Pamiątkowy Medal "100 lat Polskiego Ruchu Robotniczego w Polsce" 1882-1982 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Żarowska Izba Historyczna wzbogaciła swoje zbiory o pamiątkowy Medal "100 lat Ruchu Robotniczego w Polsce". Przekazany anonimowo brązowy krążek o średnicy 80 mm, wybity został z okazji 100 lecia ruchu robotniczego w Polsce w 1982 roku. Na awersie medalu znajduje się wizerunek Ludwika Waryńskiego (1856-1889), działacza i ideologa socjalistycznego, napis WIELKI PROLETARIAT, daty 1882-1982 oraz nazwy partii socjalistycznych działających w ciągu tego stulecia: SDKPiL, PPS-Lewica, KPP, PPR, PPS, PZPR. Na rewersie robotnicy z flagami i inskrypcja: 100 LAT RUCHU ROBOTNICZEGO W POLSCE. Medal przyznawano działaczom partyjnym oraz instytucją. W 1982 roku Sekretariat KC PZPR medalem 100-lecia Polskiego Ruchu Robotniczego wyróżnił grupę wojskowych działaczy partyjnych, wśród której byli m.in.: Jan Sośnicki – dowódca wojskowy, generał brygady WP oraz Józef Baryła – dowódca wojskowy, generał broni, doktor nauk humanistycznych (1964), szef Głównego Zarządu Politycznego WP, wiceminister obrony narodowej, działacz partyjny i państwowy, członek Komitetu Centralnego PZPR (1980–1981 i 1985–1990), sekretarz KC PZPR (1985–1988), członek Biura Politycznego KC PZPR (1986–1988), członek Prezydium Rady Naczelnej ZBoWiD(1985–1990), ambasador PRL i RP w Syrii i Jordanii (1988–1990), Henryk Koczara – generał dywizji Wojska Polskiego, działacz partyjny, oficer aparatu partyjno-politycznego WP, wieloletni współpracownik i zastępca generałów: Wojciecha Jaruzelskiego i Józefa Baryły, mgr nauk społecznych, Franciszek Księżarczyk – generał broni Wojska Polskiego, zastępca komendanta głównego Milicji Obywatelskiej (1948–1954), zastępca szefa Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego(1962–1969), prezes Zarządu Głównego Ligi Obrony Kraju (1962–1969), członek Komitetu Centralnego PZPR (1981–1986), wieloletni prezes Związku Inwalidów Wojennych (1971-1991). Medal jest dziełem znanego artysty z Gdańskiej ASP Edwarda Sitka, twórcę wielu prac między innymi autora pomnika św. Jana Pawła II przed kościołem Św. Antoniego w Gdańsku.

Gipsowy projekt pamiątkowego Medalu "100 lat Ruchu Robotniczego w Polsce" z 1981 roku, fot. D.Sitek
(za Edward Sitek. Monografia, Gdańsk 2015)

Edward Sitek urodził się 6 listopada 1940 roku w Popielowie (obecnie dzielnicy Rybnika). W 1960 roku ukończył Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem oraz studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (obecnie: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku). Dyplom uzyskał w pracowni prof. Alfreda Wiśniewskiego w 1965 roku. Należał do PZPR. Od 1990 roku profesor (PWSSP) Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, w której prowadził Pracownię Rzeźby i kierował Katedrą Rzeźby i Rysunku. W latach 1987–1990 był prorektorem uczelni, a od roku 1996 do 1999 dziekanem Wydziału Rzeźby. Na uczelni pracował w latach 1966–2002. Do uczniów Edwarda Sitka należą m.in. Katarzyna Józefowicz, Małgorzata Kręcka-Rozenkranz, Ryszard Litwiniuk, Grażyna Tomaszewska-Sobko, Małgorzata Rosińska, Paweł Rybczyński, Wojciech Sęczawa, Zbigniew Wąsiel. Został pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku. Na początku 2003 roku w Galerii Alternatywa w Gdańsku została zorganizowana wystawa studentów i przyjaciół profesora pt: "Czakram, Pamięci prof. Edwarda Sitka". Jego synem jest Dariusz Sitek (ur. 1966) – rzeźbiarz i pedagog ASP w Gdańsku.

Kalendarium:

1940.06.11. urodzony w Popielowie, Rybnik, Górny Śląsk
1947/54 – Publiczna Szkoła Powszechna nr 1 im. Żwirki i Wigóry w Popielowie
1954/59 – Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem
1959 – immatrykulacja w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku
1965 – otrzymał tytuł magistra sztuki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku,Wydział Rzeźby, kierunek Rzeźba, Projektowanie Rzeźbiarsko-Architektoniczne
1965/66 – zatrudniony na godzinach zleconych w pracowni I roku rzeźby u st. wykładowcy St. Lisowskiego w PWSSP w Gdańsku
1966 – wstąpienie do Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki w Polsce
1966 – powołanie na stanowisko asystenta na Wydziale Rzeźby w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku na Wydziale Rzeźby w pracowni I roku rzeźby u st. wykładowcy St. Lisowskiego (pomocniczy pracownik naukowo dydaktyczny)
1970 – przyznanie nagrody przez Rektora PWSSP w Gdańsku prof. Władysława Jackiewicza za ofiarny udział w dydaktyce i osiągnięcia artystyczne
1971 – powołanie na stanowisko st. asystenta w PWSSP w Gdańsku na Wydziale Rzeźby w pracowni rzeźby I roku i rysunku doc. Franciszka Duszeńki (pomocniczy pracownik naukowo dydaktyczny)
1971/73/77 - założenie wraz z innymi artystami Grupy Pięciu (Sławoj Ostrowski, Alfred Wiśniewski, Albert Zalewski, Piotr Solecki, Edward Sitek, w późniejszych latach Stanisław Radwański)
1972 – nominacja na stanowisko st. asystenta w PWSSP w Gdańsku
1972 – mianowanie na stopień podporucznika
1973 – wstąpienie do Związku Polskich Artystów Plastyków
1973 – nominacja na stanowisko adiunkta w PWSSP w Gdańsku
1974/77 – przewodniczący Sekcji Rzeźby Okręgu Gdańskiego
1976 – stypendium Ministra Kultury i Sztuki
1977 – został ustanowiony rzeczoznawcą w specjalności: ocena dzieł sztuki współczesnej w zakresie rzeźby
1977 – medal za zestaw prac, II Biennale Sztuki Gdańskiej, Gdańsk
1978 – powołanie do pracy w Radzie szkoły do spraw młodzieży
1979 – złoty medal, II Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, Poznań
1979 – wyróżnienie odznaką Zasłużony Działacz Kultury
1979 – nominacja na stanowisko starszego wykładowcy (prowadzący pracownię rzeźby dla kierunku Architektury Wnętrz)
1979 – powołanie na stanowisko prodziekana Wydziału Malarstwa, Rzeźby i Grafiki w PWSSP w Gdańsku
1980 – nominacja na stanowisko docenta (kierownik pracowni rzeźby dla kierunku Architektury Wnętrz)
1980/83 − wiceprezes Zarządu Okręgu Gdańskiego, Związeku Polskich Artystów Plastyków
1981 – powołanie na stanowisko prodziekana Wydziału Malarstwa, Rzeźby i Grafiki w PWSSP w Gdańsku
1981 – prowadzenie pracowni Projektowania Architektoniczno-Rzeźbiarskiego jako specjalności, Wydział Rzeźby
1981 – powołanie na stanowisko prodziekana Wydziału Rzeźby w PWSSP w Gdańsku
1981/87 – kierownik Katedry Rzeźby i Rysunku w PWSSP w Gdańsku
1982 – powołanie na stanowisko Kierownika Katedry Rzeźby i Rysunku na Wydziale Rzeźby w PWSSP w Gdańsku
1982 – nagroda Ministra Kultury i Sztuki indywidualna II stopnia
1983 – powołanie na stanowisko Kierownika Katedry Rzeźby i Rysunku w PWSSP w Gdańsku
1983 – kierownik pracowni dyplomującej rzeźby na Wydziale Rzeźby
1983 – powołanie do pracy w Radzie Szkoły do spraw młodzieży
1984 – powołanie na stanowisko Kierownika Katedry Rzeźby i Rysunku w PWSSP w Gdańsku
1984 – pełnomocnik Rektora do spraw współpracy z miastem Wejherowo
1984 – powołanie na stanowisko Kierownika Katedry Rzeźby i Rysunku w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku
1985 – powołanie w skład Wojewódzkiej Rady Plastyki
1985 – srebrny medal, Zimowy Salon Rzeźby, Galeria ZAR, Warszawa
1986 – srebrny medal, Zimowy Salon Rzeźby, Galeria ZAR, Warszawa
1985 – członek Rady Szkolnictwa Wyższego
1985 – przewód na adiunkta
1986 – brązowy medal „II Salon Zimowy Rzeźby`86” w Galerii ZAR
1986 – złoty medal, I Międzynarodowe Triennale Rzeźby Portretowej, Sopot
1986 – wyróżnienie odznaką Zasłużony Działacz Kultury
1987/91– powołanie na stanowisko Prorektora w PWSSP w Gdańsku
1987 – Grand Prix, VII Międzynarodowe Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, Budapeszt, Węgry
1991 – nagroda Ministra Kultury i Sztuki indywidualna II stopnia
1992 – przyznanie nagrody Rektora I stopnia
1996/99 − dziekan Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku
1997 – Grand Prix, Wiosenny Salon Rzeźby, Galeria ZAR, Warszawa
1998 – nagroda Rektora I stopnia za twórcze zaangażowanie w pracy
dydaktyczno-artystycznej i za systematyczną i pełną poświęcenia pracę na rzecz rozwoju Wydziału Rzeźby „Małej Zbrojowni”
1998 – Grand Prix, Europejskie Spotkania Małej Formy Rzeźbiarskiej, Kopenhaga
1999 – laudacja związana z nadaniem tytułu Doctora Honoris Causa dla Władysława Hasiora
2002.12.24 – zmarł w Gdańsku

