Strona główna

V Żarowska Prelekcja Historyczna - relacja

Z życia żarowskiego PTTK, cz. 1: Księga Pamiątkowa Drużyny "Łazików" przy DZCH

Księga Pamiątkowa Drużyny "Łazików", która działała przy Dolnośląskich Zakładach Chemicznych "Organika" w Żarowie, to bogaty fotograficzny zapis z 1 połowy lat 80-tych XX w. Wedle zamieszczonej listy, skupiała 66 osób: Adamczyk Maria, Banach Helena, Bordulak Zofia, Burzyński Bogdan, Czerwik Jadwiga, Czerwik Teresa, Czerwonka Barbara, Czerwonka Zbigniew, Dolińska Urszula, Doliński Roman, Fedorowicz Andrzej,, Gęsikowska Danuta, Gołdyn Tadeusz, Gola Kazimierz, Głodo Maria, Janas Tadeusz, Janicka Teresa, Książek Bogusława, Kądziołka Wiesław, Kozarowicz Józef, Klyszcz Stanisław, Kołodko Michał, Kostępska Aniela, Krutys Stanisław, Kowalski Wacław, Kwiatkowska Krystyna, Lizurej Elżbieta, Łapeta Józef, Młyńczyk Janina, Małecka Anna, Michałowska Jadwiga, Nycz Stanisław, Nowakowska Barbara, Ochabowicz Włodzimierz, Pustelnik Mieczysława, Pater Stanisław, Plaszczak Stanisław, Perzyński Stanisław, Plackowski Włodzimierz, Pawlak Czesław, Pater Leszek, Podemska Dorota, Pochopień Stanisław, Pikur Barbara, Pikur Stanisława, Poleszczuk Michał, Pędzierska Alicja, Maksanty Jadwiga, Chrobot Leszek, Sobocińska Jadwiga, Sroczyński Jacek, Simińska Bożena, Sroczyński Julian, Szwed Stefan, Stysińska Halina, Skórzak Emil, Skalik Ryszard, Stawarz Grzegorz, Tokarz Zdzisława, Tomala Janina, Urbańska Grażyna, Więcek Jerzy, Zięba Adam, Zięba Stanisław, Zaleński Eugeniusz, Żebrowska Mariola. Żarowskie "Łaziki" brały udział m.in. w XXIII Rajdzie "Szlakiem Zamków Piastowskich" (4-8.06.1981), XVII Rajdzie Górskim z zakończeniem na Zamku Stary Książ (26-27.09.1981), II Zlocie Gorce – Lubominek – Trójgarb (4.04.1982), XIX Rajdzie Górskim (16-18.09.1983), XXVI Rajdzie "Szlakiem Zamków Piastowskich" (czerwiec 1984), XX Rajdzie Górskim (21-23.09.1984), a także w licznych wyprawach do Karpacza, Szklarskiej Poręby, Świeradowa Zdrój, Sosnówki, Pogorzelicy, Głębinowa, a także w Bieszczady i Tatry.

Czytaj więcej: Z życia żarowskiego PTTK, cz. 1: Księga Pamiątkowa Drużyny "Łazików" przy DZCH

W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.3: Srebrne brakteaty

W 2 połowie XIII wieku nastąpiła kolejna rozbudowa (faza III) założenia obronnego na szczycie "Skałki" w Wierzbnej (Würben). Wówczas w południowej części skalnego wyniesienia wzniesiono zamek murowany, którego najważniejszą częścią była masywna wieża-donżon o wymiarach 12x17 m. Niepodpiwniczony parter tego budynku podzielony był pierwotnie na dwa pomieszczenia o wymiarach 5,9 x 8,4 m (północne) i 5,7 x 8,4 m (południowe). Pomieszczenia rozdzielała ściana o szerokości 1,4 m, która zachowała się do wysokości 1,1 m. Podstawowym budulcem, z którego wzniesiono wieżę-donżon był miejscowy kamień łamany – granit i kwarcyt, spajany zaprawą wapienną. Obiekt wyposażony był prawdopodobnie w detale architektoniczne wykonane z granitu. W trakcie badań archeologicznych odnaleziono bowiem na wtórnym złożu m.in. archiwoltę ostrołucznego portalu, biforium i tworzącą z nim komplet kolumienkę z sześcienną bazą (w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej). Jako materiał wykończeniowy prawdopodobnie stosowano także cegłę. Poziom podłogi w pomieszczeniu północnym wieży, stanowiła podkuta skała i wylewka wapienna, którą przykryto glinianym klepiskiem. W ścianie północnej tego pomieszczenia odsłonięto niszę o trójkątnym zarysie, która najprawdopodobniej była pozostałością urządzenia grzewczego, być może kominka z przewodem kominowym wyprowadzonym w grubości muru. W pomieszczeniu południowym parterowego poziomu wieży, podłogę tworzyła warstwa żwiru, która najprawdopodobniej przykryta była dranicami. Południowo-zachodni narożnik wieży-donżonu zniszczony został przez XIX-wieczny kamieniołom. Od strony wschodniej do wieży-donżonu przylegał niewielki dziedziniec otoczony wyprowadzonym (od wieży) murem obwodowym o szerokości 1,25 m, który wzniesiony został z z łamanego kamienia spojonego zaprawą wapienną. Od strony północnej murowana część warowni sąsiadowała z ufortyfikowanym "podzamczem", które okalał wał wewnętrzny poszerzony i podwyższony, przy użyciu granitowego żwiru z cienkimi warstwami zaprawy wapiennej i gliny.

Czytaj więcej: W sakiewce dawnych mieszkańców gminy Żarów, cz.3: Srebrne brakteaty

V Żarowska Prelekcja Historyczna - 27.01.2017 r.

12 stycznia 1945 roku rozpoczęła się ofensywą zimowa zwana też operacją wiślańsko-odrzańską. Oddziały radzieckie 1. Frontu Ukraińskiego, pod dowództwem marszałka Iwana Koniewa, 19 stycznia 1945 roku przekroczyły dawną granicę polsko-niemiecką w rejonie Namysłowa. Do końca stycznia zdobyto miasta: Kluczbork (20 stycznia), Gliwice (23/24 stycznia), Opole (24 stycznia; część prawobrzeżna), Oleśnicę (25 stycznia), Katowice i Bytom (27 stycznia), wypierając wojska niemieckie z terenów położonych na prawym brzegu Odry. Na początku lutego Armia Czerwona wyszła już na przedpola Wrocławia i Głogowa. Do szczególnie zaciętych walk doszło o Ścinawę (31 stycznia) i Oławę (28 stycznia). Tam oddziały radzieckie uchwyciły przyczółki na lewym brzegu Odry. 8 lutego Armia Radziecka sforsowała Odrę atakując z przyczółków pod Ścinawą i Oławą, a następnie przełamała pozycje niemieckie wzdłuż górnej Odry i w ciągu 17 dniowej ofensywy opanowała centralną część Dolnego Śląska. Rosjanie zdobyli miasta: Legnicę (9 lutego), Bolesławiec (12 lutego), Zieloną Górę (14 lutego) a także Chojnów (10 luty), Bielsko (12 luty) i Złotoryję (13 luty). Zacięte walki stoczono o zdobycie Szprotawy (10-13 lutego), podczas przeprawy przez Bóbr pod Żaganiem oraz o Strzegom (13 lutego). Otoczono Głogów, który jednak bronił się zawzięcie oraz twierdzę Wrocław – po raz pierwszy 13/14 lutego i ostatecznie 16 lutego. 24 lutego 1945 roku Rosjanie doszli do Nysy Łużyckiej. Dnia 13 lutego 1945 roku rozpoczęła się ewakuacja ludności Żarowa i sąsiednich miejscowości ówczesnego powiatu świdnickiego. Front ustabilizował się na linii, którą wyznaczały miejscowości Przyłęgów – Łażany – Żarów – Mrowiny – Tarnawa – Imbramowice – Domanice – Chwałów – Górny Maniów – Strzelce – Tworzyjanów – Sobótka. Nowe światło na działania wojenne w okolicach Żarowa, rzucają dokumenty przechowywane w Centralnym Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej w Podolsku koło Moskwy. Ponad 2500 stron oraz kilkadziesiąt map i planów sporządzonych w sztabach poszczególnych jednostek 5. Armii Gwardyjskiej i 21. Armii, które brały udział w tzw. Operacji Dolnośląskiej oraz walkach w okolicach Żarowa. Szokująco dokładne i bogate w informację. Po przeszło 70 latach od zakończenia II wojny światowej, materiały te po raz pierwszy zostaną zaprezentowane przez specjalistę d/s zbiorów Muzealnych – Bogdana Muchę.

Czytaj więcej: V Żarowska Prelekcja Historyczna - 27.01.2017 r.

Cegiełki Społecznego Komitetu Remontu i Modernizacji Szpitala w Żarowie z 1 poł. lat 90-tych

W książce Tomasza Ciesielskiego Żarów. Historia Miasta i Gminy, możemy przeczytać: W ostatniej dekadzie XX w. dwukrotnie wyremontowano szpital. Za pierwszym razem był to remont kapitalny, w którego trakcie niemal całkowicie przebudowano budynek. Prace rozpoczęte w 1992 i zakończone w 1994 r. zostały w dużej mierze sfinansowane przez budżet gminy. W 2000 r. dzięki wydatnej pomocy gminy i firmy „ Profil” przeprowadzono remont dachu, konieczne prace modernizacyjne i odnowiono wnętrze szpitala. Od początku lat 90-tych gmina dofinansowywała nie tylko prace remontowe, ale też zakup specjalistycznego sprzętu do leczenia i diagnostyki, m.in. USG, komputerowego EKG, aparatu do badań wysiłkowych. Na przełomie XX i XXI w. szpital przyjmował po 120-140 pacjentów miesięcznie. Po 2001 r. samorządy wojewódzki i powiatowy zaczęły przymierzać się do likwidacji szpitala żarowskiego. W jego obronę energicznie zaangażowały się władze gminne, traktując szpital nie tylko jako placówkę opieki zdrowia, ale też zakład pracy zatrudniający blisko 100 osób. Ostatecznie w połowie 2004 r. zapadła kompromisowa decyzja, zgodnie z którą oddział wewnętrzny wraz z całym personelem został przeniesiony do szpitala świdnickiego. W Żarowie pozostał oddział reumatologiczny, a władze gminne podjęły staranie o utrzymanie placówki i przekształcenie ją w centrum medyczne z przychodnią, oddziałem reumatolgiczno-reahabilitacyjnym oraz komorą krioterapii. Do połowy 2005 r. przekształcono placówkę w specjalistyczny Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny im. Z.Walla.

Czytaj więcej: Cegiełki Społecznego Komitetu Remontu i Modernizacji Szpitala w Żarowie z 1 poł. lat 90-tych

Wojenne epizody z dziejów Świebodzic

Na przestrzeni kilkusetletniej historii Świebodzice wielokrotnie nawiedzane były przez długotrwałe wojny i konflikty zbrojne, które miały decydujący wpływ na rozwój tych okolic. Pożoga wojenna jaka docierała na te tereny była podyktowana wieloma czynnikami strategicznymi, taktycznymi oraz politycznymi, które decydowały o charakterze prowadzonych tutaj działań militarnych. Bliskie sąsiedztwo potężnie obwarowanego zamku Książ, a także nieodległe położenie Świdnicy - stolicy samodzielnego księstwa, a w późniejszych czasach również miasta-twierdzy; przyczyniało się do prowadzenia na tych terenach działań wojennych, czasami zakrojonych na szeroką skalę. Nic więc dziwnego, że to właśnie w tych okolicznościach nasze miasto było wielokrotnie niszczone, palone, oblegane i rabowane, a także stawało się kwaterą obcych wojsk. Prześledźmy więc historię prowadzonych tutaj na przestrzeni wieków wojen i przekonajmy się jaki wpływ wywarły one na rozwój Świebodzic.

Czytaj więcej: Wojenne epizody z dziejów Świebodzic

Żarów na fotografiach z przełomu XX i XXI wieku

Czytaj więcej: Żarów na fotografiach z przełomu XX i XXI wieku

Kronika - Kolonie letnie DZCH "Organika" Drawsko Pomorskie 80, część 2

Na jednej ze stron Kroniki znalazł się taki oto wpis: W dniach 16 i 17 lipca odbyła się wycieczka nad morze. Uciechy było co nie miara. Mogliśmy zażyć morskiej kąpieli, zwiedziliśmy muzeum poświęcone I Armii Wojska Polskiego, katedrę, ale najwięcej radości sprawił nam Jarmark Solny. Nad morzem nie nie zapomnieliśmy obejrzeć Pomnika Zaślubin. Wróciliśmy pełni wrażeń i z kieszeniami morskiego piasku. Sól była głównym przedmiotem wymiany handlowej Kołobrzegu. Z Kołobrzegu do Poznania prowadził szlak handlowy już w średniowieczu zwany solnym od głównego towaru wywożonego z tego nadmorskiego miasta. Jarmark kołobrzeski ma swoją atmosferę i – choć krótką – uznaną już tradycję.

Czytaj więcej: Kronika - Kolonie letnie DZCH "Organika" Drawsko Pomorskie 80, część 2

Kronika - Kolonie letnie DZCH "Organika" Drawsko Pomorskie 80, część 1

Na stronach Kroniki letnich koloni DZCH "Organika", które w 1980 roku miały miejsce w Drawsku Pomorskim, napisano: Samo Drawsko rozłożyło się w szerokiej dolinie rzecznej, na lekko pofałdowanej, piaszczystej równinie. Od zachodu i północy a także od południa otoczone jest wzgórzami pochodzenia lodowcowego, a nader urozmaiconej rzeźbie i znacznej różnicy wzniesień. O niepospolitej urodzie okolic Drawsko w jeszcze większym stopniu stanowią wody. Rzeka Drawa, w trakcie 199 km swojego biegu, przepływa przez mnóstwo jezior, m.in. znajdujące się blisko Drawska jez. Lubie. Najczęściej spotykane, a zarazem najbardziej malownicze są jeziora rynnowe, o wydłużonym kształcie, głębokie, o stromych na ogół brzegach i nader zróżnicowanej konfiguracji dna. Największe w pobliżu Drawska jest jezioro typu rynnowego, jezioro Lubie (1439 ha powierzchni, maksymalna głębokość 46,2 m). Drawsko liczy około 9 tys. mieszkańców i jest przede wszystkim ośrodkiem handlowo-usługowym i kulturalnym rozległej rolniczo-leśnej okolicy. Największe przedsiębiorstwa to Zakłady Przemysłu Ziemniaczanego w Janikowie oraz Spółdzielnia Pracy "Drawa. Zabytki Drawska to: resztki miejskich murów obronnych z XIV w., kościół parafialny z XIV-XV w., kryjący w sobie interesujący ołtarz gotycki oraz XVIII w. organy barokowe i fragmenty budowli gotyckich portali z motywami bestiariuszy. W jego okolice chętnie ściągają zwłaszcza amatorzy spokojnego wypoczynku, zwolennicy kajakowych wędrówek, żeglarstwa, wędkowania, zbierania runa leśnego. My skorzystaliśmy z zaproszenia słoneczka, które jest troszkę łaskawe i świeci nam przez chmurki. W mieście Drawsku działa ekspozytura Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Turystycznego "Jantaria", dysponująca nowo wybudowanym centrum obsługi turystów, kwaterami prywatnymi i dwoma ośrodkami wypoczynkowymi. Nad jeziorem znajduje się Ośrodek Sportu i Rekreacji, posiadający kąpielisko oraz wypożyczalnię. Mamy cichą nadzieję, że pogoda dopisze nam w czasie pobytu w Drawsku i będziemy mogli maksymalnie wykorzystać możliwości, jakie oferuje nam ośrodek.

Czytaj więcej: Kronika - Kolonie letnie DZCH "Organika" Drawsko Pomorskie 80, część 1

Warsztaty archeologii eksperymentalnej dla najmłodszych mieszkańców gminy Żarów

Dobra wiadomość dla najmłodszych mieszkańców gminy Żarów. Dzięki zapoczątkowanej wielopłaszczyznowej współpracy pomiędzy Żarowską Izbą Historyczną działającą w ramach Gminnego Centrum Kultury i Sportu w Żarowie, a firmą Archeoreplica z siedzibą w Starym Górniku koło Oławy, już na wiosnę dla uczniów ze szkół gminnych, przygotowany zostanie cykl warsztatów archeologii eksperymentalnej. Firma Archeoreplica od przeszło 10 lat zajmuje się badaniami eksperymentalnymi związanymi z technologią obróbki kości i poroża od epoki kamienia do średniowiecza. Przy swoich eksperymentach korzysta z nowoczesnego sprzętu w postaci mikroskopu stereoskopowego, metalograficznego i skaningowego. Wyniki tych badań prezentowane są na różnego rodzaju konferencjach oraz w publikacjach naukowych. Ważnym elementem działalności firmy ze Starego Górnika, jest archeoedukacja, która prezentuje życie naszych przodków. Zajęcia dydaktyczne specjalnie dobrane dla różnych grup wiekowych, kierowane są do przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjalnych i licealnych, studentów oraz wszystkich zainteresowanych archeologią. Podczas zajęć, wykorzystywane i odtwarzane są przedmioty codziennego użytku od epoki kamienia po czasy nowożytne, które powstały przy użyciu narzędzi i technik stosowanych przez społeczności żyjące w danej epoce: kamienia, brązu czy żelaza. Obok działalności badawczo-dydaktycznej, Archeoreplica świadczy także kompleksowe usługi archeologiczne, w skład których wchodzi wachlarz badań i nadzorów archeologicznych, opracowanie i konserwacja zabytków oraz obsługa wszelkich formalności inwestycyjnych pod kątem zezwoleń konserwatorskich. Zaplanowane na wiosnę warsztaty archeologii eksperymentalnej dla młodych mieszkańców gminy Żarów, będą nie tylko znakomitym uzupełnieniem szkolnych lekcji historii, ale też niesamowitą wędrówką w czasie do odległych epok prehistorycznych.

Czytaj więcej: Warsztaty archeologii eksperymentalnej dla najmłodszych mieszkańców gminy Żarów