Strona główna
Pomnik z lat 1914-18 w Imbramowicach - powrót z otchłani zapomnienia dzięki starej pocztówce
I Wojnę Światową w 1914 roku rozpoczęło 8 państw – Austro-Węgry, Francja, Niemcy, Rosja, Serbia, Wielka Brytania, Włochy i Turcja. W 1918 roku w działania wojenne zaangażowane były już 33 państwa liczące 1,5 mld mieszkańców co stanowiło wówczas 2/3 ludności globu ziemskiego. Niezwykle krwawe, czteroletnie zmagania militarne toczone były na niemalże wszystkich kontynentach i morzach z epicentrum w Europie. Na ciągnących się w nieskończoność liniach okopów we Francji i Belgii walczyły duże, wielomilionowe armie. W początkowym okresie wojny państwa Ententy zmobilizowały pod broń 6 mln żołnierzy. Po drugiej stronie, państwa centralne powołały do walki 4 mln ludzi.
Rosyjscy eksperci zainteresowani "zagadką" wojennego cmentarza żołnierzy Armii Radzieckiej w Żarowie
Rosyjscy eksperci zainteresowani "zagadką" wojennego cmentarza żołnierzy Armii Radzieckiej w Żarowie. Czy uda się w pełni ustalić personalia pochowanych i odnaleźć ich rodziny ?? - badania naukowe w tym kierunku zostały już rozpoczęte. W ostatnich dniach do Żarowskiej Izby Historycznej napłynęło pismo od Pani Zili Tomaszewskiej, która prowadzi badania z zakresu poszukiwania grobów żołnierzy radzieckich w Polsce i ich rodzin. Na podstawie artykułu pt. "Niewyjaśniona zagadka cmentarza wojennego żołnierzy Armii Radzieckiej w Żarowie" (opublikowany na na stronie Izby, rosyjskim badaczom udało się dokonać pierwszych interesujących ustaleń. Z danych archiwalnych, wykazów osobowych i in. wynika, że imiona i nazwiska, a także daty urodzenia i śmierci 11 pochowanych na żarowskim cmentarzu żołnierzy radzieckich, utrwalone zostały także na nagrobkach w Oławie, Świdnicy i Wałbrzychu !!. Trudno na obecnym etapie badań powiedzieć dlaczego tak się stało, czy może zaszła tu pomyłka, czy z jakiegoś nieznanego powodu było to celowe działanie.
Najmłodsi mieszkańcy Żarowa poznają historię Swojej Gminy
W ramach projektu „Wakacje 2011 – Bezpieczne wakacje z kulturą i sportem” w środę 13 lipca 2011 r. w Żarowskiej Izbie Historycznej gościła grupa dzieciaków ze świetlicy „Cztery Pory Roku”. Najmłodsi mieszkańcy Naszego miasta mieli okazję obejrzeć prezentowane na wystawie zbiory oraz wysłuchać opowieści o tym jak wyglądało życie na terenie gminy Żarów w dawnych wiekach. Wizyta w Żarowskiej Izbie Historycznej, była dla dzieci nie tylko atrakcyjną formą spędzenia wakacyjnego czasu, lecz także lekcją historii „żywej”, podczas której każdy z uczestników miał szansę na bezpośredni kontakt z prezentowanymi eksponatami. Dzieciaki mogły więc przekonać się osobiście ile waży żeliwna kula armatnia z okresu wojen napoleońskich lub fragment stalowego pancerza niemieckiego czołgu „Tygrys”. Dużym zainteresowaniem cieszyły się również stare monety i banknoty.
Czytaj więcej: Najmłodsi mieszkańcy Żarowa poznają historię Swojej Gminy
Kamienne i drewniane epitafia w kościołach gminy Żarów
Epitafium (z gr. ἐπιτάφιος epi-taphios, „nad grobem”, „na kamieniu nagrobnym”) jest to napis umieszczony na nagrobku lub pomniku upamiętniający zmarłego, jak też sam pomnik w postaci ozdobnej płyty lub tablicy z napisem ku czci zmarłego, który umieszczony jest najczęściej nie w miejscu pochówku, lecz w innym związanym z daną osobą (np. w kościele, na ścianie, filarze lub w posadzce). Epitafium zawierać może portret zmarłego (w formie malowidła lub płaskorzeźby) albo scenę figuralną, a także odpowiednie symbole i alegoryczne atrybuty. Epitafia stanowią charakterystyczne elementy architektoniczne wystroju wnętrz oraz elewacji zewnętrznych kościołów.
Czytaj więcej: Kamienne i drewniane epitafia w kościołach gminy Żarów
Wojna z lat 1618-48, czyli trzydzieści lat grabieży, mordów i niewyobrażalnej przemocy
Dla wielu osób, zwłaszcza żyjących świadków, konflikt zbrojny jaki przetoczył się przez świat w latach 1939-45 był największym pasmem przemocy, które nigdy wcześniej w historii nie miało sobie równych. Otóż kilka wieków wstecz na przestrzeni trzydziestu lat !!!, od 1618 do 1648 roku, Europa zetknęła się z falą okrucieństw, które spustoszyły zachodnią i środkową część kontynentu. Tylko w państwach niemieckich liczba ludności zmniejszyła się z 21 do 13 milionów ludzi. Działania wojenne, głód i zarazy doprowadziły do zagłady ok. ½ populacji Czech i ⅓ mieszkańców Śląska. W samym tylko okręgu świdnickim na 75 wsi, aż 35 zostało całkowicie lub częściowo zniszczonych. Wśród spalonych i wyludnionych osad znalazły się wszystkie miejscowości dzisiejszej gminy Żarów. Co było przyczyną wybuchu wojny, która trwała aż trzydzieści lat ? Kto z kim walczył ? Kto był sprawcą tak rozległych zniszczeń i śmierci tak ogromnej liczby ludzi ?
Kamienne krzyże pojednania
W krajobraz Dolnego Śląska wpisuje się wiele pięknych zabytków. Pośród nich są zamki, pałace, kościoły, kaplice, a także zabytki związane z dawnym wymiarem sprawiedliwości takie jak szubienice, kamienne ławy sądowe, karczmy sądowe, kamienie graniczne itd. W grupie tej na pierwsze miejsce pod względem liczebności wysuwają się kamienne krzyże, które napotkać można na poboczach lub rozstaju dróg, w polu lub na skraju lasu. Czasami dostrzec można je w architekturze wiejskiej w ścianach stodół i obór, także w murach kościelnych, a nawet w zwieńczeniach kościelnych dachów. Z biegiem czasu ogólna liczba kamiennych krzyży szacowana była rozmaicie od 3000 do 7000 istniejących i 3000 zaginionych (zniszczone podczas działań wojennych, także w wyniku kradzieży, zaniedbania oraz wandalizmu). Na Śląsku jest ich ok. 600 (ok. 400 w woj. dolnośląskim, reszta w lubuskim, opolskim i śląskim) zaś na obszarze gminy Żarów znajduje się 18 (w tym 1 na granicy gminy) kamiennych krzyży, które najczęściej zwane są „pokutnymi”. Pomimo że w ostatnim czasie zabytki te doczekały się dokładnego opisu i skatalogowania, to nadal owiane są krążącymi legendami i tajemnicami co dodaje im jeszcze większego uroku.
Historia katastrofy amerykańskiego bombowca B-17G pod Wierzbną w toku badań
W niedzielę 19 czerwca 2011 r. w Żarowskiej Izbie Historycznej gościł Pan Krzysztof Kobusiński – znamienity badacz historii II wojny światowej, który od 10 lat zajmuje się tematyką niemieckich obozów jenieckich oraz katastrofą amerykańskiego samolotu bombowego B-17 w Wałbrzychu. Wizyta Pana Krzysztofa była ściśle związana z wielokrotnie poruszaną w mediach historią upadku bombowca B-17G na polach w pobliżu miejscowości Wierzbna. W trakcie spotkania wymienione zostały informacje oraz dokumentacja opisowo-fotograficzna dotycząca: samolotu US Air Force B-17G (nr taktyczny Y-46697), załogi samolotu, a także miejsc katastrof w Wałbrzychu i Wierzbnej . Długa narada z wszechstronną analizą materiału fotograficznego przyniosła nieoczekiwane i zaskakujące spostrzeżenia oraz rezultaty.
Czytaj więcej: Historia katastrofy amerykańskiego bombowca B-17G pod Wierzbną w toku badań
Historia z butelki odnalezionej w Przyłęgowie
W ostatnich dniach podczas prac związanych z rozbiórką starego fundamentu w miejscowości Przyłęgów (gm. Żarów), odnaleziona została butelka o interesującej zawartości. Jak się okazało wewnątrz szklanego pojemnika znajdowały się liczne banknoty, kartki żywnościowe, kilka monet oraz odręcznie spisany list. Znalezisko to jest kolejnym depozytem odnalezionym na terenie gminy Żarów (Mrowiny – lata 60-te XX w., Pyszczyn – 1987 r., Żarów – 2005 r.). Wszystkie odkryte przedmioty przekazane zostały do Żarowskiej Izby Historycznej działającej przy Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie.
Czytaj więcej: Historia z butelki odnalezionej w Przyłęgowie
Przemiany budownictwa w okolicy Żarowa w ciągu XVIII i XIX wieku
Do XVII-XVIII wieku zabudowa mieszkalna oraz gospodarcza wsi dzisiejszej Gminy Żarów wznoszona była wyłącznie z drewna. Ten sam budulec stosowany był również przy budowie obiektów znacznie większych rozmiarów, którymi były stodoły, stajnie i spichlerze wchodzące w skład zabudowy wiejskich folwarków (oprócz Bukowa i Mielęcina, gdzie folwarki nie powstały w ogóle oraz Pożarzyska, w którym późno powstały folwark posiadał zabudowę murowaną). W budownictwie drewnianym dominowały wówczas konstrukcje: przysłupowa, sumikowo-łątkowa i zrębowa.
Czytaj więcej: Przemiany budownictwa w okolicy Żarowa w ciągu XVIII i XIX wieku
Niemieckie niszczyciele czołgów na obszarze Gminy Żarów w 1945 r.
13 czerwca 1944 roku kapitan Michael Wittmann – najbardziej znany niemiecki czołgista II wojny światowej zniszczył w rejonie Villers Bocage (rejon Caen we Francji) z odległości 100 metrów dwadzieścia jeden brytyjskich wozów bojowych. Po tym niezwykłym sukcesie Wittmanna obdarzono przezwiskiem Panzerknacker (rozłupywacz czołgów albo dziadek do czołgów). Niespełna rok później na początku marca 1945 roku na froncie wschodnim niemiecki samobieżny niszczyciel czołgów SdKfz 164 „Nashorn” (Nosorożec) porucznika Ulricha Beckmanna zniszczył radziecki czołg ciężki typu IS-2 z odległości około 4600 metrów, co jest jednym z rekordów drugiej wojny światowej. Wszystko wskazuje na to, że wydarzenie określane mianem „niezwykłego strzału”, miało miejsce na obszarze dzisiejszej Gminy Żarów.
Czytaj więcej: Niemieckie niszczyciele czołgów na obszarze Gminy Żarów w 1945 r.
Niemiecka "Silesia" patentowała w Polsce
Pośród setek tysięcy dokumentów zalegających w archiwach państwowych odnaleźć można materiały niezwykle ciekawe, a wręcz zaskakujące. Mowa tutaj o dwóch opisach patentowych, które opublikowane zostały odpowiednio w 1938 i 1943 roku przez Urząd Patentowy w Warszawie, a które dotyczą wynalazków opracowanych w „Silesia, Verein chemischer Fabriken, Saarau”. Oba wspomniane opisy sporządzone zostały w języku polskim. Pierwszy z nich (nr patentu 27248) opatrzony datą 7 listopada 1938 roku, dotyczy tzw. palnika nurkowego, stosowanego do „skutecznego ogrzewania i odparowywania cieczy”. Wynalazek ten opracowany został w „Silesia, Verein chemischer Fabriken, Ida & Marienhütte (Saarau, Niemcy)”.