Edward Sitek - twórca pamiątkowego Medalu "100 lat Ruchu Robotniczego w Polsce" w swojej pracowni
(za Edward Sitek. Monografia, Gdańsk 2015)

Wystawy indywidualne:

1971 − Portret człowiek współczesnego BWA, Sopot
1975 − Portret człowieka współczesnego, Warszawa
1977 − Portret człowieka współczesnego, Gdańsk
1978 − Wystawa rzeźby i rysunków, BWA, Lublin
1980 − Wystawa rzeźby i rysunków, BWA, Gdańsk
1982 − Indywidualna wystawa małych form rzeźbiarskich, Allen, RFN
1985 − Widzenia człowieka, BWA, Gdańsk
1986 − Individual sculpture exhibition View of Man, BWA, Gdańsk
1989 − Małe Formy Rzeźbiarskie, Galeria „Feszek”, Budapeszt, Węgry
1993 − Galeria „Mada”, Karisruhe, Niemcy
1994 − Obrazy Rzeźbione, Galeria „Fos”, Gdańsk
1996 − Wystawa Rzeźby, Galeria „Kierat", Szczecin
2000 − Wystawa Rzeźby, Galeria „Refektarz”, Kartuzy
2003 − Pośmiertna Wystawa Rzeźby Edwarda Sitka, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Galeria „Kaplica”
2004 − Pośmiertna Wystawa Rzeźby, Galeria „Refektarz”, Kartuzy
2006 − Wystawa wspomnieniowa, Rzeźba, „Gdańska Galeria Rzeźby”

Wystawy zbiorowe:

1967 − Ogólnopolska Wystawa Młodych, BWA, Kraków
1969 − Przegląd Rzeźby Okręgu Gdańskiego ZPAP, Gdańsk
1969 − Akt kobiety, wystawa rzeźby i rysunku, BWA Radom
1970 − Festiwal Sztuk Plastycznych Młodych, Sopot
1970 − Lenin i Jego Idea,Wystawa w 1000-lecie urodzin Lenina, Zachęta, Warszawa
1972 − Ogólnopolska Wystawa Młodych, BWA, Sopot
1975 − Wizerunek kobiety, Malarstwo, rzeźba, grafika, BWA, Sopot
1976 − Postawy twórcze w środowisku gdańskim, CBWA Zachęta, Warszawa
1975 − warsztaty twórcze rzeźbiarzy CRP, Orońsko
1976 − warsztaty twórcze rzeźbiarzy CRP, Orońsko
1977 − II Biennale Sztuki Gdańskiej, BWA, Sopot (medal)
1977 − Wystawa Grupy „Pięciu”, BWA Sopot
1977 − Lubelskie Spotkania Plastyczne, BWA Lublin
1978 − Festiwal Sztuk Plastycznych ,CBWA Zachęta, Warszawa 1979 − II Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, BWA, Poznań (złoty medal)
1979 − Wystawa Rzeźby Gdańskiej, Mannheim, Heidelberg, RFN
1979 − Wystawa Małych Form, Wrocław, Paryż, Berlin, Lipsk, Łódź
1980 − Wystawa Małych Form, Wrocław, Paryż, Berlin, Lipsk, Łódź
1980 − Sztuka z Gdańska, Grafika Malarstwo Rzeźba, Bremen
1980 − Wystawa Rzeźby, Wizerunek człowieka współczesnego, BWA, Sopot
1982 − Wystawa Gdańskiej Sztuki Współczesnej, Mannheim, Stuttgard, Freiburg, Allen
1983 − Wystawa Gdańskiej Sztuki Współczesnej, Mannheim, Stuttgard, Freiburg, Allen
1983 − Male Formy Rzeźbiarskie, Kolonia
1983 − Sztuka Polska Dzisiaj, Zwingenberg, Niemcy
1983 − IV Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, Poznań
1984 − Współcześni Artyści Gdańscy, Avallon, Francja
1984 − Międzynarodowe Sympozjum Rzeźby, Rzeźba z Ceramiki, Bildhauerhaus, St.Margarethen, Austria
1985 − Międzynarodowe Sympozjum Rzeźby, Rzeźba z Ceramiki, Bildhauerhaus, St.Margarethen, Austria
1985 − Widzenie Człowieka, BWA, Gdańsk
1985 − Les Artistes de Gdańsk, „Civic Gallery”, Paryż
1985 − Zimowy Salon Rzeźby, ZAR, Warszawa (srebrny medal)
1986 − I Międzynarodowe Triennale Rzeźby Portretowej Gdańsk’ 86 BWA, Sopot (zloty medal za rzeźbę)
1986 − Zimowy Salon Rzeźby, Galeria. „ZAR”,Warszawa
1986 − Interart’86 − Targi Sztuki, Poznań
1986 − I Międzynarodowe Triennale Rzeźby Portretowej. Sopot’86, BWA, Sopot
1987 − International Small Sculpture/7 Międzynarodowe Triennale Małych Form Rzeźbiarskich, Mucsornok, Budapeszt (Grand Prix)
1987 − Sympozjum Rzeźby Ceramicznej, Nokia, Finlandia
1988 − Sympozjum Rzeźby Ceramicznej, Nokia, Finlandia
1988 − IV Salon Zimowy Rzeźby 1988 „ZAR”, Warszawa
1989 − Małe Formy Rzeźbiarskie, Galeria „Feszek”, Budapeszt, Węgry
1979 − Gal. ZAR, CBWA „Zachęta”, Warszawa
1989 − Gal. ZAR, CBWA „Zachęta”, Warszawa
1989 − II Międzynarodowe Triennale Rzeźby Portretowej Sopot’89, BWA, Sopot
1990 − Wystawa Rzeźby Frankental, RFN
1991 − Polnische Gegenwarstkunst im Landeshaus, Kolonia
1991 − Wystawa Sztuki, Praga, Czechosłowacja
1993 − Wystawa Rzeźby, Galeria „Mada”, Karslruhe, Niemcy
1994 − Salon Zimowy Rzeźby, Galeria „ZAR”, Warszawa
1994 − Obrazy Rzeźbiarskie, Galeria „Fos”, Gdańsk
1997 − Wiosenny Salon Rzeźby Galeria „ZAR”, Warszawa (Grand Prix)
1997 − Wystawa Rzeźby Galeria „Kierat”, Szczecin
1998 − Europejskie Spotkania Malej Formy Rzeźbiarskiej, Kopenhaga
2000 − Wystawa Rzeźby Galeria „Refektarz”, Kartuzy
2001 − Wystawa grafiki, malarstwa i rzeźby artystów związanych z gdańską ASP, Galeria „Podlaska”, Biała Podlaska
2003 − Czakram, Galeria „Alternatywna” i Galeria „Mariacka”, Gdańsk

