Katalog parków woj. wałbrzyskiego: Park w Siedlimowicach

Wedle wizerunku Friedricha Bernharda Wernera w połowie XVIII wieku w Siedlimowicach stał okazały trzykondygnacyjny, czteroskrzydłowy pałac z wewnętrznym dziedzińcem, pokryty dachem dwuspadowym, przebudowany w stylu barokowym prawdopodobnie wcześniej, bo na przełomie XVII i XVIII wieku. Rozległy dziedziniec zewnętrzny i wejście do pałacu znajdowały się po stronie południowej. Bramę wejściową ujmował ozdobny portal, nad którym wznosiła się wieżyczka z barokowym hełmem. Dziedziniec zewnętrzny otaczały zabudowania mieszkalno-gospodarcze. Od strony północnej przylegał do folwarku ogród ozdobny otoczony murem z wejściem od strony pałacu. Cały zespół pałacowo-folwarczny otoczony był murem z trzema bramami. Wedle opisów z drugiej i trzeciej dekady XVII wieku w skład zabudowy folwarcznej wchodziły chlew, stajnia, owczarnia, obora, stodoła i komora na uprzęż (pomieszczenie magazynowe). W obrębie folwarku stał browar. Przekomponowanie wspomnianego ozdobnego ogrodu oraz utworzenie zapuszczonego już dzisiaj parku wiąże się z wielką przebudową i modernizacją pałacu, jaka miała miejsce w latach 1873-1875. Park założono po wschodniej i północnej stronie pałacu. Dużą rolę w kompozycji tego parku odegrała naturalna rzeźba terenu. Wykorzystano tutaj głęboki spadek terenu znajdujący się po wschodniej stronie pałacu, na dnie którego znajduje się staw widoczny jeszcze na XVIII-wiecznym rysunku F. B. Wernera. Usytuowanie pałacu ponad terenową skarpą wykorzystane zostało przez projektanta celem lepszej, bardziej monumentalnej ekspozycji budynku. Dobudowano więc z tej strony masyw kaplicy i wysokiej wieży z widokowym balkonem, skąd roztaczał się widok na całość parkowego założenia. Po II wojnie światowej nie użytkowany pałac uległ stopniowej dewastacji. Większość drobnych elementów architektonicznych z pałacu i jego otoczenia wywieziono do parku w Bogatyni. Jeszcze pod koniec lat 70-tych XX wieku istniały sklepienia, częściowo zachowany był wystrój wnętrz, m.in. ozdobne kafle holenderskie i śląskie. W latach 90-tych pałac był już całkowicie zrujnowany. Zachowały się tylko mury zewnętrzne i szczątkowe pokrycie dachowe wieży. W 1993 roku istniał jeszcze wykonany z piaskowca portal wejściowy z herbem Kornów. Otaczające dziedziniec pałacowy budynki pofolwarczne były zdewastowane i częściowo nie użytkowane. Zapuszczony był park o powierzchni 6,70 ha, który coraz bardziej nabiera charakteru lasu. Dominuje drzewostan iglasty - świerk pospolity zajmuje ok.65% powierzchni parko-lasu. Z drzew liściastych najwięcej jest dębów (10%).

Plan kompleksu pałacowo-folwarcznego w Siedlimowicach (Schönfeld) na XVIII-wiecznym rysunku F.B.Wernera

Park w Siedlimowicach był przedmiotem opracowania autorstwa mgr inż. Mirosława Kujawy oraz mgr. Heleny Grad, które wchodziło w skład tzw. Katalogu parków woj. wałbrzyskiego. W szczegółowym opracowaniu zawarta została krótka analiza historyczna założenia pałacowego z przyległym parkiem, charakterystyka stanu istniejącego (1976 r.) z uwzględnieniem układu przestrzennego, skrócona inwentaryzacja drzew i krzewów oraz analiza stanu zachowania układu zabytkowego. Opracowanie wzbogacono również o aktualny plan sytuacyjny parku wraz z dokumentacją fotograficzną. Warto zapoznać się z tym mało znanym, aczkolwiek cennym źródłem wiedzy, które powstało zaledwie w 6 egzemplarzach. Jeden z nich trafił do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej.

Kliknij obrazek aby powiększyć

Kliknij obrazek aby powiększyć

Kliknij obrazek aby powiększyć

Kliknij obrazek aby powiększyć

Kliknij obrazek aby powiększyć

Kliknij obrazek aby powiększyć

Źródła:
M.Kujawa, H.Grad, Katalog parków woj. Wałbrzyskiego: Park w Siedlimowicach, 1976 Wrocław
T.Ciesielski, Żarów. Historia miasta i gminy, Żarów 2006

Opracował
Bogdan Mucha