Powietrzne walki nad Świdnicą w 1945 roku

Pod koniec II wojny światowej na lotnisku polowym w Świdnicy (dokładnie między Świdnicą a Pszennem), stacjonowała słynna myśliwska jednostka Luftwaffe, znana pod nazwą Jagdgeschwader 52 (JG 52). Formacja ta brała udział w Kampanii Zachodniej 1940 oraz w Bitwie o Anglię, ale jej osiągnięcia nie były wówczas imponujące. Piloci spod znaku skrzydlatego miecza (symbol jednostki), odnieśli 177 powietrznych zwycięstw, tracąc przy tym 53 zabitych i wziętych do niewoli po przymusowym lądowaniu. Dopiero na początku operacji Barbarossa, gdy JG 52 została przeniesiona na wschód, rozpoczęły się prawdziwe sukcesy i sława jej pilotów. Ofensywa przeciwko ogromnej liczbie źle wyposażonych i źle wyszkolonych pilotów radzieckich, dawała bowiem możliwość na budowanie doskonałych wyników, które rosły w bardzo szybkim tempie. Po trzech latach zmagań powietrznych na froncie wschodnim, 2 września 1944 roku porucznik Adolf Borchers zestrzelił samolot nr 10000. Wycofana z Ukrainy JG52, wzięła potem udział w zwalczaniu amerykańskich samolotów, bombardujących rafinerie w rumuńskim Ploeszti, dopisując tym samym do swego dorobku ok. 15 zestrzelonych maszyn USAF. W czerwcu 1944 roku trzy pododdziały z JG 52 zostały przeniesione na front zachodni do Francji. Do wiosny 1945 roku samoloty Jagdgeschwader 52 stacjonowały w różnych miejscach (rozbieżności w źródłach). W dniu 31 marca 1945 roku Luftwaffe przy pomocy 6 zestawów (zestaw dwóch samolotów połączonych jeden nad drugim, z których pierwszy – myśliwiec pełnił rolę nosiciela i kabiny pilota, a drugi – bombowiec pełnił rolę bezzałogowej zdalnie sterowanej bomby latającej) przeprowadziła atak lotniczy na strategiczny most kolejowy w Ścinawie nad Odrą (Steinau an der Oder ). Atak osłaniany był przez startujące ze Świdnicy 24 samoloty myśliwskie Messerschmitt Bf-109, które należały do JG 52. W dniach od 7 do 17 kwietnia 1945 roku trzeci dywizjon pułku (III./JG52) z lotniska w Świdnicy, zrzucał pojemniki z zaopatrzeniem nad Festung Breslau. W walkach strącono 5 radzieckich samolotów typu Bell P-39 "Airacobra" (prod. USA, dostarczane w ramach "Leand-Lease") i jeden Jakowlew Jak-9.

Na przełomie marca i kwietnia 1945 roku, lotnisko polowe w Świdnicy i stacjonujące tam samoloty Jagdgeschwader 52, były celem ataków lotnictwa radzieckiego. W dzienniku wojennym 2. Armii Powietrznej, która wspierała działania 1. Frontu Ukraińskiego, pod datą 22 marca 1945 roku widniej zapis mówiący, że między godz. 17:55 a 18:15 lotnisko polowe w Świdnicy było atakowane przez 14 samolotów typu P-39 Airacobra z 6. Gwardyjskiego Korpusu Lotniczego pod dowództwem podpułkownika Goregliada. W akcji udział brali m.in. starszy porucznik Jegorow, starszy porucznik Kuzmin, major Kożiewnikow i młodszy porucznik Zajcew. Przy podchodzeniu do lotniska wywiązała się walka z sześcioma niemieckimi Messerschmittami Bf-109. Jeden został strącony przez porucznika Jegorowa. Z czasem do walki włączyło się kolejnych osiem Messerschmittów, z których jeden został strącony przez porucznika Zajcewa. Reszta niemieckich samolotów wycofała się z pola walki i odleciała na południe. 6 kwietnia w ataku na lotnisko w Świdnicy, udział wzięły "Airacobry" z 69. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (69-й гвардейский истребительный полк). Porucznik Siemion Aleksiejewicz Filiatow, zniszczył wówczas 2 niemieckie Messerschmitty Bf-109. Dzień później porucznik Nikołaj Piotrowicz Frołow, zestrzelił kolejnego Bf-109. 12 kwietnia 1945 roku porucznik Zahar Samsonowicz Mszwidobadze, pilotując samolot Jakowlew Jak-3 (32. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego z 256. Dywizji Myśliwskiej) zniszczył na lotnisku w Świdnicy niemieckiego Focke Wulfa Fw-190. Dzień później na północ od Świdnicy zestrzelił kolejnego Fw-190. Do 17 kwietnia 1945 roku lotnictwo radzieckie utraciło w walkach powietrznych pod Świdnicą 5 samolotów typu Bell P-39 "Airacobra".

Podpułkownik Leonid Iwanowicz Goregliad. Dowódca eskadry samolotów "Airacobra" z 212. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, która 22 marca 1945 roku zaatakowała lotnisko polowe w Świdnicy

Samolot P-39N-1 "Airacobra" w barwach 205. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego, na którym podpułkownik Goregliad latał wiosną 1944 roku podczas walk na 2. Froncie Ukraińskim

Lista powietrznych zwycięstw podpułkownika Goregliada

Leonid Iwanowicz Goregliad urodził się 31 marca 1923 roku w Aszchabadzie. Od 31 stycznia 1934 roku w szeregach Armii Czerwonej. W grudniu tego roku ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. Uczestnik wojny radziecko-fińskiej 1939-1940. Latał na samolocie Polikarpow I-153 "Czajka" jako zastępca dowódcy dywizjonu w 149. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (Siły Powietrzne Frontu Północno-Zachodniego). Wykonał wówczas ok. 30 lotów bojowych. Od września 1941 roku w stopniu kapitana w 101. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. Od marca 1942 roku jako dowódca 186. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. W obu pułkach latał na samolocie Jakowlew Jak-1. Od czerwca 1942 roku w 6. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. 7 lipca tego roku został ciężko ranny w bitwie powietrznej. Od lutego 1943 roku jako zastępca dowódcy 205. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. Latał wówczas na samolotach Jakowlew Jak-1 i Bell P-39 "Airacobra". Od grudnia 1943 roku w stopniu podpułkownika jako dowódca 304. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. Od 29 kwietnia 1944 roku ponownie w 205. Dywizji Myśliwskiej. Od czerwca 1944 roku zastępca dowódcy 9. Gwardyjskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. Od 16 sierpnia 1944 roku ponownie jako dowódca 205. Dywizji Myśliwskiej (27 października 1944 roku przekształconej w 22. Gwardyjską Dywizję Lotnictwa Myśliwskiego na samolotach "Airacobra"). Do 9 maja 1945 roku dowódca 22. Gwardyjskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego (6. Gwardyjski Korpus Lotnictwa Myśliwskiego / 2. Armia Powietrzna / 1. Front Ukraiński). Wykonał 132 loty bojowe i uczestniczył w 53 walkach powietrznych, zniszczył 14 lub 15 samolotów wroga (dalszych 6 do spółki z innymi pilotami – niepotwierdzone). Uczestnik walk na frontach: południowym, woroneskim, południowo-zachodnim, 1. i 2. ukraińskim. Dekretem Prezydium Najwyższej Rady ZSRR z 23 lutego 1948 roku nadano mu tytuł Bohatera Związku Radzieckiego, odznaczony Orderem Lenina i Medalem Złotej Gwiazdy (nr 8307). Po zakończeniu wojny kontynuował służbę w Siłach Powietrznych na różnych stanowiskach dowodzenia. W 1950 roku ukończył Wyższą Akademię Wojskową. Brał udział w tworzeniu i szkoleniu pierwszego oddziału sowieckich kosmonautów. Od 1961 roku w Generalnym Inspektoriacie Sił Powietrznych. 19 kwietnia 1976 roku przeszedł w stan spoczynku w stopniu generała dywizji. Zmarł w Moskwie w 12 lipca 1986 roku. Odznaczony: Orderem Czerwonego Sztandaru (7.04.1940, 19.07.1942, 7.05.1944, 16.10.1944), Orderem Suworowa II klasy (6.04.1945), Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy (11.03.1985), kilkakrotnie Orderem Czerwonej Gwiazdy, Orderem Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR III klasy oraz wieloma medalami.

Major Anatolij Leonidowicz Kożewnikow. Pilot 212. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Uczestnik ataku na lotnisko w Świdnicy.

Grupa pilotów 438. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Stoją od lewej: A. Kożewnikow, I. Szarujew, A. Sopin, N. Kuzymin, W. Siemikin, A. Jegorow, 1944 rok

Major Gwardii A. L. Kożewnikow na skrzydle swojej "Airacobry", wiosna 1945 roku

Samolot P-39Q-1 "Airacobra" w barwach 212. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego na którym major Kożewnikow latał wiosną 1945 roku

Lista powietrznych zwycięsyw majora Kożewnikowa

Anatolij Leonidowicz Kożewnikow urodził się 12 marca 1917 roku we wsi Bazaikcza (ob. Krasnojarsk). Od 3 grudnia 1938 roku w szeregach Armii Czerwonej. W lipcu 1940 roku ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. Jako młodszy porucznik na froncie od 5 lipca 1941 roku. Do października 1942 roku w Grupie Lotnictwa Myśliwskiego, utworzonej z pilotów instruktorów Batajskiej szkoły pilotów. Latał wówczas na samolocie Polikarpow I-16. Od lipca 1942 roku dowódca klucza w 438. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (27 października 1944 roku przekształcony w 212. Gwardyjski Pułk Lotnictwa Myśliwskiego). Latał na samolotach Hawker Hurricane, Jakowlew Jak-1, Jakowlew Jak-7, Bell P-39 "Airacobra". W listopadzie 1942 roku został zastępcą dowódcy eskadry, w maju 1943 roku dowódcą eskadry, w lutym 1945 roku zastępcą dowódcy pułku. Lekko ranny 9 lipca 1943 roku. Do maja 1945 roku zastępca dowódcy 212. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (22. Gwardyjska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego / 2. Armia Powietrzna / 1. Front Ukraiński). Brał udział w 211 lotach bojowych i stoczył 65 walkach powietrznych, strącił samodzielnie 25 samolotów wroga, dalsze 2 do spółki z innymi pilotami. Walczył na frontach: południowym, woroneskim, południowo-zachodnim, 1. i 2. ukraińskim. Dekretem Prezydium Najwyższej Rady ZSRR z 27 czerwca 1945 roku nadano mu tytuł Bohatera Związku Radzieckiego z Orderem Lenina i Orderem Złotej Gwiazdy (nr 6557). W 1950 roku ukończył Akademię Sił Powietrznych. Pełnił funkcję w Głównym Inspektoriacie Sił Powietrznych oraz dowódcy dywizji. W 1958 roku ukończył Akademię Wojskową Sztabu Generalnego i został mianowany dowódcą korpusu lotnictwa myśliwskiego. W 1965 roku mianowany generałem porucznikiem. Od 1969 roku w dowództwie połączonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego i Pełnomocnik Naczelnego Dowództwa Czechosłowackiej Armii Ludowej. W 1974 roku przeszedł w stan spoczynku. Zmarł 5 grudnia 2010 roku i został pochowany w Moskwie. Odznaczony: Orderem Czerwonego Sztandaru (9.05.1943, 19.08.1943, 9.06.1944, 12.05.1945, 23.01.1957), Orderem Aleksandra Newskiego (1.02.1943), Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy (11.03.1985), Orderem Czerwonej Gwiazdy (31.12.1942, 30.04.1954, 22.02.1955) oraz licznymi medalami krajowymi i zagranicznymi.

