Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera - cz.2
W drugiej części cyklu "Dolnośląskie pałace i zamki na fotografiach Roberta Webera", prezentujemy 64 budowle, które na początku XX wieku, utrwalone zostały na zdjęciach, wykonanych przez tego znanego drezdeńskiego fotografa. Po przeszło 100 latach od wydania trzytomowego albumu zatytułowanego "Schlesische Schlösser", spośród wymienionej wyżej liczby dolnośląskich rezydencji: 15 przestało istnieć, 11 przedstawia stan kompletnej ruiny, a dalsze 13 niszczeje w rękach prywatnych bądź czeka na nabywcę, który zlituje się nad ich dalszym losem. Ze wspaniałych niegdyś posiadłości, po który pozostały jedynie wspomnienia oraz fotografie, wysuwa się na pierwsze miejsce neogotycki pałac Sybilli w Szczodrem (niem. Sibyllenort), pow. Wrocław, gm. Długołęka. Dzieje tego założenia sięgają 2 połowy XVII wieku, kiedy książę Chrystian Ulryk I wybudował w Szczodrem renesansowy pałac, będący letnią rezydencją jego żony Sybilli. W okresie swojej największej świetności, po przebudowie w latach 1851-1867 rezydencję określano mianem "Śląskiego Windsoru", gdyż wzorowano ją na siedzibie władców Wielkiej Brytanii. Długość fasady obiektu wynosiła 100 m, a wraz ze skrzydłami bocznymi aż 300 m (najdłuższa w Europie !). Kolos mieścił w sobie 400 słynących z bogactwa i przepychu sal, z których 80 udostępnionych było do zwiedzania. Na rzesze ściągających tutaj turystów czekała ogromna, licząca 5000 egzemplarzy kolekcja obrazów i grafik. W Szczodrem, znajdowała się też największa w Europie kolekcja porcelany miśnieńskiej. Do wyjątkowych cudów tego pałacu, należała bez wątpienia tzw. sala łysych, wyposażona w zestaw siedmiu żyrandoli oraz wyłożona zwierciadłami w złotych obramowaniach. Znany był również pokój jadalny z rosnącymi w nim melonami i czereśniami, a także ogromny stół wykonany z 205 gatunków marmuru włoskiego. Wspaniałym i wyjątkowym uzupełnieniem architektury monumentalnego pałacu był park krajobrazowy o powierzchni 250 ha. Na jego obszarze rosło wiele zabytkowych i aklimatyzowanych drzew oraz krzewów. Tutaj też znajdowały się przystrzyże kompozycje klombów i trawników, a także połączone kanałami stawy, z których jeden miał 2,5 km długości.
Co pozostało ze wspaniałych dolnośląskich rezydencji, których ponad 100 lat temu fotografie wykonał Robert Weber ? Zobaczcie sami.
Bagno (Heinzendorf), pow. Trzebnica, gm. Oborniki Śląskie – Wyższe Seminarium Duchowne salwatorianów, klasztor
Stan obecny (źródło)
Biskupice (Bischdorf), gm. Syców, pow. Oleśnica – ruina
Stan obecny (ruina)
Bobrów (Boberau), gm. Miłkowice, pow. Legnica – budynek mieszkalny
Stan obecny (źródło)
Bolków (Bolkenhain), pow. Jawor, gm. Bolków - Muzeum Regionalne (filia Muzeum Karkonoskiego)
Stan obecny (źródło)
Borek Strzeliński (Grossburg), pow. Strzelin, gm. Borów – własność prywatna, hotel
Stan obecny (źródło)
Bożków (Eckersdorf), pow. Kłodzko, gm. Nowa Ruda – własność prywatna (do remontu)
Stan obecny (źródło)
Budzicz (Puditsch), pow. Trzebnica, gm. Prusice – nie istnieje
Bystrzyca Dolna (Nieder Weistritz), gm. Świdnica, pow. Świdnica – budynek mieszkalny (do remontu)
Stan obecny (źródło)
Cerekwica (Zirkwitz), pow. Trzebnica, gm. Trzebnica – nie istnieje
Stan obecny (źródło)
Chobienia (Köben a.d. Oder), gm. Rudna, pow. Lubin – Fundacja "Zamek Chobienia", remontowany
Stan obecny (źródło)
Chojnik (Kynast), pow. Jelenia Góra, gm. Jelenia Góra – trwała ruina
Stan obecny (źródło)
Chróstnik (Brauchitschdof), gm. Lubin, pow. Lubin – własność prywatna, remontowany
Stan obecny (źródło)
Cieśle (Zessel), pow. Oleśnica, gm. Oleśnica – nie istnieje
Czeladź Wielka (Tschilesen), pow. Góra, gm. Wąsosz – nie istnieje
Czerwony Kościół (Rothkirch), pow. Legnica, gm. Krotoszyce – własność prywatna
Stan obecny (źródło)
Damianowo (Damsdorf), pow. Środa Śląska, gm. Udanin – nie istnieje
Dobrzeń (Gutwohne), pow. Oleśnica, gm. Dobroszyce – własność prywatna (do remontu)
Stan obecny (źródło)
Dziewin (Dieban), pow. Lubin, gm. Ścinawa – ruina
Stan obecny (źródło)
Goczałków Górny (Kohlhöhe), pow. Świdnica, gm. Strzegom – własność prywatna (do remontu)
Stan obecny (źródło)
Gola Dzierżoniowska (Guhlau), pow. Dzierzoniów, gm. Niemcza – własność prywatna (hotel)
Stan obecny (źródło)
Grębocice (Gramschütz), pow. Polkowice, gm. Grębocice – ruina
Stan obecny (źródło)
Grodziec (Gröditzberg), pow. Złotoryja, gm. Zagrodno – własność prywatna, remontowany
Stan obecny (źródło)
Janowice Wielkie (Jannowitz), pow. Jelenia Góra, gm. Janowice Wielkie – Dom Pomocy Społecznej
Stan obecny (źródło)
Jeszkowice (Jäschkowitz), pow. Wrocław, gm. Czernica – nie istnieje
Kalinowice Dolne (Nieder Kunzendorf), pow. Ząbkowice Śląskie, gm. Ziębice – ruina
Stan obecny (źródło)
Kamieniec Ząbkowicki (Kamenz), pow. Ząbkowice Śląskie, gm. Kamieniec Ząbkowicki – własność gminy Kamieniec Ząbkowicki (remontowany)
Stan obecny (źródło)
Kamiona (Ziebern), pow. Głogów, gm. Żukowice – budynek mieszkalny
Stan obecny (źródło)
Karwiniec (Langenhof), pow. Oleśnica, gm. Bierutów – nie istnieje
Kłoda Mała (Klein Kloden), pow. Góra, gm. Góra – na sprzedaż (do remontu)
Stan obecny (źródło)
Kobyla Głowa (Kobelau), pow. Ząbkowice Śląskie, gm. Ciepłowody – nie istnieje
Kochlice (Kuchelberg), pow. Legnica, gm. Miłkowice – nie istnieje
Koźlice (Koslitz), pow. Lubin, gm. Rudna – nie istnieje
Krośnice (Kraschnitz), pow. Milicz, gm. Krośnice – Urząd Gminy
Stan obecny (źródło)
Księginice (Kniegnitz), pow. Lubin, gm. Lubin – Szkoła Budowlana
Stan obecny (źródło)
Lubień (Liebenau), pow. Legnica, gm. Legnickie Pole – własność prywatna, niszczeje
Stan obecny (źródło)
Magnice (Magnitz), pow. Wrocław, gm. Kobierzyce – nie istnieje
Małuszów (Malitsch), pow. Jawor, gm. Męcinka – własność prywatna, remontowany
Stan obecny (źródło)
Maniów, pow. Głogów, gm. Jerzmanowa, Mahnau – ruina
Stan obecny (źródło)
Maniów Mały (Wenig Mohnau), pow. Wrocław, gm. Kąty Wrocławskie – ruina
Stan obecny (źródło)
Mojęcice (Mondschütz), pow. Wołów, gm. Wołów – własność prywatna, hotel
Stan obecny (źródło)
Naroczyce (Nährschütz), pow. Lubin, gm. Rudna – własność prywatna (do remontu)
Stan obecny (źródło)
Naratów (Nahrten), pow. Góra, gm. Niechlów – opuszczony i niszczeje
Stan obecny (źródło)
Niedźwiedzice (Bärsdorf-Trach), pow. Legnica, gm. Chojnów – własność prywatna
Stan obecny (źródło)
Nowy Kościół (Neukirch a. Katzbach), pow. Złotoryja, gm. Świerzawa – nie istnieje
Ołdrzychowice Kłodzkie (Ullersdorf), pow. Kłodzko, gm. Kłodzko – Agencja Własności
Stan obecny (źródło)
Ose (Ossen), pow. Oleśnica, gm. Międzybórz – nie istnieje
Panków (Penkendorf), pow. Świdnica, gm. Świdnica – ruina
Stan obecny (źródło)
Paulinum (Paulinenhof), część Jeleniej Góry – własność prywatna, hotel i restauracja
Stan obecny (źródło)
Pątnów (Panthenau), pow. Legnica, gm. Chojnów – ruina
Stan obecny (źródło)
Podzamek (Neudeck), pow. Kłodzko, gm. Kłodzko – Dom Opieki Społecznej
Stan obecny (źródło)
Prusy (Prauss), pow. Strzelin, gm. Kondratowice – ruina
Stan obecny (źródło)
Psary (Hünern), pow. Oława, gm. Oława – własność prywatna
Stan obecny (źródło)
Sichów (Seichau), pow. Jawor, gm. Męcinka – ruina
Stan obecny (źródło)
Siedlimowice (Schönfeld), pow. Świdnica, gm. Żarów – ruina
Stan obecny (fot. B.Mucha)
Szczodre (Sibyllenort), pow. Wrocław, gm. Długołęka – nie istnieje
Szczodrów (Schollendorf), pow. Oleśnica, gm. Syców – budynek mieszkalny
Stan obecny (źródło)
Szklary Górne (Ober Gläsersdorf), pow. Lubin, gm. Lubin – Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
Stan obecny (źródło)
Świny (Schweinhaus), pow. Jawor, gm. Bolków – własność prywatna, trwała ruina
Stan obecny (źródło)
Wabienice (Nieder Wabnitz), pow. Oleśnica, gm. Bierutów – nie istnieje
Wielkie Lipie ( Elsenburg ), pow. Trzebnica, gm. Oborniki Śląskie – własność prywatna
Stan obecny (źródło)
Wierzbna (Würben), pow. Świdnica, gm. Żarów – własność prywatna, remontowany
Stan obecny (źródło)
Wierzchowice (Wirschkowitz), pow. Milicz, gm. Krośnice – własność prywatna
Stan obecny (źródło)
Wroniniec (Konradswaldau), pow. Góra, gm. Niechlów – budynek mieszkalny (do remontu)
Stan obecny (źródło)
Zagórze Śląskie (Kynau), pow. Wałbrzych, gm. Walim
Stan obecny (źródło)
Źródła i ilustarcje:
R.Weber, Schlesische Schlösser, Bd. 2, 1909 Dresden-Breslau
https://pl.wikipedia.org/
https://dolny-slask.org.pl/
http://www.agropustelnik.pl/
http://www.gdziewesele.pl/
http://aviatorurbex.pl/
http://blogi.czarnota.org/
http://rudawyjanowickie.pl/
http://dolnoslaskie.fotopolska.eu/
http://www.kamieniec-zabkowicki.iap.pl/
http://www.slasknasz.uni.wroc.pl/
http://www.glogow.pl/
http://palace-zamki.pl/
https://polskaniezwykla.pl/
Opracowanie
Bogdan Mucha