PKP Imbramowice i PKP Żarów 2016: lokomotywy spalinowe, cz.2

ŁTZ M62 (oznaczenie PKP ST44) to radziecka lokomotywa spalinowa produkowana przez zakłady Ługańsk dla wielu krajów - członków Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej oraz Korei Północnej. Lokomotywę napędza dwusuwowy, dwunastocylindrowy, widlasty, 48 zaworowy (zawory wydechowe), turbodoładowany silnik wysokoprężny z przepłukiwaniem wzdłużnym o oznaczeniu 14D40 produkcji zakładów w Kołomnie o mocy 2000 KM i pojemności skokowej 150,6 dm³. Stopień sprężania wynosi 14,5. Lokomotywa charakteryzuje się dużą mocą przy jednoczesnym zwiększonym zużyciu oleju silnikowego (silnik dwusuwowy) oraz paliwa. Katalogowe zużycie paliwa wynosi około 25 kg/h na biegu jałowym, natomiast około 320 kg/h przy mocy znamionowej (160 g/KMh). Zużycie oleju silnikowego wynosi około 4,5 kg/h, co przekłada się na niekorzystne cechy ekologiczne tegoż silnika. To, wraz z szybką elektryfikacją linii kolejowych w latach 70. i 80-tych przesądziło o stosunkowo szybkim wycofaniu większości lokomotyw tej serii z ruchu liniowego. Niewątpliwą zaletą tej lokomotywy jest duża siła rozruchowa, niezawodność, zastosowanie amplistatu, oraz możliwość uruchomienia silnika bez konieczności wstępnego podgrzewania silnika przy niższych temperaturach otoczenia, jak ma to miejsce na przykład w lokomotywach serii SU46. W ostatnich latach brak lokomotyw dużej mocy wymusił na PKP powrót do lokomotyw tej serii. Jednocześnie ze względu na dużą moc i wysoką niezawodność lokomotywy te są chętnie wykorzystywane przez przewoźników prywatnych (import lokomotyw m.in. z Niemiec i Estonii). W marcu 2005 roku na LHS zostały dostarczone dwie przebudowane lokomotywy ST44, wykorzystujące silnik Caterpillar 3516B HDSC o mocy 2240 kW (ok. 3046 KM) oraz nową prądnicę główną niemieckiej firmy Lechmotoren. Modernizacja przeprowadzona została w zakładach Fablok w Chrzanowie, a zmodernizowane lokomotywy oznaczono ST44-3001 i ST44-3002. W zmodernizowanej wersji jest to najsilniejsza lokomotywa spalinowa eksploatowana przez PKP. W 2007 r. bydgoska PESA podpisała umowy z PKP Cargo i PKP LHS na modernizację łącznie 50 lokomotyw - główną zmianą było zainstalowanie bardziej ekonomicznych i mniej uciążliwych dla środowiska czterosuwowych silników typu 12CzN26/26 tego samego producenta o identycznej mocy i pojemności skokowej 150,6 dm³. Modernizacja nie obejmowała silników trakcyjnych ED118A. Mimo to w 2011 roku PKP Cargo podpisało kolejną umowę na modernizację kolejnych 26 lokomotyw w zakładach PESA Bydgoszcz. Dla PKP i kolei przemysłowych dostarczano następujące lokomotywy: PKP – lokomotywy pod oznaczeniem ST 44, lata 1968-1988 – 1114 sztuk (numeracja: ST44-001 do 1113 i ST44-1500), PKP HLS – lokomotywy pod oznaczeniem ST44 i rozstawem osi 1520 mm, lata 1977-1980 – 68 sztuk (numeracja: ST44-2001 do 2068), Petrochemia Płock – lokomotywy pod oznaczeniem ST44 – 6 sztuk (numeracja: ST44 01-06), Przedsiębiorstwo Materiałów Podsadzkowych Przemysłu Węglowego – lokomotywy pod oznaczeniem ST 44, lata 1966–1967 – 2 sztuki (numeracja: ST44 07 i 09).

