Menu witryny
Wystawy
Gmina Żarów
Historia gminy
Pocztówki i stare fotografie
Lapidarium
Zabytki w gminie
Zabytki w okolicy
Trasy rowerowe
Licznik odwiedzin
PROMUJEMY:
Strona główna
XV Żarowska Prelekcja Historyczna - 23.01.2020
W czwartkowe popołudnie, 23 stycznia odbyła się kolejna, piętnasta już odsłona Żarowskiej Prelekcji Historycznej. Licznie zgromadzona publiczność wysłuchała jak zwykle dwóch wykładów. Pierwszy zatytułowany "Riese i Wunderwaffe", referował Tomasz Jurek – znany eksplorator, pasjonat historii II wojny światowej i autor blogu "Ridiger – archiwum tajemnic". Podczas wykładu, zaprezentowana została niezwykle bogata dokumentacja fotograficzna oraz archiwalna, dotycząca niemieckiej tzw. cudownej broni. Widzowie mogli zobaczyć m.in. plany różnego typu rakiet, samolotów a także inne wymyśle konstrukcje, przy pomocy których, III Rzesza zamierzała przechylić szalę zwycięstwa na swoją stronę. Czy w Górach Sowich pracowano nad takimi konstrukcjami ? W jakim stopniu były to zaawansowane prace ? Kto przejął tajne plany nazistów i gdzie się podziali niemieccy naukowcy ? – na te pytania odpowiedzi udzielał Tomasz Jurek, prezentując przy tym wyczerpującą i niezwykle interesującą dokumentację.
Czytaj więcej: XV Żarowska Prelekcja Historyczna - 23.01.2020
Pałac w Pyszczynie i jego rozbudowa według planów Carla Lüdecke
Pałac w Pyszczynie to jedna z najciekawszych i najlepiej zachowanych dawnych posiadłości szlacheckich na obszarze gminy Żarów. Historia budowli o imponującej powierzchni użytkowej 2 760 m² i kubaturze 13 270 m³, sięga odległych czasów średniowiecza, kiedy właścicielami niemal całej okolicy byli rycerze von Czirn. Na przestrzeni wielu wieków mury pałacu kilkakrotnie zmieniały właścicieli oraz gościły znamienite osobistości w tym królewskie rodziny. Pierwsza wzmianka źródłowa o obronnym dworze w Pyszczynie pochodzi z 1365 roku. Budowla była wówczas siedzibą możnego rodu rycerskiego von Czirn. Od 1520 roku z Pyszczyna pisali się przedstawiciele rodu von Reichenbach i to zapewne ich autorstwem były kolejne przebudowy tamtejszego dworu. W 1727 roku biskup wrocławski Franz Ludwig von Pfalz-Neuburg wydzierżawił cały majątek wraz z siedzibą szlachecką Heinrichowi Gottfriedowi baronowi von Spättgen. W tym samym roku córka Heinricha Gottfrieda, Josefa Barbara von Spättgen wyszła za mąż za Friedricha Rudolfa hrabiego von Matuschka und Toppolczan, wnosząc w ślubnym wianie nabytą przez ojca posiadłość. W rękach von Matuschków-Toppolczanów dobra pyszczyńskie pozostały przez 218 lat, aż do 1945 roku.
Czytaj więcej: Pałac w Pyszczynie i jego rozbudowa według planów Carla Lüdecke
Kartki reglamentacyjne z lat 80. XX wieku
W latach 1944–1989 w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, trzykrotnie wprowadzano kartkowy system racjonowania żywności (tzw. reglamentacja towarów), który był wynikiem silnych niedoborów na rynku. Za każdym razem był to system, w którym wydawane ludności kartki, uprawniały do nabycia wybranych towarów (przede wszystkim żywnościowych) po urzędowych cenach według szczegółowych zasad. Uprawnienia do otrzymania konkretnych przydziałów były uzależnione od miejsca pracy, wieku, stan zdrowia, miejsca zamieszkania. Pierwszy system reglamentacji towarów w okresie bezpośrednio powojennym był kontynuacją reglamentacji z okresu okupacji niemieckiej. Na kartki sprzedawano chleb, mąkę, kaszę, ziemniaki, warzywa, mięso, tłuszcze, cukier, słodycze, mleko, kawę lub herbatę, sól, ocet, naftę, zapałki, mydło, a nawet wyroby dziewiarskie. System ten obowiązywał od 1944 roku do 1 stycznia 1949 roku.
Z życia żarowskiego PTTK, cz.9: Kartka - Srebrne Gody Koła PTTK "Łaziki"
W 1981 roku Koło PTTK "Łaziki", działające przy Dolnośląskich Zakładach Chemicznych "Organika" w Żarowie, obchodziło 25-lecie działalności. Z tej okazji, dla członków Koła, zorganizowany został w dnia 16-17 maja 1981 roku wyjazd do zakładowego Ośrodka Wypoczynkowego "Kukułka" w Sosnówce, nieopodal Jeleniej Góry. Wydarzenie to upamiętniła, kartka turystyczna SREBRNE GODY KOŁA PTTK "Łaziki". Zachowany egzemplarz takiej kartki, przekazał do zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, mieszkaniec Żarowa. Składamy panu Serdeczne Podziękowania.
