Strona główna

Dokument z zamurowanej butelki

W 1987 roku podczas prac związanych z naprawą muru okalającego dawną posiadłość rodziny von Matuschka w Pyszczynie, odnaleziono zamurowaną butelkę, w której znajdował się dokument spisany 2 października 1923 r. przez Juliusa Kinkkopfa, asystenta gospodarczego w tamtejszym majątku. Treść odnalezionego dokumentu brzmi następująco:

Czytaj więcej: Dokument z zamurowanej butelki

Na tropie wojennych losów

W połowie marca bierzącego roku do Żarowskiej Izby Historycznej napłynęła prośba od Pana Artura Chochołowskiego, historyka z Tych w woj. śląskim o pomoc w sprawie zbadania i rozwikłania zagadki wojennych losów jego dziadka Zygmunta Bieleckiego, do 1981 roku mieszkańca wsi Tarnawa leżącej w granicach gminy Żarów. Podjęte działania, a zwłaszcza kwerenda archiwalna przeprowadzona w siedzibie Miejsko-Gminnego Koła Związku Kombatantów RP i Byłych Wieźniów Politycznych, przy uprzejmej pomocy przewodniczącego Koła, Pana Wacława Rzeczyckiego, przyniosła niezwykle interesujące ustalenia.

Czytaj więcej: Na tropie wojennych losów

Pyszczyński "holender" na tle Dolnego Śląska

Wiatrak, czyli inaczej młyn wietrzny to najstarszy silnik wiatrowy, przetwarzający energię wiatru na energię kinetyczną w ruchu obrotowym. Jest poprzednikiem turbiny wiatrowej, którą czasami również nazywa się wiatrakiem. Wiatraki (z pionową osią)wynalezione zostały we wczesnym średniowieczu (dokładnie IX wiek) na obszarze wschodniej Persji skąd dotarły do Europy (pierwsze obiekty tego typu powstawały we Francji) pod koniec XII wieku i upowszechniły w następnym stuleciu. Pierwsza wzmianka o pojawieniu się młynów wietrznych na ziemiach polskich pochodzi z II połowy XIII wieku. Jest ona zawarta w zezwoleniu na budowę młynów poruszanych powietrzem, pochodzącym z 1271 r., a wydanym klasztorowi w Białym Buku przez księcia Wiesława z Rugii. Kolejny zapis poświadczający istnienie wiatraka datowany jest na 1289 rok i odnosi się do majętności klasztoru Cystersek ze Szczecina. Następne wzmianki informują o wiatrakach w Kobylinie - 1303 r. i Wschowie - 1325 r. Na przełomie XIV/XV wieku budowle tego typu były już szeroko rozpowszechnione na ziemiach północnej i środkowej Polski. Na południu kraju pojawiły się o wiele później bo w XVII w., chociaż w okolicach Głogowa i Raciborza było to już w II połowie XIV wieku.

Czytaj więcej: Pyszczyński "holender" na tle Dolnego Śląska

Żarowski "Kochbunker"

Żarowski schron górujący nad byłymi Zakładami Chemicznymi „Organika” (dawna niem. „Silesia”) to obiekt tzw. typu „Kochbunker”. Kochbunkry były to betonowe, lekkie prefabrykowane schrony bojowo-obserwacyjne. Z racji swojego kształtu nazywane czasem żartobliwie „garnkami Kocha” (niem. „Kochtöpfe”) od nazwiska gauleitera, szefa NSDAP Prus Wschodnich, Ericha Kocha który w 1944 roku rozpoczął przygotowania do obrony Prus Wschodnich, szeroko stosując przy rozbudowie polowej tego typu prefabrykowane obiekty. Ich obsługę stanowił zaledwie jeden żołnierz. Była to kolejna obok typu „Ringstand 58c” uniwersalna konstrukcja schronu bojowo-obserwacyjnego.

Czytaj więcej: Żarowski "Kochbunker"

Parki w Mrowinach i Siedlimowicach

Wjazd do założenia pałacowo – ogrodowego w Mrowinach z wyłączeniem folwarku prowadzi odgałęzieniem głównej drogi wiejskiej przez murowaną trójprześwitową bramę na podjazd pałacu umieszczony po jego południowej stronie. Po tej stronie pałacu znajduje się niewielki ogród drzewny (rozszerzenie parku) z drzewami gatunków ozdobnych: choina kanadyjska, tulipanowiec amerykański, buk czerwony, sosna wejmutka oraz starym dębem i lipą. Z urządzeń tego ogrodu zachowały się pozostałości fontanny umieszczonej przy samym podjeździe.

Czytaj więcej: Parki w Mrowinach i Siedlimowicach

Wojny z lat 1864, 1866, 1870/71 z udziałem mieszkańców gminy Żarów i okolic

W połowie XIX wieku Prusy dzięki dynamicznemu rozwojowi Śląska i Nadrenii oraz ustanowieniu w 1834 roku Niemieckiego Związku Celnego zyskały wiodącą rolę gospodarczą w całym obszarze niemieckojęzycznym i obok Wielkiej Brytanii i Holandii stały się jedną z najważniejszych gospodarek Europy. Od lat pięćdziesiątych XIX wieku rosły też w siłę działające w Prusach organizacje liberalne, głoszące idee zjednoczeniowe z pominięciem Austrii. W tym kontekście wiodąca rola Austrii wśród państw niemieckich stawała się coraz bardziej symboliczna, a w latach 1848-1862 uwidoczniła się wyraźna rywalizacja pomiędzy Prusami a Cesarstwem Austrii. W 1861 roku na tron pruski wstąpił król Wilhelm II, a rok później stanowisko kanclerza objął Otto von Bismarck, obydwaj realizujący projekt zjednoczeniowy oraz reorganizację armii. Reforma pruskich sił zbrojnych oparta o junkierstwo, szlachtę staropruską, polegała na zastosowaniu nowych rozwiązań organizacyjnych, dyscyplinarnych, centralizacji aparatu wojskowego, ale także na wprowadzaniu nowych rodzajów broni, w tym karabinu 15,43 mm Dreyse Zündnadelgewehr M/41, nie wymagającego ładowania poprzez lufę (odtylcowy karabin z zamkiem obrotowo-ślizgowym).

Czytaj więcej: Wojny z lat 1864, 1866, 1870/71 z udziałem mieszkańców gminy Żarów i okolic

Straty wojenne w Bukowie

Przed wybuchem II wojny w 1938 roku wieś Buków (niem. Bockau) znajdującą się wówczas w powiecie średzkim (Kreis Neumarkt), zamieszkiwało 671 osób. W latach 1939-45 pod broń powołanych zostało 50 jej mieszkańców. Wedle danych archiwalnych wszyscy zmobilizowani mieszkańcy Bukowa zginęli podczas walki, zmarli w szpitalach polowych, zmarli w obozach jenieckich bądź figurują na liście osób zaginionych:

Czytaj więcej: Straty wojenne w Bukowie

Znani naukowcy i artyści z gminy Żarów

Johannes Beschnitt – kompozytor

 30.04.1825 Bockau Kr. Striegau (Buków) 24.07.1880 Szczecin

Urodził się 30 kwietnia 1825 roku w Bukowie (Bockau) w rodzinie szczególnie związanej z tamtejszą świątynią z uwagi na to, iż jego ojciec był miejscowym kościelnym. Od najmłodszych lat Johannes Beschnitt śpiewał w bukowskim chórze. Zdolności muzyczne rozwijane z upływem czasu w połączeniu z pasją kompozytorską, przyniosły mu sławę jednego z najbardziej znanych i cenionych na Śląsku i Pomorzu twórców utworów przeznaczonych dla chórów męskich. Był równierz twórcą licznych serenad, m.in. Ossian, Lethetrunk vom Rhein, Mein Schifflein. Zmarł 24 lipca 1880 roku w Szczecinie.

Czytaj więcej: Znani naukowcy i artyści z gminy Żarów

Rodzina Maierów z Bukowa

Przed 1945 rokiem właścicielem zakładu stolarskiego, znajdującego się wówczas przy domu nr 38 w Bukowie, była rodzina Maierów. Najstarszym poświadczonym w źródłach archiwalnych przedstawicielem rodziny bukowskich stolarzy jest Paul Franz Maier urodzony w Bukowie (niem. Bockau) 12 września 1882 roku. Jego żoną była Pauline Emilie Maier z domu Kleiner (ur. 02.09.1885 w Bergen, ob. Borzygniew – gmina Mietków). Związek małżeński Paula Franza i Pauline Emilie zawarty został w Urzędzie Stanu Cywilnego w Fürstenau (ob. Milin – gm. Mietków) 9 lutego 1908 roku. Małżeństwo Maierów doczekało się 4 dzieci: Alfons (ur. 10.11.1908 w Bukowie), Bruno, Paul jun., Getrud (ur. 07.01.1911 w Bukowie). Najstarszy syn Paula i Pauline Maier, Alfons pojął za żonę Helene Emme Schwanke (ur. 26.07.1903 w Krintsch, ob. Kryniczno – gm. Środa Śląska). Ich związek zawarty został 26 grudnia 1939 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w Mrowinach (niem. Konradswaldau). Żoną Bruno Maiera, 16 listopada 1937 r. została Martha Magdalena Hartrumph. Najmłodszy syn Paula i Pauline Maierów, Paul jun. poległ w czasie II wojny światowej 10 kwietnia 1940 r., pełniąc służbę na zatopionym u wybrzeży Norwegii krążowniku KMS Königsberg.

Czytaj więcej: Rodzina Maierów z Bukowa

Amerykańska latająca forteca B-17G nad Wierzbną

Bombowiec B-17G (nr taktyczny Y-46697) runął na pole pod Wierzbną (po prawej stronie cmentarza, od strony Bożanowa) nad ranem 22 marca 1945 roku. Dowodzący samolotem porucznik John W. Pierik (15. Armia Powietrzna USA) otrzymał rozkaz zbombardowania rafinerii w miejscowości Ruhland, na północ od Drezna (misja nr 383). Formacja złożona z 680 bombowców typu Boeing B-17G Flying Fortress (tzw. Latająca Forteca) i Consolidated B-24 Liberator w osłonie myśliwców North American P-51 Mustang wystartowała z lotniska wojskowego niedaleko włoskiej Foggi.

Czytaj więcej: Amerykańska latająca forteca B-17G nad Wierzbną