O kaplicy cmentarnej z 1903 roku w Żarowie

Utworzono: poniedziałek, 24, październik 2016

Jak podaje Tomasz Ciesielski w publikacji Żarów. Historia Miasta i Gminy (str. 157, 2006 r.) ... Pierwszy cmentarz w Żarowie powstał w 1865 r. przy drodze do Piotrowic. Jego fundatorem był Karl von Kulmiz. Pod koniec lat 80-tych XIX w. okazał się zbyt mały w stosunku do potrzeb dynamicznie rozwijającej się osady. W 1890 r. Rada Gminy podjęła uchwałę o założeniu nowego cmentarza. Zrealizowano ją w początkach XX w. W latach 20-tych wybudowano na cmentarzu utrzymaną w stylu neogotyckim kaplicę z czerwonej cegły. Mury wspomnianej budowli wzniesiono na kamiennym cokole. Jej ściany zdobi bogaty detal ceramiczny. Rozczłonkowana bryła kaplicy założona została na planie krzyża greckiego, którego ramiona nakryto ceramicznymi dachami dwuspadowymi. Nad skrzyżowaniem naw znajduje się masywna wieża z dachem brogowym. Prawdopodobnie pierwszym opisem żarowskiej kaplicy jest krótki opis autorstwa Hugo Waltera, zamieszczony w berlińskiej gazecie branży budowlanej Baugewerkszeitung nr 46/1903. Relacja ta wzbogacona została o szkic obiektu w rzucie poziomym i pionowym. Autor artykułu, jako lokalny mistrz murarski i ciesielski podaje podstawowe informacje o kaplicy wznoszonej waśnie na cmentarzu komunalnym w Żarowie. Szczególną uwagę zwraca wzmianka dotycząca materiału użytego podczas budowy, a więc cegieł pochodzących z cegielni w Zebrzydowie (Seiferdau) oraz dachówek wytworzonych w Imbramowicach (cegielnia Ingramsdorfer Tonwerke). Rada Gminy zadecydowała, więc o sprowadzeniu budulca z poza Żarowa, gdzie cegłę produkowano w Fabryce Kulmiza już od roku 1850. Być może taki wybór surowca podyktowany był sprawami finansowymi. Relacja Hugo Waltera, datuje wzniesienie kaplicy cmentarnej w Żarowie ostatecznie na rok 1903 (wcześniej przyjmowano daty 1911-1913 lub lata 20-te XX w.). Niewykluczone, że egzemplarz gazety z artykułem Hugo Waltera znajduje się w metalowej "kapsule czasu", odkrytej niedawno podczas remontu kaplicy. O tym przekonamy się już w tym tygodniu, po otwarciu zaplombowanego znaleziska.

Kaplica cmentarna w gminie Żarów
Rejencja Wrocław
Opracował (szkicował) Hugo Walter – Mistrz murarski i ciesielski, Żarów

Przedstawiona tu w rzucie poziomym i rzucie pionowym kaplica cmentarna znajduje się w trakcie realizacji na nowo założonym cmentarzu komunalnym. Podziemie (suterena) mieści kostnicę i pomieszczenie na narzędzia (może też chodzić w tym wypadku o utensylia, czyli naczynia liturgiczne). Sień głównej kondygnacji jest oddzielona od głównego pomieszczenia drzwiami rozsuwanymi. Budowa jest realizowana z ciemnoczerwonej zebrzydowskiej (Seiferdau) cegły licowej z białym fugowaniem, odwadnianie - z zielonych polerowanych cegieł ukośnych. W architekturze unika się stosowania wszelakich kształtek kamiennych. Takie pokrycie dachowe przytrafiło się z imbramowickimi czerwonymi dachówkami karpiówkami przy zastosowaniu brązowych i zielonych (brązowo i zielono) polerowanych pasów (dachówka glazurowana). Stropy są wykonane z drewna prostym sposobem i pomalowane lakierem lazurującym. Łuki wewnątrz są utrzymane częściowo w stanie surowym, powierzchnia wszystkich ścian utrzymana w matowych tonach barw. Oszklenie z matowo-błękitnego szkła.