Czytaj więcej: Z życia żarowskiego PTTK, cz.9: Kartka - Srebrne Gody Koła PTTK "Łaziki"
XV Żarowska Prelekcja Historyczna
Serdecznie Zapraszamy na XV Żarowską Prelekcję Historyczną, która odbędzie się 23 stycznia 2020 r., o godz. 18:00 w Żarowskiej Izbie Historycznej przy ul. Dworcowej 3. W programie prelekcji dwa zagadnienia: „Riese i wunderwaffe” oraz „Rezydencje szlacheckie na Ziemi Żarowskiej”. Wstęp na prelekcję bezpłatny.
Złoto ukryte pod dworcem kolejowym w Żarowie
Linie leśnych okopów i stanowisk ogniowych a także niebezpieczne znaleziska amunicji artyleryjskiej i lotniczej to namacalny ślad po zimowo-wiosennych walkach, które 75 lat temu rozegrały się na Dolnym Śląsku. Na początku 1945 roku, ta dotychczas spokojna i senna kraina, pracująca na potrzeby machiny zbrojeniowej III Rzeszy, stanęła w obliczu wielkiego zagrożenia. W styczniu i pierwszych dniach lutego 1945 w operacji wiślańsko-odrzańskiej wojska radzieckie 1. Frontu Ukraińskiego na szerokiej linii wyszły na brzeg Odry i zdobyły kilka przyczółków na jej lewym brzegu. 8 lutego rozpoczęła się tzw. Operacja Dolnośląska, w której uczestniczyło 10 armii radzieckich w tym 2 pancerne. Linia frontu przesunęła się o 150 km w głąb terytorium Niemiec. Po zasypanych śniegiem i oblodzonych drogach ciągnęły kolumny uciekającej ludności cywilnej. Lokalne władze oraz odpowiednie służby państwowe III Rzeszy, już w 1944 roku rozpoczęły ewakuację tego co najcenniejsze. Wszystko począwszy od przemysłu i ściśle tajnych projektów militarnych, po dzieła sztuki i kosztowności przez lata grabione na okupowanych terenach Europy, miało zostać zabezpieczone i ukryte. Starannie zacierano wszystkie skrytki i miejsca, w których złożono nieprzebrane bogactwa. Przez szereg lat wokół skarbów ukrytych przez nazistów na Dolnym Śląsku, urosło wiele legend, opowieści oraz teorii. Szereg publikacji historycznych oraz reportaży z ostatnich lat, donosi o "Złotym Pociągu" i "Złocie Wrocławia". Mowa jest także o dziełach sztuki zrabowanych przez gauleitera Hansa Franka, o tzw. liście Günthera Grundmann, czy w końcu o tzw. "Szczelinie Jeleniogórskiej", w której miały spocząć wspaniałe dzieła sztuki złotniczej, jakimi były jaja Fabergé. Chociaż część opowieści o tych niebywałych kosztownościach, jest prawdopodobnie wymysłem ludzkiej wyobraźni, to ich poszukiwania nadal trwają.
Kartka z kolędy w Żarowie - 1969 rok
W latach 1967-1970, proboszczem żarowskiej parafii był ks. Józef Szyca. W tym czasie miały miejsce dwa dostojne wydarzenia związane z obrazem Matki Bożej Nieustającej Pomocy, który znajduje się w Kościele pw. NSPJ w Żarowie. Najpierw 10 września 1967 roku misjonarz Redemptorysta ojciec Leon Dziemecki dokonał poświęcenia owego obrazu, a 11 grudnia 1968 roku ks. prałat Alojzy Szmidt dokonał jego koronacji. Z czasu probostwa ks. Józefa Szyca pochodzi kartka "Pokój ludziom dobrej woli", wydana w 1969 roku z okazji kolędy w Żarowie. Na jej rewersie widnieje pieczęć ks. Józefa Szyca oraz pieczęć "Misje w Żarowie w marcu 1970 r". Jak donosi Kronika Parafialna Parafii pw. NSPJ w Żarowie ... "W dniach od 1 marca do 8 marca 1970 r. przeprowadzono Misje św. W Żarowie, które zbiegły się w tym roku z uroczystością powstania parafii w Żarowie jako 50-ta rocznica. Powitanie misjonarzy i pierwsza nauka wstępna odbyły się już w sobotę wieczorem dnia 28 lutego 1970 r. Misję św. przeprowadzili Księża M.S.F. (św. Rodziny) Stanisław Michał Krieger z Górki Klasztornej pow. Wyrzysk i Wacław Antoni Ryżek z Żernicy pow. Gliwice.
W rodzinnych albumach mieszkańców Gminy Żarów, cz. 26
Starych fotografii nigdy za wiele. W kolejnej 26-ej odsłonie cyklu "W rodzinnych albumach mieszkańców Gminy Żarów", prezentujemy dzisiaj zbiór 7 fotografii, które zostały przekazane do Żarowskiej Izby Historycznej przez mieszkańca Żarowa. Wśród nich: widok na nieistniejącą kładkę nad bocznicą kolejową przy ul. Krasińskiego, dwie fotografie na "słynnym" koniku Babica, dwie fotografie klasowe ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Żarowie – rok szkolny 1966/67 oraz pamiątkowa fotografia wykonana przy Kościele parafialnym pw. NSPJ w Żarowie (wejście od strony torów kolejowych). Składamy Serdeczne Podziękowania za przekazanie niniejszych fotografii do Żarowskiej Izby Historycznej.
Czytaj więcej: W rodzinnych albumach mieszkańców Gminy Żarów, cz. 26
Podwodne groby mieszkańców gminy Żarów
Cesarska Marynarka Wojenna (Kaiserliche Marine) powstała w 1871 roku z przekształconej floty Związku Północnoniemieckiego. Początkowo była przewidywana głównie do obrony własnych wybrzeży i szlaków handlowych, wkrótce została zaangażowana we wspieranie niemieckich interesów imperialnych, a od lat 90. XIX wieku była sukcesywnie rozbudowywana. Wielkie zasługi dla jej rozwoju położył admirał Alfred von Tirpitz, od 1897 roku minister marynarki. W wyniku promowanych przez niego, a wspieranych przez cesarza Wilhelma II programów rozbudowy floty, Kaiserliche Marine stała się w latach poprzedzających I wojnę światową drugą potęgą morską świata, ustępując jedynie Royal Navy. W trakcie działań wojennych w latach 1914–1918 okręty niemieckie brały udział w szeregu większych i mniejszych starć, poczynając od bitwy pod Coronelem, pierwszej od ponad stulecia porażki Royal Navy na morzu. W największym z nich, bitwie jutlandzkiej, Kaiserliche Marine odniosła taktyczne zwycięstwo, ale sytuacja strategiczna spowodowała niemal całkowite zaniechanie akcji dużych jednostek, przenosząc ciężar prowadzenia wojny na okręty podwodne.
Eneolityczni łucznicy z Wierzbnej
Eneolit (zwany też chalkolitem lub epoką miedzi) to jedna z epok prehistorii, będąca okresem przejściowy między epokami kamienia i brązu, w trakcie którego wśród społeczeństw neolitycznych (znana uprawa roślin, hodowla zwierząt, ceramika oraz osiadły tryb życia) weszły do użycia pierwsze wyroby z metalu, przede wszystkim z miedzi (narzędzia, broń, ozdoby), chociaż nadal w powszechnym użyciu były narzędzia wyrabiane z kamienia i krzemienia. Czas trwania eneolitu był zróżnicowany terytorialnie. Na terenach dzisiejszej Polski pierwsze wytwory z miedzi pojawiły się w drugiej połowie IV tysiąclecia p.n.e. w tzw. kulturze lendzielskiej i grupach kultury polgarskiej, jednak w porównaniu z terenami naddunajskimi i południowoeuropejskimi są to znaleziska niezbyt liczne i głównie z importu. Do eneolitycznych znalezisk datowanych między 2200 a 1900 r. p.n.e., należą trzy krzemienne groty strzał (tzw. sercowate), odkryte w latach 30. XX wieku przez niemieckich archeologów w pobliżu Wierzbnej (wówczas niem. Wūrben). Zabytki te związane były z pobytem na tym obszarze ludności tzw. kultury pucharów dzwonowatych. Stanowiły jednak znalezisko luźne, bez stwierdzenia osadnictwa stałego. Kim byli ludzie, którzy pozostawili owe krzemienne groty strzał oraz czym była wspomniana kultura pucharów dzwonowatych ?.
Żarowska fotografia Georga Daslera
W książce adresowej mieszkańców Żarowa z 1929 roku, widnieje nazwisko Dasler Georg. Człowiek ów był miejscowym fotografem, a jego atelier mieścił się przy dawnej ulicy Moltkestraße (dzisiaj jest to ul. Juliusza Słowackiego 3). Zachowanych jest przynajmniej kilkanaście fotografii portretowych i rodzinnych autorstwa Daslera, a także kilka fotografii zakładów chemicznych "Silesia", które opatrzone są wytłoczonym imieniem i nazwiskiem fotografa. Dzisiaj prezentujemy kolejny egzemplarz, który został wykonany w żarowskim atelier Georga Daslera. Fotografia przedstawia nieznane z imienia i nazwiska postacie – być może mieszkańców Żarowa (?). Składamy Serdeczne Podziękowania właścicielowi fotografii za jej udostępnienie.
Informacje
Historia miejscowości
Dawni mieszkańcy
Kalendarium
Kartografia
Słownik miejscowości
Muzea, wystawy, zabytki
Archeologia i Historia
Strony historyczne
WSPÓŁPRACUJEMY:
