Strona główna

Wystawa "Przepraszamy za usterki". Sprzęt mechaniczny i rtv z PRL-u

Pomimo stania w długich kolejkach do sklepu po wymarzony towar, pomimo wiecznych braków w zaopatrzeniu, sprzęt mechaniczny i RTV z Polski Ludowej wspomina się z nostalgią. Głównie ze względu na jego trwałość. Do dziś wielu z Was posiada zapewne sprzęt z tamtych lat, który nadal działa bez zarzutu. Większość urządzeń miała prostą konstrukcję, która musiała spełniać tylko jedną określoną rolę, dlatego też kupując dane urządzenie, była pewność, że posłuży nam przez długie lata. Pomimo, że design sprzętu z PRL-u był niezwykle prosty, toporny i całkowicie odbiega od dzisiejszego kanonu "piękna", to obecnie traktowany jest on jako kultowy. Niestety, oprócz swojej długowieczności, urządzenia z tamtej epoki miały wiele wad. Do podstawowej należał znaczny prądu, waga oraz częsty brak wygodny w obsłudze.

Czytaj więcej: Wystawa "Przepraszamy za usterki". Sprzęt mechaniczny i rtv z PRL-u

Rajd pieszy "Szlakiem barona de Monteverques"

Ludwig de Lopis baron de Monteverques, urodził się 14 lutego 1610 roku w Avinionie. Pochodził z hiszpańskiego rodu, przybyłego do południowej Francji, którego żyjąca na Śląsku linia wymarła bezpotomnie w 1739 roku. Nazwisko rodowe pochodziło od nazwy zamku położonego w hrabstwie Avinion. W wieku 25 lat Ludwig de Lopis baron de Monteverques wstąpił w szeregi armii cesarskiej, z którą przybył na ogarnięty wojną trzydziestoletnią Śląsk. Tutaj rozpoczęła się jego prawdziwa kariera prowadząca do niemałej fortuny. Bogactwo lokował w posiadłości ziemskie położone na obszarze księstwa świdnickiego. Wiadomo, że w 1650 roku odkupił od Heinricha von Reichenbach za kwotę 29 000 talarów, zniszczone podczas wojny trzydziestoletniej dobra ziemskie Domanice i Pożarzysko oraz położony na granicy Imbramowic i Domanic przysiółek Puschmühle z młynem wodnym. Trzy lata później generał armii cesarskiej nabył na kwotę 9000 talarów zniszczone podczas wojny Mrowiny wraz z przysiółkami. Sam rezydował na zamku w Domanicach. W zrujnowanych wojną wsiach, które były jego własnością, osadził na opuszczonych gospodarstwach zwolnionych ze służby wojskowej żołnierzy oraz ich rodziny. Przywrócił też w swoich dobrach działanie sądownictwa. Wiadomo, że w 1667 roku z jego inicjatywy wybudowano łaźnie w Domanicach i Pożarzysku. Zmarł dwa lata później 22 lutego 1669 roku. Jego ciało złożono w kościele franciszkanów p.w. św. Stanisława w Głogowie. Świdnicki adwokat Efraim Ignacy Naso zapisał w swojej kronice ... Imię pana zamku domanickiego będzie po wsze czasy niezapomniane.

Czytaj więcej: Rajd pieszy "Szlakiem barona de Monteverques"

Z Otchłani Wieków. Odcinek 1: Góra Pyszczyńska

Mieszkańcy Gminy Żarów - byli więźniowie niemieckich obozów koncentracyjnych, odznaczeni Krzyżem Oświęcimskim

Na mocy ustawy z dnia 14 marca 1985 roku, zostało ustanowione odznaczenie państwowe w postaci Krzyża Oświęcimskiego. Odznaczenie było wyrazem hołdu dla osób więzionych podczas II wojny światowej w niemieckich obozach koncentracyjnych za udział w walce o wyzwolenie spod okupacji, działalność patriotyczną, rewolucyjną i postępową, a także z powodu przynależności narodowej lub rasowej oraz z innych przyczyn politycznych, w hołdzie dla ich męczeństwa i odwagi. Nazwa odznaczenia pochodzi od obozu koncentracyjnego „KL Auschwitz”, który w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej pod nazwą „Oświęcim” był symbolem męczeństwa ludności polskiej. Krzyż nadawany był przede wszystkim obywatelom polskim, ale także osobom więzionym jako obywatele polscy, a w chwili nadania posiadającym obywatelstwo innego państwa oraz w szczególnych przypadkach obywatelom innych państw, więzionym z przyczyn politycznych, głównie uczestnikom ruchu oporu w obozach koncentracyjnych. Krzyż mógł być nadawany pośmiertnie. Odznaczenie przyznawała rada Państwa na wniosek: Związku Bojowników o Wolność i Demokrację – ZBoWiD (dla członków Związku), Prezesa Urzędu do Spraw Kombatantów (dla innych osób), Ministra Spraw Zagranicznych (dla obywateli polskich przebywających na stałe za granicą oraz obywateli innych Państw. Projektantem Krzyża Oświęcimskiego był znany medalier Edward Gorol.

Czytaj więcej: Mieszkańcy Gminy Żarów - byli więźniowie niemieckich obozów koncentracyjnych, odznaczeni Krzyżem...

Prelekcja i spacer historyczny z okazji Dnia Kobiet

W sobotę 6 marca w Żarowskiej Izbie Historycznej odbyła się prelekcja, która została zorganizowana specjalnie dla pań, z okazji tegorocznego "Dnia Kobiet". Jej uczestniczki mogły posłuchać opowieści o budowie przebiegającej przez Żarów linii kolejowej, oraz przestrzennym i demograficznym rozwoju osady w 2 połowie XIX wieku. Po prelekcji, odbył się spacer historyczny ulicami Żarowa (Szkolna, Wojska Polskiego, Zamkowa, Park Miejski, Armii Krajowej oraz Mickiewicza). Uczestniczące w nim panie, zostały zapoznane z historią budowy oraz ciekawostkami architektury i historii żarowskich budowli wzniesionych w stylu eklektyzmu, neogotyku oraz modernizmu. Organizatorzy prelekcji i spaceru historycznego, dziękują pięknym panią za wspólnie spędzony czas.

Czytaj więcej: Prelekcja i spacer historyczny z okazji Dnia Kobiet

Udział mieszkańców Marcinowiczek, Pyszczyna i Tarnawy w I wojnie światowej

Marcinowiczki (niem Klein Merzdorf), Pyszczyn (niem. Pitschen) i Tarnawa (miem. Tarnau) to trzy miejscowości, położone w gminie Żarów i przynależące do katolickiej parafii w Imbramowicach. Przed wybuchem I wojny światowej w Marcinowiczkach było 15 domów i 102 mieszkańców (22 katolików). Podobną liczbę budynków w sąsiedniej Tarnawie zamieszkiwało 115 osób (69 katolików). W Pyszczynie z kolei 52 budynki mieszkalne i 348 mieszkańców, spośród których aż 243 było wyznania katolickiego. Listy strat armii niemieckiej z lat 1914-1919 [a], wymieniają następujące nazwiska uczestników I wojny światowej: z Klein Merzdorf (3): Josef Kaßner, Hermann Merz, Max Uebrik (w tym 1 poległy, 2 lekko rannych); z Pitschen (52): Richard Achtzehn, Paul Allert, August Anders, Alois Balthasar, Heinrich Barthel, Josef Boensch, Richard Brand, Konrad Bratke, Paul Bönsch, Paul Eckelt, Adolf Ernst, Heinrich Ernst, Paul Ernst, Berthold Feige, Alois Franz, Paul Franz, Franz Reinhold, Robert Franz, Hermann Freitag, Gustav Gebauer, Paul Gramer, Richard Gramer, Franz Guder, Karl Jentsch, Johs. Jonscher, August Jordan, Paul Kabitzke, Wilhelm Kabitzke, Max Kahlert, Paul Kruhl, Karl Körnig, Paul Leibner, Ernst Lücke, Otto Malicke, Joseph Nicke, Paul Nicke, Josef Pech, Josef Prier, Karl Prier, Josef Rathmann, Max Rudolph, Robert Sauer, Arthur Schäfer II, Albert Thiel, Paul Thiel, Aloys Toepsch, Heinrich Ulbrich, Berthold Unverricht, Wilhelm Werner, Heinrich Wolfert, Hermann Wolfert, Paul Zindler (w tym 19 lekko rannych, 11 ciężko rannych, 11 poległych i zmarłych w szpitalach polowych, 10 zaginionych, 1 wzięty do niewoli); z Tarnau (12): Hermann Durdis, Wilhelm Glode, Martin Hubner, Karl Mannig, Richard Melzig, Alfred Raschdorf, Heinrich Reichelt, Fritz Rudolf, Hermann Schubert, Heinrich Thomas, Heinrich Urban, Reinhold Zimpel (w tym 4 lekko rannych, 3 ciężko rannych, 3 poległych w walce, 1 zaginiony, 1 wzięty do niewoli) [b], [c].

Czytaj więcej: Udział mieszkańców Marcinowiczek, Pyszczyna i Tarnawy w I wojnie światowej

Zespół wokalno-instrumentalny "Combo 5 / Combo", cz.2

Jak możemy przeczytać w opracowaniu Tomasza Ciesielskiego, pt. Żarów. Historia Miasta i Gminy": W 1946 r. istniał w Żarowie zespół muzyczny „Echo”, który przygrywał w trakcie przerw w przedstawieniu „Jasełka”. W 1949 r. działały cztery zespoły artystyczne (dwa przyzakładowe, szkolny i gromadzki) oraz dwa muzyczne: jazzowy i orkiestra dęta przy zakładach chemicznych. W 1954 r. przy obu dużych żarowskich fabrykach działały 3 zespoły artystyczne. W 1979 r. istniało 7 zespołów wokalno-instrumentalnych (m.in. „Świetliki”, „Combo” i „Żarowianie”) oraz orkiestra dęta DZCh. Wspomniany zespół Combo 5 / Combo (cyfra 5 od liczebności składu w pierwszych latach działalności) powstał na początku lat 60. XX wieku (ok. 1960/61 r.). Na przestrzeni wielu lat w zespole tym występowali: Jerzy Biernacki, Ludwik Pączkowski, Marian Pączkowski, Stanisław Pyrek, Stanisław Szawliński, Katarzyna Janik, Jan Wójcik, Czesław Lichwała, Leszek Lichwała, Władysław Baj, Ewa Trochimiak, Maria Trochimiak, Henryk Daniel, Wiesław Drzazga, Władysław Piorun, Marian Popowczak, Teresa Wołoszyn, Urszula Feszter. Poniżej prezentujemy zbiór fotografii z działalności zespołu w latach 70. XX w. Za udostępnienie fotografii składamy serdeczne podziękowania dla pana Krzysztofa.

Czytaj więcej: Zespół wokalno-instrumentalny "Combo 5 / Combo", cz.2

I Spacer Historyczny - 2021

Za nami pierwszy tegoroczny "Spacer historyczny". W sobotę 27 lutego grupa mieszkańców gminy Żarów, wyruszyła w liczącą 12,6 km wycieczkę pieszą, której organizatorem była Żarowska Izba Historyczna, działająca w ramach Gminnego Centrum Kultury i Sportu w Żarowie. Po przejściu ulicami Szkolną i 1 Maja, uczestnicy wyprawy skierowali się w stronę kompleksu leśnego jaki porasta obszar położony nad Strzegomką między Żarowem a Pastuchowem. Po drodze omówione zostały najciekawsze miejsca, budowle oraz walory przyrodnicze, spośród których wymienić należy: budynek dawnej szkoły ewangelickiej w Żarowie, dawny cmentarz przy ul. 1 Maja, teren dawnego obozu jenieckiego w Żarowie, ziemne umocnienia polowe z okresu II wojny światowej, głaz narzutowy oraz pomnik hrabiego von Pfeil-Burghauss. Po minięciu wspomnianego kompleksu leśnego, żarowscy piechurzy wędrowali wzdłuż Strzegomki, aby przez stary most i tzw. dworską drogę dotrzeć do Łażan. Tutaj wśród godnych omówienia zabytkowych ciekawostek były m.in. stary cmentarz katolicki, miejscowy kościół filialny pw. Bożego Ciała, pozostałości pomnika wojennego oraz ruiny pałacu von Burghaussów. Wycieczkę zakończyło wspólne ognisko na terenie parku w Łażanach.

Czytaj więcej: I Spacer Historyczny - 2021

Zespół wokalno-instrumentalny "Combo 5 / Combo", cz.1

Jak możemy przeczytać w opracowaniu Tomasza Ciesielskiego, pt. Żarów. Historia Miasta i Gminy": W 1946 r. istniał w Żarowie zespół muzyczny „Echo”, który przygrywał w trakcie przerw w przedstawieniu „Jasełka”. W 1949 r. działały cztery zespoły artystyczne (dwa przyzakładowe, szkolny i gromadzki) oraz dwa muzyczne: jazzowy i orkiestra dęta przy zakładach chemicznych. W 1954 r. przy obu dużych żarowskich fabrykach działały 3 zespoły artystyczne. W 1979 r. istniało 7 zespołów wokalno-instrumentalnych (m.in. „Świetliki”, „Combo” i „Żarowianie”) oraz orkiestra dęta DZCh. Wspomniany zespół Combo 5 / Combo (cyfra 5 od liczebności składu w pierwszych latach działalności) powstał na początku lat 60. XX wieku (ok. 1960/61 r.). Na przestrzeni wielu lat w zespole tym występowali: Jerzy Biernacki, Ludwik Pączkowski, Marian Pączkowski, Stanisław Pyrek, Stanisław Szawliński, Katarzyna Janik, Jan Wójcik, Czesław Lichwała, Leszek Lichwała, Władysław Baj, Ewa Trochimiak, Maria Trochimiak, Henryk Daniel, Wiesław Drzazga, Urszula Feszter. Poniżej prezentujemy zbiór fotografii z działalności zespołu w latach 60-70. XX w. Za udostępnienie fotografii składamy serdeczne podziękowania dla pana Krzysztofa.

Czytaj więcej: Zespół wokalno-instrumentalny "Combo 5 / Combo", cz.1

List czytelnika w sprawie produkcji tiokolu w DZCH

Poszerzając wiedzę o nieistniejących już dzisiaj Dolnośląskich Zakładach Chemicznych „Organika”, publikujemy list z załącznikami, który nadesłał do nas pan Jerzy Łoś – były pracownik DZCH: Niedawno ukazała się na stronie Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. informacja o artykule zamieszczonym w „Czerwonej Gwieździe”, organie prasowym Armii Czerwonej. Jest w nim mowa o produkcji syntetycznej gumy w żarowskiej „Silesji”. Prawdopodobnie chodziło o produkowany wówczas w „Silesji” tiokol Po przejęciu zakładu przez Polskę produkcji tiokolu nie wznowiono. Były jednak próby jej wznowienia, a ja miałem w tym skromny udział. Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku Zakładowe Laboratorium Doświadczalne „Silesji” przeprowadzało próby laboratoryjne, w wyniku których otrzymywano niewielkie ilości tiokolu. W zamyśle osób kierujących tymi pracami było wykorzystanie tiokolu do wykonywania powłok antykorozyjnych. Byłem wówczas pracownikiem ZLD i uczestniczyłem w tych pracach jako laborant. Na zlecenie DZCh „Silesia” Instytut Mechaniki Precyzyjnej w Warszawie opracował i wyprodukował prototypowe urządzenie do natrysku tiokolu na powierzchnie metalowe. Osobiście przywiozłem to urządzenie z Warszawy. Próby wykonywane tym urządzeniem były bardzo obiecujące, jednak działań wychodzących poza skalę laboratoryjną nie podjęto.

Czytaj więcej: List czytelnika w sprawie produkcji tiokolu w DZCH