalacji hydraulicznej ?, pokrętło urządzenia pokładowego ?, fragment mocowania pasów bezpieczeństwa ?, łącznik instalacji powietrznej ? (w środku z widocznymi gwintami z obu stron), fragment wnętrza kadłuba ? mocowany nitem z zachowaną powierzchniową malaturą (na dole)
Element z wnętrza kadłuba ? mocowany nitem z zachowaną powierzchniową malaturą
Zniszczona przez ogień pompa instalacji hydraulicznej ?
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy: fragment wzdłużnicy statecznika ? (na górze) z zachowaną powierzchniową powłoką zabezpieczającą tzw. "Zinc Chromate", fragment wspornika wnętrza kadłuba/kabiny pilotów z zachowaną powierzchniową malaturą
Do malowania wnętrz samolotów amerykanie używali specjalnych farb mających na celu zabezpieczyć wewnętrzne elementy przed korozją. Fabrycznie nakładane metodą galwaniczną . Określenie "Zinc Chromate" nie dotyczy koloru, ale raczej warstwie ochronnej. Dlatego też w zależności od producenta, który miał własną recepturę mieszania komponentów chemicznych składających się na "Zinc Chromate" oraz czas wygrzewania, spotykamy się z określeniem "Zinc Ford Chromate", "DuPont Zinc Chromate" albo "Brothers Berry Zinc Chromate". Oryginalnie krystaliczna sól "Zinc Chromate" ma odcień jasno zielono-żółty. Pokrycie elementów surowym związkiem "Zinc Chromate" daje półprzezroczystą warstwę co trzeba brać pod uwagę przy malowaniu, przy czym warto zwrócić uwagę że fabryki najczęściej życzyły sobie pokrywanie elementów tylko jedną warstwą. Dlatego w zależności od koloru podkładu przybierał różny odcień, jeżeli warstwa ta nakładana była na kolor biały miała odcień bardziej żółty, natomiast położony bezpośrednio na metal przybierał odcień zielonego jabłka.
Wnętrze kadłuba pokryte warstwą "Zinc Chromate"
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną
Element instalacji powietrznej ? (zatopiony w bryle aluminium)
Elementy samolotu Boeing B-17G odnalezione pod Wierzbną. Po lewej na dole fragment butli z instalacji powietrznej ?
Ilustracje za:
http://www.nebraskaaircrash.com/50caliber.html
http://www.municion.org/
archiwum autora
Opracowanie i foto
Bogdan Mucha