Wystawy
Gmina Żarów
Historia gminy
Pocztówki i stare fotografie
Lapidarium
Zabytki w okolicy
Trasy rowerowe
Licznik odwiedzin
Katastrofa budowlana i rozbudowa dworca kolejowego w Żarowie
21 kwietnia 1842 roku rozpoczęte zostały prace ziemne przy budowie linii kolejowej Wrocław Świebodzki – Świebodzice (dziś Wrocław Świebodzki – Zgorzelec/Görlitz; linia oznaczona nr 274). Prace przy budowie linii trwały ponad półtora roku, a zaangażowanych w nie było ponad 2 tysiące robotników. We Wrocławiu kosztem ponad 150 tys. talarów powstał dworzec Świebodzki. W Świebodzicach natomiast za sumę 104 tys. talarów wzniesiono dworzec z magazynami i placami załadunkowymi węgla. Linię Wrocław Świebodzki – Świebodzice oddano do użytku 29 października 1843 roku. Na całej trasie linii wybudowano 5 stacji – Wrocław Świebodzki (Breslau Freiburger Bahnhof), Kąty Wrocławskie (Kanth), Imbramowice (Ingramsdorf), Jaworzyna Śląska (Königszelt), Świebodzice (Freiburg) oraz 2 przystanki – Smolec (Schmolz) i Mietków (Mettkau). W 1851 roku rozpoczęto przedłużenie linii ze Świebodzic do Wałbrzycha w pobliże tamtejszego zagłębia węglowego. Całą linię dla ruchu towarowego i pasażerskiego, oddano do użytku 1 marca 1853 roku, a więc po blisko dziesięciu latach od zakończenia pierwszego etapu. Liczba stacji wzrosła z 5 do 11. Wybudowano wówczas (1853 rok) stacje we Wrocławiu Zachodnim (Gross Mochbern), Sadowicach (Sadewitz), Żarowie (Saarau) i Cierniach (Zirlau). Na stacje przemianowano dotychczasowe przystanki w Smolcu i Mietkowie. Stacja kolejowa w Żarowie usytuowana jest na 42,612 km linii Wrocław Świebodzki – Zgorzelec i położona na wysokości 206 m npm. Stacja posiadała niegdyś budynek dworca z nastawnią Żw, ubikację, budynek ekspedycji towarowej, magazyn, budynki mieszkalne dla pracowników, rampę boczno-czołową, peron wyspowy z przejściem podziemnym, budynki gospodarcze i warsztatowe, 2 place ładunkowe, 3 posterunki przejazdowe, wagę wagonową i skrajnik. Układ torowy: 2 tory główne zasadnicze, 1 główny dodatkowy, 13 bocznych.
Czytaj więcej: Katastrofa budowlana i rozbudowa dworca kolejowego w Żarowie
Sakrarium z Kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP w Imbramowicach
Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Imbramowicach wzniesiony został jako budowla salowa z prostokątnym dwuprzęsłowym prezbiterium, orientowana z dobudowaną od strony południowej czworoboczną wieżą. W wielu opracowaniach data roczna 1522, figuruje jako moment wzniesienia tej budowli. Cyfry takie zostały bowiem wyryte nad wejściem do pomieszczenia (dolna kondygnacja czworobocznej wieży), które pierwotnie pełniło funkcję zakrystii kościoła, zanim dobudowano od strony północnej kaplicę utrzymaną w stylu neogotyckim ze sklepieniem gwiaździstym (obecna zakrystia). Do najstarszych elementów architektury kościoła w Imbramowicach, zalicza się kamienne gotyckie sakramentarium wykonane z piaskowca łączonego żelazem oraz gotycki ostrołukowy portal, który niegdyś stanowił boczne wejście do wnętrza budowli. Z wystroju wnętrza świątyni wymienić należy renesansową chrzcielnicę, barokowy ołtarz główny, ambonę z przełomu XVIII/XIX wieku oraz sześć tablic nagrobnych z lat 1588-1626.
Czytaj więcej: Sakrarium z Kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP w Imbramowicach
"Nocne Wiedźmy" w Świdnicy
W 1941 roku po ataku niemieckim na ZSRR, Marina Raskowa – znakomita pilotka i nawigatorka, wyróżniona m.in. tytułem Bohatera Związku Radzieckiego, zwróciła się osobiście do szefa Ludowego Komisariatu Obrony ZSRR z propozycją utworzenia grupy lotniczej składającej się wyłącznie z kobiet. Po uzyskaniu zgody (rozkaz nr 0099 z października 1941 roku) rozpoczęła ona organizowanie grupy lotniczej nr 122, w której kobiety miały być zarówno personelem latającym, jak również stanowić obsługę naziemną. W krótkim czasie zebrano odpowiednią liczbę ochotniczek, a Raskowa w stopniu majora została mianowana ich dowódcą. Grupa została przeniesiona do miejscowości Engels nad Wołgą, gdzie rozpoczęto szkolenie oraz dokonano jej podziału na trzy pułki lotnicze: 586. Pułk Myśliwski, 587. Pułk Bombowy i 588. Pułk Nocnych Bombowców Jako pierwszy osiągnął gotowość bojową 586. Pułk w lutym 1942 roku, następnie 588. – w maju 1942 roku i jako ostatni 587. Pułk Bombowy – w listopadzie 1942 roku. Najsłynniejszy spośród nich 588. pułk lotnictwa bombowego, którym dowodziła major Jewdokija Bierszanska, wyruszył na front 23 maja 1942 roku i został włączony w skład 218. Dywizji Lotnictwa Nocnych Bombowców (4. Armia Lotnicza). Wówczas stan osobowy pułku wynosił 115 dziewcząt, głównie w wieku 17-22 lat. Zadaniem pułku było nocne nękające bombardowanie znajdujących się na tyłach wroga instalacji militarnych.
