Żarowska Izba Historyczna - podsumowanie 2020 roku

W 2020 roku Żarowska Izba Historyczna przygotowała 11 wystaw tematycznych w tym 4 plenerowe i 2 w formie wirtualnej. Wszystkie wystawy obejrzało łącznie ok. 13 100 osób (ok. 2800 wystawy stacjonarne, 2271 wirtualne, ok. 4800 plenerowe). Zorganizowane zostały 3 prelekcje historyczne w tym 1 w formie wirtualnej i 1 w formie online. Liczba uczestników prelekcji w Izbie wyniosła 116 osób, natomiast z formy wirtualnej i online skorzystało łącznie 1256 osób. Oprócz prelekcji historycznych, odbyło się również spotkanie autorskie z Agnieszką Dobkiewicz, autorką książki "Mała Norymberga". Łączna liczba uczestników spotkania oraz korzystających z formy online wyniosła 596 osób. Na stronie Żarowskiej Izby Historycznej opublikowane zostały 133 opracowania poświęcone historii oraz zabytkom nieruchomym i ruchomym w gminie Żarów oraz eksponatom ze zbiorów Izby. Z opracowań tych skorzystało 88166 osób. W 2020 roku zorganizowane zostały warsztaty historyczno-archeologiczne oraz archeologii eksperymentalnej dla uczniów Szkoły Podstawowej w Zastrużu oraz uczestników wakacyjnych półkolonii organizowanych przez Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie. W warsztatach udział wzięło łącznie 205 osób.

Oprócz zajęć warsztatowych, prowadzone były również zajęcia w ramach pracowni historyczno-archeologicznej – łącznie 8 spotkań i 6 wycieczek terenowych, w których udział wzięło 60 osób. Podczas trwania pandemii COVID-19 i czasowego zamknięcia Izby, zorganizowany został wirtualny konkurs pt. "Historyczna Fotozagadka", który trwał 2 miesiące. W każdej edycji regularny udział brało 11 osób. W 2020 roku zorganizowane zostały 3 wycieczki rowerowe – 43 uczestników i 4 wycieczki piesze – 70 uczestników. W okresie wakacyjnym odbyło się V Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji, w którym udział wzięło 100 wystawców (56 aut i 37 motocykli) oraz ok. 2000 osób oglądających plenerową ekspozycję pojazdów. W 2020 roku do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, przekazanych zostało 101 eksponatów jako darowizna od mieszkańców gminy Żarów oraz 4 eksponaty jako depozyt Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Pod koniec 2020 roku odbyły się badania weryfikacyjne terenu w miejscu odnalezienia siekierki z epoki brązu w miejscowości Pyszczyn. W badaniach terenowych udział wzięło 11 osób w tym przedstawiciel WUOZ – Delegatura Wałbrzych oraz archeolodzy z Żarowskiej Izby Historycznej oraz firmy Archeoreplica.

 

Wystawy

1. 29.01 – 19.02.2020
Wystawa „Zakurzone, Zapomniane, Zachowane”. Na wystawie zaprezentowane zostały stare obrazy religijne oraz różnego rodzaju dewocjonalia w tym figury drewniane oraz porcelanowe.

2. 16.02 – 6.03.2020
Wystawa „Dolny Śląsk 1945”. Na wystawie zaprezentowany został zbiór fotografii z Centralnego Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej, które wykonano podczas walk na Dolnym Śląsku w 1945 roku.

 

     

 

3. 1.03 – 12.03.2020
Wystawa „Żołnierze Wyklęci 1944-1963”. Wystawa zorganizowana wspólnie przez Żarowską Izbę Historyczną i Muzeum Sprzętu Militarnego Strzegom. Na wystawie zaprezentowane zostały plansze z biografiami najbardziej znanych działaczy polskiego antykomunistycznego podziemia z lat 1944-1963 oraz militaria i ekwipunek wojskowy.

 

 

 

4. 12.03 – 10.04.2020
Wystawa „Rzeźby w drewnie Czesława Rzeczyckiego”. Na wystawie zaprezentowany został zbiór 24 drewnianych prac, autorstwa lokalnego artysty – Czesława Rzeczyckiego (wystawa w izbie oraz → online).

 

 

5. 11.03 – 8.04.2020
Wystawa „Pamiątki Koła PTTK Żarodreptaki”. Na wystawie zaprezentowany został turystyczny dorobek żarowskiego Koła PTTK. Wśród prezentowanych pamiątek były m.in. fotografie z odbytych wycieczek turystycznych, odznaki i legitymacje turystyczne, proporce, kroniki.

 

 

6. 16.05 – 31.12.2020
Wystawa „Relikty przeszłości z pałacu w Łażanach”. Na wystawie zaprezentowany został zbiór przedmiotów odnalezionych podczas prac porządkowych przy ruinach pałacu w Łażanach, gm. Żarów. Prezentowane były m.in.: symbol Policji Porządkowej (Ordnungspolizei) III Rzeszy z policyjnego czako, guziki liberyjne, fragment tkaniny z herbami von Burghauss w koronie hrabiowskiej, szklany kieliszek z przełomu XVIII/XIX wieku, relikt aluminiowego pojemnika na mydło "Kaloderma F. Wolff & Shon Karlsruhe Baden", mosiężne i żelazne okucia mebli i drzwi, zdobiona porcelanowa zatyczka karafki oraz fragmenty rozbitego dzwonu z lat. 70. XVIII wieku (wystawa w Izbie oraz → online).

 

 

7. 2.07.2020
Wystawa plenerowa “Auta PRL-u 1950-1980”. Wystawa złożona z 38 plansz przedstawiających fotografie, opisy techniczne oraz historię produkcji najbardziej znanych pojazdów eksploatowanych w Polsce Ludowej w latach 1950-1980.

 

 

8. 2.09 – 10.11.2020
Wystawa plenerowa “40 lat Żarowskiej Solidarności”. Wystawa złożona z 10 plansz przedstawiających fotografie z ważnych wydarzeń, zebrań, uroczystości, w których brali udział lokalni działacze Solidarności, a także fotografie licznych pamiątek. Zaprezentowane na wystawie fotografie pochodziły z Archiwum Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność Organika Żarów S.A., kolekcji Marka Wąsowskiego oraz ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej.

 

 

9. 10.11 – 4.12.2020
Wystawa plenerowa “10 lat Żarowskiej Izby Historycznej”. Wystawa złożona z 16 plansz przedstawiających działalność Żarowskiej Izby Historycznej w latach 2010-2020. Prezentowane na wystawie plansze zostały podzielone tematyczne: Badania i prace poszukiwawcze, prelekcje historyczne, warsztaty archeologiczne, zajęcia w pracowni historyczno-archeologicznej, wycieczki piesze I rowerowe, wybrane zabytki ze zbiorów izby, wystawy w Żarowskiej Izbie Historycznej.

 

 

Prelekcje Historyczne

1. 23.01.2020
XV Żarowska Prelekcja Historyczna: a) „Riese i Wunderwaffe" – referował Tomasz Jurek; b) “Rezydencje szlacheckie na Ziemi Żarowskiej" – referował Bogdan Mucha.

2. 26.04.2020
XVI Żarowska Prelekcja Historyczna: “Dawne pomniki wojenne na Ziemi Żarowskiej" – referował Bogdan Mucha (wersja → online)

3. 2.10.2020
XVII Żarowska Prelekcja Historyczna: a) “Czołgi Pattona w Sudetach" – referowali Piotr Kucznir i Agnieszka Łabuz; b) “Wojenne Tajemnice Ziemi Żarowskiej" – referował Bogdan Mucha (wersja → online)

 

 

 

Warsztaty archeologiczno-historyczne

1. 7.02.2020
Warsztaty archeologiczne dla uczniów Szkoły Podstawowej im. Astrid Lindgren w Zastrużu. Podczas warsztatów odbyła się prelekcja z pokazem multimedialnym pt. "Zastruże 1295-2020" oraz prezentacja drobnych eksponatów ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej.

 

 

2. 20.07 – 27.07.2020
Warsztaty archeologiczno-historyczne dla dzieci uczestniczących w wakacyjnych półkoloniach organizowanych przez Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie. Warsztaty zostały zorganizowane wspólnie przez Żarowską Izbę Historyczną i firmę "Archeoreplica".

 

 

Pracownia historyczno-archeologiczna

1. 8.01 – 4.03.2020 oraz 16.09 – 30.09.2020
W ramach zajęć (8 spotkań) odbyły się m.in. wycieczki terenowe i prelekcje z zakresu historii i architektury Żarowa, porządkowanie terenu lapidarium, przygotowywanie wystaw tematycznych w Żarowskiej Izbie Historycznej.

 

 

Konkurs “Historyczna Fotozagadka”

1. 15.04 – 3.06.2020
Konkurs odbywał się w formie online za pośrednictwem profilu FB Żarowskiej Izby Historycznej. Dla jego uczestników w każdą środą publikowany był zestaw pytań z dołączoną fotografią. Rozegranych zostało 8 rund. Klasyfikacja końcowa konkursu:

Jarek Makieła – 32 pkt
Zo Fia – 31 pkt
Przemysław Piotrowicz – 26 pkt
Marta Balcerzak – 20 pkt
Patryk Stec – 14 pkt
Filip Wysocki – 13 pkt
Damian Jesionek – 10 pkt
Karolina Fita – 9 pkt
Aneta Przybysław Czoch – 4 pkt
Ma Teo – 3 pkt
Paweł Zalas – 2 pkt

 

 

Wycieczki rowerowe

1. 6.07.2020
Żarowscy cykliści z Klubu "Old Spokes" GCKiS, wyruszyli na wycieczkę rowerową, która wiodła dawną tzw. “Dworską Drogą” z Piotrowic Świdnickich do Łażan. W trakcie wycieczki uczestnicy mieli okazję obejrzeć wiele lokalnych zabytków oraz ciekawych historycznie miejsc, pośród których były: teren byłego obozu jenieckiego w Żarowie, lapidarium przy ul. 1 Maja, stary dąb oraz kamienny mostek z XVIII w., kościół, ruiny pałacu oraz pomnika wojennego w Łażanach.

2. 17.08.2020
Trasa rowerowej wyprawy "Szlakiem cesarzy, królów i rycerzy" wiodła przez następujące miejscowości i atrakcje historyczno-przyrodnicze: Wostówka (dawna gospoda Adolfa Klose), Siedlimowice (pomnik 800-lecia Siedlimowic, dawny folwark i ruiny pałacu von Kornów, młyn państwa Markiewiczów), Imbramowice (cesarski trakt: środkowy folwark w Imbramowicach, dęby, głaz narzutowy, tzw. "czerwony mostek"), Tarnawa (dawny folwark), Mrowiny (dawny kompleks folwarczno-pałacowy).

3. 24.08.2020
Trasa liczącej 23 km wyprawy rowerowej wiodła przez miejscowości: Bożanów – Nowice – Bolesławice Świdnickie – Bagieniec – Wierzbna (Biały Las). Podczas wycieczki żarowscy cykliści z klubu “Old Spokes” mogli obejrzeć szereg zabytków architektury, m.in.: neogotycką kaplicę w Bożanowie, kościoły parafialne w Bolesławicach Świdnickich i Wierzbnej, zabudowania pocysterskiego kompleksu w Wierzbnej.

 

 

 

Wycieczki piesze

1. 4.07.2020
I Spacer Historyczny “Szlakiem wojennych tajemnic Żarowa”. Uczestnicy spaceru zostali zapoznani m.in. z historią obozu jenieckiego i cmentarza wojennego w Żarowie, produkcją zbrojeniową w latach 1939-1945 oraz z miejscami bezpośrednio związanymi z działaniami II wojny światowej.

2. 18.07.2020
II Spacer Historyczny “Szlakiem Wilhelma Oelsnera” (Góra Krukowska). Celem pieszej wyprawy była Krukowska Góra (niem. Raabenberg). Uczestnicy zostali zapoznani z historią tego miejsca od czasów średniowiecza po okres II wojny światowej oraz z biografią Johanna Wilhelma Oelsnera – postaci związanej z wieżą widokową, która niegdyś wznosiła się na Górze Krukowskiej.

3. 22.08.2020
III Spacer Historyczny “Szlakiem rycerzy von Mühlheim”. Uczestnicy spaceru wędrowali dawną tzw. “Dworską Drogą” z Żarowa do Łażan. W trakcie wycieczki uczestnicy mieli okazję obejrzeć wiele lokalnych zabytków oraz ciekawych historycznie miejsc, m.in. dawny cmentarz katolicki w Łażanach, kościół filialny pw. Bożego Ciała w Łażanach, pozostałości pomnika z czasów I wojny światowej, ruiny pałacu von Burghaussów, przyległy park, dawna szkoła katolicka i ewangelicka oraz relikty konstrukcyjne żelaznego mostu" na Strzegomce.