Producent: Ługańsk (ZSRR), Lata budowy: 1965–1988, Układ osi: Co’Co’, Masa służbowa: 116,5 t, Długość ze zderzakami: 17 550 mm, Szerokość: 2950 mm, Wysokość: 4616 mm, Rozstaw osi skrajnych: 12 800 mm, Średnica kół: 1050 mm, Zapas paliwa: 3900 l, Typ silnika spalinowego: 14D40, Moc znamionowa: 1472 kW (2000 KM). Maksymalna siła pociągowa: 372,65 kN, Rodzaj przekładni: elektryczna, Prędkość konstrukcyjna: 100 km/h, Nacisk osi na szyny: 190,25 kN, System hamulca: Oerlikon, Matrosov, Sterowanie wielokrotne: jest, System ogrzewania: brak

Lokomotywa ŁTZ M62 / M62M-016 Stacja PKP Imbramowice 01.05. i 12.10.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: Луганск M62, VIN: 2991, Wyprodukowany: 1977 r., Właściciele: 1977-2003 Wismut GmbH Deutschland, 2003-2004 WAB Deutschland, od 2004 r. Rail Polska, Numery taborowe: 1977-2003 V200 515, 2004-2010 M62-2991, od 2010 r. M62M-016

Lokomotywa ŁTZ M62 / M62M-017 Stacja PKP Żarów 4.08.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: Луганск M62, VIN: 3184, Wyprodukowany: 1978 r., Właściciele: 1978-1999 PKP Polska, 1999-2001 PEG Deutschland, 2001-2003 NEB Deutschland, od 2003 r. Rail Polska Polska, Numery taborowe: 1978-1999, ST44-733 1999-2001 V200.022, 2001-2003 V200.22, 2003-2010 M62-3184, od 2010 r. M62M-017

Lokomotywa ŁTZ M62 / ST44-R008 Stacja PKP Imbramowice 11.08.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: Луганск M62, VIN: M62-2558, Wyprodukowany: 1976 r., Właściciele: 1976-1998 Wismut GmbH Deutschland, 1998-2001 EBM Deutschland, 2001-2004 PEG Deutschland, 2004-2005 CTL Rail Polska, od 2005 r. CTL Logistics Polska, Numery taborowe: 1976-1993 V200 506, 1993-1998 V200 507, 1998-2001 V200 506, 2001-2004 V200.08, od 2004 ST44-R008

Lokomotywa ŁTZ M62 / ST44-1225 Stacja PKP Żarów 21.09.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: Луганск M62, VIN: M62-3244, Wyprodukowany: 1978 r., Właściciele: 1978-2001 PKP Polska, od 2001 r. PKP Cargo Polska, Numery taborowe: 1978-2008 ST44-793, od 2009 r. ST44-1225 

Newag 311D (oznaczenie PKP: ST40) to ciężka towarowa lokomotywa spalinowa produkowana w zakładach Newag w Nowym Sączu. Spalinowóz jest współczesną modernizacją lokomotyw serii ST44. Przez kolejarzy i miłośników kolei zwana Robogagarinem, Batmanem, Transformersem albo Lordem Vaderem. Lokomotywa stanowi głęboką modernizację popularnych radzieckich lokomotyw M62 (ST44). Z pierwowzoru zachowano jedynie ostoję i wózki jezdne. Całkowicie zmieniono jednostkę napędową, montując bardziej ekonomiczny silnik firmy General Electric w jednej obudowie z prądnicą główną, sprężarką i wentylatorem. Najbardziej widoczną zmianą jest całkowita zmiana pudła – zamiast pudła typu wagonowego, z wewnętrznym przejściem między kabinami, zastosowano dwie kabiny maszynisty na obu końcach, z przejściami zewnętrznymi po pomostach. Dzięki zastosowaniu pomostów uzyskano też łatwiejszy dostęp do silnika. Zmieniono czoła pojazdu, nadając im nowy wygląd. Kabiny są ergonomiczne i zapewniają lepsze warunki pracy. Newag Nowy Sącz wyprodukował do tej pory 37 lokomotyw 311d: 15 – DB Cargo Polska, 3 – Freightliner Polska, 2 – ITL Polska, 17 – PKP HLS

Producent: Newag Nowy Sącz (Polska), Lata budowy: od 2007, Układ osi: Co’Co’, Długość ze zderzakami: 17 550 mm, Szerokość: 2950 mm, Wysokość: 4615 mm, Rozstaw osi skrajnych: 12 800 mm, Średnica kół: 1040 mm, Zapas paliwa: 3900 l, Typ silnika spalinowego: GE 7FDL 12 EFI, Moc znamionowa: 2900 KM, Rodzaj przekładni: elektryczna, Prędkość konstrukcyjna: 100 km/h, System hamulca: Oerlikon, Sterowanie wielokrotne: jest, System ogrzewania: brak

