Wystawa "Marszałek Piłsudski" w GCKiS

Józef Piłsudski dla wielu Polaków jest przede wszystkim symbolem odzyskania przez Polskę niepodległości. Nim jednak doszło do wydarzeń z 1918 roku, Marszałek przeszedł długa drogę, której przebieg niejednokrotnie był dramatyczny. Od 1895 roku był przywódcą Centralnego Komitetu Robotniczego. Opowiadał się za połączeniem haseł socjalistycznych z postulatem niepodległości Polski. Podczas wojny na Dalekim Wschodzie udał się do Tokio (lipiec 1904 roku), gdzie próbował nakłonić Japonię do poparcia ewentualnego powstania polskiego w zaborze rosyjskim. Po wybuchu rewolucji w Rosji stanął na czele Organizacji Bojowej PPS, a potem Związku Walki Czynnej. Szkolił oficerów i podoficerów dla przyszłego powstania, a w Galicji organizował Związki Strzeleckie. Doprowadził do utworzenia Polskiego Skarbu Narodowego i Tymczasowej Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, która mianowała go Komendantem Głównym wszystkich polskich sił zbrojnych. Zajmował stanowisko antyrosyjskie (Rosję uważał za głównego wroga niepodległości Polski) i nastawiał się na taktyczną współpracę z państwami centralnymi. Objął dowództwo I Brygady Legionów Polskich i odniósł kilka zwycięstw na froncie rosyjskim. W lipcu 1916 roku odszedł i porzucił koncepcję wiązania losów sprawy polskiej ze zwycięstwem państw centralnych. Zaowocowało to „kryzysem przysięgowym”, aresztowaniem Józefa Piłsudskiego i osadzeniem go w wiezieniu w Magdeburgu. Jednocześnie wzrósł jego autorytet w oczach rodaków. Po uwolnieniu z Magdeburga przejął władzę z rąk Rady Regencyjnej (listopad 1918) i objął stanowisko Tymczasowego Naczelnika Państwa. W pierwszych miesiącach niepodległości dążył do powołania rządu koalicyjnego i podkreślał swoją ponadpartyjność. W styczniu 1919 roku doprowadził do powstania koalicyjnego rządu Ignacego Paderewskiego. Po wyborach parlamentarnych otrzymał funkcję Naczelnika Państwa, jednak zakres jego władzy został okrojony. Pomimo tego, Piłsudski zachował wpływ na skład kolejnych rządów i na politykę zagraniczną.

Planował realizować program federacyjny, który politycy litewscy, ukraińscy i białoruscy przyjęli z rezerwą. Opór Rosji doprowadził do wojny polsko – bolszewickiej (1919 – 1921), która zakończyła się militarnym zwycięstwem Polski, ale Piłsudskiemu nie udało się zrealizować swoich planów, co osłabiło jego pozycję polityczną. Uchwalona w 1921 roku Konstytucja Marcowa ograniczyła kompetencje głowy państwa do zadań czysto reprezentacyjnych. Piłsudski zdecydował się więc nie kandydować w wyborach prezydenckich i w roku 1923 zrzekł się wszystkich funkcji państwowych. W następnych latach skupiał wokół siebie dawnych towarzyszy legionowych, organizacje kombatanckie, stronnictwa lewicowe oraz ugrupowania inteligencji demokratycznej. Jednocześnie prowadził akcję propagandową na rzecz swego powrotu do władzy i krytykował wady demokracji parlamentarnej. W maju 1926 roku przy pomocy wojska dokonał zbrojnego zamachu stanu i wrócił do władzy. Utworzył Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem i usuwał przeciwników politycznych. Po zwycięskich dla jego ugrupowania wyborach parlamentarnych z roku 1930, zaczął bezpośrednie decyzje dotyczące spraw państwowych cedować na swoich najbliższych współpracowników z tzw. „grupy pułkowników”, sobie pozostawiając kwestie polityki zagranicznej. W roku 1935 (tuż przed śmiercią) zaaprobował przygotowany przez Walerego Sławka projekt nowej ustawy konstytucyjnej - Konstytucji kwietniowej, wprowadzającej w Polsce system prezydencki. Józef Piłsudski niewątpliwie był dobrym organizatorem i charyzmatycznym przywódcą, a wśród rodaków cieszył się dużym autorytetem. Przeprowadził Polskę przez pierwsze lata tworzenia zrębów państwa. Nie widząc w demokracji i demokratycznych zasad rządzenia państwem drogi właściwej dla państwa, które właśnie odzyskało utraconą niepodległość dążył do skupienia całej władzy w rękach prezydenta. Wprowadził w Polsce „rządy silnej ręki”. Przez wszystkich był jednak ceniony za patriotyzm i oddanie sprawie polskiej.

11 listopada 2017 r. przy okazji XIX Festiwalu Pieśni Patriotycznej odbywającego się w hali sportowej GCKiS w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A (od godz. 14:00), ZAPRASZAMY SERDECZNIE na wystawę "Marszałek Piłsudski". Wstęp bezpłatny.