Żarowski "Marienhaus" - plany architektoniczne i fotografie

Utworzono: środa, 16, sierpień 2017

Jak pisze Tomasz Ciesielski w swoim opracowaniu pt. Żarów. Historia Miasta i Gminy ... W 1910 r. małżonkowie Eugen Karl i Marie Anna von Kulmiz postanowili wybudować w Żarowie dom opieki nad młodzieżą. Projekt budynku opracował wrocławski architekt Henry. Budowę rozpoczęto na terenach i ze środków von Kulmizów w 1912 r. i ukończono po ponad roku. W dniu 16 XII 1913 r. odbyło się pierwsze nabożeństwo i nastąpiło poświęcenie budynku, który od imienia fundatorki otrzymał nazwę „Marienhaus”. W wyniku starań miejscowej społeczności ewangelickiej w największym pomieszczeniu urządzono kaplicę. Ściany i sufit pokryte były polichromią, a duże okna otrzymały kolorowe szyby. Przy ścianach północnej i wschodniej wznosiły się empory. Skromny ołtarz umieszczony był w południowej części sali, w niewielkiej niszy. W 1931 r. wzbogacono wystrój ołtarza o obraz „Chrystus na morzu”. Pozostałe pomieszczenia „Marienhausu” wykorzystywano zgodnie z założeniem - służyły wychowaniu kulturalnemu i zawodowemu młodzieży. Odbywały się w nim zebrania gminy, towarzystw i związków ewangelickich. Była też w „Marienhaus” biblioteka założona przez von Kulmizów (podarowali ok. 2000 książek). Wkrótce po wybudowaniu von Kulmiz przekazali obiekt gminie, ale darowizna obciążona była usterkami natury prawnej. Wyszło to na jaw w 1926 r., kiedy likwidowano fabrykę maszyn „Marie”. Okazało się wtedy, że gmina wyznaniowa nie nabyła praw własności do placów, na którym stały „Marienhaus” i pobliskie probostwo. Konieczne stało się wykupienie terenu. Dzięki pomocy władz kościelnych, Związku Gustawa Adolfa i Towarzystwa Ewangelickiego żarowskiej społeczności protestanckiej udało się bardzo szybko zebrać potrzebną na ten cel kwotę 36000 marek. Sprawy własnościowe uporządkowano ostatecznie w 1927 r.

"Marienhaus" w latach swojej świetności

"Nefryt"- niefortunna "ozdoba" Żarowa z czasów PRL

Początkowo w „Marienhaus” odbywały się tylko popołudniowe nabożeństwa w dni świąteczne, a duchowni dojeżdżali z Piotrowic. W styczniu 1921 r. na prośbę miejscowej społeczności ewangelickiej wikariusz parafialny przeniósł się na stałe z Piotrowic do Żarowa. Otrzymał do dyspozycji dom podarowany przez von Kulmizów. Od tego momentu w „Marienhaus” regularnie odbywały się nabożeństwa i uroczystości religijne. W 1925 r. wikariat żarowski stał autonomiczna częścią parafii - m.in. uzyskał prawo prowadzenia własnych ksiąg metrykalnych. Następnym krokiem było zrównanie w prawach kościołów i duszpasterzy piotrowickiego oraz żarowskiego. Nastąpiło to pod koniec 1925 r. Powstała parafia Piotrowice-Żarów obsadzona przez dwóch pastorów, którzy na zmianę odprawiali nabożeństwa w obu kościołach. Istniała do lata 1946 r., kiedy to wysiedlono duchownych ewangelickich. Kilka miesięcy wcześniej, w lutym 1946 r. wójt żarowski J.Rokita zamknął „Marienhaus” pod pretekstem, że dochodziło w nim do głoszenia propagandy antypolskiej. Dalej czytamy ... W latach 70-tych estetykę miasta poprawiły remonty ulic, domów i wyburzenie kilku ruder. Jedną z nich był budynek po dawnej świątyni ewangelickiej „Marienhaus”. Odebrany ewangelikom jeszcze w lutym 1946 r., nie został ostatecznie przekazany katolikom. Co gorsza nie potrafiono sensownie zagospodarować budynku. Pełniący rolę rupieciarni niszczał i pod koniec lat 60-tych stan „Marienhausu” zaczął grozić katastrofą budowlaną. W drugiej połowie lat 70-tych został rozebrany. Na jego miejscu powstał obiekt handlowo-restauracyjny „Nefryt”, którego mało przemyślana bryła architektoniczna raczej nie ozdobiła Żarowa.

Z pewnością wielu mieszkańców Żarowa pamięta dawny „Marienhaus”. My chcemy zaprezentować dzisiaj naszym czytelnikom komplet planów architektonicznych obiektu, sporządzonych na początku lat 60-tych, a także podobnie datowane fotografie, które w ostatnim czasie trafiły do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.