Menu witryny
Wystawy
Gmina Żarów
Historia gminy
Pocztówki i stare fotografie
Lapidarium
Zabytki w gminie
Zabytki w okolicy
Trasy rowerowe
Licznik odwiedzin
PROMUJEMY:
Strona główna
Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni "Krzyżem Partyzanckim"
Dekretem Rady Ministrów z dnia 26 października 1945 roku ustanowiono wojskowe odznaczenie państwowe, tzw. Krzyż Partyzancki. Odznaczenie zatwierdzone przez Krajową Radę Narodową, zostało wprowadzone „w celu upamiętnienia bohaterskiej walki zbrojnej żołnierzy oddziałów partyzanckich z hitlerowskim okupantem o Niepodległość, Wolność i Demokrację oraz celem nagrodzenia bojowych zasług w tej walce”. Ustawa z dnia 17 lutego 1960 roku o orderach i odznaczeniach w Art. 11 wyszczególniła Krzyż Partyzancki jako odznaczenie wojenne stanowiące nagrodę za udział w walkach partyzanckich z hitlerowskim okupantem. Od 1960 Krzyż Partyzancki zajmował miejsce za Złotym Medalem Zasłużonym na Polu Chwały, a przed Medalem „Za waszą wolność i naszą”, a od 1992 roku – po obecnie obowiązujących odznaczeniach państwowych. Odznaczenie było nadawane jednorazowo organizatorom, dowódcom i członkom oddziałów partyzanckich walczących z Niemcami na terenie Polski, a także Polakom walczącym w oddziałach partyzanckich na terenie ZSRR, Jugosławii i Francji oraz cudzoziemcom walczącym w oddziałach partyzanckich na terenie Polski. Odznaczenie nadawało Prezydium Krajowej Rady Narodowej w drodze uchwały, od 1952 roku Rada Państwa, a od 1989 roku Prezydent RP. Nadawane było także miejscowościom (Buczkowice, Kaniów, Kroczyce, Lędziny, Mstów, Ogrodzieniec, Brenna, Zwięczyca, Różaniec, Kazimierza Wielka). Z dniem 8 maja 1999 nadawanie Krzyża Partyzanckiego uznano za zakończone. Łącznie w latach 1945-1999 nadano 94025 krzyży.
Czytaj więcej: Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni "Krzyżem Partyzanckim"
Udział mieszkańców Imbramowic w I wojnie światowej
W początkach XX wieku Imbramowice (wówczas niem. Ingramsdorf) liczyły przeszło 1100 mieszkańców, którzy zamieszkiwali ponad 80 murowanych budynków. Powierzchnia gruntów dominialnych wynosiła 576 ha (w tym 438 ha gruntów ornych, 40,5 ha łąk, 60 ha lasu), a chłopskich 267 ha (w tym 226 ha gruntów ornych, po 12 ha łąk i lasu). Majątek imbramowicki specjalizował się w hodowli bydła (rasa nizinna) i trzody chlewnej oraz uprawie roślin przemysłowych i okopowych. W miejscowości był urząd pocztowy, 3 gospody, stacja kolejowa z okazałym budynkiem stacyjnym, 2 sklepy spożywcze, 2 rzeźnie i 2 piekarnie. Kilkudziesięciu mieszkańców znajdowało zatrudnienie w miejscowej cegielni i kopalni gliny, która została rozbudowana i wyposażona w maszyny parowe.. Wiele osób pracowało na roli w trzech kompleksach folwarcznych i kraszarni lnu. We wsi było ponadto kilkudziesięciu rzemieślników różnych specjalizacji oraz kilku kupców. Życie mieszkańców Imbramowic w dobie Cesarstwa Niemieckiego płynęło bardzo spokojnie, pod znakiem rozwoju oraz dostatku pracy, która dawała chleb wystarczający do wyżywienia wielodzietnych rodzin. Wybuch Wielkiej Wojny w 1914 roku zmącił nieodwracalnie panujący ład oraz zmienił nieodwracalnie życie mieszkańców osady. Wielu młodych ludzi zostało powołanych pod broń i zmuszonych do opuszczenia rodzinnych domów. Pomimo ogólnie panującego przekonania że wojna nie potrwa długo i Francja szybko zostanie rzucona na kolana, to obawy o los bliskich były wielkie. Pierwsze zatrważające informacje z linii frontu zaczęły docierać już na początku wojny. Walki na zachodzie szybko przybrały charakter pozycyjny, niosąc za sobą ogromną liczbę ofiar śmiertelnych, rannych i trwale okaleczonych. Listy strat armii niemieckiej z lat 1914-1919 [a], wymieniają nazwiska 142 mieszkańców Imbramowic, którzy wzięli udział w I wojnie światowej. Wśród nich było: 29 – poległych, 35 – zaginionych (5 wymienionych w książce adresowej mieszkańców Imbramowic z lat 1929-1942), 25 – ciężko rannych, 51 – lekko rannych, 2 – wziętych do niewoli [b], [c].