4. 5.09.2020
I Żarowski Rajd w Nieznane. Rajd zorganizowany został wspólnie przez Żarowską Izbę Historyczną oraz Koło PTTK “Żarodreptaki”. Trasa marszu wiodła przez następujące miejscowości i miejsca: Żarów – Nowice – Bolesławice Świdnickie – Bagieniec – Biały Las – Wierzbna – Bożanów – Żarów. Uczestnicy rajdu zwiedzali m.in. kościół pw. św. Jadwigii w Bolesławicach Świdnickich.

 

 

Spotkania autorskie z Agnieszką Dobkiewicz, autorką książki "Mała Norymberga"

1. 9.10.2020
Spotkanie autorskie, pomimo reżimu sanitarnego, zgromadziło publiczność, a każdy zainteresowany mógł nabyć książkę pisarki i zdobyć jej autograf. Transmisję ze spotkania z Agnieszką Dobkiewicz można było zobaczyć w Kronice Filmowej Gminy Żarów, na kanale Youtube Gmina Żarów (wersja → online)

 

Spotkanie Miłośników Motoryzacji

1. 2.07.2020
Podczas V Żarowskiego Spotkania Miłośników Motoryzacji, zaprezentowanych zostało kilkadziesiąt aut oraz kilkadziesiąt motocykli, które do Żarowa dotarły z różnych miejscowości Dolnego Śląska oraz z innych regionów Polski (najdalej Władysławowo, woj. pomorskie; do Żarowa ok. 600 km). Podobnie jak w latach ubiegłych, dużą widownię zgromadził pokaz ratowniczo-gaśniczy w wykonaniu strażaków z jednostki KSRG OSP Żarów. Podczas V Żarowskiego Spotkania Miłośników Motoryzacji odbył się konkurs rzutu oponą na odległość (opona 205/55 – waga 8,91 kg).

Wyniki konkursu:

1. Daniel Kluge – 6,10 m
2. Kacper Bar – 5,50 m
3. Grzegorz Kurgan – 5,40 m
4. Konrad Bober – 5,00 m
5. Adam Bar – 4,10 m
6. Marcin Kiszczak – 4,00 m
7. Adrian Potapowicz – 3,90 m

Przyznane zostały również nagrody dla właścicieli przybyłych na spotkanie pojazdów w następujących kategoriach:

1. Najładniejsza Felga – Franciszek Piłat (BMW E46)
2. Najładniejszy Klasyk (auto) – Tadeusz Kozłowski (Mercedes W108)
3. Najładniejszy Klasyk (motor) – Łukasz Cyga (Jawa 50 "Kaczka")
4. Show Spotkania (auto) – Mateusz Konieczny (FSO Polonez 2000 Rally)
5. Najciekawszy Pojazd Militarny – Eugeniusz Stodolak (opancerzony pojazd rozpoznawczo-patrolowy BRDM-2)

 

 

Prace poszukiwawcze i badania archeologiczne

1. 4.12.2020
Badania weryfikacyjne terenu w miejscu odnalezienia siekierki z epoki brązu w miejscowości Pyszczyn. Badania odbyły się pod nadzorem przedstawiciela Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków oraz archeologów z Żarowskiej Izby Historycznej oraz firmy Archeoreplica. W trakcie poszukiwań odnaleziono szereg artefaktów, datowanych od ok. 1660 roku po czasy II wojny światowej.

 

 

Eksponaty przekazane do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej

W 2020 roku do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, przekazanych zostało 101 eksponatów jako darowizna od mieszkańców gminy Żarów oraz 4 eksponaty jako depozyt Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.

 

 

Żarowska Izba Historyczna składa serdeczne podziękowania dla wszystkich osób wspierających jej działalność w 2020 roku. Życzymy dla Was Wszystkich dużo zdrowia oraz pasjonujących chwil w obcowaniu z historią w nowym 2021 roku.

 

Opracowanie
Bogdan Mucha