Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Propagandowa tablica "Brygady Pracy Socjalistycznej" z ŻZMO w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Drukuj
Utworzono: wtorek, 17, kwiecień 2018

Ważnymi postaciami w socrealizmie (kierunek w sztuce, określany jako metoda twórcza, istniejący od 1934 roku w sztuce radzieckiej, a następnie w pozostałych krajach socjalistycznych) byli przodownicy pracy. Przodownicy pracy to byli pracownicy (np. górnicy, hutnicy, murarze, stoczniowcy), którzy przekraczali tzw "normę", czyli wyznaczone i ustalone przez partię określone zadania do wykonania (na dzień, tydzień, miesiąc, kwartał i pół roku naprzód). Ważnym elementem było socjalistyczne współzawodnictwo pracy (np. w ramach brygady czy w ramach jednego zakładu pracy) - która brygada szybciej ułoży więcej cegieł, która brygada urobi więcej węgla itp. Przodownicy pracy jako element socjalistycznej propagandy zaczęli się pojawiać w latach 30-tych XX wieku w Związku Radzieckim. Komunistyczna propaganda wykorzystywała postacie przodowników pracy do manipulowania ludźmi i tworzenia kłamliwego obrazu rzeczywistości. Jako przeciwieństwo przodowników pracy przedstawiano bumelantów, którzy według komunistycznej propagandy byli wrogami ludu i imperialistycznymi, kapitalistycznymi agentami.

W Polsce po październiku 1956 roku przodownictwo pracy przestano nadmiernie eksponować, chociaż w poszczególnych zakładach odgrywało ważną rolę chociażby jako wskaźnik wydajności i zaangażowania. Wprowadzając do Polski współzawodnictwo pracy oraz tytuły przodowników, wzorowano się na radzieckich doświadczeniach, gdzie odpowiednikiem polskiego przodownika pracy był stachanowiec. Termin ten, początkowo używany także w Polsce, wywodzi się od Aleksieja Stachanowa, górnika z Zagłębia Donieckiego, prekursora ruchu stachanowskiego. Wyścig pracy polegał na kilku- lub nawet kilkunastokrotnym przekraczaniu wyznaczonych norm (np. wydobycia surowców). Pierwszymi stachanowcami byli z reguły robotnicy kierujący się dobrymi intencjami.

Ruch ten był prezentowany jako przejaw osobistego zaangażowania robotników w budowę socjalizmu. Pośrednio był wykorzystywany do ciągłego podnoszenia norm wydajności wszystkim robotnikom. Bardzo często na uzyskiwany wynik pracować musiała cała brygada, a nawet cały zakład, co powodowało dezorganizację pracy w zakładzie i faktycznie ją spowalniało. Stopniowo regułą stawało się, że stachanowcem mógł zostać tylko działacz partyjny – o tym, kto będzie przodownikiem pracy, decydowały odpowiednie gremia partyjne. Powodowało to konflikt między aktywistami partyjnymi i robotnikami. Za rekord aktywista dostawał premię, a robotnicy podwyższenie norm. Typową sytuacją było naliczanie rezultatów pracy całej grupy (np. brygady) na konto rekordzisty. Ruch stachanowski istniał we wszystkich państwach bloku wschodniego oraz w Chińskiej Republice Ludowej i Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej. W Polsce rolę wzorca do naśladowania w stachanowskim stylu przyjął w 1947 roku górnik Wincenty Pstrowski. Innymi równie znanymi przodownikami pracy byli Stanisław Sołdek, traser stoczniowy, Wanda Gościmińska, włókniarka z Łodzi, górnik Wiktor Markiefka i Piotr Ożański z Nowej Huty.

 

Legitymacja oraz srebrne Odznaki "Zasłużonego Przodownika Pracy" (zbiory Żarowskiej Izby Historycznej) 

 

30 czerwca 1949 roku wprowadzono jako odznaczenia resortowe Odznakę „Przodownik Pracy” jako stopień niższy i Odznakę „Zasłużony Przodownik Pracy”jako stopień wyższy, które 14 lutego 1974 roku przemianowano na Odznakę „Przodownik Pracy Socjalistycznej” (srebrną) i Odznakę „Zasłużony Przodownik Pracy Socjalistycznej” (złotą). Przyznawane były osobom, które osiągały przodujące wyniki w pracy zawodowej, podnosiły swoje kwalifikacje, cieszyły się uznaniem załogi i miały co najmniej trzyletni staż pracy w przypadku niższego stopnia, a w przypadku wyższego stopnia musieli spełniać te same warunki oraz posiadać poprzedni stopień od co najmniej pięciu lat. Odznaki zostały zniesione w 1982 roku.

Propagandową tablicę "Brygady Pracy Socjalistycznej" przekazał do Żarowskiej Izby Historycznej pan Tomasz Surówka. Jak napisał nam w wiadomości: Dobry wieczór. Mam pytanie, czy jesteście Państwo zainteresowani eksponatem jak na zdjęciu ? Jest to tablica propagandowa z dawnych Żarowskich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych, dzisiaj PCO. Tablica jest wymiarów 122/82 cm, ma kilka ubytków w ramie oraz lekkie zabrudzenia. Chętnie oddam na waszą ścianę. Składamy panu Tomaszowi Serdeczne Podziękowania za przekazanie niniejszej tablicy do Żarowskie Izby Historycznej.

 

 

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

 

Źródła:
S.Oberleitner, Odznaki honorowe (resortowe) PRL 1944-1989, Rzeszów 2000
http://www.nhpedia.pl/
https://pl.wikipedia.org/

Opracowanie
Bogdan Mucha

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Friday the 29th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.