Czytaj więcej: Udział mieszkańców Imbramowic w I wojnie światowej
VII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji - 31.07.2022
Za nami VII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji. 31 lipca 2022 roku na Targowisku Miejskim w Żarowie zagościli nie tylko posiadacze wyjątkowych pojazdów, ale także licznie przybyli Żarowianie oraz mieszkańcy pobliskich i dalszych okolic. Wszyscy mieli niecodzienną okazję obejrzeć prawdziwe perełki motoryzacji zarówno rodzimej jak i światowej. W sumie podczas spotkania, zaprezentowanych zostało ponad 120 aut oraz kilkadziesiąt motocykli, które do Żarowa dotarły z różnych miejscowości Dolnego Śląska i nie tylko. Tym samym frekwencja uczestników przebiła dotychczasowe edycje z lat ubiegłych.
Czytaj więcej: VII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji - 31.07.2022
Manewry wojsk pruskich pod Imbramowicami i Pożarzyskiem
Wydawać by się mogło, że o historii naszej okolicy wiemy już bardzo wiele. Pisaliśmy przecież o wielu budowlach i wydarzenia, uczestniczyliśmy w licznych poszukiwaniach oraz odkryciach. Historia ta zaskakiwała nas niejednokrotnie i sprawiedliwie przyznać trzeba, że nieznanych faktów, które wydarzyły się w przeszłości, a które godne są naszego odnotowania jest bez liku. Jedno z takich zupełnie nieznanych i skrytych w zakamarkach przeszłości wydarzeń, miało miejsce 187 lat temu w pobliżu Pożarzyska i Imbramowic. Aby o nim napisać, trzeba wpierw zacząć od innej, ściśle z nim związanej historii. Otóż 11 września 1835 roku w Kaliszu rozpoczął się zjazd monarchów Rosji i Prus. Spotkanie cara Mikołaja I z królem pruskim Fryderykiem Wilhelmem III było wielkim politycznym zamanifestowaniem trwałego sojuszu pomiędzy dwoma sąsiadami i niedawnymi zaborcami Rzeczypospolitej. Zjazd, o którym mowa był wspaniałą okazją do wielkich balów, przyjęć oraz parad wojskowych sprzymierzonych wojsk. Do Kalisza wraz z monarchami, przybyli też liczni arystokraci oraz ludzie z najwyższych sfer rządowych. Car Mikołaj I zjechał razem z wielkimi książętami Konstantym i Michałem oraz księżniczką Olgą. Królowi Prus Fryderykowi Wilhelmowi III towarzyszyli książęta: Karol, August, Fryderyk, Wilhelm i Franz August Carl. Kaliski zjazd koronowanych głów, trwał od 11 do 22 września 1835 roku. O jednym z jego epizodów tak oto wspomina Paulina z L. Wilkońska ... "Chcąc zadziwić swych niemieckich przyjaciół i sojuszników, wymyślili Rosjanie swoisty koncert-gigant. Na placu św. Józefa, w otoczeniu wojsk różnych formacji, ustawiono orkiestrę liczącą łącznie 2193 osoby. Gdy na wieży kolegiackiej zegar wybił godzinę 7 wieczorem, na dany znak przez dwumetrowego tambor-majora z Preobrażeńskiego Pułku Gwardii, zagrała ona na cześć gości capstrzyk wieczorny. Najdostojniejsi goście słuchali tego koncertu na balkonie wychodzącym na plac. Koncert ten wraz z przysłuchującym się mu tłumem wojskowych i ludności cywilnej uwiecznił na płótnie malarz Szwarc, a płótno znajduje się dziś w kaliskim muzeum" .... "Na zjazd monarchów wystawionym został teatr przy wejściu do parku, w którym artyści dramatyczni z Warszawy przedstawienia dawali. Budowa dość była gustowna, wejście pod rzędem sześciu wielkich filarów wcale okazałe – lecz zbyt na prędce sklecono rychłem zagrażała runięciem. Teatr ten zgorzał następnie 8 kwietnia r. 1858''.
Czytaj więcej: Manewry wojsk pruskich pod Imbramowicami i Pożarzyskiem
Wycieczka rowerowa - 7.07.2022 r.