Lokomotywa Newag 311D / 311D-06 Stacja PKP Imbramowice 19.08.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: NEWAG 311D, VIN: 06 Wyprodukowany: ? Właściciele: RCO Polska, Freightliner Polska

Lokomotywa Newag 311D / 311D-22 Stacja PKP Żarów 02.09.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: NEWAG 311D, VIN: ?, Wyprodukowany: 2008 r., Właściciele: 2008-2009 PCC Rail Polska, od 2009 r. DB SRP Polska, Numery taborowe: od 2008 r. 311D-22 

JT42CWRM/Class 66 to seria normalnotorowych lokomotyw spalinowych o charakterze uniwersalnym, jednakże ze względu na dużą moc silnika używana głównie w ruchu towarowym. Seria 66 bazowała na sprawdzonej już w Wielkiej Brytanii serii Class 59. Lokomotywy z serii JT42CWRM zostały zaprojektowane i wyprodukowane do eksploatacji liniowej na sieci EWS, ale ze względu na niezawodność i wydajność, wyprodukowano także egzemplarze dla odbiorców z zagranicy, w tym Freightliner PL (13 sztuk), czy Kolei Egipskich, gdzie wykorzystywane są w ruchu pasażerskim. Wyprodukowano 579 sztuk z czego 250 sprzedano europejskim prywatnym przewoźnikom kolejowym, a dalszych 40 przekazano Kolejom Egipskim do obsługi składów pasażerskich. Spalinowóz napędza widlasty dwusuwowy silnik typu EMD 12N-710G3B-T2 o mocy 2420 kW z turbodoładowaniem. Zapas paliwa wynosi 6400 l. Maksymalne obroty silnika wynoszą 900 obr/min. Główną zaletą silnika jest mała masa jednostkowa, co istotnie ogranicza masę lokomotywy i jednostkowy nacisk na tor. Silnik wyposażony jest w sterowane elektronicznie pompo wtryskiwacze. Ponadto, silnik posiada mikroprocesorowe sterowanie EMD EM-2000. Dało to możliwość precyzyjniejszego dawkowania paliwa i ograniczyło nadmierną emisję spalin, zmniejszając też jednostkowe zużycie paliwa. Spalinowóz wyposażony jest w 6 silników trakcyjnych produkcji General Motors, typ D43TR, napędzających niezależnie każdą oś. Zespół napędowy lokomotywy charakteryzuje się dużymi przebiegami międzynaprawczymi, co umożliwia jej eksploatację z dużo mniejszą częstotliwością przeglądów kontrolnych w stosunku do lokomotyw spalinowych dotychczas eksploatowanych w Polsce.

Producent: Electro-Motive Diesel (USA), Lata budowy: 1998-2010, Układ osi: Co'Co',Masa służbowa: 126 t, Długość ze zderzakami: 21350 mm, Szerokość: 2640 mm, Wysokość: 3900 mm, Zapas paliwa: 6400 l, Typ silnika spalinowego: EMD 12N-710G3B-T2. Moc znamionowa: 2420 kW (3290 KM), Maksymalna siła pociągowa: 409 kN. Prędkość konstrukcyjna: 120 km/h, Nacisk osi na szyny: 206 kN, System hamulca: pneumatyczny typu Westinghouse'a, Sterowanie wielokrotne: jest, System ogrzewania: brak

Lokomotywa General Motors JT42CWRM 66003, Stacja PKP Żarów 31.08.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: General Motors JT42CWRM, VIN: 20058725-004, Wyprodukowany: 2006 r., Właściciele: od 2007 r. Freightliner Polska, Numery taborowe: od 2007 r. 66003

Lokomotywa General Motors JT42CWR-T1 66008, Stacja PKP Imbramowice 20.08.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: General Motors JT42CWR-T1, VIN: 20058772-008, Wyprodukowany: 2006 r., Właściciele: 2007-2008 Freightliner United Kingdom, od 2008 r. Freightliner Polska, Numery taborowe: 2007-2008 66586, od 2008 r. 66008

