Strona główna

"Dworska Droga" ze starym dębem i kamiennym mostem w pobliżu Żarowa

Już w 1 połowie XIV wieku wieś Łażany (wówczas Laszano) należała do rycerzy von Seidlitz. W 1460 roku ostatni z tego rodu Johann Bechin von Seidlitz und Lazan, sprzedał swoje dobra za kwotę 1200 grzywien rycerzowi Georgowi  von  Mühlheim, zwanemu Buschke (pan na zamku Grodno). Tym samym wieś na blisko półtora wieku przeszła we władanie rodu von Mühlheim  (Mulhaim,  Mahlems), którego jedna z trzech linii od XVI wieku pisała się już "z Łażan i Ligoty Wielkiej” (von Laasan und Groß Elguth). W 1594 roku po śmierci Sigmunda  von  Mühlheim wszystkie dobra przejęła jego córka Jadwiga (Hedwig), małżonka Friedricha von Zedlitz, cesarskiego radcy kameralnego. Od tej pory von Zedlitzowie pisali się "z Marcinowic i Łażan" (auf Merzdorf und Laasan). W latach 1606-1617 w imieniu ich niepełnoletniego spadkobiercy Christopha von Zedlitz, dobrami zarządzał właściciel pobliskich Piotrowic i bliski krewny Abraham von Zedlitz. Jeszcze przed swą śmiercią, Christop sprzedał Łażany ok. 1621 roku Sigmundowi von  Nostitz, kolejnemu właścicielowi Piotrowic. Ten w bardzo krótkim czasie przebudował stary dwór rycerski w Łażanach i przeniósł tutaj swoją siedzibę jako centrum administracyjne kompleksu majątkowego, w skład którego wchodziły porócz Łażan i Piotrowic, także Nowice i Żarów. Wybudowany ok. 1590 roku przez Jakoba von Zedlitza, renesansowy pałac w Piotrowicach, stał się odtąd budynkiem administracji dla tutejszego majątku von Nostitzów. Połączone na trwałe dobra łążańskie i piotrowickie, były własnością kolejnych rodów szlacheckich von Buddenbrock (1745-1770) i von Burghauss-Pfeil (1775-1938).

Czytaj więcej: "Dworska Droga" ze starym dębem i kamiennym mostem w pobliżu Żarowa

Najstarszy murowany prywatny zamek śląski na szczycie "Skałki" w Wierzbnej

Miejscowość Wierzbna, gm. Żarów, zlokalizowana jest w obrębie Równiny Świdnickiej, której lekko pofałdowany krajobraz urozmaica wcinająca się w podłoże rzeka Bystrzyca. Osada leży na lewym brzegu rzeki, a jej starsza część rozpościera się na stoku i krawędzi doliny. Pierwsza wzmianka pisemna dotycząca Wierzbnej pochodzi z 1209 roku i jest pierwszym śladem, piszącego się z niej rycerskiego rodu Wierzbnów, który w 1. połowie XIII wieku zaliczał się do śląskiej elity możnowładczej. Częściowo zniszczona przez kamieniołom warownia Wierzbnów znajduje się na skalistej krawędzi doliny, która przez dzisiejszych mieszkańców Wierzbnej nazywana jest "Skałką".

Czytaj więcej: Najstarszy murowany prywatny zamek śląski na szczycie "Skałki" w Wierzbnej

VIII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji - 30.08.2023

30 lipca 2023 roku na Targowisku Miejskim w Żarowie zagościli nie tylko posiadacze wyjątkowych pojazdów, ale także licznie przybyli Żarowianie oraz mieszkańcy pobliskich i dalszych okolic. Wszyscy mieli niecodzienną okazję obejrzeć prawdziwe perełki motoryzacji zarówno rodzimej jak i światowej. W sumie podczas spotkania, zaprezentowanych zostało ponad 140 aut oraz kilkadziesiąt motocykli, które do Żarowa dotarły z woj. dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego, wielkopolskiego, mazowieckiego oraz pomorskiego. Liczba zgłoszonych i zaprezentowanych pojazdów była tym samym imponująca.

Czytaj więcej: VIII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji - 30.08.2023

Młyn w Siedlimowicach

Młyn wodny to odwieczny składnik sielskiego krajobrazu. To zarazem dom i miejsce ludzkiej pracy. To w końcu miejsce opisywane przez poetów i pisarzy, a także barwny temat dzieł malarskich. Jeszcze w początkach XX wieku młynów były tysiące. Dzisiaj jest to świat dawno umarły, który tylko z rzadka powraca na chwilę do życia, aby snuć swą opowieść. Opowieść o młynie w Siedlimowicach, jest opowieścią o minionym czasie, kiedy turkot drewnianego koła znaczył historię zwykłych ludzi jakim dane było w tym niezwykłym miejscu żyć i pracować. Pierwsza informacja o Siedlimowicach pojawia się w dokumencie z końca XIII wieku. Ów fałszywy dokument opatrzony datą 1213 stwierdzał, że z 14 łanów ziemi w Siedlimowicach miała być płacona dziesięcina na rzecz klasztoru w Lubiążu. Czy już wówczas we wsi istniał młyn wodny i kto był jego założycielem, tego niestety nie wiadomo.

