Belgijscy jeńcy wojenni z obozu w Żarowie

Belgijski udział w II wojnie światowej rozpoczął się 10 maja 1940 roku, kiedy wojska niemieckie zaatakowały kraj, który wcześniej realizował politykę neutralności. Po 18 dniach walki, Belgia poddała się 28 maja i znalazła się pod okupacją niemiecką. W czasie walk w armii belgijskiej służyło od 600 000 do 650 000 żołnierzy (prawie 20% męskiej populacji kraju). Król Leopold III, który dowodził armią, trafił do niewoli i pozostał więźniem do końca wojny. Podczas ofensywy majowej w 1940 roku do niewoli trafiło około 225 000 żołnierzy belgijskich (ok. 30% całej armii), którzy krótko po bitwie o Francję, wywiezieni zostali do obozów jenieckich (Kriegsgefangenenlager) znajdujących się na terenie Niemiec, Austrii i Polski. W niewoli był ok. 145 000 Flamandów i ok. 80 000 Walonów. Dla Niemców, belgijscy więźniowie byli tanim źródłem pracy użytecznym w rolnictwie, fabrykach i w kopalniach. Warunki pracy były zmienne, ale szacuje się, że około 2000 jeńców zmarło w niewoli wskutek chorób i braku opieki medycznej. Z czasem zwalniano coraz większą liczbę więźniów, ale około 64 000 belgijskich żołnierzy w niewoli było jeszcze w 1945 roku. Według szacunków sporządzonych na procesie norymberskim, 53 000 pozostało w obozach pod sam koniec wojny. Wśród więźniów zwolnionych w 1945 roku, jedna czwarta cierpiała na wyniszczające choroby, szczególnie gruźlicę. We wspomnieniach Henriego Bonnaffé i Maxime Poinsota – jeńców wojennych narodowości francuskiej, mowa jest m.in. o grupie ok. 200 Belgów, którzy podczas II wojny światowej, przebywali w obozie jenieckim w Żarowie (wraz z Francuzami i Rosjanami). Ciekawa informacja została zawarta także w Kronice Zastruża (Chronik Sasterhausen), gdzie znalazły się opisy Marii Scholz, dotyczące wydarzeń mających miejsce zimą 1945 roku w miejscowości Osiek (niem. Ossig), pow. Środa Śląska, gm. Kostomłoty. Po dziewięciu latach od zakończenia wojny, córka rolnika Rudolfa Scholza, urodzona w 1937 roku i wychowana w Osieku pisała:

Styczeń 1945 roku. Miałam wtedy prawie 8 lat, mój brat Reinhard 5, a brat Hans-Joachim rok. Nadjeżdżały pierwsze transporty z uchodźcami. Do Osieka przyjechała między innymi ogromna kolumna uchodźców z okolic Ścinawy (Steinau an der Oder). Każdemu rolnikowi zostało przydzielonych kilka rodzin. My również dostaliśmy kilka osób, z którymi przez pewien czas tworzyliśmy jedną dużą rodzinę. Kilka dni później przejeżdżał przez naszą wieś długi transport wiozący więźniów (Häftlingen). Jak na tę porę roku ludzie byli niewystarczająco ubrani, wychudzeni i biedni. Prosili o jedzenie i picie, jednakże my nie mogliśmy im pomagać. Biedni ludzie byli bezlitośnie poganiani przez strażników, którzy bili ich w głowę kolbami karabinów. Ostatecznie zostali rozstrzelani. Co 100 m leżało ciało. Gdy transport opuścił naszą wieś, ciała zostały załadowane na wózki, a następnie zakopane w zbiorowej mogile na polu. Nigdy nie zapomnę tego makabrycznego przeżycia. Przez naszą wieś przejeżdżały coraz to nowe transporty uchodźców. Z pobliskiej drogi słychać było warkot jadących czołgów. Z niepokojem obserwowaliśmy nadchodzący front. Zostaliśmy wezwani do opuszczenia domu, jednak nikt przy tak ostrym mrozie nie odważył się go opuścić. Z racji tego, iż ojciec był odpowiedzialny za nadzór nad przejeżdżającymi kolumnami z uchodźcami, nie mógł myśleć o sobie ani o nas. W związku z tym zostaliśmy w domu. W nocy, z soboty 10 lutego na niedzielę 11 lutego rosyjskie czołgi „odwiedziły” naszą wieś. Rabowali domy znajdujące się na początku wioski i gwałcili kobiety. Natychmiast poprosiliśmy o ochronę militarną, zostały zniszczone dwa czołgi, a trzeciemu udało się uciec.

Niemieccy żołnierze pozostali w naszej wiosce. Wszystkie nasze pokoje były zamknięte. Wieczorem tego samego dnia moi rodzice siedzieli w salonie. Gdy rozmowa zmierzała ku zajściom z dnia dzisiejszego, usłyszeliśmy odpowiedź: „Nic się nam się stanie. Mamy czołgi i artylerię, przepędzimy ich”. Niestety uwierzyliśmy im i nie zdecydowaliśmy się emigrować. Termin opuszczenia wioski przełożyliśmy na wtorek 13 lutego. W poniedziałek, 12 lutego o 15:30 miało odbyć się nabożeństwo pożegnalne. Moja mama też tam poszła. Ojciec, jego matka i kilku pomocników zostało w domu, aby załadować wóz z naszymi rzeczami. Nagle na drodze do Strzegomia usłyszeliśmy ryk i huk. Nasz polski pracownik wszedł na strych, aby sprawdzić, co się dzieje. Zbiegł nagle, krzycząc: „To rosyjskie czołgi!” „Szybko do piwnicy” – powiedział ojciec. Od razu pomyślałam, że Joachim śpi jeszcze w swoim łóżeczku. Jak szybko mogłam oderwałam go od poduszki i zaniosłam do piwnicy. Z zewnątrz dobiegały odgłosy strzałów i krzyków, które przysparzały strachu i niepokoju. Następnie usłyszeliśmy ogłuszający hałas, dom zaczął się trząść, szyby z okien wypadły, światło zgasło, posypały się dachówki. Na twarzach dorosłych było widoczne przerażenie. Ojciec wyszedł, żeby sprawdzić, co się stało. Gdy wrócił, powiedział: „ Pocisk uderzył w nasz dom. Dzięki Bogu, dom się nie pali”. Nie zdążyliśmy się uspokoić, gdy do domu weszli pierwsi Rosjanie. Ojciec, pokojówki i służba musieli udać się do kuchni, aby przygotować im jedzenie. Z jadalni dochodziły śpiewy i wrzaski. Rosjanie mieli swoją ukochaną wódkę. My natomiast byliśmy coraz bardziej niespokojni, myśląc o konsekwencjach. Póki co, odpowiadały im nasze zapasy żywności, które mieliśmy ze świniobicia. Później przyszedł Alex, który zażądał dokumentów. Wkrótce pojawił się w rosyjskim mundurze. Walki trwały dalej. Dodatkowe oddziały rosyjskich żołnierzy nadchodziły od strony Strzegomia, a Niemcy starali się im stawiać opór. W tych wszystkich strasznych godzinach myśleliśmy o naszej mamie, która była jeszcze w kościele. Nie wiedzieliśmy nawet, czy kościół, który znalazł się w ogniu krzyżowym, w ogóle jeszcze stoi. W końcu we wtorek 13 lutego wieczorem przybiegła do nas do piwnicy matka. Ona również strasznie to wszystko przeżywała. Po chwili zjawili się Rosjanie, żądając wydania matki, która schowała się w ciemnym kącie. Znaleźli ją, a ojciec próbował ją bronić, lecz został obezwładniony kolbą karabinu. Później musieliśmy posprzątać piwnicę, ponieważ chciał ją zająć oddział. Wzięliśmy tylko wózek i opuściliśmy dom. Rosjanie nie chcieli wypuścić matki, trzymając pistolet przy jej głowie. Jednak po naszych prośbach i błaganiach zgodzili się, abyśmy wszyscy mogli opuścić dom. Chcieliśmy znaleźć schronienie w kościele. Droga tam była przerażająca. Niebo rozjaśniały płomienie ognia. Między wybuchami granatów słychać było skwierczenie ognia. W kościele, przez krótką chwilę mogliśmy odpocząć na ławkach. Jednak niedługo po tym zjawili się Rosjanie przeszukując ławki kościelne. Gdy do nas doszli, wezwali ojca, by z nimi poszedł. Ojciec pożegnał się z nami, mówiąc: „Zostańcie tutaj, żebym was znalazł jak wrócę”. Zostaliśmy tam całą noc, ale ojciec nie wrócił. Rosyjski żołnierz pozwolił nam zamknąć kościół. Zamknęliśmy jedynie boczne drzwi, lecz mimo to Rosjanie wtargnęli i zaczęli do nas strzelać. Przez to, że drzwi były zamknięte, założyli oni, że ukryliśmy niemieckich żołnierzy. Byliśmy w kościele ganiani z kąta w kąt. Przez to, że sprzeciwiliśmy się wydaniu kobiet i dziewczynek, Rosjanie grozili nam rozstrzelaniem. Przez straszne doświadczenia ostatnich dni, pożegnaliśmy się już z życiem i ustawiliśmy się w rzędzie na rozstrzelanie. Jednak zaskoczeni naszą postawą Rosjanie zostawili nas w spokoju. Nad ranem wojska wyruszyły dalej.

Kilka osób weszło na wieżę kościelną, żeby zobaczyć jak wygląda wieś. Niemal cała wschodnia strona była spalona. Po pięknych gospodarstwach zostały tylko palące się zgliszcza. Około 9 godziny kilka kobiet poszło do domu, aby sprawdzić dobytek. Mama była wśród nich. Tuż przy wejściu do naszego domostwa znalazła martwego ojca. Był on z pewnością zabity poprzez strzał w tył głowy, ponieważ leżał z twarzą skierowaną ku ziemi. Mama wróciła z powrotem do nas do kościoła przekazując nam tę straszną wiadomość. Natychmiast poszliśmy na podwórze i próbowaliśmy wnieść ojca do domu. Niestety jego sztywne ciało było nie do podniesienia. Byliśmy zmuszeni zostawić go na dworze. Kilku sąsiadów wniosło go w czwartek 15 lutego do piwnicy, która była jedynym pomieszczeniem, jakie dało się zamknąć. Owinęliśmy go prześcieradłem. W piątek 16 lutego po południu, wszyscy rozstrzelani na rozkaz Rosjan, zostali przewiezieni na cmentarz i wrzuceni do wspólnego grobu, między innymi jeńcy belgijscy (belgische Kriegsgefangenen), żołnierze Volkssturmu, kobiety oraz rolnicy. My nie mogliśmy wejść na cmentarz. Dwaj rosyjscy żołnierze stali na warcie. Tylko mniej więcej wiemy, gdzie spoczywa nasz ojciec. Po tej tragedii nie wróciliśmy do domu, tylko zamieszkaliśmy w klasztorze Elżbietanek. Dwa razy dziennie chodziliśmy do domu, aby oporządzić bydło. Każdego dnia zwierzęta były spuszczone i musieliśmy je łapać i uwiązywać. Pewnego dnia nie było już koni, a trochę później i krów. Strach nie ustępował. Dookoła wsi Pyszczyn toczyły się jeszcze większe walki, ponieważ na wzgórzu tej wsi stacjonowały niemieckie oddziały, które stawiały opór. Znajdowaliśmy się w samym centrum walki, więc 2 marca musieliśmy opuścić wieś. Mogliśmy wziąć tylko najpotrzebniejsze rzeczy. Ponieważ potrzebowaliśmy wózka dla mojego młodszego brata, mama zapakowała do niego wszystkie rzeczy. Przenieśliśmy się do odległego na wschód o 15 km małego miasta Kąty Wrocławskie (Kanth).

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Osieku, gm. Kostomłoty (źródło)

