Strona główna

Wystawa z okazji 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości

Z okazji 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie oraz Żarowska Izba Historyczna serdecznie zapraszają na wystawę pt. „Legiony Polskie 1914-1918” . Wystawę obejrzeć będzie można w dniu 11 listopada 2023 r. podczas jubileuszowego 25. Festiwalu Pieśni Patriotycznej. Miejsce: Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie, ul. Piastowska 10A. Wstęp bezpłatny.

Legiony Polskie w I wojnie światowej, to formacje wojskowe działające w latach 1914–17 po stronie państw centralnych, podporządkowane organizacyjnie Naczelnej Komendzie armii austro-węgierskiej, politycznie i częściowo organizacyjnie Naczelnemu Komitetowi Narodowemu. Wywodziły się z oddziałów strzeleckich Józefa Piłsudskiego i innych polskich organizacji wojskowo-niepodległościowych.

Czytaj więcej: Wystawa z okazji 105. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości

Wystawa „Mieszkańcy Ziemi Żarowskiej w szeregach antykomunistycznej organizacji Rzeczpospolita Polska Walcząca”

Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie oraz Żarowska Izba Historyczna, serdecznie zapraszają w dniu 8 listopada 2023 r., o godz. 16:00 (plac przed Urzędem Miejskim w Żarowie, ul. Zamkowa 2) na otwarcie czasowej wystawy plenerowej pn. „Mieszkańcy Ziemi Żarowskiej w szeregach antykomunistycznej organizacji Rzeczpospolita Polska Walcząca”. Wystawę będzie można oglądać do dnia 30 listopada 2023 r.

Czytaj więcej: Wystawa „Mieszkańcy Ziemi Żarowskiej w szeregach antykomunistycznej organizacji Rzeczpospolita...

Konkurs plastyczny „Portret Bohatera Polskiego Podziemia Niepodległościowego”

Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie oraz Żarowska Izba Historyczna serdecznie zapraszają dzieci w wieku szkolnym, do udziału w konkursie plastycznym pn. „Portret Bohatera Polskiego Podziemia Niepodległościowego”, dofinansowanym ze środków Muzeum Historii Polski w w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.

Format prac A3, technika dowolna: tradycyjna lub grafika komputerowa. Prace będą oceniane w dwóch kategoriach wiekowych: klasy I-III oraz klasy IV-VIII. Prace można składać do dnia 29 listopada 2023 r. w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie lub w Żarowskiej Izbie Historycznej.

Wszelkie informacje w załączonym poniżej regulaminie konkursu.

Czytaj więcej: Konkurs plastyczny „Portret Bohatera Polskiego Podziemia Niepodległościowego”

„Szlak krajoznawczo-historyczny – Gmina Żarów jakiej nie znacie” otwarty

W niedzielę 29 października o godzinie 10:00 spod Żarowskiej Izby Historycznej na pieszą wyprawę wyruszyła liczna grupa miłośników turystyki oraz lokalnej historii. Trasa wycieczki licząca 13 km, wiodła z Żarowa przez Łażany, Kruków, Marcinowiczki do Imbramowic. Kolejności odwiedzanych miejscowości nie była przypadkowa. W każdej z wymienionych zamontowane zostały bowiem tablice, zawierające opisy interesujących i często zapomnianych już miejsc, budowli oraz wydarzeń, które miały miejsce w przeszłości. Uczestnicy wyprawy mieli okazję usłyszeć wiele ciekawostek historycznych, o których opowiadał Bogdan Mucha – archeolog i historyk, autor publikacji poświęconych przeszłości Ziemi Żarowskiej. Każdy z uczestników niedzielnej wyprawy otrzymał książeczkę turystyczną, w której na odpowiedniej stronie, odciśnięty został okolicznościowy stempel. Wyprawa zakończyła się na boisku sportowym w Imbramowicach, gdzie niezastąpione panie z miejscowego Koła Gospodyń Wiejskich, przygotowały dla wszystkich wspaniały i pyszny poczęstunek.

Czytaj więcej: „Szlak krajoznawczo-historyczny – Gmina Żarów jakiej nie znacie” otwarty

Znalezisko scytyjskiego grotu strzały pod Tarnawą

Pierwsze znane odkrycie archeologiczne w dzisiejszych granicach administracyjnych gminy Żarów miało miejsce w 1822 roku. Podczas eksploatacji złóż kamienia nieopodal Bukowa natrafiono wówczas na ciałopalne cmentarzysko kultury łużyckiej z okresu halsztackiego. Wśród znalezisk było m.in. 30 naczyń grobowych. W 1887 roku na cmentarzysku przeprowadzono zorganizowane badania archeologiczne, które przyniosły odkrycie dalszych naczyń oraz przedmiotów wykonanych z brązu w tym pierścieni, a także żelaznych noży. W 1860 roku w pobliżu Góry Pyszczyńskiej (wówczas niem. Pitschenberg) odnaleziono złotą rzymską monetę z wizerunkiem cesarza Aleksandra Sewera. Numizmat datowany na 235 rok n.e. został przerobiony na zawieszkę (dorobione uszko oraz dodatkowo wykonany otwór). Znalezisko wiązane z germańskim osadnictwem kultury przeworskiej, stanowiło do 1945 roku własność prywatną. Dalsze jego losy pozostają nieznane.

Czytaj więcej: Znalezisko scytyjskiego grotu strzały pod Tarnawą

Tropem zapomnianych miejsc i budowli

Codziennie poruszamy się tymi samymi drogami, idziemy do pracy, do szkoły niemal nie zwracając uwagi na otoczenie. Tymczasem Ziemia Żarowska oraz pobliska okolica kryje w sobie wiele tajemnic historii oraz interesujących miejsc. Wiele z nich pozostaje nadal Nam nie znanych. Są to miejsca i obiekty, których dawny blask i świetność przeminęły bezpowrotnie. Nasycone historią własną oraz ludzi, którzy je wznosili i koło nich mieszkali. Miejsca, które niegdyś pełniły ważną rolę w życiu codziennym. Obecnie często są zarośnięte, czasem trudno dostępne, jeszcze częściej zniszczone upływem czasu lub świadomym działaniem ludzkiej ręki. Warto dziś o nich wspomnieć, aby choć na moment powróciły z otchłani zapomnienia.

Czytaj więcej: Tropem zapomnianych miejsc i budowli

Szyld szczecińskiego przedsiębiorstwa "STOEWER"

W 1857 roku mechanik Bernhard Stoewer, założył w Gryfinie niewielki warsztat mechaniczny. Rok później przeniósł swoją działalność do Szczecina, gdzie przy Breite Strasse 11 (obecnie ul. Wyszyńskiego), prowadził naprawę maszyn do szycia. Zatrudniał wówczas trzech mechaników i wyprodukował trzy maszyny do szycia własnej konstrukcji. Dwa lata później zatrudnionych było już 11 osób, a produkcja wzrosła do 30 egzemplarzy.

Relikt szyldu przedsiębiorstwa "Stettiner Eisenwerk Bernhard Stoewer sen." odnaleziony w Imbramowicach, przekazał do Izby pan Ryszard. Składamy Panu SERDECZNE PODZIĘKOWANIA.

Czytaj więcej: Szyld szczecińskiego przedsiębiorstwa "STOEWER"

Hrabia August Friedrich Ferdinand von der Goltz - właściciel pałacu w Wierzbnej

Pod koniec XVIII wieku, w stosunkowo krótkim czasie, kształtowała się nowa mapa Europy. Upadła Rzeczpospolita, którą podzieliły między siebie Rosja, Austria i Prusy. Imperium Rosyjskie zagarnęło znaczne obszary północnego wybrzeża Morza Czarnego i część Finlandii. Francja anektowała Belgię, Luksemburg i niemieckie tereny lewego brzegu Renu. Do 1806 Napoleon I Bonaparte podporządkował sobie Holandię, Szwajcarię, Włochy i znaczną część Niemiec. Przyłączył też do Francji szereg innych terytoriów, m.in. Dalmację nad Adriatykiem, utworzył królestwa Neapolu i Holandii, gdzie mianował królami swych braci. Dużą zmianą było scalenie licznych zachodnich państewek niemieckich w Związek Reński. W ten sposób zaistniały 3 duże organizmy państwowe niemieckie: Prusy, Austria i Związek Reński, a likwidacji uległa Rzesza Niemiecka, tj. historyczne Święte Cesarstwo Rzymskie. Prusy, niezadowolone z utworzenia Związku Reńskiego, wystosowały w tej sprawie ultimatum do cesarza Francuzów. W odpowiedzi wkroczył on ze swymi armiami do Prus i po dwóch tygodniach, 14 października 1806 roku, Francuzi rozgromili wojska pruskie w dwóch bitwach pod Jeną i Auerstedt. Następnie zajęli Berlin i prawie całe terytorium Prus po Warszawę. Wojska pruskie, przy pomocy Rosjan, broniły się jeszcze tylko na części Pomorza. Po nierozstrzygniętej krwawej bitwie z Rosjanami pod Pruską Iławą, zajęciu Tczewa i Słupska przez Polaków, kapitulacji oblężonego Gdańska i klęsce wojsk rosyjskich 14 czerwca 1807 pod Frydlandem, Rosja poprosiła o pokój.

Czytaj więcej: Hrabia August Friedrich Ferdinand von der Goltz - właściciel pałacu w Wierzbnej

Zabudowania gospodarczo-mieszkalne dawnego folwarku w Krukowie

Wieś Kruków powstała w pierwszej fazie kolonizowania terenów nad Strzegomką na przełomie XII i XIII wieku. Pierwsza wzmianka źródłowa o miejscowości „Rabyn” pochodzi jednak z końca XIII wieku. W 1365 roku rycerz Zygfryd von Dohn sprzedał połowę Krukowa z folwarkiem, młynem, prawami leśnymi i rybnymi Lisie von Seidlitz. Z kolei w 1381 roku Sawichius Behem sprzedał część Krukowa wraz z połową sołectwa, młynem i karczmą opatowi krzeszowskiemu Henrykowi z Proboszczowa. W 1383 roku kolejny opat krzeszowski Jan Bowinschabe nabył od braci Thamme i Johanna Sampfort, Henryka Rymbaha, Wincentego z Niemczy i Hansa von Czirn z Imbramowic pozostałe części dóbr krukowskich. W wyniku przeprowadzonej transakcji cystersi stali się właścicielami prawie całego Krukowa. Według rejestru czynszów z lat 1397-1403 we wsi były 25 łanów kmiecych oraz kilka działek zagrodniczych. Hodowano owce i zwierzęta pociągowe, a ludność chłopska trzymała bydło, świnie i drób. Na gruntach chłopskich i folwarcznych uprawiano zboże, rośliny strączkowe i len. Domeną folwarku klasztornego były winnice, które znajdowały się na nasłonecznionych zboczach Góry Krukowskiej. W latach 1532-1546 właścicielem Krukowa oraz tamtejszego folwarku był rycerz Leonard von Schindel. Dla celów podatkowych wartość dóbr krukowskich oszacowano w 1550 roku na 699 florenów, a w 1579 roku na 800 florenów. W połowie XVI wieku pola folwarczne obsiewano 10 małdratami zboża, hodowano 150 owiec. Kolejnymi właścicielami dóbr krukowskich byli: 1546-1572 – Leonard von Schindel (młodszy), 1572-ok. 1594 – Jon, Hans i Leonard von Schindel, ok. 1594-1602 – Jon von Schindel, 1602-1616 – Anna, Ursula i Maria von Schindel, 1616-1625 – Maria (z domu von Schindel) i Heinrich von Stange, 1625-1649 – Helena (z domu Höckin) i Albrecht von Stange.

Czytaj więcej: Zabudowania gospodarczo-mieszkalne dawnego folwarku w Krukowie

Zapisy na zajęcia historyczno-archeologiczne 2023/2024

Szanowni Państwo informujemy o trwających zapisach na zajęcia historyczno-archeologiczne w roku 2023/2024. W zajęciach uczestniczyć mogą dzieci w wieku szkolnym (klasy IV-VIII). W celu dokonania zapisu dziecka, prosimy o uprzednie zapoznanie się z regulaminem zajęć (str. >>>1., str. >>>2) oraz zgłoszenie się do sekretariatu GCKiS przy ul. Piastowskiej 10a (pn. - pt.; godz. 7:30-15:30) z wypełnioną deklaracją (str. >>>1., str. >>>2). Informacje pod nr tel. 74 858 07 53 wew. 25 lub 537 481 116 SERDECZNIE ZAPRASZAMY.

Czytaj więcej: Zapisy na zajęcia historyczno-archeologiczne 2023/2024