Menu witryny
Wystawy
Gmina Żarów
Historia gminy
Pocztówki i stare fotografie
Lapidarium
Zabytki w gminie
Zabytki w okolicy
Trasy rowerowe
Licznik odwiedzin
PROMUJEMY:
Strona główna
Chińska odznaka Mao Tse-Tunga - niecodzienne znalezisko z Żarowa
Uszkodzony aluminiowy krążek o średnicy 4 cm, zawierający na awersie wizerunek chińskiego przywódcy Mao Tse-Tunga oraz napisy w języku chińskim na rewersie. To niecodzienne znalezisko odnalazł i przekazał do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej mieszkaniec Żarowa. Ów metalowy krążek to tzw. Odznaka Mao, popularna w czasie tzw. Rewolucji Kulturalnej w Chinach z lat 1966-1972. Termin ten używany jest również w przypadku znaczków związanych z Mao, które nie mają na sobie jego wizerunku. Odznaki przewodniczącego Mao, były wraz z tzw. "małą czerwoną książeczką", jedną z najbardziej widocznych manifestacji kultu chińskiego przywódcy. Szacuje się, że w okresie Rewolucji Kulturalnej wyprodukowano kilka miliardów odznak przewodniczącego Mao. Egzemplarz odnaleziony w Żarowie stanowił zapewne zgubioną pamiątkę przywiezioną z wycieczki lub podróży służbowej odbytej do Chińskiej Republiki Ludowej. O tym czym była tzw. Odznaka Mao przeczytacie poniżej.
Czytaj więcej: Chińska odznaka Mao Tse-Tunga - niecodzienne znalezisko z Żarowa
III Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji - 12.08.2018 r.
Za nami III Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji. 12 sierpnia 2018 roku na Targowisku Miejskim w Żarowie zagościli nie tylko posiadacze wyjątkowych pojazdów, ale także licznie przybyli Żarowianie i mieszkańcy pobliskich okolic. Wszyscy mieli niecodzienną okazję obejrzeć prawdziwe perełki motoryzacji zarówno rodzimej jak i światowej. W sumie podczas spotkania, zaprezentowanych zostało kilkadziesiąt pojazdów (auta + motocykle), które do Żarowa dotarły z różnych miejscowości Dolnego Śląska a nawet ze Słowacji i Grecji. Pośród lśniących lakierem i chromem w blasku sierpniowego słońca, znalazły się m.in. FSO Warszawa M20, FSO Polonez, FSM Fiat 126p, Zastava 126 PGL, Volvo B18, Mercedes W124, Mercedes W201, Ford Capri, Ford Fiesta XR2i, Audi 100, Saab Sonet III, Škoda Favorit kombi (Forman), Łada (WAZ) 2104 oraz sportowy Ford Mustang 4.6 GT. Pośród pojazdów ciężkich prezentowane były pożarnicze modele GBA 1,8/16 Magirus Deutz Mercur F 125 A oraz Star 29 PM18 P (podnośnik koszowy). Przybyła na Spotkanie Motoryzacyjne publiczność, miała okazję obejrzeć również terenowe modele Jeep Grand Cherooke oraz Dodge Ram 1500, prezentowane przez firmę Euro-Car z Żarowa. Liczną grupę uczestników III Żarowskiego Spotkania Miłośników Motoryzacji, stanowili podobnie jak w latach ubiegłych posiadacze różnego rodzaju jednośladów. W tej grupie były m.in.: Suzuki SC 100, Harley Davidson Road King 95th Anniversary, Komar MR 232 (Sztywniak), K-750 (Kaśka), Yamaha FZ6, Suzuki SV650, Suzuki Daelim, Honda Shadow, Honda Trajka.
Czytaj więcej: III Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji - 12.08.2018 r.
Strychowe znalezisko związane z kościołem parafialnym w Wierzbnej
Kolejne interesujące znalezisko strychowe, tym razem w Wierzbnej. Mieszkanka tej słynącej z zabytków architektury miejscowości, udostępniła nam odnalezioną kartę, która jest ściśle związana z miejscowym kościołem parafialnym pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Owa datowana na rok 1926 karta, zawiera cztery fotografie, które przedstawiają (od lewej strony): widok na chór z organiami wyprodukowanymi przez firmę Ackermann & Müller, portretową fotografię ówczesnego proboszcza Josefa Bleischa, widok na południowo-wschodnią romańską część świątyni z przyległym cmentarzem oraz widok na prezbiterium z barokowym ołtarzem Georga Schröttera i ówczesną dekoracją malarską sklepienia.
Czytaj więcej: Strychowe znalezisko związane z kościołem parafialnym w Wierzbnej
Zestaw cynowych przedmiotów oraz kufel z cynową pokrywą w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej
Zestaw przedmiotów z cyny (3 dzbany, 2 kaganki, 1 świecznik) oraz szklany kufel na piwo z cynową pokrywą, przekazała do Żarowskiej Izby Historycznej mieszkanka Żarowa. Cynowe przedmioty oraz kufel służyły mieszkańcom ob. ulicy Krasińskiego (dawniej Büttnerstrasse, Bittnerstrasse). Składamy pani Serdeczne Podziękowania. Warto wiedzieć, że ze względu na dostępność, niską temperaturę topnienia, łatwość odlewania oraz dobre własności mechaniczne, cyna (pierwiastek chemiczny, metal z bloku p w układzie okresowym) znajdowała różne zastosowanie. Przedmioty cynowe były bardzo popularne od wczesnego średniowiecza. Największy rozkwit ich produkcji (konwisarstwo) miał miejsce pomiędzy XIV i XVI w. Cyny używa się także do pokrywania innych metali cienką warstwą antykorozyjną. Proces cynowania stosowany jest do zabezpieczania naczyń stalowych, stosowanych w przemyśle spożywczym, np. puszek do konserw oraz konwi na mleko. Stop cyny i ołowiu ma niską temperaturę topnienia (np. przy 61,9% wag. cyny jest to temperatura 183 °C) i stosowany był w przemyśle i elektrotechnice jako lut do łączenia innych metali poprzez lutowanie. Cyna jest również składnikiem stopu drukarskiego do wyrobu czcionek. Występuje w nim wraz z ołowiem (głównym składnikiem) oraz antymonem. Stopy drukarskie występują w różnych odmianach (charakteryzujących się różną twardością) różniących się stosunkiem składników. Stopami cyny i miedzi są brąz cynowy oraz spiż (zawierający także cynk i ołów), używany do odlewania dzwonów.
Koperty z lat 1936-1937 wysłane z ówczesnego Saarau
Prezentujemy dwie koperty zakupione przez prywatnego kolekcjonera. Pierwsza zawiera stempel nadawczy poczty w Żarowie (Saarau Kr. Schweidnitz) z datownikiem 5.04.37, stempel z nazwą miejscowości Guhlau über Saarau Kr.Schweidnitz (ob. Gola Świdnicka, gm. Marcinowice) oraz adres odbiorcy Firma Johannes Richter Leipzig C1 Postschließfach 193. Jak przekonuje portal internetowy www.philaseiten.de poświęcony filatelistyce, koperta posiada związek z z grami na państwowej loterii pieniężnej (wpłaty za losy lub inna korespondencja). Drugi egzemplarz jest firmową kopertą pochodzącą z żarowskich zakładów chemicznych "Silesia". Na kopercie widnieją trzy znaczki Deutsch Reichspost, każdy opatrzony stemplem nadawczym poczty w Żarowie (Saarau Kr. Schweidnitz) z datownikiem 16.11.36, nalepka listu poleconego Saarau Kr. Schweidnitz 873 wraz ze stemplem Einschreiben oraz logo zakładowe Silesia Verein chemischer Fabriken Saarau Kr. Schweidnitz. Na stronie odwrotnej naklejone są tzry zalepki firmowe z podobnym logiem "Silesii" oraz słabo czytelny stempel odbiorczy poczty w Zwickau (Sachs = Saksonia) z datownikiem 16.11.36.
Czytaj więcej: Koperty z lat 1936-1937 wysłane z ówczesnego Saarau
Karta korespondencyjna wysłana do Żarowa w 1923 roku
Prezentujemy kartę korespondencyjną z 1923 roku, która została zakupiona przez prywatnego kolekcjonera. Egzemplarz ten wysłany został w dniu 29 lutego 1923 roku z miejscowości Borganie Kr. Schweidnitz (ob. Borzygniew, gm. Mietków; nieczytelne stemple pocztowe) do mieszkańca Żarowa (Saarau) nazwiskiem Maiwald. Wiadomo, że w 1929 roku w Żarowie mieszkał Fritz Maiwald (pracownik na kolei, zamieszkały przy Königszelter Straße 1). W 1929 i 1942 roku wymieniony jest Otto Maiwald (malarz, zamieszkały przy Gartenstraße 10), w 1929 roku Walter Maiwald (stolarz, zamieszkały przy Gartenstraße 6) oraz w 1929 roku Werner Maiwald (nauczyciel zamieszkały przy Konradswaldauer Straße 2)
Czytaj więcej: Karta korespondencyjna wysłana do Żarowa w 1923 roku
Zapisy do III Żarowskiego Spotkania Miłośników Motoryzacji
Gminne Centrum Kultury i Sportu w Żarowie oraz Żarowska Izba Historyczna serdecznie zapraszają właścicieli pojazdów (samochody i motocykle) zabytkowych, kolekcjonerskich, unikalnych, specjalnych, sportowych, tuningowych i militarnych do udziału i zaprezentowania swojej perełki motoryzacyjnej podczas III Żarowskiego Spotkania Miłośników Motoryzacji. Wszystkich chętnych prosimy o zgłoszenie drogą mailową na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. (prosimy podać imię i nazwisko, miejscowość oraz podstawowe informacje dotyczące pojazdu lub foto). Zgłoszenia przyjmujemy do dnia 10 sierpnia 2018 r., godz. 15:30. Impreza ma charakter zamknięty, dlatego udział w niej mogą wziąć wyłącznie pojazdy zgłoszone w wyznaczonym terminie i potwierdzeniu uczestnictwa otrzymanym z naszej strony. Impreza odbędzie się w niedzielę, 12 sierpnia 2018 r. na Targowisku Miejskim i przyległym parkingu w Żarowie, ul. Dworcowa w godzinach 14:00-19:30. Serdecznie zapraszamy do udziału.
Czytaj więcej: Zapisy do III Żarowskiego Spotkania Miłośników Motoryzacji
Jenieckie komanda pracy na terenie Imbramowic w latach 1941-45, cz.1
Podczas II wojny światowej Niemcy hitlerowskie utworzyły sieć około 12 000 obozów i więzień zarówno na terenie własnego kraju jak i krajów podbitych. Do niewoli wzięto około 18 mln osób z 30 krajów. Część z nich była jeńcami wojennymi, osadzonymi w różnych obozach koncentracyjnych, bądź w specjalnych obozach jenieckich. Te ostatnie noszące skrót Kgf-Lager (niem. Kriegsgefangenenlager) dzieliły się na: Frontstalag – obóz frontowy, Dulag – obóz przejściowy (filtracyjny), Dulag Luft – obóz przejściowy dla lotników, Oflag – obóz dla oficerów, Stalag – obóz dla szeregowych i podoficerów, Marlag – obóz dla marynarzy, Milag – obóz dla marynarzy floty handlowej. Terytorium III Rzeszy podzielone zostało na Okręgi Wojskowe (Wehrkreis), którym podlegały także okręgowe dowództwa obozów jenieckich. Oznaczenie przykładowego obozu jenieckiego np. Stalag VIII A Görlitz, oznaczało obóz jeniecki dla szeregowych i podoficerów (Stalag) utworzony jako pierwszy (A) w VIII Okręgu Wojskowym (Wrocław) w miejscowości Görlitz (Zgorzelec). W grupie Stalagów, oddzielną kategorię stanowiły obozy Stalag Luft pod zarządem Luftwaffe, przeznaczone dla lotników wszelkich stopni wojskowych np. słynny Stalag Luft III Sagan (Żagań) lub Stalag Luft IV Groß-Tychow (Tychowo), Stalag Luft VII Bankau (Bąków k. Kluczborka). Największymi Stalagami zlokalizowanymi na terenie ziem polskich były Stalag I B Hohenstein (Olsztynek) – 650 tys. jeńców w czasie wojny, zmarło ok. 60 tys., Stalag VIII B Lamsdorf (Łambinowice) – ok. 300 tys. jeńców w czasie wojny, Stalag 308 Neuhammer – ponad 180 tys. Rosjan, zmarło do 50 tys., Stalag VIII A Görlitz – ponad 100 tys. jeńców w czasie wojny, zmarło kilkanaście tys. w tym 11-12 tys. Rosjan, Stalag III C Alt Drewitz (Kostrzyn-Drzewice) – ok. 70 tys. jeńców w czasie wojny, zmarło kilka tysięcy. Poza obozami macierzystymi istniały również komanda pracy, tzw. Arbeitskommando (skrót Abr-Kdo), czyli podobozy, w których przebywali jeńcy jako tania siła robocza dla przemysłu, czy też rolnictwa. Za swoją pracę jeńcy otrzymywali wynagrodzenie w pieniądzach obozowych (niem. Kriegsgefangenen-Geld) do wykorzystania jedynie w obozowej kantynie.
Czytaj więcej: Jenieckie komanda pracy na terenie Imbramowic w latach 1941-45, cz.1
Dawne młyny wodne w Łażanach i Wierzbnej
Młyn wodny to budowla z urządzeniem do przemiału ziarna na mąkę i kaszę, poruszanym za pomocą koła wodnego lub turbiny wodnej, usytuowana nad rzekami. Za najstarsze udokumentowane istnienie młyna wodnego na ziemiach polskich przyjmuje się młyn wzniesiony w Łęczycy, o którym źródła wspominają w 1145 roku. Pierwsza pisemna informacja o młynie na Śląsku datowana jest na 1149 roku, na Pomorzu Gdańskim z 1198 roku, na zachodnim Mazowszu z 1207 roku, na Pomorzu Zachodnim z 1213 roku, w Wielkopolsce z 1242 roku, w Małopolsce z 1268 roku a na Kujawach z 1280 roku. Profesor Bohdan Baranowski w XIII wieku doliczył się że było 485 udokumentowanych przypadków istnienia (lub wydania zezwolenia na budowę) młynów wodnych, w tym: 120 na Pomorzu Gdańskim, 119 w Wielkopolsce, 116 na Śląsku, 102 w Małopolsce i 28 na Mazowszu i Kujawach. W XIV wieku ilość młynów uległa dalszemu zwiększeniu. Wiek XVI i XVII to okres, kiedy na ziemiach polskich odnotowano najwięcej funkcjonujących młynów w całej historii młynarstwa. Wiązało się to bez wątpienia z jego upowszechnieniem ale także ze wzrostem liczby ludności i wzrostem produkcji, za czym szło również podniesienie poziomu technicznego młynarstwa. Podaje się że w latach 70-tych XVI wieku w powiatach sieradzkim i radomszczańskim jeden młyn (wodny lub wiatrak) przypadał na 18,9 km² i 300 mieszkańców. Okres ten został przerwany licznymi wojnami, które o ile w okresie wcześniejszym z rzadka dotykały tereny wewnątrz kraju, o tyle od połowy XVII wieku aż do lat 20-tych XVIII wieku toczyły się na całym terytorium Rzeczypospolitej. Nie inaczej było na ówczesnym Śląsku, spustoszonym w trakcie wojen husyckich, śląskich, napoleońskich i podczas tzw. wojny trzydziestoletniej z lat 1618-1648. Zniszczenia spowodowane były głównie przez przemarsze i stacjonowanie wojsk najeźdźcy, ale również przez niepłatne rodzime wojsko, którym towarzyszyły kontyngenty, szaber, dewastacje i mordy. W ślad za wojnami szedł głód i epidemie a to pociągało za sobą poważne zachwianie skromnych budżetów młyńskiej klienteli. Skutki tego dotknęły także młyny wodne, które pracowały niegdyś w Łażanach (Laasan) i Wierzbnej (Würben).
Św. Krzysztof ze Świebodzic
W północnej części Świebodzic, tuż przy wylocie w kierunku Strzegomia, wznosi się niewielki kościółek pw. św. Franciszka z Asyżu. Jest to bez wątpienia najstarszy obiekt sakralny na obszarze naszego miasta, liczący już sobie blisko 800 lat!, który w czasach średniowiecza pełnił ważną rolę na tych terenach. W ostatnim czasie świątynia ta stanowiła centrum zainteresowań dla wielu historyków sztuki, a to dlatego, iż w jej wnętrzu zachowały się do dnia dzisiejszego bardzo cenne malowidła ścienne. Najcenniejsze z nich przedstawia nadnaturalną postać św. Krzysztofa i jest powiązane z wieloma podaniami i hipotezami, które powstały na jego temat. W 1 połowie XIV stulecia zawitał w te okolice nieznany artysta, który pozostawił po sobie bardzo cenne malowidła na północnej ścianie kościoła. Kim był ów człowiek?, jak się nazywał?, skąd pochodził? oraz gdzie się nauczył malarskiego rzemiosła? Tego dziś nikt nie wie. Nie mniej pozostały po nim freski naścienne, które do dzisiaj przykuwają uwagę historyków sztuki. Większość badaczy przypuszcza, że ich autor mógł pochodzić z terenów obecnej Nadrenii lub okolic Jeziora Bodeńskiego, a na dolnośląską ziemię przybył w orszaku księżnej Agnieszki Habsburżanki, córki wpływowego Leopolda I Habsburga, która w 1338 roku poślubiła władcę świdnickiego – Bolka II Małego.
Carl Felsmann - Przyrodnik ze Świebodzic
Carl Felsmann jest obecnie uważany za jednego z najwybitniejszych botaników śląskich XIX stulecia. Wprawdzie z zawodu był lekarzem (chirurgiem), to jednak znaczną część swojego wolnego czasu poświęcał badaniu wszelkiego rodzaju roślinności, występującej na obszarze Gór Wałbrzyskich i Kamiennych. Jego zaangażowanie i praca nad prawem zmienności roślin nie tylko przyniosły mu wielkie uznanie w świecie nauki, ale zaowocowało tym, że był on również członkiem wielu międzynarodowych towarzystw naukowych. Carl Felsmann urodził się 20 kwietnia 1822 r. w Cierniach nieopodal Świebodzic. Tutaj też, aż do 13-go roku życia, uczęszczał do wiejskiej szkoły, gdzie pobierał pierwszą naukę. Od 1835 r. był uczniem szkoły gimnazjalnej w naszych Świebodzicach. Jednak nauka pod okiem miejscowych księży-nauczycieli nie przychodziła mu łatwo. Zachowane dokumenty z tamtych lat informują nas, że miał on problemy z Greką i Łaciną, co w znacznej mierze utrudniało mu dalszą drogę na studia. Młody Felsmann postanowił jednak kontynuować edukację - najpierw w świdnickim gimnazjum (lata 1836-1837), a po jego ukończeniu – w katolickiej szkole Św. Macieja we Wrocławiu. Widać więc tu wielkie zaangażowanie i determinację świebodziczanina, który swoje braki w edukacji postanowił uzupełniać w jednych z najlepszych swego czasu gimnazjów na Dolnym Śląsku. To właśnie w wrocławskiej placówce kształciły się m.in. tak znaczące osobliwości jak: Józef Wittig – wybitny historyk Kościoła, Jan Dzierżon – znany polski przyrodnik, zwany „ojcem pszczelarstwa”, czy też Ferdynand Lassale – myśliciel i działacz rewolucyjny.
Informacje
Historia miejscowości
Dawni mieszkańcy
Kalendarium
Kartografia
Słownik miejscowości
Muzea, wystawy, zabytki
Archeologia i Historia
Strony historyczne
WSPÓŁPRACUJEMY:
