Menu witryny
Wystawy
Gmina Żarów
Historia gminy
Pocztówki i stare fotografie
Lapidarium
Zabytki w gminie
Zabytki w okolicy
Polecamy
Licznik odwiedzin
PROMUJEMY:
Strona główna
Z kart historii Mrowin w 1985 roku
Polacy zaczęli osiedlać się w Mrowinach w początkach lipca 1945 r. Pod koniec tego roku mieszkało we wsi 156 osób narodowości polskiej. Większość pochodziła z powiatów Bochnia i Wadowice. W 1946 i 1947 r. osiedlali się w Mrowinach zarówno repatrianci z zachodu, jak przesiedleńcy z terenów wschodnich i Małopolski. Decyzja o zmianie niemieckiej nazwy na polską zapadła dopiero na przełomie 1945/46 r. Sporą trudność sprawiło znalezienie odpowiedniej nazwy. W grudniu 1945 r. władze gminne zaproponowały przemianować wieś na Konary. Komisja nazewnicza URM zdecydowała się jednak na powiązany znaczeniowo z Konradswaldau Konradów. Po kilku miesiącach uznano jednak tę nazwę za mało trafną i po raz drugi przemianowano wieś, tym razem na obowiązujące do dziś Mrowiny. Nazwa ta nie ma nic wspólnego z niemieckim Konradswaldau, którego polskimi odpowiednikami są „Konradowy Las”, „Konradów”, „Konradówka”. Warto dziś przypomnieć co o Mrowinach odnotowano na kartach wiejskiej kroniki założonej w 1985 roku.
Niewybuchy z czasów II wojny światowej odnalezione w Żarowie
Dokładnie 30 marca br informowaliśmy o niebezpiecznym znalezisku z czasów II wojny światowej w postaci granatów moździerzowych, które odkryte zostały na rolniczym polu w Imbramowicach (patrz tutaj). Po niespełna 1,5 miesiąca podobne odkrycie dokonane zostało dzisiaj w Żarowie przy Szkole Podstawowej na ulicy Ogrodowej. Podczas prowadzonych tam prac ziemnych ujawniono 4 granaty moździerzowe z czasów II wojny światowej. Niebezpieczne znalezisko zostało zabezpieczone wstępnie przez funkcjonariuszy z Komisariatu Policji w Żarowie, po czym zabrane przez Patrol Saperski z Głogowa. Placówka Szkolna została sprawnie ewakuowana dzięki kadrze pedagogicznej. Informujemy, że odnalezionymi militariami były rosyjskie granaty moździerze kaliber 82 mm typ O-832 z czasów II wojny światowej. Wszystkie uzbrojone były w zapalniki ebonitowe typu MP-82. Zwracamy się z gorącą prośbą do Mieszkańców gminy Żarów: Jeśli odnajdziecie niewybuchy pocisków, bomb lub granatów z czasów wojny, to natychmiast poinformujcie o tym Komisariat Policji w Żarowie nr tel. (74) 858 05 77 lub Patrol Saperski w Głogowie tel. (76) 836-43-03, (76) 836-49-53. Pamiętajmy, że tego typu znaleziska pozostawione samopas mogą doprowadzić do wybuchu i straszliwej tragedii.
Czytaj więcej: Niewybuchy z czasów II wojny światowej odnalezione w Żarowie
Obwoluty listów z lat 1871-1895 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Prezentujemy kolejne trzy obwoluty listów z lat 1871, 1876 i 1895, zakupione przez prywatnego kolekcjonera i zdeponowane w Żarowskiej Izbie Historycznej jako depozyt ekspozycyjny. Pierwsza z nich wysłana została ze Świdnicy do Imbramowic. Na awersie zawiera znaczek pocztowy Nord Deutsche Post oraz dwa stemple nadawcze Schweidnitz, każdy z datownikiem 23.3.71. Na rewersie widnieją dwa stemple odbiorcze z datownikami 23.3.71 i 24.3.71. Druga obwoluta wysłana została z Żarowa do Świdnicy. Na jej awersie znajduje się dwa znaczki pocztowe Reichs Post z datownikami 12.10.95. Na rewersie z kolei widnieje pieczęć gminy Żarów z cesarskim orłem i napisami GEMAINDE SAARAU KREIS SCHWEIDNITZ oraz stempel odbiorczy poczty w Świdnicy z datownikiem 12.10.95. Trzecia obwoluta wysłana została z Żarowa do Świdnicy. Na jej awersie znajduje się znaczek pocztowy i stempel żarowskiej poczty z datownikiem 13.5.76. Na rewersie widnieje pieczęć lakowa oraz stempel poczty w Świdnicy z datownikiem 13.5.76.
Czytaj więcej: Obwoluty listów z lat 1871-1895 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Kombatanci i Więźniowie Polityczni z żarowskiego Koła ZKRP i BWP zmarli w latach 1967-2015
Żarowskie Koło Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych założone zostało dnia 6 września 1969 roku. Od początku swego istnienia skupia byłych żołnierzy: Września 1939 r., żołnierzy Armii Krajowej, Wojska Polskiego, Batalionów Chłopskich, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, byłych więźniów obozów koncentracyjnych. Za męstwo i odwagę na polu walki, udział w licznych bitwach, operacjach i zadaniach przyznano im łącznie ponad 600 odznaczeń !, w tym: Medal za udział w wojnie obronnej 1939 – 90, Order Krzyża Grunwaldu III klasy – 1, Krzyż Walecznych – 9, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski IV klasy – 4, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski V klasy – 52, Krzyż Czynu I i II Armii WP – 2, Medal Zasłużonym na Polu Chwały – srebrny: 5, – brązowy: 22, Krzyż Partyzancki – 32, Medal za Warszawę 1939-1945 – 33, Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk – 47, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 – 104, Medal za udział w walkach o Berlin – 78, Krzyż Oświęcimski – 16, Krzyż Bitwy pod Lenino – 8, Odznaka Grunwaldzka – 61, Krzyż Czynu Bojowego PSZ na Zachodzie – 8, Odznaka Pamiątkowa "Akcji Burza" – 20, Krzyż Batalionów Chłopskich – 7, Krzyż Armii Krajowej – 22, Pamiątkowy Krzyż Monte Cassino – 3, Brytyjski Medal za Wojnę 1939-1945 – 5, Gwiazda Italii 1939-1945 – 4, Gwiazda Afryki – 1, Gwiazda za Wojnę 1939-1945 – 3, Medal Wojska nadany przez Polski Rząd na emigracji – 2 i Krzyż Armii Krajowej nadany przez Polski Rząd na emigracji – 1, Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami nadany przez Polski Rząd na emigracji – 1. Większość spośród odznaczonych Żarowskich Kombatantów już nie żyje.
Benedykt Pilch z Żarowa - więzień obozów koncentracyjnych Auschwitz, Natzweiler-Struthof, Dachau
Bezpośrednio po przejęciu władzy przez Adolfa Hitlera w Niemczech (po 30 stycznia 1933 roku) rozpoczęły się szeroko zakrojone represje wobec przeciwników politycznych partii nazistowskiej. Pierwsze fale aresztowań dotknęły przede wszystkim członków Komunistycznej Partii Niemiec (KPD), Socjalistycznej Partii Niemiec (SPD), deputowanych do parlamentu. Podstawę prawną owych działań stanowiło rozporządzenie prezydenta Rzeszy z 4 lutego 1933 roku o ochronie narodu niemieckiego, dopuszczające stosowanie trzymiesięcznego aresztu policyjnego. Decyzja ta jednak mogła być poddana kontroli sędziego śledczego, co było niewygodne dla policji, SA, SS, dlatego też rozporządzenie prezydenta Rzeszy z 28 lutego 1933 roku wprowadziło możliwość ograniczenia wolności osobistej, ograniczyło prawo do swobodnego wyrażania opinii, łącznie z wolnością prasy. Rozporządzenie to stworzyło podstawę do stosowania swoistego aresztu prewencyjnego – „Schutzhaft” (areszt ochronny), wykorzystywanego przez władze policyjne i administracyjne. Szybkie okrzepnięcie policji politycznej III Rzeszy - „Gestapo” doprowadziło do zmonopolizowania prawa stosowania Schutzhaftu. Więźniów lokowano początkowo w zakładach karnych, szybko okazało się jednak, że więzienia te są niewystarczające. Za zgodą ministra spraw wewnętrznych w marcu 1933 roku zaczęto organizować pierwsze obozy koncentracyjne, wykorzystując pomieszczenia nieczynnych fabryk, domów pracy poprawczej i ocalałe z I wojny światowej baraki po jeńcach wojennych.
Stowarzyszenie Zegarmistrzowskie “GRAHAM” ze Świebodzic
O tym, że Świebodzice słynęły dawniej z produkcji wytwornych zegarów, wie chyba każdy mieszkaniec grodu nad Pełcznicą, ale za to nie każdy słyszał o istnieniu w naszym mieście znanego niegdyś w całych Niemczech Stowarzyszenia Zegarowego o nazwie “GRAHAM” (niem. Uhrmacherverein GRAHAM in Freiburg i. Schl.). Stowarzyszenie to powołane zostało do życia w marcu 1884 r. Swoją nazwę przyjęło na cześć Georga Grahama (1673-1751) słynnego angielskiego astronoma, zegarmistrza i konstruktora zegarów. Patron Stowarzyszenia był m.in. wynalazcą kotwicowego wychwytu spoczynkowego (jako elementu zegara), który jest dziś powszechnie nazywany wychwytem Grahama. Poza tym jemu też możemy zawdzięczać skonstruowanie pierwszego mechanicznego modelu Układu Słonecznego. W statucie świebodzickiego towarzystwa zegarowego zapisano wiele postanowień. W głównej mierze miało ono na celu promowanie i rozwój zegarmistrzostwa na terenie naszego miasta. Poza tym jego członkowie oferowali szkolenia w zakresie zegarmistrzostwa, mechaniki i elektrotechniki oraz wygłaszanie wykładów z wyżej przedstawionych zagadnień. Misją stowarzyszenia było także propagowanie wszelkiej literatury, czasopism i książek związanych z rozwojem przemysłu zegarowego.
Czytaj więcej: Stowarzyszenie Zegarmistrzowskie “GRAHAM” ze Świebodzic
Świebodzickie korzenie “Czerwonego Barona” ?
Manfred von Richthofen (1892-1918) zwany “Czerwonym Baronem” jest uważany dziś za bohatera narodowego Niemiec i największego asa myśliwskiego z czasów I wojny światowej. Znaczną część swojego życia spędził w nieodległej Świdnicy, gdzie do dziś zachowała się willa jego rodziców (przy ul. Wł. Sikorskiego 19). Szukając jednak dawnych korzeni rodzinnych legendarnego pilota można dojść do wniosku, że był on spokrewniony ze średniowiecznym rodem Dachs von Polsnitz, który prawdopodobnie wywodził się z terenu Świebodzic, a ściślej mówiąc - spod świebodzickiej Pełcznicy. Dawni kronikarze i historycy dosyć skromnie rozpisywali się o przeszłości wymarłego już, ale dość ciekawego rodu. Chyba najwięcej informacji o nim zostawił żyjący na przełomie XVII i XVIII stulecia kronikarz Johann Sinapius (1667-1725) w swoim znakomitym dziele: Schlesische Curiositaten darinnen die ansehnlichen Geschlechter des schlesischen Adels, wydanym w Lipsku w 1720 r. Na nim też wzorowali się inni późniejsi historycy, pisząc o losach rodziny von Polsnitz. Byli to m.in. wybitny niemiecki heraldyk Ernest Heinrich Kchneschke (1798-1869), autor 9-tomowego dzieła: Neues allgemeines deutsches Adels-Lexicon oraz badacz śląskiej szlachty Ekkehart Neumann-Reppert.
Pocztówka z przedstawiająca widoki z dawnych Łażan (Laasan) w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Prezentujemy kartkę pocztową, zakupioną przez prywatnego kolekcjonera i zdeponowaną w Żarowskiej Izbie Historycznej jako depozyt ekspozycyjny. Pocztówka przedstawia widoki z miejscowości Łażany, gm. Żarów (dawniej Laasan, Kr. Schweidnitz). Wśród nich znajduje się: sklep Thiela, gospoda Malicka oraz pałac. Strona korespondencyjna pozbawiona została niestety znaczka pocztowego z datownikiem. Wydawcą pocztówki był Gustav Vogt, Oberstephansdorf (Szczepanów Górny).
Pocztówka z Wierzbnej 15.5.44 r. w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Prezentujemy dzisiaj kartkę pocztową, zakupioną przez prywatnego kolekcjonera i zdeponowaną w Żarowskiej Izbie Historycznej jako depozyt ekspozycyjny. Pocztówka przedstawia widok na miejscowość Wierzbna, gm. Żarów (dawniej Würben, Kr. Schweidnitz). Na stronie korespondencyjnej znajduje się znaczek pocztowy Deutsches Reich ze stemplem poczty w Świdnicy (Schweidnitz) oraz datownikiem 12.5.44, ponadto na stronie tej widnieje stempel 8 Züzendorf-Rothkirchdorf über Schweidnitz (Sulisławice-Wiśniowa przy Świdnicy). Pocztówka wydana została przez Franz Streitenberger, Ansicht-postkarten – Verlag Stephansdorf (Szczepanów).
Czytaj więcej: Pocztówka z Wierzbnej 15.5.44 r. w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Obwoluty listów z lat 1890-1905 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Prezentujemy dwie dwie obwoluty listów z 1890 i 1905 roku zakupione przez prywatnego kolekcjonera i zdeponowane w Żarowskiej Izbie Historycznej jako depozyt ekspozycyjny. Dwie obwoluty listów. Pierwsza wysłana z Imbramowic do Świdnicy i adresowana do tamtejszego Królewskiego Pruskiego Sądu Grodzkiego. Awers zawiera znaczek pocztowy Deutsches Reich ze stemplem poczty w Żarowie (Saarau) i datownikiem 30.5.05, na awersie znajduje się stempel odbiorczy poczty w Świdnicy (Schweidnitz) z datownikiem 30.5.05 oraz pieczęć lakowa z inicjałami PS. Druga obwoluta listu zawiera na awersie nazwę adresata w Siedlimowicach (Schönfeld in Ingramsdorf), stempel poczty w Świdnicy z datownikiem 22.1.90, na rewersie znajduje się pieczęć Królewskiego Pruskiego Sądu Grodzkiego w Świdnicy, stempel poczty w Imbramowicach (Ingramsdorf) z datownikiem 22.1.90, stempel pocztowy z Domanic (Domanze) z datownikiem 23.1.90, stempel poczty w Świdnicy (Schweidnitz) z datownikiem 24.1.90 oraz pieczęcie z widocznym napisem Schonfeld Schweidnitz Kreis. Wewnątrz obwoluty umieszczony został napis Königliches Amstgericht Schweidnitz, powtórzony adres z awersu, lecz z nazwą Żarowa (Saarau) oraz stemple pocztowe z Żarowa 24.1.90 i 25.1.90 oraz Świdnicy 24.1.90 i 25.1.90.
Czytaj więcej: Obwoluty listów z lat 1890-1905 w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Żarowska Izba Historyczna - Informacja
W związku z przygotowaniem do zmiany bazy lokalowej, Żarowska Izba Historyczna jest nieczynna od dnia 30.04.2018 r. Wszelkie sprawy związane z tematyką historyczną i zabytkową, prosimy kierować pod adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. lub nr tel. (74) 858-07-53. Już niebawem Żarowska Izba Historyczna w nowej odsłonie w "nowym", pięknym i historycznym miejscu.
Informacje
Historia miejscowości
Dawni mieszkańcy
Kalendarium
Kartografia
Słownik miejscowości
Muzea, wystawy, zabytki
Archeologia i Historia
Strony historyczne
WSPÓŁPRACUJEMY:
