Cesarskie odznaczenia z lat 1890-1896 - dawniej cenne pamiątki, dzisiaj historyczne ciekawostki

Jak pisze Christopher M. Clark w swoim opracowaniu pt. Prusy. Powstanie i upadek 1600-1947: Armia była bez wątpienia jedną z centralnych instytucji w życiu pruskim po roku 1871. Jej obecność była odczuwana w życiu codziennym w stopniu, który dzisiaj byłby niewyobrażalny. Armia, której status publiczny był niski przez znaczną część XIX wieku, wyłoniła się z wojen zjednoczeniowych okryta nimbem chwały. Jej rola w utworzeniu nowych Niemiec była czczona w epoce cesarstwa w corocznych obchodach Dnia Sedanu, który przypominał zwycięstwo nad Francją. Kierownictwo wojskowe uzyskało nowy rodzaj oddziaływania na opinię publiczną. Jego prestiż znalazł wyraz z imponujących gmachach, które wyrosły w miastach garnizonowych dla wojsk czynnych i administracji pułkowej. Istniała wyrafinowana kultura wojskowych pokazów w postaci defilad, występów orkiestr wojskowych oraz manewrów. Wojskowi zajmowali poczesne miejsce niemal za każdej oficjalnej uroczystości. Mnogość zaś obrazów i symboli wojskowych przenikała sferę życia prywatnego: fotografia w mundurze była cenną pamiątką, szczególnie dla rekrutów z ubogich rodzin wiejskich, dla których fotografie nadal były kosztowną rzadkością; mundur noszono z dumą, nawet w dni wolne; insygnia i odznaczenia wojskowe przechowywano jako pamiątki po zmarłych krewnych. Patenty oficerów rezerwy – było ich w roku 1914 około 120 000 – były stasusem, o który bardzo zabiegano w społeczności burżuazyjnej. Dzieci szkolne w miastach garnizonowych śpiewały pieśni wojenne i maszerowały na boiskach szkolnych. Wielka liczba byłych żołnierzy dołączyła do szybko rozwijających się stowarzyszeń weteranów i klubów wojskowych; w roku 1913 Liga Kyffhäuser, centralna organizacja klubów weteranów w Niemczech, liczyła około 2,9 miliona członków. Innymi słowy, po roku 1871 wojsko wplatało się coraz głębiej w strukturę codziennego życia.

Przytoczony fragment w pełni tłumaczy symbolikę oraz rangę przedmiotów, które niegdyś stanowiły cenną pamiątkę dla ich właściciela, a które zagubione i odnalezione, powracają dzisiaj jako "drobna" ciekawostka historyczna. Mowa jest tu o trzech pamiątkowych medalach z czasów Cesarstwa Niemieckiego, datowanych na lata 1890 i 1896. Wszystkie powstały w okresie, kiedy na cesarskim tronie zasiadał Kaiser Wilhelm II Hohenzollern. Najstarszy z nich to tzw. Erinnerungskreuz (Krzyż pamiątkowy), przyznany uczestnikowi cesarskich manewrów (Kaisermanöver), które odbyły się we Flensburgu w 1890 roku. Odznaczenie w kształcie krzyża o wymiarach 35x35 mm, zawiera na awersie popiersia cesarzy: Wilhelma I, Fryderyka III, Wilhelma II oraz kanclerza Otto von Bismarcka, generała Helmutha von Moltke i generała Hansa Joachima von Ziethena. Na rewersie widnieją napisy ERINNERUNG A.D. 1890. Drugie odznaczenie to brązowy medal z roku 1896, który upamiętniał 25-lecie powstania Cesarstwa Niemieckiego (Deutsches Kaiserreich). Awers krążka o średnicy 28,5 mm, przedstawia wizerunek cesarza Wilhelma I, kanclerza Otto von Bismarcka oraz generała Helmutha von Moltke. Na rewersie widnieją daty 1871 – 18 JANUAR – 1896. Trzeci medal to pamiątka z manewrów odbytych przez 12. Korpus Armii w roku 1896. Na awersie aluminiowego krążka o średnicy 28,5 mm widnieje wizerunek cesarza Wilhelma II, na rewersie motyw Żelazego Krzyża z wpisaną datą 1896 oraz czytelnymi napisami na otoku MANÖVER 12. ARMEE KORPS.

Składamy Serdeczne Podziękowania Mieszkańcowi gminy Żarów za udostępnienie poniższych odznaczeń

Pamiątkowy Krzyż za uczestnictwo w cesarskich manewrach wojskowych odbytych w 1890 roku

Pamiątkowy medal 25-lecia powstania Cesarstwa Niemieckiego 1871-1896

Ten sam medal w idealnym stanie zachowania (fot. za https://austion.catawiki.com)

Pamiątkowy medal za udział w manewrach wojskowych 12. Korpusu Armii w 1896 roku

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Źródła:
Christopher M. Clark, Prusy. Powstanie i upadek 1600-1947, Warszawa 2009, s. 522-523
https://auction.catawiki.com

Opracowanie
Bogdan Mucha