Lokomotywa General Motors JT42CWR-T1 66009 Stacja PKP Imbramowice 20.09.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: General Motors JT42CWR-T1, VIN: 20058772-004/2006 Wyprodukowany: 2006 r., Właściciele: 2006-2009 Freightliner United Kingdom, od 2009 r. Freightliner Polska, Numery taborowe: 2006-2009 66582 od 2009 r. 66009

Lokomotywa General Motors JT42CWR 66016, Stacja PKP Imbramowice 06.07.2016 r., fot. B.Mucha

Lokomotywa General Motors JT42CWR 66017 20.08. i 15.10.2016 r., Stacja PKP Imbramowice fot. B.Mucha

Nazwa: General Motors JT42CWR, VIN: 66017, Wyprodukowany: 2001 r., Właściciele: 2001-2016 Freightliner United Kingdom od 2016 r. Freightliner Polska Numery taborowe: 2001-2016 66530 od 2016 r. 66017

ČKDT448p (seria T 448.0 w Czechach) to lokomotywa spalinowa produkcji czechosłowackiej, wytwarzana w latach 1973-1989 w zakładach ČKD w Pradze. Eksploatowana w Czechosłowacji (obecnie Czechy) oraz Polsce na liniach przemysłowych i przez przewoźników prywatnych. Produkowane od 1973 lokomotywy T 448.0 eksploatowane są do dziś wyłącznie na kolejach przemysłowych, gdzie prowadzą ciężkie składy towarowe, głównie w kopalniach węgla. Wyprodukowano ich 459 sztuk (T448.0501 do T448.0959). Później oznaczenie zmieniono na serię 740. Dla państwowych kolei ČSD zbudowano modyfikację T 466.2 (obecnie seria 742), w której zmniejszono masę pojazdu do 64 ton, zwiększono prędkość do 90 km/h oraz zastosowano smarowanie obrzeży kół i inne ulepszenia. Pudło lokomotywy pozostało bez zmian. Ogółem od roku 1976 sprowadzono do Polski 161 egzemplarzy tych lokomotyw, które oznaczone jako T448p (także T448P i T448-P w zależności od operatora), podjęły pracę głównie w zakładach górnictwa węglowego i kombinatach chemicznych. Obecnie należą one do przewoźników prywatnych (m.in. PTKiGK Rybnik obecnie DB Schenker Rail Rybnik; PTK Holding Zabrze, PCC Rail obecnie DB Schenker Rail Polska, Orlen KolTrans, STK Wrocław oraz Euronaft Trzebinia) i podejmowane są ich modernizacje. W grudniu 2009 roku przewoźnicy ci posiadali 120 lokomotyw tego typu.

Producent: ČKD (Czechy), Lata budowy: 1976-1989, Układ osi: Bo'Bo', Masa służbowa: 72 tony, Długość ze zderzakami: 13 580 mm, Średnica kół: 1000 mm, Typ silnika spalinowego: K6S230DR, Moc znamionowa: 883 kW (ok.1200 KM), Rodzaj przekładni: elektryczna, Prędkość konstrukcyjna: 70 km/h, Sterowanie wielokrotne: brak, System ogrzewania: brak

Lokomotywa ČKD T448p-093 Stacja PKP Żarów 08.08.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: ČKD T 448p, VIN: 11608, Wyprodukowany: 1980 r., Właściciele: ?-? PTKiGK Zabrze Polska, ?-2005 CTL Logistics Polska, od 2005 r. STK Polska, Numery taborowe: od ? T 448p-093

Fablok 6D (typy fabryczne Ls800 i Ls800P, typ konstrukcyjny 6D wraz z podtypami Da, DM, Dl, Dc, Dd, De, Df, Dg, Dh, Dk, 18D, seria PKP SM42) to normalnotorowa manewrowa lokomotywa spalinowa produkowana w zakładach Fablok w Chrzanowie w latach 1963–1992 oraz oferowana do 2013. W sumie wyprodukowano i dostarczono 1822 egzemplarze tego typu, w tym 1157 dla PKP. Lokomotywy SM42 są obecnie najpopularniejszą serią lokomotyw w Polsce (w grudniu 2009 istniały 1224 egzemplarze, w tym 867 w barwach PKP Cargo). Lokomotywa typu 6D została zaprojektowana przez Centralne Biuro Konstrukcyjne Przemysłu Taboru Kolejowego z Poznania w latach 1958–1962, a następnie jej wykonanie zostało zlecone zakładom Fablok z Chrzanowa. Spalinowozy te skonstruowano z przeznaczeniem do ciężkich prac manewrowych, a także prowadzenia lekkich pociągów towarowych. Najważniejszym czynnikiem była jednak kwestia wyeliminowania parowozów z pracy manewrowej oraz zdolność do formowania cięższych składów dla nowo wprowadzanych ciężkich lokomotyw spalinowych serii ST43 i ST44 oraz elektrycznych ET21. SM42 to pierwsze krajowe lokomotywy spalinowe większej mocy, dzięki którym wprowadzenie trakcji spalinowej na PKP nabrało większego tempa. Spalinowozy od numeru 521 wyposażone zostały w lżejsze wózki typu 1LN bez belki bujakowej. W latach 70. 39 sztuk wyposażono w instalację ogrzewania 500 V z zasilaniem z prądnicy głównej, tworząc typ 101D. W latach 1971–1977 przejęto trzy sztuki z kolei przemysłowych. Produkcja dla PKP trwała do 1981, a następnie w niewielkim zakresie od 1985 do 1992 roku. Na bazie SM42 powstała także prototypowa lokomotywa akumulatorowa EPA42. Oprócz produkcji dla przewoźnika państwowego, w latach 1969–1992 wyprodukowano także 622 egzemplarze dla kolei przemysłowych. W latach 1972–1975 wyeksportowano 37 lokomotyw w ramach zamówienia dla Kolei Marokańskich (seria DG200). W 1982 przedsiębiorstwo Dromex, budujące drogi w Iraku, zamówiło 6 lokomotyw SM42 w wersji podobnej do dostarczanych dla Maroka. Lokomotywa była oferowana w wersji fabrycznej 6Da i zmodernizowanej 6Da/R do maja 2013 roku, gdy została ogłoszona upadłość likwidacyjna Fabloku.

Producent: Fablok Chrzanów (Polska), Lata budowy: 1963–1993, Układ osi: Bo’Bo’, Masa służbowa: 70 t, Długość ze zderzakami: 14 240 mm, Szerokość: 3173 mm, Wysokość: 4400 mm, Rozstaw osi skrajnych: 10 100 mm, Średnica kół: 1100 mm, Zapas paliwa: 2840 l, Typ silnika spalinowego: a8C22/MTU, Moc znamionowa: 588 kW (800 KM), Maksymalna siła pociągowa: 228 kN, Rodzaj przekładni: elektryczna, Prędkość konstrukcyjna: 90 km/h, Nacisk osi na szyny 175 kN, System hamulca: Oerlikon, Sterowanie wielokrotne: jest, System ogrzewania: brak

Lokomotywa FabLok 6D / SM42-1255 Stacja PKP Żarów 09.09.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: FabLok 6D, VIN: 6D-9977, Wyprodukowany: 1978 r. Właściciele: 1978-2001 PKP Polska, od 2001 r. PKP Cargo Polska, Numery taborowe: 1978-2012 SM42-960 od 2012 r. SM42-1255

Lokomotywa FabLok 6D / SM42-1277 Stacja PKP Imbramowice 12.09.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: FabLok 6D, VIN: 6D-10344, Wyprodukowany: 1980 r. Właściciele: 1980-2001 PKP Polska, od 2001 r. PKP Cargo Polska, Numery taborowe: 1980-2012 SM42-1058, od 2012 r. SM42-1277

Lokomotywa FabLok 6D / SM42-1285 Stacja Imbramowice PKP 19.09.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: FabLok 6D, VIN: 6D-10524, Wyprodukowany: 1990 r., Właściciele: 1990-2001 PKP Polska, od 2001 r. PKP Cargo Polska, Numery taborowe: 1990-2012 SM42-1138, od 2012 r. SM42-1285

Lokomotywa FabLok 6D / SM42-2058 Stacja Imbramowice PKP 27.09.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: FabLok 6D, VIN: 8179, Wyprodukowany: 1971 r., Właściciele: od 2012 r. Transtabor Polska, ? ECCO Rail, Numery taborowe: od SM42-2058, Wypożyczenia: 2013 r. Majkoltrans

Lokomotywa FabLok 6D / SM42-2214 Stacja PKP Imbramowice 29.06.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: Fablok 6D, VIN: 8781, Wyprodukowany: 1973 r., Właściciele: Rail Polska Polska, Numery taborowe: SM42-2214

SM30 (typ Ls300 i 1D) to lokomotywa spalinowa przeznaczona do pracy manewrowej i prowadzenia lekkich pociągów. Lokomotywa została zaprezentowana w 1956 roku na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Zakupem spalinowozu były zainteresowane koleje wschodnioniemieckie. Nie została wyeksportowana z powodu nieodpowiedniej konstrukcji. Wyprodukowano ponad 1000 spalinowozów. 293 lokomotywy zostały zakupione przez PKP, pozostałe były eksploatowane w zakładach przemysłowych. Lokomotywa SM30-001 została przydzielona do dyrekcji krakowskiej. Były przeznaczone do pracy manewrowej. W lokomotywie zastosowano szeregowo-równoległe przełączanie silników oraz osłabianie wzbudzenia. Zainstalowana została wymuszona wentylacja zewnętrzna prądnicy pomocniczej i silników trakcyjnych. Do regulacji wzbudzenia wykorzystano oporniki przełączane nastawnikiem. Regulator obrotów był wielozakresowy. Pierwotnie lokomotywa była napędzana silnikiem spalinowym Wola-V-Roka 300 o mocy 300 KM, w późniejszym okresie zastąpionym przez silnik 2DVSa-350 o mocy 350 KM. W latach 80-tych XX wieku część lokomotyw zmodernizowano stosując silniki 16H12A (licencja Henschel). Pudło lokomotywy wspierało się na dwóch dwuosiowych wózkach (układ Bo'Bo'). Siłę pociągową zapewniały cztery elektryczne silniki trakcyjne LT-31 lub Lka-310 zawieszone na osiach w sposób półodsprężynowany – "za nos", czyli z jednej strony silnik jest osadzony na osi zestawu kołowego za pomocą dwóch łożysk ślizgowych, a z drugiej strony opiera się wspornikiem silnika trakcyjnego na wsporniku wózka poprzez wahacz i podwójne sprężyny (zawieszenie tramwajowe). Na bazie lokomotyw SM30 powstały lokomotywy SP30, wyposażone w instalację elektrycznego ogrzewania wagonów (napięcie 500 V, prąd czerpany z prądnicy głównej).

Producent: Fablok Chrzanów (Polska), Lata budowy: 1957-1970, Układ osi: Bo'Bo', Masa służbowa: 36 t, Długość ze zderzakami: 10140 mm, Szerokość: 3000 mm (max 3130), Wysokość: 4300 mm, Średnica kół: 850 mm, Zapas paliwa: 750 l, Typ silnika spalinowego: 3DVSRa-350; Wola V ROKA 300, Moc znamionowa: 220 kW, Maksymalna siła pociągowa: 75 kN, Rodzaj przekładni: elektryczna, Prędkość konstrukcyjna: 60 km/h, Nacisk osi na szyny: 9 t, System hamulca: hamulec samoczynny Knorra, Sterowanie wielokrotne: brak, System ogrzewania: brak

Lokomotywa SM30-278 Stacja PKP Żarów 09.08.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: FabLok Ls300, VIN: 7413, Wyprodukowany: 1967 r., Właściciele: ? Dolnośląskie Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury, Komunikacyjnej ''Dolkom'' we Wrocławiu Polska, 1967-1971 PKP Polska, 1971 ? Koleje przemysłowe, Numery taborowe: od 1967 r. SM30-278

ŁTZ TE109 to lokomotywa spalinowa produkowana w Fabryce Lokomotyw im. „Rewolucji Październikowej” w Woroszyłowgradzie (ZSRR, obecnie Ługańsk, Ukraina). W połowie lat sześćdziesiątych XX wieku Wschodnioniemieckie koleje państwowe postanowiły zastąpić lokomotywy parowe lokomotywami spalinowymi. W wyniku porozumień z Radą Wzajemnej Pomocy Gospodarczej Niemcy Wschodnie zamówiły lokomotywy z przekładnią elektryczną do prowadzenia pociągów towarowych i osobowych produkowane w fabryce lokomotyw w Woroszyłowgradzie oznakowane jako Baureihe 120. W latach 1966-1975 wyprodukowano 378 lokomotyw. W 1967 roku została skonstruowana mocniejsza lokomotywa o zwiększonej mocy znamionowej oznakowana jako V300. Pierwsze takie lokomotywy wyprodukowano w 1970 roku. Sercem większości lokomotyw serii jest czterosuwowy, szesnastocylindrowy silnik spalinowy 5D49 o mocy 3000 KM z bezpośrednim wtryskiem paliwa, turbodoładowaniem, chłodzony powietrzem produkcji rosyjskich zakładów w Kołomnie. Regulacja mocy silnika następuje przez zwiększenie bądź zmniejszenie obrotów silnika lub przez regulację tyrystorową wzbudnic. Silnik 5D49 napędza prądnicę główną, która wytwarza prąd dla silników trakcyjnych oraz prądnicę 1 kV do ogrzewania wagonów. Silniki trakcyjne wyposażone są w rozruch tyrystorowy. Prąd z prądnicy głównej jest prostowany przez system 240 diod. Prądnica pomocnicza, wytwarza sześciofazowy prąd elektryczny, który jest przekształcany przez przekształtnik tyrystorowy na prąd jednofazowy o częstotliwości 22 Hz. W pierwszych wersjach lokomotyw występował problem z wałem korbowym silnika, który był odlewany. Przy podgrzewaniu mieszanki paliwowo-powietrznej i wyłączaniu cylindrów następowały masowe pęknięcia wałów. W lokomotywach seryjnych zastosowano więc kute wały korbowe, które także miały swoje ograniczenia. Wschodnioniemieccy konstruktorzy opracowali więc specjalną metodę utwardzania wału ciekłym azotem. Następnie wał szlifowano i hartowano laserem. Pudło lokomotyw zbudowane jest z blachy profilowanej osadzonej na stalowych ramach, które spoczywa na dwóch trzyosiowych wózkach Co’Co’ wyposażonych w jeden stopień usprężynowania. Wózki zawieszone są systemem tramwajowym za nos wraz z powrotnikami grawitacyjnymi, przy czym są one częściowo skrętne; mogą się przesuwać względem siebie o 4 mm, natomiast panewki czopa skrętu przesuwają się o 20 mm. Po zjednoczeniu Niemiec wiele tych lokomotyw spalinowych (m.in. DB Baureihe 232) zostało sprzedanych prywatnym przewoźnikom. Spalinowozy zostały zakupione przez prywatnych towarowych przewoźników PCC Rail Szczakowa oraz PTKiGK Zabrze do prowadzenia pociągów towarowych.

Producent: Luganskteplovoz (ZSRR), Lata budowy: 1970–1982, Układ osi: Co’Co’, Masa służbowa: 115-122 t, Długość ze zderzakami: od 20 620 do 20 820 mm, Średnica kół: 1050 mm, Zapas paliwa: 6000 l, Typ silnika spalinowego: 5D49, Moc znamionowa: 2200 kW, Maksymalna siła pociągowa: 294-450 kN, Rodzaj przekładni: elektryczna, Prędkość konstrukcyjna: 100 / 120 / 140 km/h, System hamulca: Oerlikon, szynowy pomocniczy, Sterowanie wielokrotne: jest, System ogrzewania: prądnica pomocnicza 1 kV

Lokomotywa ŁTZ TE109 / BR232-781 Stacja PKP Imbramowice 16.09.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: Луганск ТЭ109, VIN: 0238, Wyprodukowany: 1974 r., Właściciele: 1974-1994 DR Deutschland, 1994-2005 DB Deutschland, 2006-2007 PCC Rail Szczakowa Polska, 2007-2009 PCC Rail Polska, 2009-2013 DB SRP Polska, od 2013 r. Depol Polska, Numery taborowe: 1974-1992 132 050-6, 1992-1994 232 050-5 , 1994-2005 232 050-6 , 2006-2013 BR232-171, od 2014 r. BR232-781

BMZ/ŁTZ TEM2 (ros. TЭM2) to ciężka manewrowa lokomotywa spalinowa, eksploatowana m.in. na PKP (oznaczenie na PKP SM48), ale także przez przewoźników prywatnych w Polsce i na kolejach krajów byłego ZSRR, a także Kuby. Produkowana seryjnie od 1967 roku w Briańsku i Woroszyłowgradzie (Ługańsku) w ZSRR. Radzieckie oznaczenie TEM2 jest skrótem od: lokomotywa spalinowa (T) z przekładnią elektryczną (E), manewrowa (M), drugi model. Konstrukcja opiera się na rozwiązaniach amerykańskiej lokomotywy ALCO RSD-1 z lat 40., która dostarczana była do ZSRR w ramach pomocy lend-lease. Stanowi bezpośrednio rozwinięcie lokomotywy TEM1, produkowanej od 1958 w Briańsku. W 1960 briańska fabryka wypuściła trzy prototypy lokomotywy TEM2, różniące się od TEM1 m.in. silnikiem PD1 i prądnicą GP-300A. Po dalszych udoskonaleniach, dopiero od 1967 podjęto produkcję seryjną. TEM2 stał się podstawową lokomotywą manewrową i przemysłową w ZSRR, zbudowaną w ilości 3160 sztuk. Część lokomotyw była przystosowana do pracy natorach o szerokości 1435 mm, 1524 mm i 1520 mm, a przestawienie na inny tor wykonywane jest poprzez wymianę zestawów kołowych (wariant TEM2A). Dla PKP były sprowadzone w latach 1976-1988 w liczbie 130 sztuk i przeznaczano je głównie do obsługi terenów przy granicy zZSRR. Pracę dla kolei przemysłowych w Polsce pod oryginalnym oznaczeniem TEM2 rozpoczęły w roku 1974, a do końca lat 80-tych sprowadzono około 300 sztuk tych maszyn. Ogółem sprowadzono do Polski 430 egzemplarzy tej lokomotywy, z czego w grudniu 2009 roku w barwach przewoźników kolejowych pozostawało 380 egzemplarzy (w tym 109 w barwach PKP Cargo). Znaczna część zakupionych przez przemysł lokomotyw pracuje na kolejach piaskowych. Przeprowadza się także modernizacje (np. poprzez wymianę silników i układu sterowania). Pol-Miedź Trans poddał gruntownej modernizacji kilka maszyn tej serii. Wymieniono silnik spalinowy na bardziej ekonomiczny i spełniający normy Unii Europejskiej. Nowy silnik jest dużo lżejszy, dlatego też zaistniała potrzeba dociążenia lokomotywy balastem. Poza tym gruntownie zmodernizowano kabinę maszynisty, montując komputerowe sterowanie oraz zamontowano monitoring ze względu na znikomą widoczność toru podczas jazdy do przodu (dłuższym przedziałem maszynowym w kierunku jazdy).

Producent: Briańsk / Ługańsk (ZSRR), Lata budowy: 1967-1989, Układ osi: Co'Co', Masa służbowa: 116000 kg, Długość ze zderzakami: 17029 mm, Szerokość: 3120 mm, Wysokość: 4654 mm, Rozstaw osi skrajnych: 12800 mm, Średnica kół: 1050 mm, Zapas paliwa: 5400 l, Typ silnika spalinowego: PD1M, Moc znamionowa: 880 kW, Maksymalna siła pociągowa: 380 kN, Rodzaj przekładni: elektryczna. Prędkość konstrukcyjna: 100 km/h, Nacisk osi na szyny: 196,2 kN, System hamulca: Matrosov, Oerlikon, Sterowanie wielokrotne: jest, System ogrzewania: brak

Lokomotywa BMZ/ŁTZ TEM2-240 Stacja PKP Imbramowice 13.04.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: Briańsk TЭM2 VIN: ?, Wyprodukowany: 1985 r., Właściciele: Rail Polska Polska, Numery taborowe: TEM2-240

Lokomotywa SM48-310 Stacja PKP Imbramowice 18.04.2016 r., fot. B.Mucha

Nazwa: Briańsk TЭM2, VIN: TEM2-310, Wyprodukowany: 1990 r., Właściciele: 1990-2003 KWK Staszic Polska, 2003-2012 Lotos Polska, 2012-2012 Lokomotiv Polska, od 2012 r. Depol Polska, Numery taborowe: 1990-2003 TEM2-310, od 2003 r. SM48-310

Źródła:
http://rail.phototrans.eu/
https://pl.wikipedia.org/

Opracowanie
Bogdan Mucha