Udział mieszkańców Żarowa w I wojnie światowej
W 1 ćwierci XX wieku, Żarów liczył ok. 3300 mieszkańców i ok. 150 budynków mieszkalnych. Pomimo dynamicznego rozwoju tutejszego przemysłu, miejscowość rozbudowywała się w sposób przypadkowy. Inwestorzy – zakłady przemysłowe i indywidualne osoby – budowali domy w miarę nabywania ziemi i gromadzenia potrzebnych środków finansowych, dostosowując się do istniejącego już układu ulic. Z wybuchem I wojny światowej mieszkańcy Żarowa mogli się czuć w pełni bezpieczni, gdyż walki toczyły się w znacznej odległości od Dolnego Śląska. Musieli natomiast borykać się z szeregiem innych problemów. Stopniowe powołanie do wojska prawie wszystkich dorosłych mężczyzn doprowadziło do dotkliwego braku siły roboczej w przemyśle i rolnictwie. Przestawienie przemysłu na produkcję wojenną oraz brak szeregu surowców spowodował drastyczny spadek produkcji towarów konsumpcyjnych. Dotyczy to zwłaszcza rolnictwa, które szczególnie silnie odczuło brak rąk do pracy, nawozów i maszyn rolniczych. Innym poważnym problemem był lęk o losy najbliższych powołanych do Armii Kajzera. Charakter walk powodował, że straty ludzkie w były bardzo duże. Według list strat armii niemieckiej z lat 1914-1919, udział w I wojnie światowej wzięło 311 mieszkańców dawnego Saarau [a]. Spośród nich: 98 poległo lub zmarło w szpitalach, 35 zaginęło, 145 zostało rannych (w tym 37 ciężko), 33 trafiło do niewoli [b], [c].
Czytaj więcej: Udział mieszkańców Żarowa w I wojnie światowej
Zespół wokalno-instrumentalny "Locum", cz.1
W czasach Polski Ludowej, muzycy byli postrzegani przez społeczeństwo jako osoby niezależne i wole. Były to jednak tylko pozory oparte na treściach manifestowanych w muzyce oraz na popularności i wizerunku, który wyróżniał tych artystów spośród codziennej szarości. Na co dzień także i oni zmagali się z takimi samymi problemami jak większość społeczeństwa. W szczególności nie omijały ich działania mechanizmów państwowych, ponieważ działalność twórcza i artystyczna, jak wiele innych, podlegała ścisłej kontroli ze strony państwa. Oprócz cenzury szczególnie ważną rolę odgrywała w tamtym czasie weryfikacja muzyków oraz mechanizm centralnie ustalanych stawek za występy. Ścisłe przepisy w tym zakresie określała Ustawa z dnia 9 kwietnia 1968 roku (Dz.U. 1968 nr 12 poz. 64) o zezwoleniach na publiczną działalność artystyczną, rozrywkową i sportową. W myśl ustawowych paragrafów oraz wytycznych Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Wałbrzychu, w dniu 14 grudnia 1985 roku, zaświadczenie kwalifikacyjne uprawniające do publicznej działalności artystycznej i rozrywkowej, przyznano zespołowi wokalno-instrumentalnemu "Locum" w składzie: Henryka Lichwała, Leszek Lichwała, Czesław Lichwała, Henryk Krzewicki, Jerzy Krajewski, Adam Bryła. Decyzją Komisji Kwalifikacyjnej niniejsze zaświadczenie uprawniało wyżej wymienionych muzyków do pobierania wynagrodzenia za występy według kategorii pierwszej. Pochodzący z gminy Żarów zespół wokalno-instrumentalny "Locum", dawał liczne koncerty podczas różnego rodzaju imprez oraz uroczystości. Muzycy występowali m.in. w żarowskim "Nefrycie", w Imbramowicach, Domanicach, Jaworzynie Śląskiej, Udaninie, Piotrowicach Kąckich oraz wielu innych pobliskich i dalszych miejscowościach. Skład zespołu na przełomie lat 1985-2005 ulegał zmianom. Występowali w nim m.in. Marian Śmigielski, Mieczysław Adamski, Ryszard Popek, Henryk Daniel oraz Stanisław Pyrek, wieloletni członek zespołu Combo. W część pierwszej prezentujemy fotografie ze zbiorów pana Leszka Lichwały, któremu składamy serdeczne podziękowania za ich udostępnienie.
Więcej artykułów…
- Żarowski eksponat pożarnictwa - samochód gaśniczy Jelcz 005-GBA 2,5/16 (Star 244L)
- Bilety systemu Edmondsona w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
- Jenieckie komanda pracy na terenie Imbramowic w latach 1941-45, cz.2
- W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.18: Monety Fryderyka Wilhelma III Pruskiego (1797-1840)