Z wykazu zamieszczonego na stronie www.denkmalprojekt.org, wynika że między 12 a 15 lutego 1945 roku w Osieku, przez żołnierzy rosyjskich zamordowanych zostało 9 osób (4 kobiety oraz 5 mężczyzn): Ernestine Hoffmann (*12.12.1864 †13.2.1945), Maria Hoffmann (*29.11.1926 †13.2.1945), Hermann Kühn (*15.4.1871 †12.2.1945), August Langer (*2.8.1862 †13.2.1945), Rudolf Scholz (*15.11.1900 †14.2.1945), Josef Steiger (*24.12.1862 †12.2.1945), Ida Steinig (*28.1.1890 †15.2.1945), Martha Steinig (*25.7.1899 †15.2.1945), Paul Toepsch (*26.6.1894 †12.2.1945). Udostępniona nam przez pana Marka Mazura Kronika Osieka (Chronig von Ossig Keis Neumarkt/Schlesien, Ludwig Hartmann, Langenhagen 2003), zawiera m.in. bardzo szczegółowe plany przykościelnego cmentarza z umiejscowieniem poszczególnych grobów. W części zachodniej opisana została zbiorowa mogiła z lutego 1945 roku, w której pochowano 18 osób: Brinke Emil, *27.04.70, Compienne Artur, belg. Kriegsgef †12.02.1945 (belgijski jeniec wojenny), Hoffmann Ernestine, *12.12.1864, Hoffmann Maria, *29.11.1926, †13.02.1945, Krisch Vinzenz aus Breslau †12.02.45, Langer August, *02.08.1862, †13.02.1945, Milde Felix aus Kamöse, *12.10.1884, †12.02.1945, Müller Karl, *18.04.1892, †12.02.1945, Nubeck ein Zivilist, †12.02.1945, Scholz Rudolf, * 15.11.1900, †13.02.1945, Steiger Josef, *24.12.1862, Steinig Ida, *28.01.1890, Steinig Martha, *25.07.1898, Toepsch Paul, *26.06.1894, †12.02.1945, Felix war sein Vorname, †12.02.1945, 2 deutsche Soldaten (2 niemieckich żołnierzy), 1 russischer Soldat (1 rosyjski żołnierz).

Zachodnia część przykościelnego cmentarza w Osieku wedle planu z 1946 r., Chronig von Ossig Keis Neumarkt/Schlesien, Ludwig Hartmann, Langenhagen 2003

 Zbiorowa mogiła z lutego 1945 roku, Chronig von Ossig Keis Neumarkt/Schlesien, Ludwig Hartmann, Langenhagen 2003

Wykaz osób pochowanych w zbiorowej mogile z lutego 1945 r., Chronig von Ossig Keis Neumarkt/Schlesien, Ludwig Hartmann, Langenhagen 2003

Zarówno wspomnienia Marii Scholz jak też Kronika Osieka sygnalizują pobyt w miejscowości nieokreślonej liczby jeńców belgijskich (zewnętrzne komando jenieckie wykonujące prace rolnicze i gospodarcze). Przy zachowanym nazwisku Artura Compienne widnieje data śmierci 12 lutego 1945 roku. Wiele wskazuje na to, że jeniec ten (Maria Scholz podaje liczbę mnogą – jeńcy ?), został rozstrzelany wraz z kilkunastoma niemieckimi cywilami przez żołnierzy rosyjskich. Powody egzekucji pozostają nieznane. Być może sowieccy sołdaci, uznali Belgów (?) odzianych w nieznane mundury i mówiących obcym językiem za kolaborantów (w Waffen SS nie brakowało przecież Walonów i Flamandów). Równie prawdopodobnym jest to, że "wyzwoliciele ze wschodu" musieli pozbyć się niewygodnych świadków popełnianych przez siebie morderstw, gwałtów i szabrownictwa. Sporo czasu zajęły poszukiwania danych o wspomnianym wyżej Arturze Compienne. Z pomocą przyszedł nam w końcu pan Albert van Heden z Liège, który odpowiedział na naszą prośbę ze stamboomforum.nl i poszperał w dostępnych mu wykazach belgijskich jeńców wojennych z czasów II wojny światowej. Rezultat to nazwiska 34 jeńców belgijskich (w tym poszukiwany Artur Compienne), którzy przetrzymywani byli m.in. w obozie jenieckim w Żarowie (belg. Kamp Saarau, Duitsland; Obóz Żarów, Niemcy). Na poszczególne informacje składa się tutaj: imię i nazwisko jeńca, data i miejsce urodzenia, (informacja o śmierci), stopień wojskowy, przydział służbowy/jednostka, (data wzięcia do niewoli), kolejne przebyte obozy jenieckie. Źródła potwierdzają wcześniejsze relacje Henriego Bonnaffé i Maxime Poinsota, dotyczące transportu jeńców ze Stalagu VIII A Görlitz (Zgorzelec) do Żarowa oraz ewakuację jeńców z tutejszego obozu do Stalagu IX C Bad Sulza w Turyngii. Uwagę zwracają także nazwiska jeńców Maurice Falque, Camille van Jasen, Gustaaf Ronveaux, którzy zmarli (lub zostali rozstrzelani wedle opisów Henriego Bonnaffé) w Żarowie.

Obóz jeniecki Brasschaat Maria-ter-Heide był pierwszym przystankiem jeńców belgijskich w drodze do Żarowa (źródło)

Albert M.G. Reggers (23.05.1919 Antwerpen, militaire rang: Soldaat) – 2de Infanteriedivisie / 6de Linieregiment / II Bataljon / 6de Compagnie Fuseliers (2. Dywizja Piechoty / 6. Pułk Piechoty / II Batalion / 6. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 19.06.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

André De Feyter (14.07.1917 Brussel, militaire rang: Soldaat) – 2de Infanteriedivisie / 6de Linieregiment / I Bataljon / 3de Compagnie Fuseliers (2. Dywizja Piechoty / 6. Pułk Piechoty / I Batalion / 3. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 19.06.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Jacques Vandeweghe (22.02.1916 Lokeren, militaire rang: Soldaat) – 6de Infanteriedivisie / 9de Linieregiment / I Bataljon / 2de Compagnie Fuseliers (6. Dywizja Piechoty / 9. Pułk Piechoty / I Btalion / 2. Kompania Fizylierów – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Eugeen Ruys (01.07.1920 Molenbeersel, militaire rang: Soldaat) – 2de Infanteriedivisie / 2de Regiment Artillerie / I Groep / 3de batterij van 4 x C75GP kanonnen (2. Dywizja Piechoty / 2. Pułk Artylerii / I Grupa / 3. Bateria dział 75 mm) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Ludovic Van De Elst (03.05.1918 Liège, militaire rang: Soldaat) – 1ste Divisie Ardeense Jagers / 1ste Regiment Ardeense Jagers / I Bataljon / 2de Gemengde Compagnie Wielrijders (1. Dywizja Strzelców Ardeńskich / 1. Pułk Strzelców Ardeńskich / I Batalion / 2. Kompania Mieszana z rowerzystami) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 27.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland) Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Emiel De Leeuw (17.08.1916 Beveren, militaire rang: Sergeant) – 1ste Infanteriedivisie / 4de Linieregiment / I Bataljon / 4de Compagnie Mitrailleurs (1. Dywizja Piechoty / 4. Pułk Piechoty / II Bataljon / 4de Compagnie Mitrailleurs – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland) Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Maurice Falque (09.12.1919 Zwijnaarde, †1945, militaire rang: Korporaal) – 3de Infanteriedivisie / 12de Linieregiment / III Bataljon / 9de Compagnie Fuseliers (3. Dywizja Piechoty / 12. Pułk Piechoty / 9. Kompania Fizylierów – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland) – Stierf in gevangenschap †1945 (zmarły w niewoli)

François Van Meulen (26.07.1912 Elversele, militaire rang: Korporaal-chef) – 1ste Divisie Ardeense Jagers / 2de Regiment Ardeense Jagers / I Bataljon / 2de Gemengde Compagnie Wielrijders (1. Dywizja Strzelców Ardeńskich, 2. Pułk Strzelców Ardeńskich / I Batalion / 2. Kompania Mieszana z rowerzystami – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Gustave Pietquin (30.11.1915 Kortrijk, militaire rang: Soldaat) – 9de Infanteriedivisie / 16de Linieregiment / I Bataljon / 2de Compagnies Fuseliers 9de Infanteriedivisie / 16de Linieregiment / I Bataljon / 3de Compagnies Fuseliers (9. Dywizja Piechoty / 16. Pułk Piechoty / I Batalion / 2. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Camille Van Jasen (23.01.1914 Antwerpen, †1945, militaire rang: Soldaat) – 9de Infanteriedivisie / 16de Linieregiment / I Bataljon / 3de Compagnies Fuseliers (9. Dywizja Piechoty / 16. Pułk Piechoty / I Batalion / 3. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland) – Stierf in gevangenschap †1945 (zmarły w niewoli)

Maurice Van Custem (12.11.1916 Oelegem, militaire rang: Soldaat) – 1ste Cavaleriedivisie / 2de Regiment Lansiers / I Groep / 3de Eskadron Klein Geschut (1. Dywizja Kawalerii / 2. Pułk Ułanów / I Grupa / 3. Szwadron Artylerii Lekkiej) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Arthur Delafontaine (06.03.1920 Rijmenam, militaire rang: Soldaat) – 1ste Infanteriedivisie / 1ste Bataljon Genie / 1ste Compagnie (1. Dywizja Piechoty / I Batalion Inżynieryjny / 1. Kompania) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 25.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Gustaaf Ronveaux (12.04.1912 Lier, †1945, militaire rang: Korporaal) – 1ste Infanteriedivisie / 4de Linieregiment / II Bataljon / 5de Compagnie Fuseliers (1. Dywizja Piechoty / 4. Pułk Piechoty / II Batalion / 5. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland) – Stierf in gevangenschap †1945 (zmarły w niewoli)

Léopold A. Tabruyn (16.07.1914 Keerbergen, militaire rang: Sergeant) – 3de Infanteriedivisie / 3de Regiment Artillerie / I Groep / 1ste batterij van 4 x C75 GP kanonnen (3. Dywizja Piechoty / 3. Pułk Artylerii/ I Grupa / 1. Bateria armat 75 mm) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 27.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Gilles Loyaerts (06.09.1920 Merelbeke, militaire rang: Korporaal-chef) – Groepering der Eenheden van de Gezondheidsdienst van het Leger / Geneeskundige Korpsen / 1ste Geneeskundig Korps / 1ste Geneeskundige Compagnie (Grupa jednostek wojskowej Służby Zdrowia / Korpus Medyczny / 1. Korpus Medyczny / 1. Kompania Medyczna ) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Albert De Fourier (25.10.1919 Zwijndrecht, militaire rang: Soldaat) – VIde Legerkorps / 3de Regiment Lansiers / I Groep / 2de Eskadron Fuseliers met drie pelotons FM en één sectie DBT (VI Korpus / 3. Pułk Lansierów / I Grupa / 2. Szwadron Samochodów Pancernych Ford Marmon-Herrington) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 26.05.1940: Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Petrus Van Der Heymann (17.09.1917 Aalter, militaire rang: Korporaal) – 6de Infanteriedivisie / 1ste Regiment Carabiniers "Prins Boudewijn" / I Bataljon / 4de Compagnie Mitrailleurs (1. Dywizja Piechoty / 1. Pułk Karabinierów "Księcia Boudewijn" / I Batalion / 4. Kompania Karabinów Maszynowych) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Marcel De Aerts (14.08.1915 Beersel, militaire rang: Korporaal) – 4de Infanteriedivisie / 4de Bataljon Transmissietroepen (4. Dywizja Piechoty / 4. Batalion Łączności) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Henri P.A. Mertens (28.02.1918 Marchienne-au-Pont, militaire rang: Soldaat) – 11de Infanteriedivisie / 20ste Linieregiment / III Bataljon / 9de Compagnie Fuseliers (11. Dywizja Piechoty / 20. Pułk Piechoty / III Batalion / 9. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Joseph Van Jorissen (14.12.1913 Gent, militaire rang: Soldaat) – 11de Infanteriedivisie / 20ste Linieregiment / IV Bataljon / 14de Compagnie Anti-Tankkanonnen C47 (11. Dywizja Piechoty / 20. Pułk Piechoty / IV Batalion / 14. Kompania dział ppanc C47) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland)

Jule Ligneel (25.09.1911 Antwerpen, militaire rang: Soldaat) – 3de Infanteriedivisie / 25ste Linieregiment / II Bataljon / 6de Compagnie Fuseliers (3. Dywizja Piechoty / 25. Pułk Piechoty / II Batalion / 6. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 23.05.1940: Kamp Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

André De Cousin (14.02.1920 Tielt, militaire rang: Soldaat) – 1ste Infanteriedivisie / 4de Linieregiment / III Bataljon / 10de Compagnie Fuseliers (1. Dywizja Piechoty / 4. Pułk Piechoty / III Batalion / 10. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Robert Debruyne (08.06.1916 Mechelen, †1945, militaire rang: Korporaal) – Groepering Ninitte / 2de Regiment Gidsen (Zgrupowanie Ninitte / 2. Pułk Piechoty Zmotoryzowanej) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland) – Stierf in gevangenschap †1945

Constant P. Forceville (01.11.1915 Zaventem, militaire rang: Soldaat) – VIIde Legerkorps / 14de Regiment Artillerie / II Groep / 4de Batterij met 4 x Ob155 M17 Schneider houwitzers (VII Korpus / 14. Pułk Artylerii / II Grupa / 4 Bateria haubic 155 mm) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Jochannes Van Steel (22.07.1918 Keerbergen, militaire rang: Soldaat) – Cavaleriekorps / 20ste Bataljon Genie (Korpus Kawalerii / 20. Batalion Inżynieryjny) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

André J. Tirions (14.09.1914 Gingelom, militaire rang: Korporaal) – 10de Infanteriedivisie / 3de Regiment Jagers te Voet / II Bataljon/ 8ste Compagnie Mitrailleurs (10. Dywizja Piechoty / 3. Pułk Strzelców Górskich / II Batalion / 8. Kompania Karabinów Maszynowych) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

René H. Van Lucheene (18.06.1916 Merelbeke, militaire rang: Korporaal) – IIIde Legerkorps /1ste Regiment Lansiers / IIde Groep / 7de Eskadron Pantserwagens (III Korpus, 1. Pułk Ułanów / II Grupa / 7. Szwadron Samochodów Pancernych) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Albert De Lippens (05.04.1917 Genk, militaire rang: Soldaat) – 13de Infanteriedivisie /32ste Linieregiment / I Bataljon / 3de Compagnie Fuseliers (13. Dywizja Piechoty / 32. Pułk Piechoty / I Batalion / 3. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 28.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Nicolas E.J. Van Pirotte (11.09.1912 Willemstad, militaire rang: Soldaat) – 8ste Infanteriedivisie /19de Linieregiment / I Bataljon / 1ste Compagnie Fuseliers (8. Dywizja Piechoty / 19. Pułk Piechoty / I Batalion / 1. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland)

Jean Paquot (23.10.1919 Borsbeek, militaire rang: Soldaat) – IIde legerkorps / 1ste Regiment Legerartillerie / II Groep / 4de batterij van 4 x C150 L/43 M16 Krupp & Rheinisch kanonnen (II Korpus / 1. Pułk Artylerii / II Grupa / 4. Bataria dział 150 mm) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Clément Nijs (07.06.1915 Clermont-sous-Huy, militaire rang: Soldaat) – 2de Infanteriedivisie / 5de Linieregiment / I Bataljon / 3de Compagnie Fuseliers (2. Dywizja Piechoty / 5. Pułk Piechoty / 3. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland)

Joannes B.Van Sittaert (16.03.1918 Namur, militaire rang: Sergeant) – 12de Infanteriedivisie / 2de Linieregiment / I Bataljon / 4de Compagnie Mitrailleurs (12. Dywizja Piechoty / 2. Pułk Piechoty/ I Batalion / 4. Kompania Karabinów Maszynowych) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny) 27.05.1940: Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Saarau (Duitsland), Kamp Stalag IX C Bad Sulza (Duitsland)

Artur Compienne (17.10.1919 Seraing, †1945, militaire rang: Soldaat) – 5de Infanteriedivisie / 1ste Regiment Jagers te Voet / I Bataljon / 2de Compagnie Fuseliers (5. Dywizja Piechoty / 1. Pułk Strzelców Górskich / I Batalion / 2. Kompania Fizylierów) – Krijgsgevangenen (jeniec wojenny): Kamp Brasschaat Maria-ter-Heide (België), Kamp Stalag VIII A Görlitz (Duitsland), Kamp Saarau (Duitsland) – Stierf in gevangenschap †1945 (zmarły w niewoli)

Składamy podziękowania dla panów Marka Mazura i Alberta van Heden
za udostępnienie materiałów

Czytaj też
Obóz jeniecki w Żarowie oraz miejsce pracy przymusowej w czasie II Wojny Światowej
Obóz jeniecki w Żarowie - stan dzisiejszy
Obóz jeniecki w Żarowie - materialne ślady
Henri Bonnaffé więzień obozu jenieckiego w Żarowie

Opracowanie
Bogdan Mucha