Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Mapa Rejencji Legnickiej z lat 1933-1937 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Drukuj
Utworzono: poniedziałek, 23, kwiecień 2018

Do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, trafił kolejny eksponat z dziedziny kartografii. Jest nim naklejona na płótno mapa tzw. Rejencji Legnickiej z lat 1933-1937, która wydrukowana została w skali 1:300 000. Po prawej stronie mapy w sąsiadującej rejencji Wrocławskiej, widoczny jest teren dzisiejszej gminy Żarów z jej miejscowościami. Mapa wydrukowana została przez powstałe jeszcze w 1 połowie XIX wieku głogowskie wydawnictwo Carl Flemming & C.T. Wiskott Aktiengesellschaft für Verlag und Kunstdruck. Eksponat przekazał do Żarowskiej Izby Historycznej pan Sławomir. Składamy panu Serdeczne Podziękowania. Rejencja legnicka (niem. Regierungsbezirk Liegnitz) – pruska jednostka administracyjna obejmująca zachodnią część prowincji Śląsk (1919-1938 i 1941–1945 – prowincji Dolny Śląsk, powstała w 1815 roku i istniejąca do końca II wojny światowej. Rejencja była zwyczajowo nazywana „Śląskiem Dolnym” (Niederschlesien). Obejmowała zachodni kraniec Śląska i część Łużyc Górnych. Rejencja legnicka objęła przede wszystkim zachodnią część Śląska przyłączonego do Królestwa Prus w wyniku wojen śląskich - państwo stanowe Carolath, księstwa legnickie, jaworskie i żagańskie oraz części księstw głogowskiego i świdnickiego. Tereny te podlegały od 1741 roku kamerze wojny i domen w Głogowie (od 1809 roku mieszczącej się w Legnicy). W 1820 roku i w 1825 roku przyłączono do rejencji legnickiej skrawki części Królestwa Saksonii nabytej przez Prusy w kongresie wiedeńskim - pruską część Łużyc Górnych.

Siedzibą władz było miasto Legnica (Liegnitz), innymi znaczącymi miastami były Zgorzelec (Görlitz), Zielona Góra (Grünberg in Schlesien), Głogów(Glogau), Bolesławiec (Bunzlau), Hoyerswerda (od 1825 roku) i Jelenia Góra (Hirschberg im Riesengebirge). Rejencja legnicka powstała na mocy edyktu z 30 kwietnia 1815 roku. Początkowo objęła powiaty: Bunzlau (Bolesławiec), Freystadt in Niederschlesien (Kożuchów), Glogau (Głogów), Görlitz (Zgorzelec), Grünberg in Schlesien (Zielona Góra), Lauban (Lubań), Liegnitz (Legnica), Lüben (Lubin), Löwenberg (Lwówek Śląski), Goldberg Haynau (Złotoryja–Chojnów), Sagan (Żagań), Sprottau (Szprotawa). Po zniesieniu rejencji dzierżoniowskiej w 1820 do rejencji legnickiej włączono powiaty: Bolkenhain (Bolków), Hirschberg im Riesengebirge (Jelenia Góra), Jauer (Jawor), Landeshut (Kamienna Góra), Schönau (Świerzawa), Rothenburg (Rózbork).

 

 

W 1825 roku do rejencji legnickiej włączono powiat Hoyerswerda należący wcześniej do Brandenburgii. W latach 1873–1874 utworzono dwa powiaty miejskie (Stadtkreise) - Zgorzelec i Legnica. Po I wojnie światowej rejencja pozostała w całości w granicach Niemiec. W 1919 roku rejencja weszła, obok rejencji wrocławskiej, w skład prowincji Dolny Śląsk. W latach 1920–1922 status miast wydzielonych otrzymały Głogów, Zielona Góra i Jelenia Góra. 1 października 1932 roku, nastąpiła reorganizacja podziału administracyjnego: powiat Bolkenhain (Bolków) przyłączono do powiatu Landeshut (Kamienna Góra), powiat Jauer (Jawor) przyłączono do powiatu Liegnitz (Legnica), powiaty Goldberg-Haynau (Złotoryja–Chojnów) i Schönau (Świerzawa) połączono w powiat Goldberg (Złotoryja), powiat Sagan (Żagań) przyłączono do powiatu Sprottau (Szprotawa), powiat Freystadt in Niederschlesien (Kożuchów) przyłączono do powiatu Grünberg in Schlesien (Zielona Góra). 1 października 1933 roku przywrócono powiaty Freystadt in Niederschlesien (Kożuchów) i Jauer (Jawor) w poprzednich granicach. 1 października 1938 roku do rejencji legnickiej włączono powiat Fraustadt (Wschowa) ze zniesionej Marchii Granicznej Poznań - Prusy Zachodnie. W 1945 roku niemal cały obszar rejencji legnickiej został włączony do Polski jako część Ziem Odzyskanych. Po utworzeniu województw obszary te weszły w skład województw wrocławskiego i poznańskiego (okolice Zielonej Góry).

 

Głogów - siedziba wydawnictwa Carl Flemming A.G. (źródło)

 

Założycielem największego zakładu wydawniczego w dziejach miasta Głogowa był pochodzący z Lipska Carl Flemming (1806-1878). W 1833 roku 27-letni wówczas Flemming, nie posiadając większych zasobów finansowych wszedł w posiadanie podupadłej Nowej Księgarni Günthera, wraz z wydawnictwem i drukarnią kameralną. Upór, talent i zdobyte koneksje przesądziły o sukcesie nowego właściciela. Począwszy od 1834 roku rozpoczął wydawanie książek o tematyce oświatowej, krajoznawczej (liczne głogoviana), rolniczej jak również beletrystycznej. Równocześnie kontynuował wydawanie odziedziczonego po Güntherach „Niederschlesischer Anzeiger”. Około 1840 roku Flemming rozpoczął druk map i atlasów, które to wydawnictwa ugruntowały z czasem sławę jego oficyny, a od roku 1854, redagowanych przez Teklę von Gumpert serii wydawniczych dla młodzieży. W latach 1867-1869 powstała okazała siedziba firmy (Flemminghaus) przy zbiegu ówczesnych ulic Dworcowej i Poczdamskiej. Już wówczas zakład zatrudniał 200 pracowników. Z czasem ograniczono wydawanie książek na korzyść map i atlasów. Wydawnictwa Kartograficzne, drukowane w nowoczesnym zakładzie graficznym, odznaczały się doskonałą jakością i umiarkowaną ceną. Osiągały duże nakłady i dostępne były w sprzedaży szeroko poza granicami Niemiec. W 1888 roku przedsiębiorstwo przekształciło się w spółkę z o.o., a w 1898 roku w spółkę akcyjną. W 1907 roku utworzono drugą stałą siedzibę w Berlinie, która przejęła główne funkcje wydawnicze. W 1919 roku nastąpiło połączenie z zasłużonym domem wydawniczym Wiskott z Wrocławia. W latach dwudziestych firma Flemming & Wiskott cieszyła się nadal dużą renomą drukując banknoty i papiery wartościowe jak również plakaty, druki reklamowe oraz wysokiej jakości reprodukcje dział sztuki i serie stylizowanych kart do gry. O ile w 1926 roku przedsiębiorstwo zatrudniało 400 osób (było największym w mieście), a jego pozycja wydawała się niezagrożona, to już w 1931 roku nastąpił kres działalności wydawnictwa na skutek nagłego załamania się koniunktury. Przedsiębiorstwo zostało zlicytowane a główną część zakładu zakupił brunszwicki przedsiębiorca Georg Westermann.

 

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy:Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

 

Źródła:
Last, Das Flemminghaus, w: Monographien Städte. Glogau, Berlin 1926
Glogau im Wandel der Zeiten – Głogów poprzez wieki, Würzburg 1992
L. Biały, Z dziejów ruchu wydawniczego w Głogowie od początku XIX w. do 1939 r., Roczniki Biblioteczne nr 1 z 1988 r.
Encyklopedia ziemi głogowskiej, zeszyt 9, Głogów 1993
https://dolny-slask.org.pl/

Opracowanie
Bogdan Mucha

© 2022 Żarowska Izba Historyczna

Friday the 29th. By BlueHost Review and Affiliate Marketing.