Strona główna

Miesiąc luty pod znakiem edukacji historycznej najmłodszych mieszkańców gminy Żarów

W lutym br Żarowska Izba Historyczna realizowała kolejne prelekcje z myślą o historycznej edukacji najmłodszych mieszkańców gminy Żarów. W dniach 25-27 lutego w Żarowskiej Izbie Historycznej, gościły dzieci z pięciu klas 0 (A, B, C, D, E) ze Szkoły im. Jana Brzechwy w Żarowie. Dla naszych gości, przygotowane zostały specjalne prelekcje historyczne z prezentacją eksponatów od czasów prehistorycznych przez znaleziska archeologiczne z epoki kamienia i brązu, zabytki związane z przemysłem żarowskim oraz życiem dawnych mieszkańców Ziemi Żarowskiej i nie tylko. Łącznie w prelekcjach historycznych, udział wzięło 81 uczniów Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Żarowie. Dziękujemy za wspólnie spędzony czas.

Czytaj więcej: Miesiąc luty pod znakiem edukacji historycznej najmłodszych mieszkańców gminy Żarów

Leon Nowakowski – były mieszkaniec Łażan, uczestnik walk w toku „Operacji berlińskiej”

W dniach od 16 kwietnia do 2 maja 1945 r., Armia Czerwona przy wsparciu Ludowego Wojska Polskiego, przeprowadziła siłami 1 i 2. Frontu Białoruskiego oraz 1. Frontu Ukraińskiego, tzw. Operację berlińską. Jej celem było zdobycie stolicy III Rzeszy, Berlina i zakończenie II wojny światowej w Europie. Do wykonania operacji przeznaczono 19 armii ogólnowojskowych, 4 pancerne, 9 samodzielnych korpusów pancernych i zmechanizowanych, 4 korpusy kawaleryjskie i 3 armie lotnicze. Dodatkowe wsparcie lotnicze zapewniały 18. Armia Lotnicza marsz. Aleksandra Gołowanowa i wojska PWO. Siły zapewnione do zdobycia Berlina były na skalę niespotykaną do tej pory na froncie wschodnim – łącznie w operacji miało wziąć udział 2,5 mln żołnierzy, 41 600 dział i moździerzy, 6250 czołgów i dział samobieżnych oraz 7500 samolotów. W tej liczbie znajdowało się 185 tys. żołnierzy dwóch armii ludowego Wojska Polskiego. Ich uzbrojenie stanowiło 3000 dział i moździerzy, 508 czołgów i dział samobieżnych oraz 320 samolotów. Bezpośrednio w szturmie i zdobyciu Berlina udział wzięły: 1. Warszawska Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, 2. Pomorska Brygada Artylerii Haubic, 6. Samodzielny Warszawski Zmotoryzowany Batalion Pontonowo-Mostowy, 1. Samodzielna Brygada Moździerzy. Razem ok. 12 000 żołnierzy.

Czytaj więcej: Leon Nowakowski – były mieszkaniec Łażan, uczestnik walk w toku „Operacji berlińskiej”

Schron przeciwlotniczy na terenie Zakładów Wyrobów Ogniotrwałych w Żarowie

Podczas I wojny światowej część ludności cywilnej była narażona na większe ryzyko podczas działań wojennych niż kiedykolwiek wcześniej, ponieważ po raz pierwszy miasta położone głęboko na zapleczu frontu zostały zbombardowane przez niemieckie sterowce (tzw. zeppeliny), a później przez samoloty. Ta „ ludobójcza“ innowacja technologiczna była później w wielu przypadkach przeceniana. Zakładano bowiem, że przy użyciu wystarczającej liczby bomb będzie można złamać wolę ludności cywilnej w stosunkowo krótkim czasie, dlatego wszystkie państwa szukały sposobu na uderzenie w populację ludności wroga i musiały znaleźć sposoby na uniknięcie przewidywanej niezwykle wysokiej liczby ofiar we własnym kraju, na skutek tego samego rodzaju ataków.

Czytaj więcej: Schron przeciwlotniczy na terenie Zakładów Wyrobów Ogniotrwałych w Żarowie

Zajęcia historyczno-archeologiczne "Ziemia Żarowska jakiej nie znacie"

Najmłodsi mieszkańcy Gmina Żarów i nie tylko (Imbramowice, Mrowiny, Jaworzyna Śląska, Żarów) zagościli dzisiaj w naszych progach, na specjalnie przygotowane zajęcia "Ziemia Żarowska jakiej nie znacie". Na początek dla naszych przemiłych Gości, odbyła się prelekcja (prezentacja multimedialna) pt. Ziemia Żarowska. Od epoki kamienia po średniowiecze. Wiele ilustracji, fotografii, rysunków obrazujących nie tylko antropogenezę człowieka, lecz także życie dawnych mieszkańców Ziemi Żarowskiej od czasów najdawniejszych. Następnie prezentacja zestawu kronik, map, książek i rola jaką te archiwalia pełniły dawniej i jaką wartość poznawczą dla wiedzy historycznej mają obecnie. Po za tym prezentacja znalezisk archeologicznych (epoka brązu - kultura łużycka) oraz szczególnie dla chłopców repliki broni strzeleckiej z czasów II wojny światowej.

Czytaj więcej: Zajęcia historyczno-archeologiczne "Ziemia Żarowska jakiej nie znacie"

Kilka słów o konstrukcji nieistniejącej kładki przy ul. Kwiatowej w Żarowie

Kładka dla pieszych wykonana została w latach 1993/1994 i służyła jako skrót drogi dla pracowników – mieszkańców budynku zakładowego przy obecnej ul. Kwiatowej 8, będącego wówczas własnością Żarowskich Zakładów Materiałów Ogniotrwałych (ŻZMO). Po roku 2000, właściciel przekazał budynek mieszkańcom, którzy utworzyli wspólnotę mieszkaniową. Parametry techniczne kładki: nr działki – 378/46, długość – 18.0 m + (wejście / zejście) 2x12,00 m = 42 mb, maksymalna wysokość – 5,20 m, szerokość – 1,20 m.

Czytaj więcej: Kilka słów o konstrukcji nieistniejącej kładki przy ul. Kwiatowej w Żarowie

Ferie zimowe z Żarowską Izbą Historyczną

Żarowska Izba Historyczna zaprasza na zajęcia dla dzieci w ramach ferii zimowych 2025. W programie prelekcja historyczna w formie multimedialnej pt. „Ziemia Żarowska jakiej nie znacie” - nieznane i tajemnicze miejsca, mało znane wydarzenia, znaleziska sprzed tysięcy lat i ich niesamowita historia. Dodatkowo specjalnie przygotowana wystawa: Eksponaty ze zbiorów Izby Historycznej - w tym te najnowsze i jeszcze nie prezentowane publicznie.

Czytaj więcej: Ferie zimowe z Żarowską Izbą Historyczną

Benedykt Pilch (1922-1987) - były więzień niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz

O wyborze Oświęcimia na miejsce niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i jednocześnie ośrodka zagłady zadecydowało jego geograficzne położenie – bezpośrednie połączenie ośrodków przemysłowych na Śląsku z tzw. Generalną Gubernią oraz krajami południowej Europy. Ponadto kompleks budynków byłych koszar wojskowych, przeznaczonych na obóz, znajdował się nad rzeką Soła (w dzielnicy zw. Zasole) i nie był włączony do zwartej zabudowy miasta, co sprzyjało izolacji i zamaskowaniu obozu. Projekt założenia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu powstał w końcu 1939 roku w Urzędzie Wyższego Dowódcy SS i Policji we Wrocławiu, na którego czele stał wówczas SS-Gruppenführer Erich von dem Bach-Zalewski.

Czytaj więcej: Benedykt Pilch (1922-1987) - były więzień niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego KL...

Wystawa „Dokumentacja rysunkowa obiektów Zakładów Wyrobów Ogniotrwałych w Żarowie”

W roku bieżącym minie dokładnie 80 lat od przejęcia przez polską administrację byłych zakładów „Didier Werke A.G.”, wcześniej znanych jako „Chamottefabrik C. Kulmiz Saarau”.

Już w 2 połowie 1945 roku, w oparciu o pierwsze grupy operacyjne podejmowano werbunek pracowników, organizowano administrację i ochronę mienia zakładów oraz przeprowadzano działania dla zapewnienia przyjętym pracownikom zakwaterowania i wyżywienia. Zbierano także informacje o miejscach ewakuacji maszyn i sprzętu celem ich ściągnięcia. Uruchomienie fabryki w tym okresie inicjowały i nadzorowały Zjednoczone Zakłady Materiałów Ogniotrwałych w Gliwicach poprzez swą delegaturę w Świdnicy. Najtrudniejszą sprawą było kompletowanie załogi, a szczególnie nabór fachowców dla uruchomienia, naprawy i obsługi maszyn i urządzeń. Prowadzono w szybkim tempie instruktaż i nauczanie nowo przyjętych pracowników elementarnych czynności produkcyjnych. Dużą rolę w tym okresie odegrali pracownicy posiadający odpowiednie kwalifikacje i staż produkcyjny w zakładach materiałów ogniotrwałych lub pokrewnych w okresie międzywojennym, którzy stali się instruktorami zawodu.

Czytaj więcej: Wystawa „Dokumentacja rysunkowa obiektów Zakładów Wyrobów Ogniotrwałych w Żarowie”

Zbiór rzymskich monet z 2 połowy II w. n.e. odnaleziony pod Bukowem

Z wizytą w Żarowskiej Izbie Historycznej dr Marcin Bohr – Zastępca Dyrektora ds. Dydaktyki w Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego (Zakład Archeologii Barbaricum i Prowincji Rzymskich). Wizyta naszego Szanownego Gościa, była ściśle związana z pismem, które napłynęło do Żarowskiej Izby Historycznej w dniu 14 stycznia 2025 r. w sprawie czasowego wypożyczenia zbioru 16 monet, pochodzących z badań archeologicznych przeprowadzonych w ubiegłym roku w obrębie miejscowości Buków, Gmina Żarów. Wspomnieć należy, że na niniejszczy zbiór numizmatów natrafili członkowie Żarowskiego Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego "AUREUS" w trakcie prac poszukiwawczych prowadzonych w oparciu o zezwolenie WKZ – decycja nr 606/2024. Dalsze prace przeprowadzono w obecności przedstawicieli Delegatury WKZ Wałbrzych oraz Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Czytaj więcej: Zbiór rzymskich monet z 2 połowy II w. n.e. odnaleziony pod Bukowem

Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni „Medalem za Odrę, Nysę, Bałtyk”

Dekret Rady Ministrów z dnia 26 października 1945 r. ustanowił odznaczenie wojskowe w postaci tzw. „Medalu za Odrę, Nissę, Bałtyk”. Jak informował wspomniany akt normatywny „w celu upamiętnienia wielkich zwycięstw żołnierza polskiego, który walczył o nowe granice na Odrze i Nysie i na wybrzeżu Bałtyku, odzyskując dla Polski prastare ziemie słowiańskie na zachodzie i północy oraz nagrodzenia uczestników tych walk”. Zgodnie z ustawą z dnia 17 lutego 1960 r. o orderach i odznaczeniach, zmieniono nazwę odznaczenia, wprowadzając nazwę rzeki Nysa (wcześniej Nissa) – „Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk”. Określono wówczas, że odznaczenie stanowi nagrodę dla osób, które w 1945 roku, brały udział w walkach o granice na Odrze, Nysie i Bałtyku.

Czytaj więcej: Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni „Medalem za Odrę, Nysę, Bałtyk”