Strona główna

Harcerskie i wojskowe drobiazgi w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Do Żarowskiej Izby Historycznej trafiają różnego rodzaju rzeczy i pamiątki, zarówno te sprzed roku 1945, przez powojenne lata PRL, po czasy nam współczesne. Do dwóch ostatnich kategorii, zaliczyć można z pewnością rzeczy, które przekazał do Izby pan Krzysztof. Wśród nich jest: torba (chlebak) na ramię LWP L-2 CB o wym. 38 cm x 22 cm x 7 cm, torba LWP na maskę przeciw gazową typu SchM 41, 3 pasy harcerskie (dwa z klamrą ZHP – skórzany i parciany, jeden pas zuchowy skórzany z klamrą "Czuj" i słoneczkiem zuchowym), berety Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej: czarny (rozm. 58) – noszony w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 (FORMOZA), w jednostkach pancernych, pododdziałach czołgów i jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej oraz brązowy (rozm. 55) – noszony w jednostkach obrony terytorialnej.

Czytaj więcej: Harcerskie i wojskowe drobiazgi w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

III Spacer Historyczny - Siedlimowice 7.07.2017 r.

III Spacer Historyczny zorganizowany w ramach wakacyjnych zajęć prowadzonych przez Gminne Centrum Kultury i Sportu na świetlicach wiejskich w gminie Żarów, tym razem odbył się w miejscowości Siedlimowice. Jak zwykle uczestnicy mieli najpierw okazję obejrzeć drobne zabytki pochodzące ze zbiorów Żarowskiej Izby Historycznej, po czym wyruszyli na pieszą wyprawę. Pierwszym z punktów wycieczki były pomnik ustawiony z okazji 800-lecia miejscowości, a następnie wybudowany w 1 połowie XIX wieku spichlerz. Ten trzykondygnacyjny z trzykondygnacyjnym strychem obiekt, przebudowany został w latach 1873-75. Budowla o zwartej, regularnej bryle założonej jest na planie prostokąta, a w jej ścianach zachował się regularny układ małych otworów okiennych. Kolejnym miejscem odwiedzonym przez uczestników III Spaceru Historycznego były ruiny znajdującego się nieopodal pałacu von Kornów. Już w 1386 roku w Siedlimowicach (niem. Schönfeld) stał obronny dwór "Hof", będący własnością rycarza Heinemanna von Seidlitz. Brak jest wiadomości, dotyczących jego przebudowany i rozbudowany na przełomie XVI i XVII wieku. W połowie XVIII w. stał w Siedlimowicach okazały trzykondygnacyjny, czteroskrzydłowy pałac z wewnętrznym dziedzińcem, pokryty dachem dwuspadowym, przebudowany w stylu barokowym prawdopodobnie na przełomie XVII i XVIII w. Rozległy dziedziniec zewnętrzny i wejście do pałacu znajdowały się po stronie południowej. Bramę wejściową ujmował ozdobny portal, nad którym wznosiła się wieżyczka z barokowym hełmem. Dziedziniec zewnętrzny otaczały zabudowania mieszkalno-gospodarcze. Od strony północnej przylegał do folwarku ogród ozdobny otoczony murem z wejściem od strony pałacu. Cały zespół pałacowo-folwarczny otoczony był murem z trzema bramami.

Czytaj więcej: III Spacer Historyczny - Siedlimowice 7.07.2017 r.

Klub Cyklistów "Old Spokes" w Wierzbnej

4 lipca 2017 roku w wakacyjną trasę wyruszył Klub Cyklistów "Old Spokes", który od 2011 roku działa przy GCKiS. Celem pierwszej letniej wyprawy była słynąca z zabytków miejscowość Wierzbna (niem. Würben). Po tradycyjnej już wspólnej fotografii, żarowscy cykliści zwartą grupą wyjechali w kierunku Bożanowa (niem. Eckersdorf). W XVIII wieku w tej niewielkiej miejscowości, wybudowana została barokowa kapliczka. W początkach XX wieku w związku z budową drogi Żarów – Świdnica, budowla ta została ona wyburzona. Zamiast niej wybudowano z czerwonej cegły nową kaplicę, która stoi tu do dnia dzisiejszego. Z Bożanowa klubowicze „Old Spokes” udali się do Wierzbnej, gdzie odwiedzili położony nieco na uboczu niewielki cmentarz, przy którym znajduje się XVIII-wieczny słup dziękczynny upamiętniający wielka zarazę bydła, która dotknęła niegdyś tą miejscowość. Jak donoszą zapiski i opowieści słup ten ustawiony został w miejscu, gdzie zakopano 50 padłych zwierząt. Na prawo od cmentarza patrząc w stronę Żarowa, znajduje się miejsce związane z historią bardziej nam współczesną. Tu 22 marca 1945 roku lądował awaryjnie amerykański samolot bombowy Boeing B-17G. Najmłodsi uczestnicy wycieczki mieli okazję zobaczyć gdzie dokładnie runęła na ziemię jedna z najbardziej znanych konstrukcji lotniczych II wojny światowej.

Czytaj więcej: Klub Cyklistów "Old Spokes" w Wierzbnej

Kolejne pamiątki i fotografie w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

Żarowska Izba Historyczna wzbogaciła swoje zbiory o kolejne historyczne pamiątki związane z Naszym miastem, ale nie tylko. Mieszkaniec Żarowa – pan Tomasz, przekazał do Izby, pochodzące sprzed 1945 roku, drewniane wieszaki na ubrania (5 sztuk). Dwa spośród nich ściśle związane są z Żarowem. Pierwszy wyprodukowany został najprawdopodobniej w latach 20-tych XX wieku. Jedna ze stron przedmiotu zawiera napis Modehaus Walter Neumann, Saarau i. Sch. na odwrotnej z kolei widnieje nur Conradswaldauerstrasse 1a, Tel. 70. W tym przypadku, chodzi o dawny sklep odzieżowy "Dom Mody" majętnego żarowskiego kupca Waltera Neumanna, który wymieniony został w książce adresowej Żarowa z 1929 roku. Wspomniany "Dom Mody" mieścił się przy dawnej ul. Mrowińskiej (Conradswaldauerstrasse 1a), a obecnej ul. Mickiewicza nr 3. Drugi z żarowskich wieszaków, opatrzony jest napisem Kaufhaus Fritz Nieder, Saarau Herren & Damen Bekleidung. Wedle książki adresowej Żarowa z 1929 roku, kupiec Fritz Nieder zamieszkiwał przy Schweidnitzer Str. 2 (ob. ul. A.Krajowej). Z kolei pod rokiem 1942 figuruje adres Schweidnitzer Str. 43. Sklep Niedera specjalizował się w handlu odzieżą zarówno męską jak i damską. Pozostałe wieszaki pochodzą ze sklepów, które mieściły się w dawnej Świdnicy (2 sztuki) z napisami: Paul Becker Markt Ecke Langstr. Herren & Knabelkleidung i Modewarenhaus Neumarkt & Co. Schweidnitz oraz z Legnicy (1 sztuka) z napisem Kügler & Kaufmann Liegnitz Mittelstr. 47.

Czytaj więcej: Kolejne pamiątki i fotografie w zbiorach Żarowskiej Izby Historycznej

W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.13

W kolejnej odsłonie cyklu "W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów" prezentujemy skany fotografii, które nadesłał nam pan Rafał Okruta. W wiadomości mailowej przeczytaliśmy: "Witam. Dzisiaj chciałbym przesłać cztery fotografie z mojego rodzinnego albumu: 1) Przed głównym skrzyżowaniem w Żarowie, 1955/56 rok, (w środku moja babcia z dziadkiem i mamą – to ta najmłodsza z dzieci, 2) Przed gabinetem fotografa Babica, 1957/58 rok (od lewej babcia z córkami), 3) Przed ogrodzeniem boiska na wysokości nr 4, 6 na ul Górniczej, maj 1969 rok, 4) Naprzeciwko w/w fotografa stoję ja z ojcem, 1977 rok (po lewej stronie widoczny kawałek kiosku)". Składamy Serdeczne Podziękowania dla pana Rafała za udostępnienie poniższych fotografii.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Czytaj więcej: W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.13

II Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji

Gminne Centrum Kultury i Sportu oraz Żarowska Izba Historyczna SERDECZNIE ZAPRASZAJĄ wszystkich na II Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji. Impreza odbędzie się w niedzielę 13 sierpnia 2017 r. na parkingu przy Targowisku Miejskim w Żarowie w godzinach 14:00-19:00. W programie m.in. Prezentacja i wystawa plenerowa pojazdów, konkursy z nagrodami dla uczestników (Najgłośniejszy Wydech, Najładniejsza Felga, Najładniejszy Klasyk Spotkania, Show&Shine - pojazd który robi "największa robotę" - ogólny wygląd, silnik, wnętrze), konkurs w przeciąganiu liny dla uczestników, konkurs rzutu oponą na odległość z nagrodami, konkurs jazdy zręcznościowej z nagrodami, konkurs fotograficzny z nagrodami, pokaz ratowniczy Straży Pożarnej, gry i zabawy dla najmłodszych oraz in. atrakcje, wystawy firm branży motoryzacyjnej, stoisko gastronomiczne. II Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji zakończy parada ulicami Żarowa o godz. 19:00.

Czytaj więcej: II Żarowskie Spotkanie Miłośników Motoryzacji

II Spacer Historyczny: Mrowiny - "Weselina" 27.06.2017 r.

Freudenthal to niemiecka nazwa osady wymieniana w kolejnych dokumentach datowanych na 1557, 1579, 1594, 1605, 1682, 1713, 1728, 1756, 1765, 1784, 1817 rok. W tłumaczeniu na język polski nazwa osady brzmi „Radosna Dolina”, a związana jest z jej lokalizacją – otoczona zalesionymi wzgórzami dolina potoku Tarnawa. Osada powstała najpóźniej w pierwszej ćwierci XVI wieku na gruntach graniczących z majątkiem mrowińskim i tarnawskim. Pierwszy znany właściciel Weseliny to Lorenz von Seidlitz z Siedlimowic, który w 1522 roku nabył od Kaspra von Schellendorf wszystkie użytki prawne na 4 łanach ziemi pożarzyskiej, którą przyłączył do Weseliny. W tym samym roku Lorenz von Seidlitz odstąpił część praw feudalnych do Weseliny Kasprowi Buschke von Mühlheim z Łażan i Mrowin. Pozostał jednak właścicielem dóbr ziemskich, które w 1542 roku zapisał jako dożywocie żonie Dorocie z domu Bauch. W 1548 roku należały one do syna Lorenza i Doroty, Lorenza von Seidlitz. Potwierdził on matce dożywocie na Weselinie w wysokości 22 grzywien. W 1549 roku osadę przejął Mathias Heide. Jej wartość szacowano wtedy na 313 florenów, a właściciel zobowiązany był wystawiać na wyprawy wojenne 1/2 i 1/8 żołnierza pieszego. Całość dochodów przynosiła gospodarka folwarczna, a konkretnie uprawa zboża (wysiewano 11 małdratów) i hodowla ryb (14 kop). Około 1555 roku Weselinę przejął Julius von Adelsbach, który jesienią 1557 roku stał się właścicielem także sąsiednich Mrowin. Wkrótce połączył obie wsie w jeden kompleks majątkowy, który powiększony do początków XVII w. o Wostówkę, przetrwał do drugiej wojny światowej. W 1579 roku wartość Weseliny szacowano na 250 florenów, do 1594 roku nie zmienił się wymiar służby wojskowej. Folwark został zniszczony w czasie wojny trzydziestoletniej - w 1641 roku był opustoszały. W latach 80-tych XVIII wieku w Weselinie był folwark i mieszkało 5 rodzin komorniczych. Niezależność administracyjną folwark utrzymał do początków XX wieku. W 1817 roku w Weselinie był młyn wodny, który prowadził Gottlieb Neumann.

Czytaj więcej: II Spacer Historyczny: Mrowiny - "Weselina" 27.06.2017 r.

W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.12

To już dwunasta odsłona cyklu "W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów". Prezentujemy w niej fotografie udostępnione nam przez pana Jerzego Łosia, który wraz ze skanami przesłał taką oto wiadomość: "Piszę do Pana kolejny raz. Tym razem odpowiadając na apel dotyczący archiwaliów. W załączniku wysyłam trzy zdjęcia. Jedno przedstawia moją legitymację pracownika DZChem "Silesia" zatrudnionego w Zakładowym Laboratorium Badawczym. Drugie (rok 1960 lub 1961) jest zdjęciem przedstawiającym pracowników DZChem "Silesia" na wycieczce zakładowej do Trójmiasta, wykonanym w Gdyni. Na trzecim (rok 1960 lub 1961) znajduje się grupa pracowników ZLB. Na pierwszym planie siedzę ja. Jedyną osobą,poza mną, którą potrafię zidentyfikować jest stojący z tyłu (widoczne pół twarzy) jest pan Czesław Świderski, późniejszy aktywny członek Solidarności. W uzupełnieniu pragnę dodać kilka informacji o pracy Zakładowego Laboratorium Badawczego. Laboratorium zajmowało się pracami badawczymi zmierzającymi do wdrażania nowych produktów. Jednym z nich miał być TIOKOL. Jeśli się nie mylę coś na ten temat wspominał Pan na stronach IZBY. Mimo obiecujących efektów prace po pewnym czasie przerwano. Ciekawostka może być to, że tiokol substancja o właściwościach podobnych do gumy, wynaleziona przez dwóch amerykańskich chemików, leżała u podstaw powołania do życia firmy Morton-Thiokol Inc. Firmy, która w latach powojennych miała udział w programie kosmicznym USA, zajmując się napędami silników rakietowych. Niestety, był to udział z tragedią w tle. W 1986r. lot Chellengera zakończył się tragedią. Przyczyną była niesprawność uszczelki silnika, powodująca wyciek paliwa, jego zapłon i eksplozję. Czy przypadkiem uszczelka nie była wykonana z tiokolu ?"

Czytaj więcej: W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.12

Żarowska fotografia uczestnika walk kolonialnych w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej

W 1905 roku miejscowości dzisiejszej gminy Żarów zamieszkiwało 13 991 osób z czego w samym Żarowie było 3380 mieszkańców. Szybki rozwój miejscowego przemysłu pociągnął za sobą przyrost demograficzny, rozwój przestrzenny, a także rozwój handlu i różnego rodzaju zakładów rzemieślniczo-usługowych. Pośród wielu opłacalnych interesów, był wówczas z całą pewnością zawód wykonywany przez fotografa. Każdy przecież chciał mieć własną podobiznę utrwaloną na niewielkim kartoniku. Chętnie pozowano także przy okazji rodzinnych uroczystości i innych ważnych wydarzeń. Fotograf miał więc pełne ręce roboty, a w jego portfelu przybywało marek. Do Żarowa fotografia dotarła już w 2 połowie XIX wieku. Mieszkańcy tej dynamicznie rozwijającej się osady przemysłowej mogli korzystać z usług świdnickiego fotografa Paula Sachera oraz powstałego nieco później miejscowego atelier Fritza Krappa. Pierwszy z wymienionych prowadził w latach 1880-1911 zakład fotograficzny (wraz ze sklepikiem do spółki z C.Molke, potem z O.Schmidtem), który mieścił się przy Petersstrasse 24 (ob. ul. Bohaterów Getta 18). Nadruki na fotografiach portretowych autorstwa Paula Sachera informują nas o istnieniu filii (biura) świdnickiego zakładu w Żarowie. Kiedy dokładnie biuro to powstało i przy jakiej mieściło się ulicy, tego niestety nie wiemy. Mieszkańcy Żarowa i okolicznych miejscowości, mogli korzystać z usług Atelier Paul Sacher najprawdopodobniej do 1911 roku, kiedy całość świdnickiego interesu odkupił dotychczasowy współpracownik Oswald Schmidt. Nie wiadomo jak potoczyły się dalsze losy filii w Żarowie. Pewnym jest, że w początkach XX wieku w Żarowie działał zakład fotograficzny Fritza Krappa, zamknięty jeszcze przed rokiem 1929. Zachowane nieliczne fotografie autorstwa Paula Sachera i Fritza Krappa wykonane zostały w większości na szklanych kliszach bromo-żelatynowych w technice sepii (barwienie w celu zwiększenia odbitek o charakterystycznym brązowym zabarwieniu) oraz filmie zwojowym.

Czytaj więcej: Żarowska fotografia uczestnika walk kolonialnych w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej

W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.11

W kolejnej odsłonie cyklu "W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów" prezentujemy klasową fotografię ze Szkoły Podstawowej Nr 1 w Żarowie im. Henryka Sienkiewicza – kl. I b (rok 1959-1966), której wychowawczynią była pani Halina Bocian. Fotografie udostępniła nam pani Grażyna, która za pośrednictwem Żarowskiej Izby Historycznej bardzo prosi o kontakt osoby, z którymi razem uczęszczała do jednej klasy. Składamy pani Serdeczne Podziękowania za udostępnienie poniższej fotografii.

Posiadacie wiedzę na temat interesujących miejsc, budowli, a może znacie jakąś ciekawą historię ?? Podzielcie się z nami swoją wiedzą lub starociami z domowych strychów, głębokich szuflad oraz rodzinnych albumów. Wszelkie informacje, skany fotografii i dokumentów możecie przesyłać bez wychodzenia z domu na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Skany bądź fotografie, oględziny wszelkich dokumentów i przedmiotów możemy wykonać również od ręki w Gminnym Centrum Kultury i Sportu w Żarowie przy ul. Piastowskiej 10A. Utrwalmy wspólnie w słowie pisanym oraz wzbogacimy historię Naszej Małej Ojczyzny.

Czytaj więcej: W rodzinnych albumach mieszkańców gminy Żarów, cz.11