Czytaj więcej: Młyn w Siedlimowicach

Zabudowania gospodarczo-mieszkalne dawnego folwarku w Pyszczynie

Istnienie folwarku w Pyszczynie (Piczin), po raz pierwszy potwierdza dokument z roku 1353. We wsi było wówczas 16 małych łanów ziemi oraz kilku łanowy folwark pański będący własnością rycerza Johanna von „Tschirn” zu Ingramsdorf (z Imbramowic). Reszta ziemi rozdzielona była między kmieci. Brak niestety informacji o wielkości folwarku i jego produkcji na przestrzeni kolejnych stuleci. Wiedzieć należy, że dobra pyszczyńskie i granicząca z nimi „łąka krukowska” miały status dóbr lennych. Prawnym właścicielem Pyszczyna było biskupstwo wrocławskie, a „łąki” Korona (władca księstwa świdnickiego). Lennikami biskupstwa na Pyszczynie byli od 1520 roku rycerze von Reichenbach (aż do 1724 roku). Następnie do 1945 roku hrabiowie von Matuschka baronowie Spättgen. Wiadomo również, że w trakcie wojny trzydziestoletniej Pyszczyn został całkowicie spalony i wyludniony. Jeszcze 10 lat po zakończeniu działań wojennych, określany był w źródłach jako „wüste Pitschen”, czyli opustoszały Pyszczyn. W 1661 roku zniszczone dobra pyszczyńskie wizytował urzędnik biskupi Kaspar von Bedow. Zabudowania folwarczne były wówczas w dalszym ciągu spalone a wieś wyludniona. Sytuacja uległa zmianie w latach następnych. Już w 1667 roku w Pyszczynie było 7 gospodarstw chłopskich i oraz nowa zabudowa folwarczna. Wartość dóbr szacowano wówczas na 1000 złotych florenów reńskich. Po upływie kolejnych 80 lat fiskus pruski oceniał wartość majątku pyszczyńskiego na 15 627 srebrnych talarów.

Czytaj więcej: Zabudowania gospodarczo-mieszkalne dawnego folwarku w Pyszczynie

Zabudowania gospodarczo-mieszkalne dawnego folwarku w Zastrużu

Wedle źródeł pisanych w roku 1295 książę Jawora i Świdnicy przeprowadził transakcję wymienną z opatem krzeszowskim Teoderykiem. Wówczas to cystersi w zamian za klasztorny Jarostów, otrzymali Zastruże (wówczas Sastrushe) położone po sąsiedzku zarządzanych dóbr gościsławskich. Dwa lata później Bolko I przyznał klasztorowi pełne prawa sądownicze i swobodę dysponowania nadwyżkami czynszowymi z Zastruża. Niewątpliwie w pierwszej połowie XIV wieku cystersi uzyskali od kolejnych władców dalsze przywileje ekonomiczne, w tym zwolnienie z podatków i innych świadczeń na rzecz władcy. Wedle rejestru czynszów z lat 1397-1401 we wsi istniał cysterski folwark z dworem i młynem. Uprawiano zboże, rośliny strączkowe, chmiel, len i na niewielką skalę winną latorośl. Na folwarku hodowano owce oraz prowadzono gospodarkę stawową. Poddani klasztorni trzymali na własne potrzeby niewielkie ilości bydła, świń, koni i drobiu. Klasztor krzeszowski był właścicielem Zastruża do 1532 roku. Następnie wieś wraz z folwarkiem przeszła w ręce rycerzy von Schindel. W 1550 roku wartość ich dóbr oszacowano na 800, a 1579 roku na 1600 florenów. W połowie XVI wieku w Zastrużu wysiewano 20 małdratów zboża, hodowano 150 owiec, a ze stawów uzyskiwano 15 kop karpi rocznie. Roczny czynsz uiszczany przez młynarza wynosił 12 małdratów mąki, a dochód z gospodarki leśnej wynosił 5 grzywien srebra. Kolejnymi właścicielami zastrużańskiego folwarku byli: 1532-1546 – Leonard von Schindel, 1546-ok.1573 – jego syn Leonard von Schindel, ok. 1572-1579 – Jon i Hans von Schindel, 1579-ok. 1602 – Jon von Schindel, ok. 1602-ok. 1615 – Anna von Schindel, ok. 1615-1626 – Maria von Stange (z domu Schindel) i Heinrich von Stange, 1626-1649 – Helena von Stange (z domu Höckin) i Albrecht von Stange, 1649-1653 – Moritz August von Rohau, 1653-1673 – Ferdinand Wilhelm von Rochau, 1673-1675 – Christian von Tschirnhaus.

Czytaj więcej: Zabudowania gospodarczo-mieszkalne dawnego folwarku w Zastrużu

Rajd Pieszy von Korna - 8.07.2023 r.

Żarowska Izba Historyczna oraz Koło PTTK „Żarodreptaki” zapraszają na „Rajd pieszy von Korna”

● Trasa: Żarów – Kalno – Wostówka – Siedlimowice
● Dystans: 7,1 km (w jedną stronę)
● Mapa rajdu: https://pl.mapy.cz/s/gocavoduku
● Zbiórka: Żarowska Izba Historyczna, ul. Dworcowa 3, w dniu 8.07.2023 r. (sobota), godz. 9:00
● Uwaga:
► strój i obuwie odpowiednie do warunków atmosferycznych
► uczestnicy rajdu biorą w nim udział na własną odpowiedzialność przy indywidualnym ubezpieczeniu od NNW
► w programie terenowa prelekcja historyczna Bogdana Muchy z Żarowskiej Izby Historycznej pt. Kornowie (1732-1945) – dwa stulecia historii właścicieli pałacu w Siedlimowicach
► przewidziane wspólne ognisko (prowiant we własnym zakresie)
► pamiątkowe darmowe przypinki z rajdu dla każdego biorącego w nim udział uczestnika

Czytaj więcej: Rajd Pieszy von Korna - 8.07.2023 r.

XXIII Żarowska Prelekcja Historyczna - relacja

W dniu 30 czerwca 2023 roku w siedzibie Żarowskiej Izby Historycznej przy ul. Dworcowej, odbyła się XXIII Żarowska Prelekcja Historyczna. W programie Prelekcji przygotowane zostały dwa wykłady: "Messtischblatt. Mapy mówiące o przeszłości – Bogdan Mucha oraz "Pochówki antywampiryczne i postacie demonologiczne" – Katarzyna Sobota-Liwoch. Archiwalne mapy to bardzo cenne źródło informacji o środowisku przyrodniczym i jego przemianach powstałych w wyniku działalności człowieka. Mapy te są ważnym komponentem w trakcie badań nad rekonstrukcją krajobrazu kulturowego, pozostającego w kręgu zainteresowań historyków, geografów i archeologów – mówił podczas swojego wykładu archeolog Bogdan Mucha. Dla zgromadzonej publiczności przygotowana została obszerna prezentacja multimedialna, która przedstawiła i utrwaliła tematykę związaną z historią dawnej kartografii Śląska od XVIII wieku po okres II wojny światowej. Uczestnicy prelekcji mieli okazję obejrzeć m.in. mapy sporządzone przez znanych kartografów takich jak: Johann Wolfgang Wieland, Christian Friedrich von Wrede, Ludwig Wilhelm von Regler, Carl von Müffling oraz Carl von Decker.

Czytaj więcej: XXIII Żarowska Prelekcja Historyczna - relacja

Generał von Nádasdy i jego wojska w okolicy Żarowa podczas kampanii wojny siedmioletniej

W 1756 roku wybuchła wojna siedmioletnia, w której udział wzięły najpotężniejsze ówczesne państwa świata, zaś teatrem działań wojennych była Europa, Ameryka Północna, Indie oraz wyspy karaibskie. Naprzeciw siebie stanęły Prusy, sprzymierzone z Wielką Brytanią, Hanowerem, Hessen-Kassel i Brunszwikiem oraz koalicja Austrii, Rosji, Francji, Saksonii, Szwecji i państw niemieckich. W późniejszej fazie konfliktu do wojny przyłączyły się Hiszpania i Portugalia oraz starająca się początkowo zachować neutralność Holandia, której siły zostały zaatakowane w Indiach. Wojna siedmioletnia może być uznana za wojnę hegemoniczną (wzięła w niej udział większość ówczesnych mocarstw, stanowiła też decydującą fazę w trwających niemal sto lat zmaganiach francusko-brytyjskich o dominację w Ameryce Północnej i supremację na świecie). Wojna charakteryzowała się oblężeniami i podpaleniami miast, ale również bitwami na otwartym polu, z wyjątkowo ciężkimi stratami. Ocenia się, że w czasie wojny zginęło od 900 000 do 1 400 000 ludzi.

Czytaj więcej: Generał von Nádasdy i jego wojska w okolicy Żarowa podczas kampanii wojny siedmioletniej

VIII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji

Żarowska Izba Historyczna oraz Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie zapraszają właścicieli pojazdów zabytkowych, kolekcjonerskich, unikalnych, specjalnych, sportowych, tuningowych i militarnych do udziału oraz zaprezentowania swojej perełki motoryzacyjnej podczas VIII Żarowskiego Spotkania Miłośników Motoryzacji. Wszystkich chętnych prosimy o zgłoszenie drogą mailową na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. (prosimy podać imię i nazwisko, miejscowość oraz podstawowe informacje dotyczące pojazdu). Zgłoszenia przyjmujemy do dnia 28 lipca 2023 r. (godz. 15:30). Impreza ma charakter zamknięty, dlatego udział w niej wezmą wyłącznie pojazdy zgłoszone w wyznaczonym terminie i potwierdzeniu uczestnictwa otrzymanym z naszej strony.

Czytaj więcej: VIII Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji