Banknoty z lat 1936-1988 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Kolekcja banknotów Żarowskiej Izby Historycznej została powiększona o zbiór 8 banknotów o nominałach od 20 do 10 000 zł z lat 1936-1988. Pośród nich są następujące egzemplarze: 20 zł z wizerunkiem Emilii Plater, 50 zł z wizerunkiem generała Karola Świerczewskiego, 100 zł z wizerunkiem Ludwika Waryńskiego, 200 zł z wizerunkiem Jarosława Dąbrowskiego, 500 zł z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki, 1000 zł z wizerunkiem Mikołaja Kopernika, 5000 zł z wizerunkiem Fryderyka Chopina i 10 000 zł z wizerunkiem Stanisława Wyspiańskiego.

Składamy Serdeczne podziękowanie mieszkańcowi Żarowa za przekazanie banknotów do Żarowskiej Izby Historycznej

Przed wybuchem II wojny światowej w 1939 roku, środkiem płatniczym obowiązującym na terytorium II Rzeczypospolitej, były banknoty złotowe, które wprowadzano do obiegu od 1930 roku. Poszczególne banknoty ukazywały się pojedynczo, wykonane wedle oryginalnych, niepodobnych do siebie projektów. W ten sposób trafiły do obiegu: w 1934 roku pięciozłotówka z Kasztelanką Jana Matejki, czyli sportretowaną Stanisławą Serafińską, w 1931 i 1938 roku kolejne dwie wersje dwudziestozłotówki z Emilią Plater, w 1934 i 1937 roku dwie emisje stuzłotówki z wizerunkiem księcia Józefa Poniatowskiego według projektu Józefa Mehoffera. Na ostatnich latach tego okresu odcisnęła się groźba nadchodzącej wojny. Z tego powodu 26 sierpnia 1939 roku, razem z jednozłotowym biletem państwowym, wycofanymi z końcem 1932 r. banknotami dziesięciozłotowymi III i IV emisji oraz stalowymi pięćdziesięciogroszówkami, trafił do obiegu dwuzłotowy banknot z datą emisji 26 lutego 1936 roku, pierwotnie pełniący funkcję rezerwy na wypadek braku monet. Banknoty te wypuszczano niekiedy bez oznaczenia serii i numeracji, a nawet bez poddruku. W województwie pomorskim wypuszczono omyłkowo kilkaset sztuk niewprowadzonego do obiegu banknotu 50-złotowego emisji 11 listopada 1936 roku z wizerunkiem gen. Jana Henryka Dąbrowskiego.

Od 1975 roku Narodowy Bank Polski rozpoczął wprowadzanie nowych wzorów banknotów z tzw. serii „Wielcy Polacy”. Wraz z pogarszającą się sytuacją gospodarczą i postępującą inflacją sukcesywnie wprowadzano nowe, coraz większe nominały. Po wprowadzeniu stanu wojennego w emisji z 1982 roku wprowadzono banknoty 10 i 20 złotowe zastępujące bilon. Ostatnim banknotem PRL-u było prowizoryczne 200 000 zł. Banknot ten wydany 1 grudnia 1989 roku ze względu na brak zabezpieczeń był bardzo krótko w obiegu.

Banknot 20 zł, wymiary: 163 mm x 86 mm, emisja: 11 listopada 1936 r., znak wodny: na marginesie wizerunek Emilii Plater. Na awersie portret uczestniczki powstania listopadowego Emilii Plater, wprowadzony do obiegu: 30 września 1938 r., wycofany z obiegu: 7 maja 1940 r., nr serii: BC 5766305

Banknot 50 zł, wymiary 138 x 63 mm, kolor: zielony, awers: Karol Świerczewski, rewers: Krzyż Grunwaldu, data emisji: 1 grudnia 1988 r., data wycofania z obiegu: 31 grudnia 1994 r., utrata ważności: 31 grudnia 2010 r., nr serii: GP 5415204

Banknot 100 zł, wymiary 138 x 63 mm, kolor: czerwony, awers: Ludwik Waryński, rewers: "Proletaryat", data emisji: 1 grudnia 1988 r., data wycofania z obiegu: 31 grudnia 1994 r., utrata ważności: 31 grudnia 2010 r., nr serii: TK 4833965

Banknot 200 zł, wymiary 138 x 63 mm, kolor: fioletowy, awers: Jarosław Dąbrowski, rewers: Ściana Komunardów, data emisji: 1 grudnia 1988 r., data wycofania z obiegu: 31 grudnia 1996 r., utrata ważności: 31 grudnia 2010 r., nr serii: EF 0037681

Banknot 500 zł, wymiary 138 x 63 mm, kolor: brązowy, awers: Tadeusz Kościuszko, rewers: Insurekcja Kościuszkowska, data emisji: 1 czerwca 1982 r., data wycofania z obiegu: 31 grudnia 1996 r., utrata ważności: 31 grudnia 2010 r., nr serii: FT 3678441

Banknot 1000 zł, wymiary 138 x 63 mm, kolor: niebieski, awers: Mikołaj Kopernik, rewers: Układ Słoneczny, data emisji: 1 czerwca 1982 r., data wycofania z obiegu: 31 grudnia 1996 r., utrata ważności: 31 grudnia 2010 r., nr serii: HT 1453516

Banknot 5000 zł, wymiary 138 x 63 mm, kolor: zielony, awers: Fryderyk Chopin, rewers: Polonez, data emisji: 1 czerwca 1982 r., data wycofania z obiegu: 31 grudnia 1996 r., utrata ważności: 31 grudnia 2010 r., nr serii: DL 5133589

Banknot 10 000 zł, wymiary 138 x 63 mm, kolor: zielony i fioletowy, awers: Stanisław Wyspiański, rewers: Kraków, data emisji: 1 grudnia 1988 r., data wycofania z obiegu: 31 grudnia 1996 r., utrata ważności: 31 grudnia 2010 r., nr serii: BE 3696837

Posiadacie niepotrzebne starocie (przedmioty, fotografie, dokumenty lub inne rzeczy) ?? Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również bezpłatnie od ręki w Żarowskiej Izbie Historycznej przy ul. Dworcowej 3. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Źródło:
http://banknotypolskie.pl/

Opracowanie
Bogdan Mucha