Żarowska Izba Historyczna oraz Klub Cyklistów "Old Spokes" GCKiS serdecznie zapraszają w dniu 7 lipca 2022 r. (czwartek) na wycieczkę rowerową. Start o godzinie 9:00 przy Gminnym Centrum Kultury i Sportu, ul. Piastowska 10A. Trasa wycieczki: Żarów - Kalno - Wierzbna - Kalno - Żarów (ok. 14 km). W programie: najciekawsze zabytki architektury, historia okolicznych miejscowości oraz konkurs wiedzy historycznej z nagrodami. Regulamin wycieczki na stronie GCKiS - www.centrum.zarow.pl (zakładka Klub Cyklistów). Zapraszamy do udziału.
VII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji
Żarowska Izba Historyczna oraz Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie zapraszają właścicieli pojazdów zabytkowych, kolekcjonerskich, unikalnych, specjalnych, sportowych, tuningowych i militarnych do udziału oraz zaprezentowania swojej perełki motoryzacyjnej podczas VII Żarowskiego Spotkania Miłośników Motoryzacji. Wszystkich chętnych prosimy o zgłoszenie drogą mailową na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. (prosimy podać imię i nazwisko, miejscowość oraz podstawowe informacje dotyczące pojazdu). Zgłoszenia przyjmujemy do dnia 29 lipca 2022 r. (godz. 15:30). Impreza ma charakter zamknięty, dlatego udział w niej wezmą wyłącznie pojazdy zgłoszone w wyznaczonym terminie i potwierdzeniu uczestnictwa otrzymanym z naszej strony.
Czytaj więcej: VII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji
W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz. 23: Węgierskie złote guldeny
We wczesnośredniowiecznej Europie obrót pieniężny był monometaliczny, skupiano się bowiem na biciu monet srebrnych. W 1252 roku włoskie miasto Florencja zaczęło emitować monety złote – od nazwy miasta zwane florenami o wadze ok. 3,5 g. Wygląd tych numizmatów nie zmieniał się zasadniczo przez wiele lat. W centralnej części awersu widniał lilia – herb Florencji, na rewersie natomiast postać św. Jan Chrzciciela – patron miasta. Moneta ze względu na rosnące obroty handlowe i coraz szersze kontakty polityczne i gospodarcze między krajami, szybko rozprzestrzeniła się całej Europie. Wielu jej emitentów, zwłaszcza tych, którzy mieli dostęp do źródeł złota, zaczęło imitować oryginalny wzór rodem z włoskiej mennicy. Floreny dotarły także na Węgry, gdzie za panowania Karola Roberta (1308-1342) zaczęto bić pierwsze węgierskie egzemplarze, zwane guldenami. Od pierwowzoru odróżniał je tylko jeden istotny element – tytulatura królewska. Każdy kolejny władca Królestwa Węgier bił zatem guldeny opatrzone własnym imieniem, np. Maciej I Korwin (1458-1490), Władysław II Jagiellończyk (1490-1516), Ferdynand I Habsburg (1526-1564).
Czytaj więcej: W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz. 23: Węgierskie złote guldeny
Udział mieszkańców Mrowin w I wojnie światowej
Przed wybuchem I wojny światowej Mrowiny liczyły 1642 mieszkańców, w tym 267 katolików. Przeważała tutaj liczba osób wyznania ewangelickiego. W tym czasie wieś była już podłączona do wodociągu zaopatrywanego przez zakład wspólny dla Żarowa, Mrowin i Kalna. Zabudowę wiejską stanowiło 107 domów mieszkalnych. Formalnie istniały dwa oddzielne majątki rycerskie: Mrowiny o powierzchni 409 ha – grunty orne 368 ha, łąki 52 ha, las 38 ha oraz Weselina o powierzchni 79,2 ha. Po ich połączeniu i dokupieniu ziemi powstał jeden wielki majątek mrowiński o powierzchni 635 ha, w tym grunty orne 500 ha, łąki 52 ha, las 49 ha. Liczba mieszkańców folwarków wahała się w granicach 200 osób. Największy był folwark mrowiński z 6-7 budynkami mieszkalnymi, kilkoma gospodarczymi, a także niewielkimi zakładami przetwórczymi. Według list strat armii niemieckiej z lat 1914-1919, w I wojnie światowej udział wzięło 183 mieszkańców Mrowin [a]. Wśród nich byli:
Czytaj więcej: Udział mieszkańców Mrowin w I wojnie światowej
Kowale, kotlarze, nożownicy i ślusarze: rzemiosło branży metalowej w okolicy Żarowa do 1945 r.
Kowalstwo polegające na kształtowaniu metali na gorąco, po ogrzaniu ich do temperatury mięknięcia, stało się jednym z najważniejszych zawodów wykonywanych przez człowieka i było cenione we wszystkich kulturach, którym znany był sposób na pozyskanie metalu. Najstarsze informacje i zabytki kowalstwa pochodzą z Egiptu i są datowane na ok. 3000 r. p.n.e. Na terenie ziem polskich pierwsze wyroby żelazne pojawiły się ok.700 lat p.n.e. jako przedmioty importowane z południa Europy przez Bramę Morawską. W okresie lateńskim oraz tzw. wpływów rzymskich, głównym narzędziem pracy kowala były głównie kleszcze i młotki. Wytwarzano wówczas miecze, okucia tarcz, groty strzał i oszczepów, strzemiona, wędzidła, ostrogi, a także różnego rodzaju sprzęty używane przez gospodarstwach domowych, które zdobiono ornamentem wytłaczanym za pomocą stempli. Rozwój kowalstwa uległ znacznemu zahamowaniu w tzw. okresie wędrówek ludów (IV - V w. n e). Odrodzenie tego rzemiosła miało miejsce we wczesnym średniowieczu.
Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Medalem "Za udział w walkach o Berlin"
Dla uczczenia zwycięstwa nad niemieckim faszyzmem oraz wkładu Wojska Polskiego w zdobyciu Berlina w 1945 roku, Sejm ustawą z dnia 21 kwietnia 1966 roku ustanowił tzw. Medal „Za udział w walkach o Berlin”. Zgodnie ze wspomnianą ustawą medal stanowił wyraz uznania dla osób, które brały udział w walkach o Berlin w kwietniu i maju 1945 roku. Zasady i tryb nadawania medalu, wzór odznaki oraz sposób jego noszenia określało Rozporządzenie z dnia 25 kwietnia 1966 roku Ministra Obrony Narodowej określiło zasady Projektantem medalu był Wacław Kowalik – rzeźbiarz i medalier, współpracownikiem Mennicy Państwowej, dla której stworzył ponad sto wzorów medalierskich, plakiet oraz projektów monet. Medal „Za udział w walkach o Berlin” nadawany był osobom, które pełniły służbę wojskową w okresie od kwietnia 1945 roku do 9 maja 1945 roku w następujących jednostkach Wojska Polskiego: 1 Warszawska Dywizja Piechoty (dowództwo, 1, 2, 3 pułk piechoty, 1 pułk artylerii lekkiej, 1 dywizjon artylerii pancernej, 1 batalion saperów), 2 Pomorska Brygada Haubic (dowództwo, 7, 8, 9 pułk artylerii haubic), 1 Samodzielna Brygada Moździerzy (dowództwo, 5, 8, 10, 11 pułk moździerzy), 6 Warszawski Batalion Pontonowo – Mostowy, Samodzielny Batalion Szturmowy.
Czytaj więcej: Mieszkańcy gminy Żarów odznaczeni Medalem "Za udział w walkach o Berlin"
Piekarze i rzeźnicy: rzemiosło branży spożywczej w okolicy Żarowa do 1945 r.
Przy lokacji wsi na prawie niemieckim dbano o zapewnienie mieszkańcom wsi niezbędnych usług rzemieślniczych i handlowych. Najczęściej zlecano to sołtysowi, który otrzymywał prawo założenia karczmy, wybudowania młyna i innych warsztatów rzemieślniczych. Szczególnym i ważnym miejscem w nowo lokowanych wsiach były karczmy, gdzie odbywały się spotkania towarzyskie oraz sądy. Karczmy pełniły także funkcję drobnego zakładu wytwórczego, będąc w zależności od przyznanych uprawnień – piekarnią, rzeźnią, browarem lub gorzelnią. Z czasem na wsiach wytworzyły się dwie grupy karczmarzy: dziedzicznych i dzierżawnych. Pierwsi posiadali dziedziczne prawo do przedsiębiorstwa, a często też odpowiednie przywileje takie jak prawo do produkcji piwa i wódki, wypieku chleba, uboju i przerobu mięsa. Niezależnie od karczem na wsiach działali niezrzeszeni w cechach rzemieślnicy branży spożywczej tj. rzeźnicy oraz piekarze. Zawody te rozwinęły się mocno w okresie lokacji miast i wsi na prawie niemieckim.
Czytaj więcej: Piekarze i rzeźnicy: rzemiosło branży spożywczej w okolicy Żarowa do 1945 r.
Informacje
Historia miejscowości
Dawni mieszkańcy
Kalendarium
Kartografia
Słownik miejscowości
Muzea, wystawy, zabytki
Archeologia i Historia
Strony historyczne
WSPÓŁPRACUJEMY:
