Uczestnicy zajęć historyczno-archeologicznych w GCKiS na żarowskim lapidarium

Pierwszy cmentarz w Żarowie powstał w 1865 roku przy drodze do Piotrowic (dzisiejsza ul. 1 Maja). Jego fundatorem był Carl Friedrich von Kulmiz. Na cmentarzu tym chowano zarówno ewangelików jak i katolików o czym świadczy, znajdujący się na terenie cmentarza grobowiec katolickiej rodziny Neugebauerów. Pod koniec lat 80-tych XIX wieku nekropolia okazała się zbyt mała w stosunku do potrzeb dynamicznie rozwijającej się osady. W 1890 roku Rada Gminy podjęła uchwałę o założeniu nowego cmentarza. Zrealizowano ją w początkach XX wieku. W 1913 roku wybudowano na nowym, użytkowanym do dziś cmentarzu utrzymaną w stylu neogotyckim kaplicę z czerwonej cegły. Nie wiadomo kiedy dokładnie zaniechano pochówku mieszkańców Żarowa na starym cmentarzu przy dzisiejszej ul. 1 Maja. Po II wojnie światowej miejsce to podzieliło los innych poniemieckich cmentarzy, które były nagminnie plądrowane i dewastowane. Kradziono szlachetne gatunki kamieni przerabiając je w zakładach kamieniarskich na nowe. Pozostałe jeszcze kamienie nagrobne służyły jako budulec do stawiania murków, chodników, obudowy klombów. Cmentarze stały się miejscem wywozu wszelkiego rodzaju odpadów i gruzu. W 2010 roku ówczesne władze Gminy Żarów, postanowiły utworzyć lapidarium na starym cmentarzu przy ul. 1 Maja (dawna Striegauerstrasse) w Żarowie. Na uporządkowanym terenie swoje miejsce znalazły ocalałe tablice nagrobne z nieczynnych cmentarzy gminnych oraz obelisk z pamiątkową tablicą w języku polskim i niemieckim. W lapidarium żarowskim zgromadzono łącznie 17 nagrobków oraz 3 elementy kamienne pochodzące z nieczynnych cmentarzy w Gołaszycach, Łażanach, Pożarzysku, Przyłęgowie i Żarowie. Zbiór lapidarium uzupełniają 4 monumentalne grobowce rodowe. Uroczyste otwarcie i poświęcenie lapidarium z udziałem władz miasta Żarów, miasta partnerskiego Lohmar oraz byłych i obecnych mieszkańców Żarowa miało miejsce 11 września 2010 roku.

13 października młodzi uczestnicy zajęć historyczno-archeologicznych w GCKiS, uprzątnęli teren żarowskiego lapidarium oraz zapalili znicze obok symbolicznego pomnika. Poświęcenie i zaangażowanie, którym się wykazali zasługuje na szczególne wyrazy uznania. Jak widać wcale nie potrzeba wielkiego wysiłku, pieniędzy oraz wymyślnych projektów, aby zadbać o niewielki skrawek lokalnej historii. Mamy nadzieję, że w ślad za przykładem jaki dali młodzi mieszkańcy, pójdą także dorośli. Uszanujmy i zadbajmy o porządek w miejscu wiecznego spoczynku ludzi, którzy zbudowali to co dzisiaj nazywamy Żarowem.

Opracowanie
Bogdan Mucha