Ważniejsze nagrody:

1971 − I nagroda w konkursie na pomnik Józefa Wybickiego, Kościerzyna
1971 − II nagroda w konkursie na pomnik Josepha Conrada, Gdynia
1977 − medal za zestaw prac, II Biennale Sztuki Gdańskiej, Gdańsk
1978 − złoty medal, II Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, Poznań
1982 − nagroda Ministra Kultury i Sztuki indywidualna II stopnia
1985 − srebrny medal, Zimowy Salon Rzeźby, Galeria „ZAR”, Warszawa
1986 − srebrny medal, Zimowy Salon Rzeźby, Galeria „ZAR”, Warszawa
1986 − złoty medal, I Międzynarodowe Triennale Rzeźby Portretowej, Sopot
1987 − Grand Prix, VII Międzynarodowe Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, Budapeszt, Węgry
1997 − Grand Prix, Wiosenny Salon Rzeźby, Galeria „ZAR”, Warszawa
1998 − Grand Prix, Europejskie Spotkania Małej Formy Rzeźbiarskiej, Kopenhaga
2000 − nagroda − realizacja w konkursie na pomnik Jana Pawła II, Biała Podlaska

Sympozja i plenery rzeźbiarskie:

1974 − 1975, 1976, 1977, 1978, 1979, 1982 − pobyty w Orońsku
1975 − Rzeźba Parkowa-Nałęczów
1976 − Rzeźba Parkowa i Portretowa-Nałęczów
1978 − Rzeźba Portretowa-Nałęczów
1978 − Rzeźba w Krajobrazie Miasta-Lublin
1979 − Rzeźba w Krajobrazie Miasta-Radom
1984 − 1985 Międzynarodowe sympozjum rzeźby w tworzywie ceramicznym−St. Margarethen, Austria
1987 − 1988 Sympozjum Rzeźby Ceramicznej, Nokia-Finlandia
1998 − Teoretyczne Spotkania pt. Akcenty Rzeźby w Przestrzeni Miasta-Szczecin

Prace w zbiorach:

Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
Muzeum Narodowe w Gdańsku
Polskie galerie w Gdańsku, w Warszawie i Lublinie
Zagraniczne galerie w Moskwie i Wiedniu
Kolekcje prywatne, m. in. w Paryżu, Avallon, Stuttgarcie, Bremen, Hamburgu,Wiedniu

Źródła:
Edward Sitek. Monografia, Gdańsk 2015
https://pl.wikipedia.org/

Opracowanie
Bogdan Mucha