Porucznik Aleksji Sopin. Pilot 212. Gwardyjskiego Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. Uczestnik ataku na lotnisko w Świdnicy

Samolot P-39Q-10 w barwach 438. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, wiosna 1944 roku (205. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego, 5. Armia Powietrzna, 2. Front Ukraiński)

 Lista powietrznych zwycięstw porucznika Sopina

Aleksij Sopin urodził się 31 grudnia 1923 roku we wsi Znamienskoje (rejon kolpiański, obwód Orzeł). Od września 1941 roku w szeregach Armii Czerwonej. W 1943 roku ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. 4 października 1943 roku jako młodszy porucznik w 438. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (27 października 1944 roku przekształcony w 212. Gwardyjski Pułk Lotnictwa Myśliwskiego). Następnie awansowany na dowódcę eskadry. Walczył na 1. i 2. Froncie Ukraińskim. Latał samolotem Bell P-39 "Airacobra". Do 9 maja 1945 roku jako zastępca dowódcy eskadry i nawigator w 212. Gwardyjskim Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Odbył 268 lotów bojowych i stoczył 73 walki powietrzne, zniszczył 12 samolotów wroga. Uczestnik parady zwycięstwa 24 czerwca 1945 roku na Placu Czerwonym w Moskwie. Po zakończeniu wojny kontynuował służbę w lotnictwie. W stan spoczynku przeszedł w stopniu podpułkownika gwardii. Zmarł 9 czerwca 1989 roku. Odznaczony: Orderem Lenina (4.06.1955), Orderem Czerwonego Sztandaru (5.04.1945, 18.05.1945, 22.0.1955), Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy (7.3.1944), Orderem Wojny Ojczyźnianej II klasy 11.03.1985), Orderem Czerwonej Gwiazdy (17.02.1944, 29.04.1954, 30.12.1956), Orderem Sławy III klasy (18.06.1944) oraz licznymi medalami.

Porucznik Siemion Aleksejewicz Filiatow. Pilot 69. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Podczas ataku na lotnisko w Świdnicy 6 kwietnia 1945 roku, zniszczył 2 niemieckie Messerchmitty Bf 109

Porucznik Filiatow na skrzydle swojej "Airacobry"

Samolot P-39N "Airacobra" w barwach 69. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, na którym porucznik Filiatow latał wiosną i latem 1944 roku podczas walk na 2. i 1. Froncie Ukraińskim

Lista powietrznych zwycięstw porucznika Filiatowa

Siemion Aleksiejewicz Filiatow urodził się w 1916 roku we wsi Isakowo (dystrykt chaniński, obwód Tuła). Od 1937 rok w szeregach Armii Czerwonej. Ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. Od 1943 roku w stopniu porucznika jako dowódca klucza w 69. Gwardyjskim Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Latał na samolocie Bell P-39 "Airacobra". Uczestnik walk na 1. i 2. Froncie Ukraińskim. 23 października 1943 roku został ciężko ranny (rana odłamkowa, poparzenia twarzy i dłoni). Do maja 1945 roku zastępca dowódcy eskadry i nawigator eskadry 69. Gwardyjskiego Pułku Myśliwskiego (23. Gwardyjska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego / 6. Korpus Lotnictwa Myśliwskiego / 2. Armia Powietrzna /1. Front Ukraiński). Wykonał około 150 lotów bojowych i stoczył 30 walk powietrznych, strącając 13 samolotów wroga. Po zakończeniu wojny kontynuował karierę lotniczą i i dowodził eskadrą. Na stan spoczynku przeszedł w randze majora gwardii. Odznaczony: Orderem Czerwonego Sztandaru (25.09.1944 i 12.05.1945), Orderem Czerwonej Gwiazdy (28.11.1943) oraz licznymi medalami.

Porucznik Nikołaj Piotrowicz Frołow. Pilot 69. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. 7 kwietnia 1945 roku w pobliżu Świdnicy strącił niemieckiego Messerschmitta Bf-109

Lotnicy 2. eskadry 69. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, odznaczonego orderem Aleksandra Newskiego. Drugi z prawej - dowódca eskadry kapitan gwardii P. Jefimow. Czwarty z prawej na dole - porucznik Nikołaj Piotrowicz Frołow

Lista powietrznych zwycięstw porucznika Frołowa

Nikołaj Piotrowicz Frołow urodził się w 1920 roku we wsi Spass (obwód Nowogrodzki). Od 1941 roku w szeregach Armii Czerwonej. Ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. Od 7 października 1943 roku jako młodszy porucznik w 69. Gwardyjskim Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Brał udział w walkach na frontach: stepowym, 2. i 1. ukraińskim. Do 1945 roku jako starszy porucznik w 69. Gwardyjskim Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (23. Gwardyjska Dywizja Myśliwska / 6. Korpus Lotnictwa Myśliwskiego / 2. Armia Powietrzna / 1. Front Ukraiński). Wykonał ok. 190 lotów bojowych, i stoczył ok. 30 walk powietrznych, strącając 14 samolotów wroga. Latał na samolocie Bell P-39 "Airacobra". Odznaczony: Orderem Czerwonego Sztandaru (12.05.1945 i 18.05.1945), Orderem Czerwonej Gwiazdy (04.11.1943) oraz licznymi medalami.

Porucznik Iwan Prokopiewicz Antonow. Pilot 69. Gwardyjskiego Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. Uczestnik powietrznych walk pod Świdnicą w dniach 6-7 kwietnia 1945 roku (fotografia powojenna)

Lista powietrznych zwycięstw porucznika Antonowa

Iwan Prokopiewicz Antonow urodził się 19 sierpnia 1920 roku we wsi Waltuszka (rejon dmitrowski, obwód moskiewski). Od 28 marca 1940 roku w szeregach Armii Czerwonej. Ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. Od 10 grudnia 1942 roku jako sierżant w 10. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (18 marca 1943 roku przekształcony w 69. Gwardyjski Pułk Lotnictwa Myśliwskiego). Awansowany na dowódcę eskadry. Walczył na frontach: północno-zachodnim, stepowym 2. i 1. ukraińskim. Latał na samolotach Curtiss P-40 "Warhawk" i Bell P-39 "Airacobra". Wykonał ok. 200 lotów bojowych i stoczył kilkadziesiąt walk powietrznych, w których zniszczył 12 samolotów wroga. Po zakończeniu wojny kontynuował służbę w lotnictwie. 20 lipca 1957 roku przeszedł w stan spoczynku w randze majora gwardii. Odznaczony: Orderem Czerwonego Sztandaru (9.06.1944, 25.4.1945), Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy (15.5.1945), Orderem Wojny Ojczyźnianej II klasy (11.03.1945), Orderem Czerwonej Gwiazdy (11.04.1943) oraz licznymi medalami.

Kapitan Nikołaj Iwanowicz Proszenkow. Pilot 69. Gwardyjskiego Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. Uczestnik powietrznych walk pod Świdnicą w dniach 6-7 kwietnia 1945 roku (fotografia powojenna)

Kapitan Nikołaj Iwanowicz Proszenkow (po lewej)

Grupa lotników 69. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego przy samolocie kapitana Proszenkowa, 1944 rok

Kapitan gwardii Proszenkow przy swojej "Airacobrze", jesień 1944 roku

Samolot P-39N "Airacobra" w barwach 69. Gwardyjskiego Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, na którym kapitan Proszenkow latał jesienią 1944 roku podczas walk na 1. Froncie Ukraińskim

Lista powietrznych zwycięstw kapitana Proszenkowa

Nikołaj Iwanowicz Proszenkow urodził się 7 stycznia 1918 roku we wsi Putiatino (obwód włodzimierski). W sierpniu 1938 roku jako ochotnik wstąpił w szeregi Armii Czerwonej. W 1939 roku ukończył Wojskową Szkołę Lotniczą. Od 13 sierpnia 1941 roku jako młodszy porucznik w 13. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Latał na samolotach Polikarpow I-153 "Czajka" i Jakowlew Jak-1. Od marca 1942 r. jako zastępca dowódcy 2. eskadry w 774. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Od czerwca 1942 roku dowódca eskadry w 21. Gwardyjskim Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, gdzie latał na samolotach Jakowlew Jak-1 i Bell P-39 "Airacobra". Od września 1944 roku w 69. Gwardyjskim Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Walczył na frontach: północno-zachodnim, południowym, stepowym, 2. i 1. ukraińskim. Dwukrotnie ranny: 25.04.1942 i 19.07.1942 roku. Do 9 maja 1945 roku jako dowódca eskadry w 69. Gwardyjskim Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (23. Gwardyjska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego / 6. Gwardyjski Korpus Lotnictwa Myśliwskiego / 2. Armia Powietrzna / 1. Front Ukraiński). Odbył 380 lotów bojowych i stoczył 86 walk powietrznych, w których zestrzelił 18 samolotów wroga i dalsze 4 do spółki z innymi pilotami. Dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 27 czerwca 1945 roku nadano mu tytuł Bohatera Związku Radzieckiego z Orderem Lenina i medalem Złotej Gwiazdy (nr 6559). Po zakończeniu wojny kontynuował służbę w lotnictwie. W 1952 roku ukończył Wyższe Kursy Lotnictwa Taktycznego dla oficerów. Od 1960 roku w stanie spoczynku w randze pułkownika gwardii. Zmarł 27 kwietnia 1963 roku w Kijowie. Odznaczony: Orderem Czerwonego Sztandaru (15.05.1942, 10.02.1943, 13.05.1945), Orderem Aleksandra Newskiego (25.04.1945), Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy (20.04.1944), dwukrotnie Orderem Czerwonej Gwiazdy i licznymi medalami.

Porucznik Zahar Samsonowicz Mszwidobadze. Pilot 32. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. 12 kwietnia 1945 roku zniszczył na lotnisku w Świdnicy niemiecki samolot myśliwski Focke Wulf Fw-190. Dzień później na północ od Świdnicy zestrzelił kolejnego Fw-190 (fotografia powojenna)

Lista powietrznych zwycięstw porucznika Mszwidobadze

Zahar Samsonowicz Mszwidobadze urodził się 15 lutego 1923 roku we wsi Skra (rejon Gori w Gruzji). Od 3 lutego 1940 roku w szeregach Armii Czerwonej. Ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. Od 22 października 1943 roku jako młodszy porucznik w 32. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (256. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego). 10 maja 1944 roku został zestrzelony i ciężko ranny (ok. 2 miesięczny pobyt w szpitalu). Walczył na frontach: woroneskim i 1. ukraińskim. Brał udział w walkach lotniczych o Winnice, Kijów, Żytomierz, Tarnopol, Lwów, Berlin. Latał na samolotach myśliwskich Jakowlew Jak-9 i Jakowlew Jak-3. Do 9 maja 1945 roku jako starszy porucznik w 32. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (256. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego / 5. Korpus Lotnictwa Myśliwskiego / 2. Armia Powietrzna / 1. Front Ukraiński). Wykonał 236 lotów bojowych i odniósł 13 zwycięstw powietrznych.

Porucznik Piotr Lukjanowicz Griszenko. 32. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. Uczestnik powietrznych walk pod Świdnicą 12-13 kwietnia 1945 roku

Porucznik Griszenko na swoim myśliwskim Jakowlewie

Lista powietrznych zwycięstw porucznika Griszenki

Piotr Lukjanowicz Griszenko urodził się 1 sierpnia 1921 roku we wsi Kukowiakino (obwod witebski na Białorusi). Od 6 kwietnia 1940 roku w szeregach Armii Czerwonej. W 1942 roku ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. Od 23 marca 1943 roku jako młodszy porucznik w 32. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Brał udział w bitwie pod Kurskiem, wyzwoleniu Ukrainy, Polski, Czechosłowacji, operacji berlińskiej. Walczył na frontach: woroneskim i 1. ukraińskim. Latał na samolotach Jakowlew Jak-7, Jak-1, Jak-9 i Jak-3. Od lutego 1944 roku był dowódca 32. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (256. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego / 5. Korpus Lotnictwa Myśliwskiego / 2. Armia Powietrzna / 1. Front Ukraiński). Odbył 155 lotów bojowych i stoczył 31 walk powietrznych, strącając 15 samolotów wroga. Dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 1 lipca 1944 roku nadano mu tytuł Bohatera Związku Radzieckiego z Orderem Lenina i medalem Złotej Gwiazdy (nr 2338). Do 9 maja 1945 roku jako dowódca eskadry i nawigator w 32. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Wykonał 380 lotów bojowych i stoczył 78 walk powietrznych, w których zestrzelił 25 samolotów wroga i dalszy 1 do spółki z innymi pilotami. Po wojnie nadal służył w lotnictwie. W 1950 roku ukończył Wyższe Oficerskie Kursy Lotnictwa Taktycznego, latał na samolotach odrzutowych. W 1955 roku ukończył Akademię Sił Powietrznych. Służył w 87. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. W latach 1959-1961 jako szef sztabu 764. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. 28 stycznia 1961 roku przeszedł w stan spoczynku w randze podpułkownika lotnictwa. Zmarł 21 grudnia 1973 roku w Moskwie. Odznaczony: Orderem Czerwonego Sztandaru (22.10.1943, 05.12.1944, 03.08.1945), Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy (18.05.1945), Orderem Wojny Ojczyźnianej II klasy (08.04.1943), Orderem Czerwonej Gwiazdy (26.10.1955) oraz licznymi medalami.

Porucznik Jakow Wasiliewicz Sziszkin. Pilot 32. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. Uczestnik powietrznych walk pod Świdnicą 12-13 kwietnia 1945 roku

Piloci 32. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. Od lewej: Jakow Wasiliewicz Sziszkin, Piotr Lukjanowicz Griszenko, Arkadij Nikołajewicz Konjaiew

Lista powietrznych zwycięstw porucznika Szyszkina

Jakow Wasiliewicz Szyszkin urodził się 23 grudnia 1921 roku we wsi Aleksiejewka (obwód saratowski). Od listopada 1938 roku w szeregach Armii Czerwonej. W 1940 roku ukończył szkołę pilotów lotnictwa wojskowego. Służył w 162. Rezerwowym Pułku Lotniczym (w Zachodnim Okręgu Wojskowym). Od lipca 1941 roku był pilotem instruktorem w 6. Rezerwowym Pułku Lotniczym (Okręg Wojskowy Wołga). Od grudnia 1943 roku w 728. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, gdzie był zastępcą dowódcy eskadry. Latał na samolotach Jakowlew Jak-7 i Jak-9. W lutym 1944 roku został skierowany do 32. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego jako dowódca eskadry. W pułku latał na samolotach Jakowlew Jak-9 i Jak-3. Wykonał 244 loty bojowe i brał udział w 36 walkach powietrznych, w których zestrzelił 19 samolotów wroga. Dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 27 czerwca 1945 roku nadano mu tytuł Bohatera Związku Radzieckiego z Orderem Lenina i medalem Złotej Gwiazdy (nr 6534). Po wojnie nadal służył w Siłach Powietrznych na różnych stanowiskach dowodzenia. W stanie spoczynku od lipca 1968 roku. Zmarł 27 grudnia 1979 roku w Mińsku. Odznaczony: Orderem Czerwonego Sztandaru (1944 i 1945), Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy (1944), Orderem Czerwonej Gwiazdy (1955 i 1957) oraz licznymi medalami.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..

Źródła i ilustracje:
1. М.Ю.Быков, Асы Велкой Отечественной, Москва 2007
2. B. Mucha, Skrzydlaty Miecz i Czerwona Gwiazda w powietrznej walce nad Świdnicą w 1945 roku (Żarowska Izba Historyczna, 12.07.1915 r.)
3. http://soviet-aces-1936-53.ru/

Opracowanie
Bogdan Mucha